De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1915 13 juni pagina 5

13 juni 1915 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

13 Juni '15. No. 1981 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND De Victorie in Denemarken De groote gebeurtenis in Denemarken, reeds in het vorig nummer van dit blad aangekondigd, heeft op Zaterdag 5 Juni plaats gehad. Op den morgen van dien dag heeft Koning Christiaan de gewijzigde grondwet bekrachtigd, waarbij ook aan de vrouwen het algemeen kiesrecht voor het parlement wordt toegekend. Dat deze ge beurtenis door de Deensche vrouwen met grooten luister is gevierd, laat zich begrijpen, Een optocht van duizenden vrouwen, uit alle oorden des lands trok naar het konink lijk paleis om den Koning dank te betuigen voor wat zijne regeering voor de vrouwen van Denemarken heeft tot stand gebracht. Zooals men weet, bezitten de vrouwen daar te lande reeds sedert 1908 het kiesrecht voor de gemeenteraden, en hebben sedert dien tijd verscheidene vrouwen zitting in de stedelijke besturen. Met slechts n stem tegen, hebben zij thans ook het actief en passief kiesrecht voor den Rijksdag ver overd, zoodat mannen en vrouwen in Dene marken voortaan gelijke politieke rechten bezitten. Ook in ons land is deze gebeurtenis niet onopgemerkt voorbijgegaan. De Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht begreep dat de over winning der Deensche vrouwen ook voor andere volken van belang was, speciaal voor ons land, dat in zoo vele opzichten met land en volk van Denemarken overeenkomt. In politiek opzicht voornamelijk ook hierin, dat evenals ginds ook hier een wijziging van de Grondwet aan de orde is, en dat ook hier, evenals daar, het vrouwenstemrecht een groot deel van het kiesrechtvraagstuk beheerscht. In de allereerste plaats wilde bovenge noemde vereeniging de Deensche vrouwen geluk wenschen met de behaalde overwin ning, maar ook den Koning, de Regeering en den Rijksdag, die in dezen tijd van troebelen, van onrecht, wreedheid en ellende, rustig hebben voortgearbeid aan de werken des vredes, daardoor tevens arbeidende aan de innerlijke kracht en eenheid van hun volk. De waarnemende gezant van Denemarken, Consul-generaal Borregaard, had van zijne regeering verlof gekregen om een deputatie der Ver. v. Vrouwenkiesrecht officieel te ontvangen, en als vertegenwoordiger van zijn land de gelukwenschen der dames in ontvangst te nemen, 's Middags tegen 3 uur trokken de leden van het hoofdbestuur, allen getooid met een ruikertje in de Deensche kleuren (rood en wit) in twee open auto's naar de woning van den Consul-generaal en werden door hem, zijne echtgenoote en eene der dochters ontvangen. De vice-presidente van de vereeniging *) sprak de geluk wenschen der vereeniging uit, en verzocht den heer Borregaard deze aan zijn Koning en zijn volk te willen overbrengen. De Consul-generaal beantwoordde op zeer minzame wijze deze toespraak uit naam van den Deenschen Koning, waarna onmiddellijk een telegram naar Koning Christiaan werd verzonden. Intusschen had de fotograaf al staan wachten en in den tuin werd nu de aar dige groep gemaakt hierbij gegeven, waar de Deensche familie te midden van het hoofdbestuur der Ver. v. Vrouwenkies recht zit. Na afloop van dit intermezzo bleef men onder het genot van een kop thee nog geruimen tijd gezellig napraten. Doch 'savonds had indezaal vanDiligentia, in het Lange Voorhout, de eigenlijke feestelijke bijeenkomst plaats. Daar wapperde reeds van den vroegen morgen af de Danebrog, de door de Deenen zoo geliefde nationale vlag, naast de geelwitte Vrouwenkiesrechtvlag. En daar binnen was het podium recht feestelijk ver sierd met groen en bloemen, rood en wit, HiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiniMiniiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiii Kamperfoelie Dit is de bloem van den zomernacht. De gekweekte kamperfoelie van onze tuinen, die ge zoo dikwijls vastgeketend vindt aan gevels, of die gedwongen wordt hekjes van villatuintjes te bedekken, is afkomstig uit Centraal- en Zuid-Europa en bloeit reeds in Mei. Onze eigen wilde kamperfoelie echter, die zich slingert om de heesters van onze bosschen, hetzij hoog op het zand of laag in het veen, bloeit pas goed met Sint Jan, tegelijk met de rozen. Dan duurt de sche mering den heelen nacht, dan kennen de planten en dieren geen rust en dan wordt het ook de tijd van de bloemen, die in den Kamperfoelie, op 't punt van te ontluiken IN 'DEN TUIN VAN DEN CONSUL-GENERAAL VAN DENEMARKEN TE 'S-GRAVENHAGE Van links naar rechts: Voorste rij: Mevrouw van Balen-Klaar, Vice-Presidente Ver.v. Vrouwenkiesrecht; de heer H. Borregaard, Consul-generaal; mevr. Borregaard-TjadenEmtnen; mevr. J. Goudsmit-Goudsmit; mej. E. van der Hoeven. Achterste ny.-Mej. C. Meyer; jonkvr. S. Wichers; mevr. C. Mulder v. d. Graaf-de Bruyn; mej.Borregaard; mej. Mart. G. Kramers; mevr. J. van Diesen-Oberink. IIIIIIHIIIIIIIMIMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMIIIMIIIIIMIIIIMIIIIIIIIMIHIIIIItMIIIIIIIItlllllllMIMMIIIIIIMIUIIIIMMIIIIIIIMnillllMIMIMIIIIMMIIIIIHIIIIIIIIIIII waartusschen verschillende vaandels prijk ten van de afdeelingen der Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht. Eenige Kamerleden hadden aan de uitnoodiging om deze feestelijke bijeenkomst bij te wonen, gevolg gegeven. Verder was thans de Deensche Consul-generaal met echtgenoote en dochter de gast van de V. v. Vr. K., terwijl nog een paar andere Deensche families, benevens de secretaris van den Consul-generaal en een tweetal Deensche journalisten op het podium hadden plaats genomen. In de zaal zaten o.a. de talrijke afgevaardigden van de afdeelingen der feest vierende vereeniging en ook de vertegenwoordigers(sters) van den Nationalen Vrou wenraad, van den Nederlandschen Bond voor Vrouwenkiesrecht en van den Mannenbond voor Vrouwenkiesrecht. De stemming was al terstond voortreffelijk. De presidente, die bij afwezigheid van dr. Aletta Jacobs, (die nog in het buitenland ver toeft om aan de verschillende regeeringen de resoluties van het Intern. Vrouwencon gres te overhandigen), de functie van deze vervulde, besprak in eenige korte woorden de voor de Deensche vrouwen zoo heugelijke gebeurtenis. Zij wenschte de vrouwen van Denemarken geluk met de behaalde over winning, en sprak de verwachting uit dat het voorbeeld van Denemarken niet zonder invloed zou blijven op andere Europeesche staten. Maar met het oog hierop, rust ook op de Deensche vrouwen de groote verant woordelijkheid om van haar verkregen rechten een goed gebruik te maken, daar zij ten voorbeeld zullen genomen worden door zoovele andere naties. Gevaar voor een verkeerd gebruik bestond echter vol gens spreekster niet; de vrouwen hadden reeds door middel van het gemeentelijk stemrecht getoond, dat haar medewerking aan bestuursaangelegenheden wat waard is. Mej. Martina Kramers, in de internatio nale vrouwenbeweging thuis als niemand anders, gaf een overzicht van het werken der Deensche vrouwen om de haar nu ver leende rechten te verkrijgen. Zij deed dit op aangename wijze, zóaangenaam, als zij aan het publiek vertelde dat ook de vrouwen in Denemarken gewoon waren hare bijeenkomsten te houden. Was het wonder dat zij veel bijval had in ontvangst te nemen ? Dat had ook de spreker van dien avond, het Tweede Kamerlid Mr. H. P. Marchant. Deze warme voorstander van de vrouweukiesrechtzaak drong er op aan dat men ook avond ontluiken. De voorjaarsbloemen zijn afhankelijk van de zon, ze openen zich meest pas tegen den middag en als de avond valt, zijn ze reeds lang weer gesloten. Nu echter, in den zomertijd zijn alle gevaren van koude en guurheid geweken en nu ver schijnen een aantal bloemen op het tooneel, die het hebben moeten van de insecten van de schemering en de voornaamste daarvan is de kamperfoelie. Het duurt weken lang eer de bloemknop van zijn eersten aanleg af zoover is gevorderd, dat hij zich kan gaan openen en nu doet het er niet toe, wat voor weer het in dien tijd geweest is, de voortdurend groei ende knop zal zich altijd openen 's avonds omstreeks zonsondergang. Die een uur na zonsondergang er nog niet aan toe zijn gekomen, wachten tot den volgenden avond, en niet een zal er zich openen gedurende den dag. Het gaat meestal zoo, dat in den laten namiddag de groene stempelknop de stijf tegen elkaar gedrukte bloemkroon slippen uiteen drukt. Zoo vindt ge de bloemen in dezen tijd tusschen zessen en zevenen. Dan gaat de onderlip zich neerslaan, dat gebeurt vrij snel zoodat de beweging duidelijk waar neembaar is. De stijl zakt met die onderlip mee maar krult aan zijn top zoo om, dat het stempeloppervlak naar boven gericht blijft. Nu gaat de bovenlip, die in vieren is gespleten, naar boven omkrullen en tegelijk strekken zich de vijf meeldraden uit en draaien hun helm knoppen zoo, dat die horizontaal komen te staan in de richting naar den ingang van de bloembuis. Dat gebeurt allemaal met de regelmaat en strengheid van een gymnastische oefening en ik ga er altijd met genoegen naar kijken. Tegelijk zijn er in dezelfde tros nog bloe men te zien, die den vorigen avond dat spelletje hebben gespeeld en die zien er alweer heel anders uit. In den loop van den dag toch gaan de meeldraden zich omlaag krullen, terwijl de stijl omlaag komt, zoodat de stempeltop dan juist geplaatst wordt voor 't midden van den kroonbuis, op dezelfde hoogte waar zich eerst de helmknoppen bevonden. En nu krijgen we weer het altijd interessante schouwspel van de kruisbestui ving te zien. Soms kun je er avond aan avond bij die kamperfoeliebloemen tevergeefs op staan te wachten, maar menigmaal heb ik het toch getroffen, dat ze kwamen opdagen, de hier te lande voortgang zou maken met de herziening van de Grondwet, en daarbij aan de vrouwen recht zal doen, zooals dit in Denemarken geschiedde. Niet enkel om der vrouwen wil, maar omdat het in het waar achtig belang van het land is, dat naast het mannen-inzicht ook dat van de vrouw tot uiting kan komen en van invloed zijn op den gang van zaken, juist omdat vrouwen anders oordeelen dan mannen. Mijn verhaal zou te lang worden als ik u de vele geestige zetten van dezen spreker oververtelde, geestigheden waardoor de aan wezigen in de meest gewenschte opgewekte stemming geraakten. Zeer gewaardeerd werd het vervolgens dat een Deensch journalist, de heer Buntzen, in de Hollandsche taal tot de vrouwen van Nederland woorden van dank sprak voor hare gelukwenschen ; de Deensche vrouwen heb ben door haar werken volkomen haar kies recht verdiend, zeide hij. Wat zou echter een feestelijkheid zijn zonder muziek en zang? Daarvoor zorgde een klein, maar uitge lezen dameskoortje, onder leiding van mej. van den Vijzel, en een jeugdige soliste, mevr. Stoutjesdijk?Weslij. De mooie, melodieuse Deensche volksliederen, staande door het publiek aangehoord, vielen bijzonder in den smaak, en ons eigen oude, schdone Wilhelmus besloot den avond. Er werden van uit de vergadering tele grammen gezonden naar Denemarken, waar voor bij de vice-presidente van de Ver. v. V. K. reeds den volgenden dag telegrafische dankbetuigingen inkwamen van Koning Christiaan en van den Rijksdag. F. S. VAN BALEN?KLAAR *) Zooals bekend is, is mevr. van Balen Klaar Vice Presidente van de Ver. v. Vr. K. Zij nam bij afwezigheid van dr. Aletta Jacobs op het avondfeest ook het presidium op zich. RED. Een goed werk De vacantie-school van Ons Huis" wordt weder op touw gezet. Twee zomers reeds was de zomervacantie een genot voor een aantal kinderen. De kleinen genoten op 't speelterrein en in den tuin van Ons Huis" en de grooteren op het lustoord OudRoosenburgh". Vacantiepret ! Vacantievreugd onder goede opvoedende leiding! Wie zou dit niet gun nen aan zooveel kinderen als maar mogelijk is. Ons Huis" zal dit jaar dan ook de deuren weer wijd openzetten, maar Oud-Roosenburgh" is in slooping. Toch heeft men hoop de buiten-afdeeling te kunnen behouden. Het hangt echter van de geldelijken steun af, hoeveel er gedaan kan worden. Zoovelen gaan eenige gelukkige weken buiten doorbrengen; zou er niet nog een penningske gemist kunnen worden voor minderbedeelde kleinen? Mej. C. P. van Asperen van de Velde, directrice van Ons Huis", neemt de bijdra gen dankbaar in ontvangst. Ons Kookboek Bij DE MIDDAQ-THEE SCONES (ENGELSCHE CAKE) Benoodigdheden: 3 theekoppen bloem van meel, ^ theekop suiker, een weinig zout, l volle eetlepel boter, l dessertlepel royal bakingpowder" (goed vol), l theekop melk. Meng de bloem, suiker, zout en boter goed doorén, voeg dan de bakingpowder er aan toe en roer het laatst zeer snel de melk er doorheen. Maak op de vooruit met boter ingewreven bakplaat kleine ronde broodjes (niet al te dik) van het deeg en schuif het geheel dadelijk in een gloeienden oven. Dit laatste moet zeer vlug geschieden, daar bakingpowder spoedig haar kracht verliest. Het gebak moet een kwartier a twintig minuten in den oven staan. Dan laat men de broodjes even bekoelen, snijdt ze door, smeert ze met boter en dient ze op. E. S. NATTE RIJST Men neemt n kopje rijst en driemaal zooveel water, laat dit droog koken, voeg hierbij het sap van 3 citroenen, 3 lepels rhum en 2 ons witte suiker. Vermeng dit dooreen, doe het in een vla-schaal n laat het bekoelen. Men schikt er fijne oranje-snippers op en presenteert er zwavelstokken bij. H. Riz a LA COND Kook gewone rijstenbrij (150 Gr. rijst op l L. melk) doe dit in een kristallen vla-kom en laat het koud worden. Schik hierover jam, bijv. abrikozen- of aardbeien jam en doe daarop nog een laag slagroom, welke te voren geklopt is met wat vanille, suiker en het wit van 2 eieren. Ten slotte legt men hier en daar nog een geconfijt kersje. H. * * * Correspondentie Mej. M. G. K. Uw stukje, waarvoor vrien delijk dank, willen wij gaarne ter gelegener tijd een plaatsje geven. * Mej. T. W. te Braila. Hartelijk dank voor het gezonden recept. Van de hand van zulk een flinke huishoudster zal er zeker niets aan ontbreken. Mevr. T. B.?B. Eveneens dank voor u w recepten; aardig dat n ervan van eigen vinding is, dat verhoogt de waarde, en is eigenlijk juist wat wij voor Ons Kook boek" wenschen. >T< i»Or Verzoeke alle stukken voor de rubriek Voor Vrouwen" in te zenden: Koninginneweg 93, Haarlem. lllllllllllllllllllMIIIMIMMIIIIItllllllllMIHMIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMMIIIIflIlllllllMMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllt l J. J 'J SïFiiïlillilililïUJJililll Doet Uw inkoopen in hef Magazijn. DE BIJENKORF AMSTERDAM 6O AFDEELINGEN LUNCHROOM LEESBIBLJ OTM EEK Groote sorteering. Prima kwaliteiten. ^^^ Billiike prijzen ^ Een kruipende twijg van Kamperfoelie met bladeren van het eikeblad-type prachtige pijlstaartvlinders. Je hoort een geronk en geruisch en opeens staat een groote vlinder in een stralenkrans van snel bewegende vleugels vlak voor de opening van de bloem. Een enkel oogenblik maar, doch in dien tijd heeft hij met zijn langen tong den honig diep uit de bloemenbuis opgezogen en als met een ruk staat hij alweer voor een volgende bloem, 't Is hem ontgaan, dat hij onder tegen zijn borst of kop even aangeraakt is door die helm knoppen of door den stempel en dat hij zoodoende het stuifmeel heeft overgebracht. Meestal ontmoet ik zoodoende de kleinste van onze pijlstaartvlinders, de kolibri- of meekrap vlinder, waarvan de rups leeft op walstroo en meekrap de plant, waar onze landbouw afstand van gedaan scheen te hebben, maar die nu opnieuw weer haar intree heeft gedaan. Of we nu ook meer meekrapvlinders zullen krijgen? Verschijnen er geen meekrapvlinders, dan komen op zijn minst toch de pistooltjes of gamma-uiltjes, maar die kunnen niet zoo mooi in de vlucht zuigen en houden zich tamelijk onhandig aan de bloemen vast. Op den dag komen de hommels, die zoo al niet al de honig dan toch nog wel het grootste deel ervan kunnen bemachtigen. De honigbijen hebben helaas zoo'n korte tong dat ze den honig niet kunnen bereiken, maar ze voeren vlak voor de bloem toch nog een allerkeurigste luchtdans uit, bewerken onderdehand met hun pootjes de helmknoppen en kneden zich zoo toch nog een bolletje stuifmeel dat ze aan de achterpooten naar huis dragen. Zoo weten deze vaardige dieren IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIII1IIIIIIIIIIMIHIIIIMIIIMIIIIIIIIM dan toch nog profijt te trekken van een bloem, die blijkbaar niet voor hen bestemd" is. Heel merkwaardig is het, dat de kamperfoelie eigenlijk twee bloei perioden heeft, die ta melijk scherp van elkan der zijn gescheiden. Eerst komt de voorzomerbloei, dan volgen een paar weken, waarin zoo goed als geen kam perfoeliebloemen te zien zijn, en daarna gaan de struiken weer bloeien aan heel nieuwe twijgen, terwijl de vruchten van den eersten bloei al rijp zijn. Op deze manier profiteert de struik van de verhuizingen van de jonge vogels in Augustus en van den grooten trek in October, want bij beide gelegenheden worden zijn vuurroode bessen gretig gegeten, zoodat de zaden overal wor den verspreid. In ieder behoorlijk bosch wemelt het dan ook van kiemplantjes van de kamperfoelie. De bloemen verschillen zeer sterk in kleur, soms zijn ze bijna zuiver wit, soms geel, soms rood gestreept of bijna heelemaal rood. Dat hangt misschien wel samen met de stand plaats, in de dichte schaduw zijn de bloemen vaak bleek, in 't felle zonlicht donker Toch komt hier ook individualiteit bij in 't spel en zijn onder die kamperfoelies weer brunetten en blondinen. Dat betreft niet alleen de bloem, maar ook de heele plant, een brunet heeft paarsroode stengels, bij de blondine zijn ze frisch groen. Sommige kamperfoelieplanten zijn heelemaal ruig behaard op bla deren en stengels, andere geheel glad, maar allemaal hebben ze mooie korte klierhaartjes op de vruchtbeginsels en op de bloemkroonbuizen. Ook in het gedrag der twijgen bestaat groot verschil. Sommigen haasten zich om een steuntje te vinden en slingeren zich daarlangs vlug omhoog. Anderen gaan een halven meter stijf lijnrecht de lucht in, en nog andere kruipen recht langs den grond, elke gelegenheid tot klimmen versmadend. Ik weet op geen stukken na, wat al die ver scheidenheid te beduiden heeft, maar 't zou wel de moeite waard zijn om er eens een studie van te maken. Die kamperfoelie is een van de beweeglijkste en meest variabele planten. Een enkele bijzonderheid schijnt sterk de aandacht der wandelaars te trekken, daar krijg ik nog al dikwijls vragen over, die ik niet kan beantwoorden. Dikwijls vindt men namelijk kamperfoelietwijgen met bladeren die niet den gewonen ellipsvorm hebben, maar ingesnedea zijn op de manier van eikeblaren. Een enkele maal ontmoet men zelfs de stoute bewering, dat de kamperfoelie dergelijke bladeren zou hebben, wanneer hij in 't eikenhakhout groeit en 't zou dan een verschijnsel van mimicry wezen. Arme mis bruikte mimicry! Natuurlijk is er niets van waar, ge vindt die eikebladvormige kamperfoelieblaren overal en onder allerlei om standigheden; in eikenbosch en dennebosch of elzenhout, op droge standplaats en natte standplaats, in 't licht en in 't donker, aan kruipende twijgen, aan slingerende twijgen en aan rechte twijgen, bij blondinen en bij brunetten, in 't voorjaar en in het najaar. 't Is een algemeene eigenschap, dat de kam perfoelie dergelijke bladeren kan hebben en van de omstandigheden waar hun verschijnen van afhangt, weten we niets. 't Is nog al aardig, dat we van zoo'n al gemeene plant nog zoo weinig weten. Gerust, de natuur heeft ondanks al het gestudeer, nog niets van haar frischheid verloren. Alles is altijd nog even wonderlijk. JAC. P. THIJSSE Kamperfoeliebloemen overdag

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl