Historisch Archief 1877-1940
27 Juni '15. No. 1983
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Bij de Dinsdag gehouden inschrijving van
f 20.0000op schatkistpromessen en schatkist
biljetten is voor een bedrag van ruim f 65
millioen ingeschreven. Toegewezen wer
den f 11.313.000 biljetten tot den koers van
100.76 pCt., hetgeen neerkomt op een
nettorendement van iets minder dan 3 pCt. en
f 8.560.000 promessen tot den prijs van
f 982 90 per f 1000, hetgeen neerkomt op eene
rente van ongeveer 3.36 pCt. per jaar.
Door deze uitgifte is het bedrag der vlot
tende schuld van het Rijk, met inbegrip van
het renteloos voorschot bij de Bank en de
in omloop zijnde zilverbons, tot ruim f70
millioen gestegen of ca. f 10 millioen meer
dan zij einde Juli 1914, vór het begin van
den oorlogstoestand bedroeg. De opbrengst
van de leening van f 275 millionn is dus in
de verloopen elf maanden meer dan ver
bruikt en bij de steeds aanhoudende groote
behoeften van de schatkist is het te ver
wachten, dat met de uitgifte van
schatkistpapier op ruimen schaal zal moeten worden
voortgegaan, totdat dit bij tijd en wijle in
eene nieuwe leening geconsolideerd wordt.
Het feit, dat de thans uitgegeven promessen
en biljetten een looptijd van zes maanden
hebben doet daarbij vermoeden, dat het de
bedoeling der regeering is, tot zoodanige
consolidatie eerst tegen het einde van het
jaar over te gaan.
Dit geeft aanleiding, enkele opmerkingen
in het midden te brengen over de wijze,
waarop opvolgende regeeringen te werk
gaan bij de uitgifte van schatkistpapier.
Reeds herhaaldelijk is van verschillende
zijden en nog zeer onlangs door den heer
Q. M, Boissevain in het Handelsblad de
wenschelijkheid betoogd om dat papier in
de markt te plaatsen en niet, zooals tot nu
toe bijna uitsluitend geschiedde, bij de
Nederlandsche Bank onder te brengen.
Het hoofdargument van de voorstanders
van eene plaatsing in de open markt is, dat
de hulpmiddelen van de Bank beschikbaar
behooren te blijven voor handel en nijver
heid en niet mogen afgeroomd worden om
in de eischen der schatkist te voorzien. Tegen
deze redeneering valt weinig in te
brenfen en het schijnt, dat het departement van
nanciën tot het volgen van de tot nu toe
meest gebruikelijke methode hoofdzakelijk
geleid is door de overweging dat het Rijk
voor 2/3 in de winsten van de Bank deelt
en daardoor een groot deel van de te be
talen rente langs anderen weg terug ontvangt.
Zelfs aannemende, dat eene zoodanige
overweging toelaatbaar is, wanneer daar
door andere grootere belangen geschaad
worden, dan nog schijnt zij mij weinig steek
houdend toe.
Immers zal onder normale omstandigheden,
wanneer groote bedragen regeeringspapier
in de markt gedisconteerd worden, ander
papier, dat anders door de markt opgenomen
wordt, zijn weg naar de Bank vinden. En
ofschoon het niet met een goudschaaltje af
te wegen is, mag vrijwel aangenomen wor
den, dat wat de Bank en dientengevolge
haar participante, het Rijk eenerzijds aan
rentewinst zoude derven door het plaatsen
vaivRegeeringspapier in de markt, zij ander
zijds zal winnen door toevloeiing van ander
papier.
Intusschen de kwestie of de plaatsing van
schatkistpapier per saldo iets meer of minder
aan de Regeering kost, is slechts van onder
geschikt belang. Er is echter eene meer
principieele bedenking tegen de wijze, waarop
de dtsconteering van dat papier in den regel
geschiedt,
Een der meest gevaarlijke voetangels en
klemmen, die het beheer van een
circulatiebank moet vermijden, is te groote dienst
vaardigheid jegens de regeering. De Neder
landsche Bank heeft dit bezwaar weten te
ontgaan en in zijn bekend leerboek zegt N.
G. Pierson dan ook, dat het daaraan te
danken is, dat het financieel wanbeheer dier
dagen niet geleid heeft tot oninwisselbaarheid
der biljetten. Verder is het der Nederlandsche
Bank verboden wisselbrieven te disconteeren,
tenzij voorzien van twee of meer
handteekeningen.
Wat geschiedt echter in de practijk?
Zoodra de schuld van de schatkist aan de
Bank het bedrag van het f 15 millioen rente
loos voorschot dreigt te overschrijden wordt
regeeringspapier uitgeschreven, tegen eene
nominale provisie aan diverse financieele
huizen ter medeteekening aangeboden en op
die wijze van twee handteekeningen voor
zien door de Bank gedisconteerd.
Formeel is dit natuurlijk volkomen in den
haak, maar in werkelijkheid is het niet zonder
bedenking. Voor tonnen en millioenen wordt
aldus geteekend door respectabele firma's,
die onder normale omstandigheden waar
schijnlijk volkomen goed zijn voor hare
handteekening, maar waarop juist onder
omstandigheden, waarin de Staat aan zijne
verplichtingen niet direct zoude kunnen
voldoen, en de Bank zoude moeten terug
vallen op de endossanten, dat verhaal niet
of althans zeer bezwaarlijk te vinden zoude
zijn.
En nu zegge men niet, dat dit geval zich
in de praktijk wel nimmer zal voordoen.
Ik erken, dat het uiterst onwaarschijnlijk is,
maar onmogelijk is het niet en wat
beteekent dan de waarborg, die in het endossement
moet gelegen zijn, wanneer hij juist in die
gevallen, wanneer men er op terug moet
vallen, niet tot zijn recht kan komen.
Men denke slechts aan wat in Juli 1914
met de prolongatiën geschied is. Voor mil
lioenen liepen toen posten over den naam
van de zoogenaamd commissionairs-geld
gevers." Onder normale omstandigheden
verliep alles glad, maar onder de buiten
gewone, die toen bestonden, zouden zelfs
de sterkeren onder hen hunne verplichtingen
niet hebben kunnen nakomen, wanneer niet
tot den krachtsmaatregel van beurssluiting
ware overgegaan. En dat dientengevolge
alles goed afgeloopen is, moet voor een
groot deel meer aan geluk dan wijsheid
toegeschreven worden. Waar rnen thans
zoude gestaan hekben, indien Amerika niet
zulk een ongekend recuperatievermogen
aan den dag gelegd had, of wanneer Ne
derland zelf direct in den oorlog zoude
zijn betrokken geworden, daaraan kan niet
zonder huivering gedacht worden.
Analoog aan de positie, waarin de commis
sionairs-geldgevers" toen stonden, is m. i. die
van de endossanten van regeerings papier.
En nu wil het mij voorkomen, dat dit be
zwaar juist thans, nu het gevaar niet
onmiddelijk dringt, ernstig onder de oogen dient
gezien te worden en gebroken met een
stelsel, dat formeel waarborgen aan de Bank
geeft, die echter in werkelijkheid zeer zwak
zijn. En bijaldien dit mocht leiden tot het
onmogelijk maken van het onderbrengen
van groote bedragen schatkistpapier bij de
Bank in normale tijden, des te beter. In
abnormale tijden, wanneer het geldverkeer
geheel ontwricht is, zal het niet altijd te
vermijden zijn, dat de Bank moet bijspringeu,
maar dan is het in normale tijden noodig,
dat zij, hare middelen niet te ruim ter be
schikking van den Staat gesteld heeft en
deze laatste in zijn behoeften buiten de Bank
om tracht te voorzien, liefst zooveel mogelijk
door uitgifte van leening en slechts in be
perkte mate door op korten termijn
opeischbaar papier.
Ten slotte nog eene opmerking naar aan
leiding van de thans plaats gehad hebbende
uitgifte van schatkistbiljetten.
Daarbij wordt aan in Nederland gevestigde
bankiers, makelaars in effecten en
commissionnairs in effecten een courtage van % pet.
van het bedrag der hun toegewezen
schatkistbiljetten toegekend. Blijkbaar is men aan
het departement van financiën daarbij te
rade gegaan met de gebruikelijke courtage,
die bij de uitgifte van leeningen toegekend
wordt. Men schijnt er echter geene rekening
mede gehouden te hebben, dat schatkist
biljetten in den vorm wel is waar een effect
zijn, maar in het wezen der zaak niet anders
dan een zesmaands wissel, waarop een
courtage van !/i pet. feitelijk eene verhooging
van de te betalen rente met Vs pet. per jaar
uitmaakt en dat is te veel. Bovendien kan
deze bepaling aanleiding geven tot het
plaatsen van bankiers enz. in eene bevoor
rechte positie bij de inschrijving.
In het prospectus is de, op zich zelve zeer
juiste, bepaling opgenomen, dat bij de toe
wijzing geen rekening gehouden wordt met
de vraag of de Staat al of niet de bedoelde
courtage heeft te betalen. Maar het 'gevolg
daarvan is, dat bankiers enz. zich met een
kleiner rendement kunnen tevreden stellen,
omdat zij compensatie in de courtage vinden
en dus tot een hoogeren prijs kunnen
inschrijven en meerdere kans op toewijzing
hebben dan particulieren.
Het feit, dat uit het in den aanhef dezes
vermelde resultaat der inschrijving blijkt,
dat voor biljetten ca. ^ pet. gunstigeren
koers voor den Staat bedongen is, schijnt
er inderdaad op te wijzen, dat er van die
bevoorrechting door bankiers enz. een ruim
gebruik is gemaakt.
Het is daarom raadzaam om bij volgende
uitgiften van schatkistbiljetten de courtage
lager te stellen en meer in overeenstemming
te brengen met het werkelijk karakter dan
met den vorm van het papier. Ook daarom
zoude zulks gewenscht zijn, omdat het voor
den Staat van meer belang is, dat de bil
jetten zosveel mogelijk bij particulieren
geplaatst worden en zoo er al van be
voorrechting sprake mag zijn die veeleer
ten bate van de particulieren behoorde te zijn.
J. D. SANTILHANO
*»*
Britsche financiën onder den oorlogsdruk
Uit de millioenen-speech, in het laatst van
April uitgesproken door den Kanselier der
Britsche schatkist, kan men zich een denk
beeld vormen, hoe reusachtig zwaar de
finantiëele lasten zijn, die de tegenwoordige
oorlog op de daarbij betrokken landen en
volken legt.
In het jaar, geëindigd 31 Maart 1915,
hebben de uitgaven van Engeland bijna
560% millioen pd.st. bedragen, waartegen
over de volgende inkomsten staan :
budget-ontvangsten. . 226.690.000
oorlogsleening 296.000.000
schatkistbiljetten . . . 47.700.000
nieuwe biljetten. . . . 64.150.000
Totaal . . 7 634.540.000
zoodat de inkomsten van dat jaar de uit
gaven met 74 millioen pd. st. zouden hebben
overtroffen.
Vergelijkt men echter de werkelijke ont
vangsten van het dienstjaar 1914/15 met die
van het daaraan voorafgaande jaar en met
de ontwerp-begrooting, zooals deze in het
najaar van 1914 is gewijzigd, dan verkrijgt
men de volgende verhouding (in millioenen
pd.st.):
1914/15
feitel.
inkomst.
226.29
560.47
Ontvangsten
Uitgaven
1914/15 1913/4
begrooting feitel.
raming.
209.21
569.84
ink.
198.24
197.47
te kort
333.78
te kort
360.63
over
0.75
Het budget-jaar 1913/14 liet dus een
voordeelig saldo van % millioen pd. st. Het
uitbreken van den oorlog einde Juli 1914
maakte een wijziging der ontwerp-begrooting
noodig, volgens welke de ontvangsten van
1914/15 op 209.21 millioen werden geraamd,
waarbij rekening werd gehouden met de
nieuwe oorlogsbelasting op thee, bier en
vooral met de inmiddels voorgeschreven
verhooging van den income tax. De
feitetijke ontvangsten] overtroffen inmiddels de
geraamde nog met ruim 17 millioen pd.st.,
De Twentsehe Bankvereeniging
B. W. Blijdenstein&Co.
KAPITAAL : f 15.370.942.5O RESERVEN: f6.943.336,86
HOOF IJK AWTOOH;
AMSTERDAM, Spuistraat 138 144.
(voor wier verbintenissen De Twentsche Bankvereeniging
B. W. Bltjdenstein & Co., ten volle aansprakelijk is)
AMSTERDAM, Prins Hendrikkade 139;
LONDEN, B. W. Blgdenstein & Co.. 55-56 Tnreadneedlestr.:
ENSCHEDE. B. W. Blpenstein Junior;
ALMELO, Ledeboer & Co.
RENTE VOOR DEPOSITO'S;
Direct epverderbaar l pCt.
TIen dagen opzegging l U
Een Maand vast Qemiddelde prolongatie-koers met een maximum van 2
Drie Maanden epzegglng .... 3 pCt.
Zes Maanden . . . . 3H >
Een Jaar 4 ,
Van den dag der opzegging
af wordt Vf pCt. minder
rente vergoed.
JAPE DEPOSIT
Heerengracht 531?537,
Weesperplein 2,
Overtoom h/Ie Const. Huygensstr.,
Willemsparkweg 80,
verhuurt aan W] haar geïntroduceerde personen SAFE
LOKETTEN in hare Brand- en Inbraakvrije Kelders.
Reglementen zijn aan bovenstaande kantoren verkrijgbaar.
ft/ 's-Gravenhage.
O Pandbrieven
Ha 10 jaar opeischbaar a pari.
Verkrijgbaar a iOO8/4 /0.
;? en
Wijziging der Depositorente.
Met ingang van heden wordt de
rente-vergoeding vastgesteld als volgt:
Met n dag opzegging ... % pCt
(Bedragen tot ?20.000 zijn terstond
betaalbaar)
Met 10 dagen opzegging . . % pCt
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving vol
gens reglement.
SAFE DEPOSIT-INRICHTING,
geopend:
op werkdagen van 8M tot 5 uur.
, beursvacantiedagen , 85i n 4
Loketten van ?2.50 per maand (?10.
per jaar) en hooger te huur voor bij
de Directie bekende of geïntroduceerde
personen.
Amsterdam, 21 Mei 1915.
Nieuwe Nederlandsche
Hypotheekbank.
De op l Juli 1915 verschijnende
Coupons i pCts, 4 K pCts, en 5^
pCts l'ANUBRIEVEN, zijn van dien
datum af betaalbaar te Amsterdam bij
de ASSOCIAT1E-CASSA en in de
Provinciën bij H.H. Correspondenten.
De Directie:
A. C. VAN DUSSELDORP.
Mr. L. VAN CRANENBURGH.
Koers van uitgifte«
/f\ i AKoersvan uiHorinq//W
VI. l/. JIVI/0
4-4-:
Standaard Hrpothiikhank, li Rottirdam
Directie: Mr. H. H. 0. 0»stendflk enJhr.
E. F. Schnurbeque Boeye.
De Bank verstrekt gelden onder
eerste hypothecair verband en
geeft 5 % PANDBRIEVEN
uit onder controle van het
Algemeen Administratie en
Trustkantoor te Rotterdam.
De Hollandsche Voorschotbank
HAARLEM, JANSWEG 42.
Bijkantoren: Amsterdam, Damrak 99.
Rotterdam, Wijnhaven 129o.
's-Gravenhage,Ged.Burgw.38
Maastricht, Breedestraat 24.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van ? 5OO
en verkoopt 4Vi pCt. schuldbrieven in
stukken van ?1000, ?500, ? 100 en ? 50.
Rott. Hypotheekbank T. Neder).
Volteekend Maatsch. Kapitaal ? 5.000.000
Reserve ?645.279.84
Geeft geld op eerste hypotheek zon
der vooruitbetaling van rente. Inlich
tingen te bekomen ten kantore der
Bank,- Gedempte Bierhaven 25, of bij
hare Agenten.
De Directie: Mr. W. v. ROSSEM,
Mr. TH. REEPMAKER, Mr. N. P. C.v.WIJK
StanüJaBl915:
KAPITAAL:
/ 3.000.000.
RESERVES:
?250.000.HYPOTHEKEN:
?17.123.10326
PANDBRIEVEN
?
16.954.100.5 w/ UITLOOTBARE
/ PANDBRIEVEN
/~ in stukken van
'w f5000.?, f 1000.
en f500.?(halfjaarcoupon
Januari?Juli) en f 100
(jaarcoupon Januari). Ver
krijgbaar ten kantore der
Bank (Ged. Oude Gracht 65)
en door alle Commissionnairs
in Effecten.
aal f 50,000,000.-Reservefonds f 9.237.150
Hoofdkantoor AMSTERDAM.
Agentschappen te 's-GRAVENHAGE en ROTTERDAM.
Vestigingen in het Oosten: Batavia, Soerabaia, Samarang, Bandoeng,
Weltevreden, Cheribon. Tegal, Pekalongan, Djember, Solo, Djokjakarta,
Tjiiatjap, Padang, Medan,, Tebing Tinggi (Deli), Tandjong Belei,
KotaRadja, Palembang, Telok-Betong, Pontianak. Bandjermasin, Makassar,
Singapore, Penang, Rangoon, Hongkong en Shanghai.
In- en Verkoop van "Wissels en Telegrafische
Transfertea. Incasseeringen en Financieeringsn.
Schriftelijke of Telegrafische Credieten.
fieiscredietbrieven. Deposito's.
RekeningenCourant. Administratie van Effecten en alle
andere Bankzaken.
gevestigd te Utrecht,
verstrekt credieten op billijke voor
waarden. Geeft Schuldbrieven uit ren
tende 4VüpCt. in stukken van ?1000,
? 5OO en ? 1OO. Koers van uitgifte
98 pCt. De Directie
CORNS. LOEFF.
KKIIIKTV KKKKMIOIWO
OPGERICHT IN 1853 AMSTERDAM OPGERICHT IN 1853
Hoofdkantoor: Keizersgracht 277, Bijkantoor: Stadhouderskade 118
Maatschappelijk Kapitaal f 5.000.000, waarvan uitgegeven f 4.000.000
Keservefouds f803.000 Extra-Reserve f130000
Agentschappen te Alkmaar, Arnhem, Deventer, Dordrecht,
's-Gravenhage, Groningen, Leeuwarden, Maastricht, Middelburg, Rotterdam,
Tilburg, Utrecht en Zwolle.
l met l dag opzegging pCt.
's, rente thans: [ voor l maand vast 3Va
) voor 3 maanden vast 4
Cheques van deposanten kunnen kosteloos worden betaalbaar gesteld
bij alle bovengenoemde Kantoren, alwaar uitvoerig Prospectus ver
krijgbaar is.
O/ Pand
Gebouw der Bank.
aflosbaar a pari bij jaarlijksche
uitloting in 25 jaar, in stukken
van ? 100.-, ? 500.- en ?1000.?,
worden tegen den koers van
99 pCt. uitgegeven door de
Utrechtsche
Hypotheekbank,
UTRECHT Tel. 241. Drift 17.
HYPOTHEEKBANK HOLLAND-AMERIKA. Utrecht.
PAMPBBIEVEUf in stukken van f IOO.?, f 25O.?, f 5OO.?en f 1OOO.?tegen den koers van 1OI pCt.
f A LEVENSVERZEKERING 'BANK
^?AMSTERDAM"
Directeuren. M"
w QUEM. ? J.UBONNIr\t, Adj-Oic O A.AEJJELT3.'
IDE .A»IMI S T E IR ID .A. 3VH 3VC E IR
;_* IllWeekblad^voor Nederland
kost slechts f 1.65 per kwartaal
5 /o Verzeker d e pandbrieven
der ST.V. DE CftEDIET-HYPOTHEEKBANK te 's-Gravenhage,
Noordeinde 43, waarbij elk bedrijfsrisico der Bank voor de houders is gedekt,
zijn verkrijgbaar a 99 p?t, in stukken van
?1000?, /SOO.?en ?100.?.
De Directie :
G. J. VAN INQEN. Mr. H. VAILLAHT.