De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1915 18 juli pagina 2

18 juli 1915 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

ik i i f-' DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 18 Juli '15. No. 1986 maar de herinnering aan Rouget de Lisle, die heden wordt verlevendigd, zal menig Franschman doen terugdenken aan den tijd, toen de Marseillaise ontstond, aan de hache lijke omstandigheden, waarin Frankrijk in 1792 zich bevond; en hij zal,zich afvragen of ook thans zijn vaderland zal worden ge red uit het gevaar, waarin het verkeert. In n opzicht valt de vergelijking met 1792 ten gunste van het heden uit. Toen was het Fransche volk verdeeld; de royalisten heulden met den vijand; door de September-mporden koelde het Parijsche ge peupel zijn haat tegen de koningsgezinden, die in de gevangenissen waren opgesloten. Een beestachtige daad maar de gebeur tenissen van dezen oorlog doen vele feiten uit den revolutietijd beter begrijpen. Ook dit. Aulard heeft het betoogd in den cursus, dien hij gedurende den winter van 1914?1915 in de Sorbonne hiejd over L'histoire de la révolution francaise et la guerre actuelle". Veronderstel eens zoo zeide hij dat in het begin van September 1914, toen de Duitsche legers Frankrijk binnenrukten, een deel van het volk gemeene zaak had ge maakt met de Duitschers: dat, evenals in 1792, Fransche emigranten in Duitschland een legertje hadden bijeengebracht en zich gevoegd bij de troepen van den vijand; dat die emigranten medeplichtigen hadden in Frankrijk zelf; dat men die gevangen had genomen; dat bij den opmarsch der Duitschers naar Parijs het razende Parijsche volk in de gevangenissen was binnen gedrongen en de medeplichtigen van de emigranten als honden hadden afgemaakt zoudt gij an denken, dat de regeering het gewaagd zou hebben geweld tegenover geweld te stellen en de moordenaars neer te schieten? Hoeveel Parijzenaars zouden, indien in September 1914, onder gelijke omstandigheden als in September 1792, zulke excessen gepleegd waren, niet het zelfde hebben gezegd, wat, naar beweerd wordt, de minister van justitie Danton na de September-moprden in 1792 zou hebben gezegd: Je me fiche bien des prisonniers"! Verdeeld is het Fransche volk thans niet; maar in andere opzichten laat de toestand van 1792 zich met dien van nu vergelijken. Ook toen was een deel van het land door den vijand bezet; ook toen moest hulp ver strekt worden aan de gevluchte bewoners van de landstreken, die in de macht van den vijand waren. Op 22 December 1914 hield Viviani in de Kamer een redevoering ter aanprijzing van het wetsontwerp, waarbij een crediet van 300 millioen francs werd gevraagd om bijstand te verleenen aan de inwoners van departementen, die alles hadden verloren door den inval van de Duitschers. Op den Uden Augustus 1792 nam de Wetgevende Vergadering een be sluit van geheel dezelfde strekking. In den zomer van 1792 was het vaderland in gevaar verklaard; in den zomer van 1915 weet elk Franschman, die zich rekenschap kan geven van den toestand, dat het vader land nog steeds in gevaar verkeert. De doorbraak", waarop een groot gedeelte van het Fransche volk zoo vast had gerekend voor het voorjaar van 1914, is van dag tot dag onzekerder geworden; gaandeweg zal het de waarschijnlijkheid, zoo niet de zeker heid onder de oogen moeten zien, dat het een tweeden winterveldtocht tegemoet gaat. Dat de loop van den oorlog bij velen het vertrouwen in den einduitslag heeft ver zwakt, bij sommigen ook moedeloosheid heeft verwekt, laat zich denken. De gewezen minister van buitenlandsche zaken Pichon, llllllllllllllllllfllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllll PORFIRIO DIAZ f dOOr J. H. SCHELTEMA Aan het verzoek van de redactie om iets te schrijven over het leven van Porfirio Diaz voldoe ik gaarne, ware het reeds uit piëteit voor die groote figuur, van wien men zeggen kan, dat hij nog te kort geleefd heeft, niettegenstaande hij 85 jaar is geworden en zijn gezondheid alleen in de laatste paar jaren te wenschen liet. Porfirio Diaz werd 14 September 1830 te Oaxaca, de hoofdstad van den staat van dien naam, geboren. Zijn vader was een Spanjaard, zijn moeder een Indiaansche vrouw. Zij hielden een fonda (eethuis) annex hoefsmederij. Het gezin leefde in drukkende omstandigheden, vooral na den dood van den vader. Porfirio zou geestelijke worden, waarom hij op de bisschoppelijke school ging; hij behoorde tot de ijverigste en rustigste leerlingen, totdat er op zijn vijftiende jaar een om mekeer in hem kwam, toen de jongeling namelijk aanraking verkreeg met enkele voormannen der liberale beweging. Deze beweging had ten doel Mexico te bevrijden van het juk der priesters en monniken. Weldra zegde hij de school vaarwel en volgde de lessen aan de Academie van Kunsten en Wetenschappen, een middenpunt der moderne actie. Na vijf jaar promoveerde Diaz in de rechts wetenschap. In die dagen, omstreeks 1850, was Generaal Santa Anna de groote man in Mexico. Wij zullen hier niet in bizonderheden treden en slechts constateeren, dat die dagen zich kenmerkten door revoluties en kleine gevechten, Santa Anna president was en zijn macht wilde uitbreiden door zich bij volksstemming tot dictator te laten die in Le petit Journal over den oorlog schrijft en tot volhouden aanspoort, erkent, dat vele lezers vinden, dat hij het voort zetten van den oorlog als een te lichte zaak opvat. Ook Maurice Barrès gewaagt in de Echo de Paris van teekenen van onrust, die zich hier en daar vertoonen; maar hij schrijft die geprikkelde stemming toe, deels aan de kritiek, door sommige eerzuchtige politici uitgeoefend op het beleid van de regeering en de legeraanvoerders, deels aan een campagne, door huurlingen van Duitsch land ondernomen om het Fransche volk met zorg voor de toekomst te vervullen. Dat er verder in Frankrijk velen ontevre den zijn over wat Engeland tot dusverre in den oorlog te land heeft gepraesteerd, en zich eraan ergeren, dat men daar den toe stand niet ernstig genoeg opvat, is eveneens waarschijnlijk. Men kan wel tot zulke onte vredenen betoogen zooals Arnold Bennett in The daily news and leader doet : ge steld eens, dat Frankrijk een buitengewoon sterk leger had en voor geen inval van de Duitschers behoefde te vreezen; gesteld verder dat Engeland een zwakke vloot had, dat de vijand er een landing had gedaan en Frank rijk er een leger had heengestuurd om bij te staan, zoudt gij dan gelooven, dat er in Parijs .ook maar n schouwburg gesloten zou zijn? Men kan dus trachten hun het groote onderscheid duidelijk te maken tusschen de stemming van een volk, dat door een inval van den vijand bezocht is, en die van een volk, dat daarvan verschoond bleef; maar met dat al zal men velen Franschen niet uit het hoofd praten, dat Engeland niet doet wat het doen moest. Intusschen zou men verkeerd doen op het voorbeeld van sommige Duitsche cou ranten, Kölnische Zeitung bv. door aan te nemen, dat de meerderheid van hef Fransche volk hoe langer hoe meer den oorlog moede wordt en er een einde aan wenscht te ma ken. Ook het antwoord, door Gustave Hervë in de Guerre Sociale op het vredesmanifest van de Duitsche sociaal-democraten gegeven, tapt niet uit dat vaatje. Wat zou men in Frankrijk van ons zeggen" zoo schrijft hij als wij op uwe vredesvoorstellen ingingen ? Na de eerste oogenblikken van vreugde over den terugkeer van de over levenden, zou het land zich woedend tegen ons keeren en ons toeroepen: Wij waren vlak bij het doel; ondanks den schijn van het tegendeel, was Duitschland uitgeput; nog slechts korten tijd en wij hadden het Duitsche militarisme neergeveld. Alleen door uw zwakheid hebben wij alles ver loren. Gij hebt ons weer tot vijftig jaar gewapenden vrede en tot nieuwe oorlogen veroordeeld. Uw schuld is het dat honderd duizenden nutteloos zijn geofferd!" Dat klinkt zou Abraham Blankaart zeggen jou anders voor je snoet dan ver langen naar vrede. Indien Hervéde meening van de meerderheid der Fransche socialisten weergeeft, dan houden deze de voorstellen van hunne Duitsche geestverwanten voor het zoet gefluit Van den vogelaar. La patrie est en danger", zoolang Duitschland kan meenen, dat alles voor zijne macht moet sidderen. Liever den oorlog tot het uiterste voortzetten, dan wederom een gewapende vrede en de eeuwige angst voor een nieuwen aanval. Van den geest der internationale sociaal democratie merkt men in Hervé's antwoord niets. Meer van dien van Rouget de Lisle, die zijn volk te wapen riep om het in gevaar verkeerende vaderland te verdedigen tegen Pruisen en Oostenrijkers. 14 Juli 1915. G. W. KERNKAMP verklaren. Hiertegen kwam Porfirio Diaz in verzet; de jonge rechtsgeleerde verklaarde zich openlijk voor Generaal Alvarez, niet tegenstaande een ieder uit vrees vooreigen leven zijn stem aan Santa Anna gaf. Slechts door de vlucht kon Diaz aan diens wraak ontkomen. De heerschappij van Santa Anna duurde niet lang; zijn tegenstander Juan Alvarez versloeg hem herhaaldelijk en nood zaakte hem in 1855 het presidentschap neer te leggen en Mexico te verlaten. Alvarez werd president, benoemde Benito Juarez tot minister van Justitie en deze benoemde op zijn beurt Diaz tot hoofd van het Indianendistrict Ixtlan. Hier kwam het krijgsmans,talent van Diaz naar voren, hij wist toch een slappe, lafhartige bevolking voor den krijgsdienst af te richten. Alvarez legde echter ook weer het presidentschap neer; wel had hij radicale maatregelen genomen en de privilegiën van de geestelijkheid op geheven, maar hij miste de kracht om ze door te voeren. Zijn opvolger Comonfort was de 36ste president in 40 jaar, de vijfde in vier maan den; hij zette de radicale maatregelen door, en vaardigde zelf een verbod uit, waardoor de geestelijkheid geen vaste goederen mocht bezitten. Weldra moest ook Comonfort zijn zetel verlaten en plaats maken voor den conservatieven generaal Zuliïago. Porfirio Diaz bleef in het binnenland, in verzet tegen den conservatieven president, en streed om de liberale ideeën. Benito Juarez stelde zich aan het hoofd van een provisioneel gouvernement en ver nietigde Zuluago's macht na twee jaar strijdens. Waar steeds de aandacht van Juarez op Diaz gevestigd bleef, was het te verwach ten, dat het nu ook weer het geval zou zijn. Op 31-jarigen leeftijd werd Diaz tot gene raal benoemd. Hier reeds, en door de ge heele geschiedenis Van Diaz heen, ziet men dat de generaals-titel wel verdiend was. Hij streed toch zijn geheele leven uit volle overtuiging en uitsluitend tot heil van zijn vaderland. Juarez werd definitief tot Presi dent benoemd, hetgeen wel dringend noo dig was, want het land was dermate door bloedige onlusten uitgeput, dat het zijn binnenlandsche noch buitenlandsche schul den betalen kon. Toen sloten Frankrijk, Engeland en Spanje in 1861 de conventie te Londen om, desnoods met kracht van wapenen, orde te brengen in den Mexicaanschen chaos, leder der drie mogendheden zond een eskader naar VeraCruz, doch weldra ontstond verschil van inzicht, waardoor Engeland en Spanje zich terugtrokken en Frankrijk alleen de kastan jes uit het vuur kon halen. Hier zien wij weer Porfirio Diaz aan het hoofd van zijn troepen ter verdediging van Puebla tegen een aanval van de Franschen; op 27 Mei 1863 werd Puebla toch door de Fransche troepen veroverd en Diaz gevan gen genomen, maar deze wist te ontvluch ten om zijn leger in het binnenland te gaan Otto Borngraber is een duitsch dichter, van wien twee tooneelstukken zijn opgevoerd, n.l. Weltfriedensdrama" en Giordano Bruno". Hij schreef ook een Offener Brief an den deutschen Monistenbund" waarop Ostwald antwoordde. Voor de hier gepubli ceerde Bergpredigt" kon hij in geen duitsch tijdschrift opname vinden. Bergpredigt zur Befreiung der Völker von OTTO BoRNGRaBER Als der Einsame nach vielen Jahren wieder einmal von seinem Berge stieg und sah, welenen Wahn witz seine Brüder die Menschen wider einander verübten, schüttelte er den Kopf, und er sprach zu sich selbst: Es ist an der Zeit. Und er hub alsbald an von der Höhe naherschreitend in das Getümmel seiner Brüder, der Menschen, also zu rufen: Mit Gott für König und Vaterland l" so hor ich euch larmen, alle mit rastloser Begeisterung. Ich aber sage euch, meine Brüder, euer Auge redet rastlose Entgeisterung. Mit Gott für König und Vaterland!" so schreibt ihr auch auf euer Kriegskreuz' als ware der Krieg nicht Kreuz genug und prahlt mit solchem als mit eurem höchsten Ehrenzeichen. Ich aber sage euch, meine Brüder: es ist ein Kainsmal, gezeichnet mit deines Bruders Blut; ein trauerndes Maskenzeichen, damit ihr euer Menschtum maskiert. Gott und König.und Vaterland!' in diesen dreien hanget euer ganzes Gesetz und eure Propheten. Ich aber sage euch; es ist ein morsches Gesetz, und es zimmerten falsche Propheten. Gott und König und Vaterland!" das ist die heilige Dreieinigkeit eures Ideals. Ich aber sage euch: die Dreieinigkeit eines heillosen Idols. Denn an diesen dreien berauschtet ihr euch wie an einem Taumelkelch von Jahrtausend zu Jahrtausend. Und aus diesen dreien strömten wie aus einem Taumelkelch all euer Wahn, euer Weh, euer Blut von Jahrtausend zu Jahrtausend. Denn Gott und König und Vaterland machten einen Vertrag; wie es heisst: zu eurem Schirm eine unzerreissbare Kette. Ich aber sage euch: eine Kette fürsGenick! urn die freudig atmende Menschenbrust! wider die frei in die Himmel sich regende, reckende Natur! Diese zu erdrosseln, das war der Sinn, der Un-Sinn dieser Kette. Darum, meine Brüder, ihr gequalten, ihr §eknechteten, darum so sage ich euch: iehe, ich bin gekommen, auf dass ich zerreisse eure Kette. Als der Einsame anhub, solchergestalt zu seinen Brüdern, den Menschen, zu reden, waren sie gerade im Begriff einen Kriegs gottes" dienst zu veranstalten. Selbiger begann mit dem Klingklang der Glocken und dem Getöse riesiger Kanonen, deren iiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiMiiiiiiiiiiitiiiiiiimiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiii reorganiseeren. Juarez verliet met zijn troe pen de hoofdstad en de Fransche Regeering wist te bewerken, dat Mexico zich tot Keizerrijk verklaarde en de Oostenrijksche Aartshertog Maximiliaan tot erfelijk heerscher werd uitgeroepen. Evenal President Wilson thans door zijn politieke gedragslijn blijk geeft Mexico en de Mexicanen in het geheel niet te kennen, zoo was dat ook met Napoleon het geval. Door Juarez en Diaz te steunen zouden de Europeesche mogendheden veel leed voor komen hebben, evenals President Wilson dat had kunnen doen, wanneer hij in 1913 onmiddellijk Huerta gesteund had. Mexico kan nu eenmaal alleen geregeerd worden door een krachtigen Mexicaan, die, niet belust op eigen voordeel, uitsluitend voor het belang van het land opkomt. Zulke mannen waren Juarez-Diaz en Huerta al is er in hun karakters, ook nog groot ver schil op te merken. Wij zien later, in 1864, Diaz voor den tweeden keer gevangen nemen, namelijk in Oaxaca, maar ook weder ontvluchten, en Maximiliaan werd door Napoleon in den steek gelaten, waarschijnlijk uit vrees voor interventie van de Ver. Staten maar hij verliet zijn post niet. Op 14 Juni 1864 werd hij met zijn generaals Miramon en Mejia te Querétaro gefusilleerd. Eerst werd Juarez President en trok Diaz zich terug om zich aan den landbouw te wijden. Wij zullen zijn leven niet verder op den voet volgen. De man, die, eerst opgeleid voor geestelijke daarna rechtsgeleerde werd als generaal groote gevechten leidde en legers organiseerde zich daarna aan den landbouw wijdde was zeker wel een man, die in staat zou zijn om met kennis van zaken zijn land te regeeren. Wij zien hem dan ook als president van 1877?1880 en van 1884-1911. Wie meer van de geschiedenis van Mexico der laatste 80 jaren wil weten, leze het boek van James Creelman. * * * Het was in April 1911, dat ik den tachtigjarigen grijsaard bezocht. Hoewel nog recht van lijf en leden, was de man toch niet meer de krachtige figuur van voorheen, daar hij zeer doof was. Het gesprek was moeilijk, zijn doofheid was vooral een belemmering om veel te weten te komen, maar toen ik hem vroeg naar zijn spoorwegplannen toen herleefde de doffe blik in eens. en werd een kaart voor den dag gehaald. Voor de ontwikkelingvan Mexico zijn spoorwegen noodig en nu zijn de groote lijnen wel bijna gereed, maar een hoofdlijn ontbreekt toch nog, en met zijn grooten vinger volgde hij een lijn langs de Westkust. Daar, voorzeker, zei de oude heer, daar is de voorraadschuur van de wereld, maar er moet een spoorweg komen en er moeten menschen komen. Diaz heeft altijd begrepen, dat Mexico, een rijk land, zoo groot als Frankrijk, Oostenrijk-Hongarije, Groot-Brittanje, Italië, HolGewalt dem Könige schmeichelte, Gott lobte und die Feinde zerfleischte. Und die Feinde drüben ebenfalls Brüder des Einsamen waren gleicherzeit im Begriff, einen Kriegs gottes" dienst gleicher Art zu veranstalten. Als der Einsame solchen Wahnwitz sahe, packte ihn ein Grimm und ein Gram, und er rief, wilder und heiliger denn Kanonen und Glocken, nach hüben und drüben: Halt! Freunde, ihr habt keinen Feind! Als die Menschen hüben und drüben diesen Ruf vernahmen, war ihnen ein Augenblick, als seien sie befreit von einem Alp, als ha'tten sie schwer getraumt, und blickten verdutzt in sonnigen Morgen. Und der Einsame sprach: Ihr habt gehort, dass zu den Alten gesagt ist: Liebet eure Feinde. Meine Brüder, ich aber sage euch : ihr habt keinen Feind. Ein Hirngespinst ist euer Feind, und ihr habt ihn euch selbst gesponnen. Oder habt ihr ihn euch etwa nicht selbst geschaffen, aus dem Nichts, euren Gott ? Du den deinen den deinen du ? Oder habt ihr ihn euch nicht selbst erkiest, aus euresgleichen, euren König ? ihr den euren den euren ihr? Habt ihr sie euch nicht selbst gesetzt, eure Pfahle, eure Grenzen, und nennt das kleine Landlein diesseits des Holzpfahls mit grossen Worten: ber alles" erhabenes, heiliges" Vaterland ? Kaum hatte der Einsame diese Worte gesprochen, da riefen sie von hüben und drüben: Horen wir recht? Er zertrümmert unsre Altare. Der Einsame erwiderte ruhig: Altare, auf denen ihr euch selbst und die Menschheit schlachtet! Ich zertriimmre sie nicht ich offenbare ihren Sinn , auf dass ihr sie selber zertrümmeit. Denn ihr habt euch diese Damonen selber geschaffen, ohne Notwendigkeit drum fressen sie euch mit Notwendigkeit auf. Retten will ich euch, vor euren Damonen und euch! Denn ich liebe euch, weil ihr stark seid in euren Gründen. So zertrümmert jene, weil morsch sind in ihrem Fundament. Schwach wie Krücken, an denen eure Schwachen sich stützen. Aber diese Krücken sind selber so schwach, dass eine immer die Kriicke der andern ist. Hier rief ein Professor und gleich darauf 93 Professoren: Was will uns dieser? Hort nur den Aberwitz! Erst hiess er's eherne Ketten, nun wieder schwachliche Krücken ! Der Einsame darauf: So ist es mein Freund. Solange ihr schwach bleibt und in eurer eigenen Enge befangen, solange halt die eherne Kette, und Ring greift in Ring. Werdet ihr aber stark und weitet euren Bliek; schmilzt der fiammende Bliek Eisen und Ketten. Siehe, ich bin gekommen, auf dass ich euch nur sehen lehre. Dass ich befreie euren Bliek, so befreie ich eure Welt. Denn dann seht ihr, dass der Feind, der euch qualt, in eurem Wahne sitzt. Und der Mensch, den du qualst, ist dein Freund. Darauf ein Fahnenjunker höhnisch rief er: der ist farbenblind : Rief der Einsame: Komm auf meinen Berg! Siehe das Licht! Farben nur siehst du, mein Freund. Duren ein wohlgeschliffenes glasernes Drei-Eck, Gott" und König" und Vaterland" be namset, brichst du das reine Licht in einzelne Farben. Also zerfallt nach hüben und drüben in land, Portugal en België te zamen, met misschien slechts een veertien millioen in woners, plaats biedt voor den vreemdeling en het vreemde kapitaal. Hij werd in die opvatting krachtig bijgestaan door zijn minister van financiën Limantour, die het crediet van Mexico op een hoog peil wist te brengen. Naar mijn bescheiden meening hebben deze twee groote Mexicanen n fout begaan, zij hebben nl. in navolging van het voor beeld der Ver. Staten de industrie willen bevorderen en beschermen. Waar zooveel rijk land onbebouwd bleef liggen en geen arbeidskrachten genoeg waren om ook maar een duizendste deel te bearbeiden, daar ware het juister geweest, om, in ruil van producten, fabrikaten uit die industrieele centra aan te voeren waar door gebrek aan rijk bouwland de arbeidskrach ten meer op industrie zijn aangewezen. Diaz en Limantour werkten echter de nationale industrie in de hand door hooge invoerrechten. Hoewel Diaz voor het onderwijs veel gedaan heeft, het aantal scholen steeg in 30 jaar van 4000 op 12599,?was het toch moeilijk, om het percentage analphabeten gunstiger te krijgen dan 50 pCt. Er zijn in Mexico zeer zeker knappe onderwijzers, knappe notarissen, doctoren, advocaten, maar veel te weinig voor het groote land. Van het begin zijner regeering af heeft Diaz zijn kracht gezocht in de Rurales (marechaussee). Zijn tegenstanders werden bij de Rurales geplaatst, dit waren veelal slechte individuen, maar zij boezemden toch respect in bij de inlandsche bevolking met een paar Rurales werd een geheele streek kalm gehouden. Het leger bestond slechts uit een 30.000 man zelfs was dit cijfer nog lager in de laatste jaren toen de oude Diaz niet zelf meer op inspectie uit kon gaan. Toen dan ook de revolutie uitbrak in October 1910, bestond deze macht slechts, op papier, en waren er in werkelijkheid misschien slechts 16.000 soldaten. Met het kleine leger en zijn marechaussees wist Diaz gedurende een dertigtal jaren alom rust te bewaren en het groote land tot ont wikkeling te brengen. Wie hem in den weg zat, in zijn patriottisch streven, werd uit den weg geruimd, uitgaande van het principe: beter n onruststoker gedood, dan duizen den slachtoffers gemaakt door een revolutie. Ter bezwering van het drankmisbruik nam Diaz verschillende maatregelen. Dronken menschen werden opgepakt en veelal als veldarbeiders naar de binnenlanden gezon den de café's in de hoofdstad moesten vroeg gesloten worden en Zondags mochten de pulqueria s niet open zijn ook dobbelspel in de café's en op clubs werd verboden. Aan deze maatregelen werd weliswaar niet altijd streng de hand gehou den maar toch merkte men, dat er een strooming naar verheffing van het volk kwam. Toen Diaz in 1907 den grooten IsthmusFormamint-Tabletten vernietigen de bacteriën in mond en keel en beschermen | tegen Besmetting^ Nur- Patrioten... der unermessliche Mensch. Farben nur siehst du, mein Freund, und nur die-deiner Fahne. Auf! hinauf! trink die Fülle des Lichts! Von meinem Berge schauest du weit dir noch verborgene Weiten. Von meinem Berge spahest du tief wohlverschwiegene Gründe. Du ergreifest den wahren Feind und die freundliche Wahrheit. Ja, jetzt dringt dein Bliek in die Knochen der Dinge j Bis in das Mark eurer altlichen Ideale! siehst du ? es sind nur dunkle kluge Vertrage. Doch nicht fürder mehr: Ring in Ring nur Kriicke an Krücke lahm bei blind. Nach diesen Worten blieben sie stumm. Aber es war nicht die Stille des Verstehens stumpf gingen die wieder an ihre Heldentaten" des Unverstands. Dadonnerte der Einsame, herb und hart: Fort jetzt mit dem Trödelstand aus Schimmelzeiten! Weg mit dem Krückenkram aus Qreisenhausrat! Ihr benamset euch modern", doch vom moder stammt ihr. ? Ihr durchfliegt die Luft und kriecht doch auf Krücken! Seht: euer Qott braucht einen König, der das Volk in seine Tempel treibt. Seht, euer König braucht einen Gott, denn er lasst eure Priester lehren, er sei von Gott verordnet. Euer Gott braucht auch die Vaterlander; denn die Vaterlander wurgen sich wie Brudermörder das schafft Notgebet und Opferfett und Weihrauch. Euer Vaterland braucht einen Gott, es will Trost aus Nebeldunst und Hinterwelt, und für Brand und Mord den Nimbus der gereckten Sache". Es braucht auch Schutz und Schirrn an der Grenze; da wacht dann Gott auf dem Pfahl von Holz. Zwar daneben steht ja nun des Feindes Pfahl, da wacht auch der liebe Gott. Doch dies ist wohl wieder ein andrer lieber Gott. Euer Vaterland braucht auch einen König, denn die Würgerei will Marschbefehl und Schlachtekunst. Euer König aber braucht das Vaterland: .er braucht Söldnerknechte, Sabelschutz und Hurraruf. Und niemand braucht ein Vaterland als er. Und was brauchst du? Freier, aufrechter Mensch? Nichts. Dich. Bist du nicht das stolzeste Wesen der Natur? Braucht Krückenkram die freie, herrliche Natur? Und bist das einzige von allen Wesen der Natur, das von allem Wesen der Natur entgleiste. Horen in dein heilig Herz: horen der erhabene Pulsschlag kündet dein freies Königtum. Steig in die Gründe deiner letztesten Wurzelkraft! Poch an die Tore deiner Tief e: spoorweg, loopende van Salina-Cruz naar Coatzacoalcos (het tegenwoordige Puerto Mexico) met een lengte van 400 mijlen, opende, bedroeg het geheele spoorwegnet 13.744 mijlen. Over die Isthmus- of Tehuant-pec spoor werden twee jaar na de opening, dus in 1909, reeds 699.084 ton goed vervoerd. Het was dan ook goed gezien van de directie der Holland-Amerikalijn om in 1912 de booten van haar nieuwe lijn RotterdamCuba-New-Orleans via Puerto Mexico te doen loopen. Diaz verheugde zich in die plannen; hij had zulk goede herinneringen aan Hol land door de bezoeken van de Gelderland" en aan de toenmalige gezanten te Washington van Swinderen en Loudon. Wat Diaz op het gebied van spoorwegen tot stand bracht, deed Limantour met het bankwezen. Deze groote financier wist de kapitalen van Engeland, Duitschland, Frank rijk en later ook Canada naar Mexico te halen. Het kapitaal van de circulatiebanken beliep in 1909 bijna 120 milioen pesos. Het vertrouwen van het buitenland was ge baseerd op de krachtige regeering van Diaz, het beleid van Limantour, de jaarlijksche voordeelige saldi van de muntwet van 1905. De opvolger van Diaz moest een man zijn die in zijn geest zou blijven voortwerken. Diaz wilde, dat Limantour die op volger zou zijn maar deze voelde zich geen soldaat hij was een finantieele figuur. Limantour, die gaarne het welwillende oor verleende voor een ieder, die belang stelde in zijn land zei het openlijk. Ik wil wel minister van finantiën blijven, maar ik ben geen soldaat en de President moet een sol daat zijn." Wie zal die soldaat zijn, die Mexico er weer bovenop helpt hij is natuurlijk te vinden maar zoolang Amerika niet moreele steun en eventueel finantieele steun wil geven aan een krachtigen, eerlijken Mexicaan zonder bijbedoelingen zoolang zal er nog onrust heersenen. De Mexicaan, die met zijn frijoles en maiskoeken, die hij overal vinden kan, te vreden is, zal elke inmenging van Washington wantrouwen en geen bezetting vreezen. Diaz vluchtte in October 1911 naar Parijs, waar hij zich steeds nog gereed hield om naar zijn vaderland terug te gaan, mits hij door zijn landgenooten daartoe geroepen werd geen partij heeft dat aangedurfd trouwens de man was te oud, te doof en later zelfs versuft. De groote Mexicaan stierf dus niet in zijn eigen land, dat hij nooit vrijwillig heeft willen verlaten, omdat hij daar noodig was, omdat zijn plichtsgevoel hem daar tot zijn 81ste jaar vasthield.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl