Historisch Archief 1877-1940
ik i
i f-'
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
18 Juli '15. No. 1986
maar de herinnering aan Rouget de Lisle,
die heden wordt verlevendigd, zal menig
Franschman doen terugdenken aan den tijd,
toen de Marseillaise ontstond, aan de hache
lijke omstandigheden, waarin Frankrijk in
1792 zich bevond; en hij zal,zich afvragen
of ook thans zijn vaderland zal worden ge
red uit het gevaar, waarin het verkeert.
In n opzicht valt de vergelijking met
1792 ten gunste van het heden uit. Toen
was het Fransche volk verdeeld; de
royalisten heulden met den vijand; door de
September-mporden koelde het Parijsche ge
peupel zijn haat tegen de koningsgezinden,
die in de gevangenissen waren opgesloten.
Een beestachtige daad maar de gebeur
tenissen van dezen oorlog doen vele feiten
uit den revolutietijd beter begrijpen. Ook dit.
Aulard heeft het betoogd in den cursus, dien
hij gedurende den winter van 1914?1915 in
de Sorbonne hiejd over L'histoire de la
révolution francaise et la guerre actuelle".
Veronderstel eens zoo zeide hij dat
in het begin van September 1914, toen de
Duitsche legers Frankrijk binnenrukten, een
deel van het volk gemeene zaak had ge
maakt met de Duitschers: dat, evenals in
1792, Fransche emigranten in Duitschland
een legertje hadden bijeengebracht en zich
gevoegd bij de troepen van den vijand;
dat die emigranten medeplichtigen hadden
in Frankrijk zelf; dat men die gevangen
had genomen; dat bij den opmarsch der
Duitschers naar Parijs het razende Parijsche
volk in de gevangenissen was binnen
gedrongen en de medeplichtigen van de
emigranten als honden hadden afgemaakt
zoudt gij an denken, dat de regeering
het gewaagd zou hebben geweld tegenover
geweld te stellen en de moordenaars neer
te schieten? Hoeveel Parijzenaars zouden,
indien in September 1914, onder gelijke
omstandigheden als in September 1792,
zulke excessen gepleegd waren, niet het
zelfde hebben gezegd, wat, naar beweerd
wordt, de minister van justitie Danton na
de September-moprden in 1792 zou hebben
gezegd: Je me fiche bien des prisonniers"!
Verdeeld is het Fransche volk thans niet;
maar in andere opzichten laat de toestand
van 1792 zich met dien van nu vergelijken.
Ook toen was een deel van het land door
den vijand bezet; ook toen moest hulp ver
strekt worden aan de gevluchte bewoners
van de landstreken, die in de macht van
den vijand waren. Op 22 December 1914
hield Viviani in de Kamer een redevoering
ter aanprijzing van het wetsontwerp, waarbij
een crediet van 300 millioen francs werd
gevraagd om bijstand te verleenen aan de
inwoners van departementen, die alles
hadden verloren door den inval van de
Duitschers. Op den Uden Augustus 1792
nam de Wetgevende Vergadering een be
sluit van geheel dezelfde strekking.
In den zomer van 1792 was het vaderland
in gevaar verklaard; in den zomer van 1915
weet elk Franschman, die zich rekenschap
kan geven van den toestand, dat het vader
land nog steeds in gevaar verkeert. De
doorbraak", waarop een groot gedeelte van
het Fransche volk zoo vast had gerekend
voor het voorjaar van 1914, is van dag tot
dag onzekerder geworden; gaandeweg zal
het de waarschijnlijkheid, zoo niet de zeker
heid onder de oogen moeten zien, dat het
een tweeden winterveldtocht tegemoet gaat.
Dat de loop van den oorlog bij velen het
vertrouwen in den einduitslag heeft ver
zwakt, bij sommigen ook moedeloosheid
heeft verwekt, laat zich denken. De gewezen
minister van buitenlandsche zaken Pichon,
llllllllllllllllllfllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllll
PORFIRIO DIAZ f
dOOr J. H. SCHELTEMA
Aan het verzoek van de redactie om iets
te schrijven over het leven van Porfirio
Diaz voldoe ik gaarne, ware het reeds uit
piëteit voor die groote figuur, van wien men
zeggen kan, dat hij nog te kort geleefd
heeft, niettegenstaande hij 85 jaar is
geworden en zijn gezondheid alleen in de
laatste paar jaren te wenschen liet. Porfirio
Diaz werd 14 September 1830 te Oaxaca,
de hoofdstad van den staat van dien naam,
geboren. Zijn vader was een Spanjaard, zijn
moeder een Indiaansche vrouw. Zij hielden
een fonda (eethuis) annex hoefsmederij. Het
gezin leefde in drukkende omstandigheden,
vooral na den dood van den vader. Porfirio
zou geestelijke worden, waarom hij op de
bisschoppelijke school ging; hij behoorde
tot de ijverigste en rustigste leerlingen,
totdat er op zijn vijftiende jaar een om
mekeer in hem kwam, toen de jongeling
namelijk aanraking verkreeg met enkele
voormannen der liberale beweging. Deze
beweging had ten doel Mexico te bevrijden
van het juk der priesters en monniken.
Weldra zegde hij de school vaarwel en
volgde de lessen aan de Academie van
Kunsten en Wetenschappen, een
middenpunt der moderne actie.
Na vijf jaar promoveerde Diaz in de rechts
wetenschap. In die dagen, omstreeks 1850,
was Generaal Santa Anna de groote man
in Mexico. Wij zullen hier niet in
bizonderheden treden en slechts constateeren, dat
die dagen zich kenmerkten door revoluties
en kleine gevechten, Santa Anna president
was en zijn macht wilde uitbreiden door
zich bij volksstemming tot dictator te laten
die in Le petit Journal over den oorlog
schrijft en tot volhouden aanspoort, erkent,
dat vele lezers vinden, dat hij het voort
zetten van den oorlog als een te lichte zaak
opvat. Ook Maurice Barrès gewaagt in de
Echo de Paris van teekenen van onrust,
die zich hier en daar vertoonen; maar hij
schrijft die geprikkelde stemming toe, deels
aan de kritiek, door sommige eerzuchtige
politici uitgeoefend op het beleid van de
regeering en de legeraanvoerders, deels aan
een campagne, door huurlingen van Duitsch
land ondernomen om het Fransche volk met
zorg voor de toekomst te vervullen.
Dat er verder in Frankrijk velen ontevre
den zijn over wat Engeland tot dusverre in
den oorlog te land heeft gepraesteerd, en
zich eraan ergeren, dat men daar den toe
stand niet ernstig genoeg opvat, is eveneens
waarschijnlijk. Men kan wel tot zulke onte
vredenen betoogen zooals Arnold Bennett
in The daily news and leader doet : ge
steld eens, dat Frankrijk een buitengewoon
sterk leger had en voor geen inval van de
Duitschers behoefde te vreezen; gesteld verder
dat Engeland een zwakke vloot had, dat de
vijand er een landing had gedaan en Frank
rijk er een leger had heengestuurd om bij
te staan, zoudt gij dan gelooven, dat er in
Parijs .ook maar n schouwburg gesloten
zou zijn? Men kan dus trachten hun het
groote onderscheid duidelijk te maken
tusschen de stemming van een volk, dat door
een inval van den vijand bezocht is, en die
van een volk, dat daarvan verschoond bleef;
maar met dat al zal men velen Franschen
niet uit het hoofd praten, dat Engeland niet
doet wat het doen moest.
Intusschen zou men verkeerd doen op
het voorbeeld van sommige Duitsche cou
ranten, Kölnische Zeitung bv. door aan te
nemen, dat de meerderheid van hef Fransche
volk hoe langer hoe meer den oorlog moede
wordt en er een einde aan wenscht te ma
ken. Ook het antwoord, door Gustave Hervë
in de Guerre Sociale op het vredesmanifest
van de Duitsche sociaal-democraten gegeven,
tapt niet uit dat vaatje. Wat zou men in
Frankrijk van ons zeggen" zoo schrijft
hij als wij op uwe vredesvoorstellen
ingingen ? Na de eerste oogenblikken van
vreugde over den terugkeer van de over
levenden, zou het land zich woedend tegen
ons keeren en ons toeroepen: Wij waren
vlak bij het doel; ondanks den schijn van
het tegendeel, was Duitschland uitgeput;
nog slechts korten tijd en wij hadden het
Duitsche militarisme neergeveld. Alleen
door uw zwakheid hebben wij alles ver
loren. Gij hebt ons weer tot vijftig jaar
gewapenden vrede en tot nieuwe oorlogen
veroordeeld. Uw schuld is het dat honderd
duizenden nutteloos zijn geofferd!"
Dat klinkt zou Abraham Blankaart
zeggen jou anders voor je snoet dan ver
langen naar vrede. Indien Hervéde meening
van de meerderheid der Fransche socialisten
weergeeft, dan houden deze de voorstellen
van hunne Duitsche geestverwanten voor het
zoet gefluit Van den vogelaar. La patrie
est en danger", zoolang Duitschland kan
meenen, dat alles voor zijne macht moet
sidderen. Liever den oorlog tot het uiterste
voortzetten, dan wederom een gewapende
vrede en de eeuwige angst voor een nieuwen
aanval.
Van den geest der internationale sociaal
democratie merkt men in Hervé's antwoord
niets. Meer van dien van Rouget de Lisle,
die zijn volk te wapen riep om het in gevaar
verkeerende vaderland te verdedigen tegen
Pruisen en Oostenrijkers.
14 Juli 1915. G. W. KERNKAMP
verklaren. Hiertegen kwam Porfirio Diaz in
verzet; de jonge rechtsgeleerde verklaarde
zich openlijk voor Generaal Alvarez, niet
tegenstaande een ieder uit vrees vooreigen
leven zijn stem aan Santa Anna gaf. Slechts
door de vlucht kon Diaz aan diens wraak
ontkomen. De heerschappij van Santa Anna
duurde niet lang; zijn tegenstander Juan
Alvarez versloeg hem herhaaldelijk en nood
zaakte hem in 1855 het presidentschap neer
te leggen en Mexico te verlaten. Alvarez
werd president, benoemde Benito Juarez tot
minister van Justitie en deze benoemde op
zijn beurt Diaz tot hoofd van het
Indianendistrict Ixtlan. Hier kwam het
krijgsmans,talent van Diaz naar voren, hij wist toch
een slappe, lafhartige bevolking voor den
krijgsdienst af te richten. Alvarez legde
echter ook weer het presidentschap neer;
wel had hij radicale maatregelen genomen
en de privilegiën van de geestelijkheid op
geheven, maar hij miste de kracht om ze
door te voeren.
Zijn opvolger Comonfort was de 36ste
president in 40 jaar, de vijfde in vier maan
den; hij zette de radicale maatregelen door,
en vaardigde zelf een verbod uit, waardoor
de geestelijkheid geen vaste goederen mocht
bezitten. Weldra moest ook Comonfort zijn
zetel verlaten en plaats maken voor den
conservatieven generaal Zuliïago.
Porfirio Diaz bleef in het binnenland, in
verzet tegen den conservatieven president,
en streed om de liberale ideeën.
Benito Juarez stelde zich aan het hoofd
van een provisioneel gouvernement en ver
nietigde Zuluago's macht na twee jaar
strijdens.
Waar steeds de aandacht van Juarez op
Diaz gevestigd bleef, was het te verwach
ten, dat het nu ook weer het geval zou zijn.
Op 31-jarigen leeftijd werd Diaz tot gene
raal benoemd. Hier reeds, en door de ge
heele geschiedenis Van Diaz heen, ziet men
dat de generaals-titel wel verdiend was.
Hij streed toch zijn geheele leven uit volle
overtuiging en uitsluitend tot heil van zijn
vaderland. Juarez werd definitief tot Presi
dent benoemd, hetgeen wel dringend noo
dig was, want het land was dermate door
bloedige onlusten uitgeput, dat het zijn
binnenlandsche noch buitenlandsche schul
den betalen kon.
Toen sloten Frankrijk, Engeland en Spanje
in 1861 de conventie te Londen om, desnoods
met kracht van wapenen, orde te brengen
in den Mexicaanschen chaos, leder der drie
mogendheden zond een eskader naar
VeraCruz, doch weldra ontstond verschil van
inzicht, waardoor Engeland en Spanje zich
terugtrokken en Frankrijk alleen de kastan
jes uit het vuur kon halen.
Hier zien wij weer Porfirio Diaz aan het
hoofd van zijn troepen ter verdediging van
Puebla tegen een aanval van de Franschen;
op 27 Mei 1863 werd Puebla toch door de
Fransche troepen veroverd en Diaz gevan
gen genomen, maar deze wist te ontvluch
ten om zijn leger in het binnenland te gaan
Otto Borngraber is een duitsch dichter,
van wien twee tooneelstukken zijn opgevoerd,
n.l. Weltfriedensdrama" en Giordano
Bruno". Hij schreef ook een Offener Brief
an den deutschen Monistenbund" waarop
Ostwald antwoordde. Voor de hier gepubli
ceerde Bergpredigt" kon hij in geen duitsch
tijdschrift opname vinden.
Bergpredigt zur Befreiung
der Völker
von OTTO BoRNGRaBER
Als der Einsame nach vielen Jahren wieder
einmal von seinem Berge stieg und sah,
welenen Wahn witz seine Brüder die Menschen
wider einander verübten, schüttelte er den
Kopf, und er sprach zu sich selbst: Es ist
an der Zeit. Und er hub alsbald an von
der Höhe naherschreitend in das Getümmel
seiner Brüder, der Menschen, also zu rufen:
Mit Gott für König und Vaterland l" so
hor ich euch larmen, alle mit rastloser
Begeisterung. Ich aber sage euch, meine Brüder,
euer Auge redet rastlose Entgeisterung.
Mit Gott für König und Vaterland!" so
schreibt ihr auch auf euer Kriegskreuz'
als ware der Krieg nicht Kreuz genug
und prahlt mit solchem als mit eurem
höchsten Ehrenzeichen. Ich aber sage euch,
meine Brüder: es ist ein Kainsmal, gezeichnet
mit deines Bruders Blut; ein trauerndes
Maskenzeichen, damit ihr euer Menschtum
maskiert.
Gott und König.und Vaterland!' in diesen
dreien hanget euer ganzes Gesetz und eure
Propheten. Ich aber sage euch; es ist ein
morsches Gesetz, und es zimmerten falsche
Propheten.
Gott und König und Vaterland!" das
ist die heilige Dreieinigkeit eures Ideals.
Ich aber sage euch: die Dreieinigkeit eines
heillosen Idols.
Denn an diesen dreien berauschtet ihr
euch wie an einem Taumelkelch von
Jahrtausend zu Jahrtausend. Und aus diesen
dreien strömten wie aus einem Taumelkelch
all euer Wahn, euer Weh, euer Blut von
Jahrtausend zu Jahrtausend.
Denn Gott und König und Vaterland
machten einen Vertrag; wie es heisst: zu
eurem Schirm eine unzerreissbare Kette.
Ich aber sage euch: eine Kette fürsGenick!
urn die freudig atmende Menschenbrust!
wider die frei in die Himmel sich regende,
reckende Natur!
Diese zu erdrosseln, das war der Sinn,
der Un-Sinn dieser Kette.
Darum, meine Brüder, ihr gequalten, ihr
§eknechteten, darum so sage ich euch:
iehe, ich bin gekommen, auf dass ich
zerreisse eure Kette.
Als der Einsame anhub, solchergestalt zu
seinen Brüdern, den Menschen, zu reden,
waren sie gerade im Begriff einen Kriegs
gottes" dienst zu veranstalten. Selbiger
begann mit dem Klingklang der Glocken
und dem Getöse riesiger Kanonen, deren
iiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiMiiiiiiiiiiitiiiiiiimiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiii
reorganiseeren. Juarez verliet met zijn troe
pen de hoofdstad en de Fransche Regeering
wist te bewerken, dat Mexico zich tot
Keizerrijk verklaarde en de Oostenrijksche
Aartshertog Maximiliaan tot erfelijk
heerscher werd uitgeroepen.
Evenal President Wilson thans door zijn
politieke gedragslijn blijk geeft Mexico en
de Mexicanen in het geheel niet te kennen,
zoo was dat ook met Napoleon het geval.
Door Juarez en Diaz te steunen zouden de
Europeesche mogendheden veel leed voor
komen hebben, evenals President Wilson
dat had kunnen doen, wanneer hij in 1913
onmiddellijk Huerta gesteund had.
Mexico kan nu eenmaal alleen geregeerd
worden door een krachtigen Mexicaan, die,
niet belust op eigen voordeel, uitsluitend
voor het belang van het land opkomt. Zulke
mannen waren Juarez-Diaz en Huerta al
is er in hun karakters, ook nog groot ver
schil op te merken.
Wij zien later, in 1864, Diaz voor den
tweeden keer gevangen nemen, namelijk in
Oaxaca, maar ook weder ontvluchten, en
Maximiliaan werd door Napoleon in den
steek gelaten, waarschijnlijk uit vrees voor
interventie van de Ver. Staten maar hij
verliet zijn post niet. Op 14 Juni 1864 werd
hij met zijn generaals Miramon en Mejia
te Querétaro gefusilleerd.
Eerst werd Juarez President en trok Diaz
zich terug om zich aan den landbouw te
wijden.
Wij zullen zijn leven niet verder op den
voet volgen. De man, die, eerst opgeleid voor
geestelijke daarna rechtsgeleerde werd
als generaal groote gevechten leidde en
legers organiseerde zich daarna aan den
landbouw wijdde was zeker wel een man,
die in staat zou zijn om met kennis van
zaken zijn land te regeeren. Wij zien hem
dan ook als president van 1877?1880 en
van 1884-1911.
Wie meer van de geschiedenis van Mexico
der laatste 80 jaren wil weten, leze het boek
van James Creelman.
* * *
Het was in April 1911, dat ik den
tachtigjarigen grijsaard bezocht. Hoewel nog recht
van lijf en leden, was de man toch niet
meer de krachtige figuur van voorheen, daar
hij zeer doof was. Het gesprek was moeilijk,
zijn doofheid was vooral een belemmering
om veel te weten te komen, maar toen ik
hem vroeg naar zijn spoorwegplannen
toen herleefde de doffe blik in eens. en
werd een kaart voor den dag gehaald. Voor
de ontwikkelingvan Mexico zijn spoorwegen
noodig en nu zijn de groote lijnen wel bijna
gereed, maar een hoofdlijn ontbreekt toch
nog, en met zijn grooten vinger volgde hij
een lijn langs de Westkust. Daar, voorzeker,
zei de oude heer, daar is de voorraadschuur
van de wereld, maar er moet een spoorweg
komen en er moeten menschen komen.
Diaz heeft altijd begrepen, dat Mexico,
een rijk land, zoo groot als Frankrijk,
Oostenrijk-Hongarije, Groot-Brittanje, Italië,
HolGewalt dem Könige schmeichelte, Gott
lobte und die Feinde zerfleischte. Und die
Feinde drüben ebenfalls Brüder des
Einsamen waren gleicherzeit im Begriff,
einen Kriegs gottes" dienst gleicher Art
zu veranstalten. Als der Einsame solchen
Wahnwitz sahe, packte ihn ein Grimm und
ein Gram, und er rief, wilder und heiliger
denn Kanonen und Glocken, nach hüben
und drüben:
Halt! Freunde, ihr habt keinen Feind!
Als die Menschen hüben und drüben diesen
Ruf vernahmen, war ihnen ein Augenblick,
als seien sie befreit von einem Alp, als
ha'tten sie schwer getraumt, und blickten
verdutzt in sonnigen Morgen. Und der
Einsame sprach:
Ihr habt gehort, dass zu den Alten gesagt
ist: Liebet eure Feinde. Meine Brüder, ich
aber sage euch : ihr habt keinen Feind.
Ein Hirngespinst ist euer Feind, und ihr
habt ihn euch selbst gesponnen.
Oder habt ihr ihn euch etwa nicht selbst
geschaffen, aus dem Nichts, euren Gott ?
Du den deinen den deinen du ?
Oder habt ihr ihn euch nicht selbst erkiest,
aus euresgleichen, euren König ? ihr den
euren den euren ihr?
Habt ihr sie euch nicht selbst gesetzt,
eure Pfahle, eure Grenzen, und nennt das
kleine Landlein diesseits des Holzpfahls mit
grossen Worten: ber alles" erhabenes,
heiliges" Vaterland ?
Kaum hatte der Einsame diese Worte
gesprochen, da riefen sie von hüben und
drüben: Horen wir recht? Er zertrümmert
unsre Altare.
Der Einsame erwiderte ruhig:
Altare, auf denen ihr euch selbst und die
Menschheit schlachtet!
Ich zertriimmre sie nicht ich
offenbare ihren Sinn , auf dass ihr sie selber
zertrümmeit.
Denn ihr habt euch diese Damonen selber
geschaffen, ohne Notwendigkeit drum
fressen sie euch mit Notwendigkeit auf.
Retten will ich euch, vor euren Damonen
und euch! Denn ich liebe euch, weil ihr
stark seid in euren Gründen.
So zertrümmert jene, weil morsch sind
in ihrem Fundament.
Schwach wie Krücken, an denen eure
Schwachen sich stützen. Aber diese Krücken
sind selber so schwach, dass eine immer
die Kriicke der andern ist.
Hier rief ein Professor und gleich darauf
93 Professoren: Was will uns dieser? Hort
nur den Aberwitz! Erst hiess er's eherne
Ketten, nun wieder schwachliche Krücken !
Der Einsame darauf: So ist es mein
Freund. Solange ihr schwach bleibt und in
eurer eigenen Enge befangen, solange halt
die eherne Kette, und Ring greift in Ring.
Werdet ihr aber stark und weitet euren
Bliek; schmilzt der fiammende Bliek Eisen
und Ketten.
Siehe, ich bin gekommen, auf dass ich
euch nur sehen lehre.
Dass ich befreie euren Bliek, so befreie
ich eure Welt.
Denn dann seht ihr, dass der Feind, der
euch qualt, in eurem Wahne sitzt.
Und der Mensch, den du qualst, ist dein
Freund. Darauf ein Fahnenjunker höhnisch
rief er: der ist farbenblind :
Rief der Einsame: Komm auf meinen
Berg! Siehe das Licht!
Farben nur siehst du, mein Freund. Duren
ein wohlgeschliffenes glasernes Drei-Eck,
Gott" und König" und Vaterland" be
namset, brichst du das reine Licht in einzelne
Farben.
Also zerfallt nach hüben und drüben in
land, Portugal en België te zamen, met
misschien slechts een veertien millioen in
woners, plaats biedt voor den vreemdeling
en het vreemde kapitaal. Hij werd in die
opvatting krachtig bijgestaan door zijn
minister van financiën Limantour, die het
crediet van Mexico op een hoog peil wist
te brengen.
Naar mijn bescheiden meening hebben
deze twee groote Mexicanen n fout begaan,
zij hebben nl. in navolging van het voor
beeld der Ver. Staten de industrie willen
bevorderen en beschermen.
Waar zooveel rijk land onbebouwd bleef
liggen en geen arbeidskrachten genoeg waren
om ook maar een duizendste deel te
bearbeiden, daar ware het juister geweest, om,
in ruil van producten, fabrikaten uit die
industrieele centra aan te voeren waar door
gebrek aan rijk bouwland de arbeidskrach
ten meer op industrie zijn aangewezen.
Diaz en Limantour werkten echter de
nationale industrie in de hand door hooge
invoerrechten.
Hoewel Diaz voor het onderwijs veel
gedaan heeft, het aantal scholen steeg in
30 jaar van 4000 op 12599,?was het toch
moeilijk, om het percentage analphabeten
gunstiger te krijgen dan 50 pCt. Er zijn in
Mexico zeer zeker knappe onderwijzers,
knappe notarissen, doctoren, advocaten,
maar veel te weinig voor het groote land.
Van het begin zijner regeering af heeft
Diaz zijn kracht gezocht in de Rurales
(marechaussee).
Zijn tegenstanders werden bij de Rurales
geplaatst, dit waren veelal slechte individuen,
maar zij boezemden toch respect in bij de
inlandsche bevolking met een paar Rurales
werd een geheele streek kalm gehouden.
Het leger bestond slechts uit een 30.000
man zelfs was dit cijfer nog lager in de
laatste jaren toen de oude Diaz niet
zelf meer op inspectie uit kon gaan.
Toen dan ook de revolutie uitbrak in
October 1910, bestond deze macht slechts,
op papier, en waren er in werkelijkheid
misschien slechts 16.000 soldaten.
Met het kleine leger en zijn marechaussees
wist Diaz gedurende een dertigtal jaren alom
rust te bewaren en het groote land tot ont
wikkeling te brengen. Wie hem in den weg
zat, in zijn patriottisch streven, werd uit den
weg geruimd, uitgaande van het principe:
beter n onruststoker gedood, dan duizen
den slachtoffers gemaakt door een revolutie.
Ter bezwering van het drankmisbruik nam
Diaz verschillende maatregelen. Dronken
menschen werden opgepakt en veelal als
veldarbeiders naar de binnenlanden gezon
den de café's in de hoofdstad moesten
vroeg gesloten worden en Zondags
mochten de pulqueria s niet open zijn
ook dobbelspel in de café's en op clubs
werd verboden. Aan deze maatregelen werd
weliswaar niet altijd streng de hand gehou
den maar toch merkte men, dat er een
strooming naar verheffing van het volk kwam.
Toen Diaz in 1907 den grooten
IsthmusFormamint-Tabletten
vernietigen de bacteriën in
mond en keel en beschermen |
tegen Besmetting^
Nur- Patrioten... der unermessliche Mensch.
Farben nur siehst du, mein Freund, und
nur die-deiner Fahne.
Auf! hinauf! trink die Fülle des Lichts!
Von meinem Berge schauest du weit
dir noch verborgene Weiten.
Von meinem Berge spahest du tief
wohlverschwiegene Gründe.
Du ergreifest den wahren Feind und
die freundliche Wahrheit.
Ja, jetzt dringt dein Bliek in die Knochen
der Dinge j
Bis in das Mark eurer altlichen Ideale!
siehst du ? es sind nur dunkle kluge
Vertrage. Doch nicht fürder mehr: Ring in
Ring nur Kriicke an Krücke lahm bei
blind.
Nach diesen Worten blieben sie stumm.
Aber es war nicht die Stille des
Verstehens stumpf gingen die wieder an ihre
Heldentaten" des Unverstands. Dadonnerte
der Einsame, herb und hart:
Fort jetzt mit dem Trödelstand aus
Schimmelzeiten!
Weg mit dem Krückenkram aus
Qreisenhausrat!
Ihr benamset euch modern", doch vom
moder stammt ihr. ?
Ihr durchfliegt die Luft und kriecht doch
auf Krücken!
Seht: euer Qott braucht einen König, der
das Volk in seine Tempel treibt.
Seht, euer König braucht einen Gott, denn
er lasst eure Priester lehren, er sei von
Gott verordnet.
Euer Gott braucht auch die Vaterlander;
denn die Vaterlander wurgen sich wie
Brudermörder das schafft Notgebet und
Opferfett und Weihrauch.
Euer Vaterland braucht einen Gott, es will
Trost aus Nebeldunst und Hinterwelt, und
für Brand und Mord den Nimbus der
gereckten Sache". Es braucht auch Schutz und
Schirrn an der Grenze; da wacht dann Gott
auf dem Pfahl von Holz. Zwar daneben steht
ja nun des Feindes Pfahl, da wacht auch
der liebe Gott. Doch dies ist wohl wieder
ein andrer lieber Gott.
Euer Vaterland braucht auch einen König,
denn die Würgerei will Marschbefehl und
Schlachtekunst.
Euer König aber braucht das Vaterland:
.er braucht Söldnerknechte, Sabelschutz und
Hurraruf. Und niemand braucht ein Vaterland
als er.
Und was brauchst du?
Freier, aufrechter Mensch?
Nichts. Dich.
Bist du nicht das stolzeste Wesen der
Natur?
Braucht Krückenkram die freie, herrliche
Natur?
Und bist das einzige von allen Wesen
der Natur, das von allem Wesen der Natur
entgleiste.
Horen in dein heilig Herz:
horen der erhabene Pulsschlag kündet
dein freies Königtum.
Steig in die Gründe deiner letztesten
Wurzelkraft! Poch an die Tore deiner Tief e:
spoorweg, loopende van Salina-Cruz naar
Coatzacoalcos (het tegenwoordige Puerto
Mexico) met een lengte van 400 mijlen,
opende, bedroeg het geheele spoorwegnet
13.744 mijlen.
Over die Isthmus- of Tehuant-pec spoor
werden twee jaar na de opening, dus in 1909,
reeds 699.084 ton goed vervoerd.
Het was dan ook goed gezien van de
directie der Holland-Amerikalijn om in 1912
de booten van haar nieuwe lijn
RotterdamCuba-New-Orleans via Puerto Mexico te doen
loopen.
Diaz verheugde zich in die plannen;
hij had zulk goede herinneringen aan Hol
land door de bezoeken van de Gelderland"
en aan de toenmalige gezanten te
Washington van Swinderen en Loudon.
Wat Diaz op het gebied van spoorwegen
tot stand bracht, deed Limantour met het
bankwezen. Deze groote financier wist de
kapitalen van Engeland, Duitschland, Frank
rijk en later ook Canada naar Mexico te
halen. Het kapitaal van de circulatiebanken
beliep in 1909 bijna 120 milioen pesos.
Het vertrouwen van het buitenland was ge
baseerd op de krachtige regeering van
Diaz, het beleid van Limantour, de
jaarlijksche voordeelige saldi van de muntwet
van 1905. De opvolger van Diaz moest een
man zijn die in zijn geest zou blijven
voortwerken. Diaz wilde, dat Limantour die op
volger zou zijn maar deze voelde zich
geen soldaat hij was een finantieele figuur.
Limantour, die gaarne het welwillende oor
verleende voor een ieder, die belang stelde
in zijn land zei het openlijk. Ik wil wel
minister van finantiën blijven, maar ik ben
geen soldaat en de President moet een sol
daat zijn."
Wie zal die soldaat zijn, die Mexico er
weer bovenop helpt hij is natuurlijk te
vinden maar zoolang Amerika niet
moreele steun en eventueel finantieele steun wil
geven aan een krachtigen, eerlijken Mexicaan
zonder bijbedoelingen zoolang zal er
nog onrust heersenen.
De Mexicaan, die met zijn frijoles en
maiskoeken, die hij overal vinden kan, te
vreden is, zal elke inmenging van Washington
wantrouwen en geen bezetting vreezen.
Diaz vluchtte in October 1911 naar Parijs,
waar hij zich steeds nog gereed hield om
naar zijn vaderland terug te gaan, mits hij
door zijn landgenooten daartoe geroepen
werd geen partij heeft dat aangedurfd
trouwens de man was te oud, te doof en
later zelfs versuft. De groote Mexicaan
stierf dus niet in zijn eigen land, dat hij
nooit vrijwillig heeft willen verlaten, omdat
hij daar noodig was, omdat zijn plichtsgevoel
hem daar tot zijn 81ste jaar vasthield.