Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
8 Aug. '15. ~- No. 1989
i- V
\*
r'
*?
i
daarin eigenlijk voor den oorlog vaak ge
propageerd wordt en de bloedige strijd als
iets prachtigs aan de jonge lezers wordt
voorgehouden.
Deze schrijfster heeft allerlei gebeurte
nissen uit België opgeschreven en er een
goed leesbaar verhaal van gemaakt, dat ook
wel persoonlijke moed verheerlijkt, maar
tevens een goed denkbeeld vormf van de
ellende, uit den oorlog ontstaan. Léon, de
zestienjarige hoofdpersoon, het Leeuwke van
Vlaanderen, zal zeker de sympathie der jon
gens en meisjes wekken, maar daarnaast
zullen zij een diepen indruk ontvangen van
de droefheid veroorzaakt door het
uiteenrukken van een'familie; van het groote wee,
in België door zoo velen geleden.
De verdienste van de schrijfster is vooral
ook, dat zij nergens zelfs niet bij de be
schrijving van de verwoesting van Leuven
het er te dik oplegt en zoodoende
onnoodig griezelig wordt. En toch wekt het boek
genoeg afschuw voor den tégenwoordigen
oorlog en het woord van den soldaat:
... «maar moed is niets waard in den oorlog.
In de loopgraven is 't de onzichtbare dood,
de kogels, die ie 'n moordenaarsliedje om
de ooren fluiten , zal zeker indruk maken
pp al te opgewonden elementen onder onze
jongeren.
Ik weet niet, hoe oud Doppy en Tommy
zijn, maar als zij het boek van hun moeder
over een jaar of twaalf lezen, zal het waar
schijnlijk nog meer indruk op hen maken,
dan op kinderen van twaalt jaar of ouder
uit dezen tijd. Die zijn door de verschrik
kelijke berichten der laatste tijden misschien
reeds al te. veel afgestompt om genoeg dit
werkje te waardeeren.
TH. M. K.
NELLY BODENHEIM. Luilekkerland. Uit
gave S. L. van Looy, Amsterdam,
?1.25.
Het oude, maar nooit verouderde Lui
lekkerland wordt door Nelly Bodenheim
hier nogmaals den kinderen voor de oogen
getooverd. De rijmpjes, die bij de plaatjes
staan, zouden zeker geen aanleiding geven
een aanbeveling te schrijven, doch de plaatjes
zelf zijn zoo geestig, dat dit boek een voort
durend genot voor onze kinderen zal ople
veren. En telkens zullen zij er weer nieuwe
grappige kleinigheden op ontdekken, waarbij
wij ouderen hen zeker met blijdschap be
hulpzaam zijn. De kinderen zullen ongetwij
feld al deze gekleurde plaatjes prachtig
vinden en dat zijn ze ook; de ouderen
zullen wellicht met mij toch liever de
zwartjes zien, waarmede vroeger vele
kinderromans door Nelly Bodenheim geïllustreerd
werden. Intusschen, het is voor vele kinderen
en dus voor den uitgever jammer, dat het
niet spoedig Sinterklaas is.
TH. M. K.
4 * *
Stadsrekeningen van Leiden (1390?1434),
uitgegeven door mr. A. MEERKAMP VAN
EMBDEN. Tweede deel (1424?1434).
Amsterdam, Johannes Muller, 1914.
Door de goede zorg van het Historisch
Genootschap te Utrecht is toet aantal publi
caties van geschiedbronnen uit het oud
archief der gemeente Leiden met een zeer
belangrijke vermeerderd. Verscheen in 1913
het eerste deel der bovengenoemde rekenin
gen, het is ons een genoegen, hiermede het
tweede en laatste deel aan te kondigen.
Het omvat de burgemeestersrekeningen
van 1424/5, 1429/30 en 1433/4 benevens de
homansrekeningen van 1426, 1427 en 1433/4.
Naast de uitgave der keurboeken van
Leiden door Dr. H. G. Hamaker, naast de
zoo belangrijke publicatie van Mr. N. W.
Posthumus Bronnen tot de Geschiedenis
van de Leidsche textielnijverheid", waarin
ook eenige posten uit bovengenoemde
rekeningen opgenomen zijn, is de uitgave
dezer serie rekeningen zeker op hare plaats.
Wie zich een beeld wil vormen van. de
huishouding eener stad, van het financieel
beleid harer bestuurders, van hare econo
mische en financieele beteekenis, van de
stedelijke administratie, moet inzage der
stadsrekeningen nemen. Daarnaast geven
zij ook tal van inlichtingen omtrent de
betrekkingen der stad tot den landsheer, de
verhouding der steden onderling, de aan
rakingen met buitenlandsche steden en
machten, het optreden der stad ook in het
buitenland ter verdediging harer
ceeconomische belangen enz.
Nagenoeg alle gebeurtenissen, waarin de
stad betrokken was, vinden haar neerslag
in de rekeningen. Dit is reeds het geval in
normale, rustige tijden, hoeveel te meer
echter in zulke troebele jaren, als het tijd
vak 1424 tot 1434 omvat. Geen wonder, dat
de strijd tusschen Jacoba van Beieren, Jan
van Brabant, Jan van Beieren, Filips van
Bourgondië zijn merk op deze rekeningen
gezet heeft. De onrust der tijden spreekt
duidelijk uit de posten, waarin de burge
meesters hun reizen en trekken naar den
landsheer, naar dagvaarten enz. verantwoor
den, blijkt uit de loonen, aan de boden
gegeven, die dag en nacht uitrijden, uit de
fooien aan spionnen, uitgezonden om den
vijand te bespieden. Het krijgsgedruisch
klinkt op uit de posten, vermeldende de
uitgaven ter verdediging der stad, tot ont
haal der uitrukkende en binnenkomende
krijgsbenden, tot aanschaffing van
krijgsvoorraad enz.
De rekeningen geven meer en beter dan
eenige andere bron een beeld van het
dagelijksche stadsleven. Zij vullen de andere ge
schiedbronnen opsoms verrassende wijzeaan.
De uitgave dezer rekeningen was bij
Mr. A. Meerkamp van Embden in goede
handen. Hem komt voor de bewerking alle
lof toe.
Uitvoerige indices, bewerkt volgens nog
niet uitgegeven regels, door het Bestuur
van het Historisch Genootschap vastgesteld,
maken het raadplegen gemakkelijk. Over
deze indices echter een opmerking.
De bewerker geeft twee registers t. w.
Ie een index van persoonsnamen, ambten
en waardigheden, en 2e een index van
plaatsnamen. Deze specialiseering der indices
brengt eenige bezwaren mede. Zoekt men
bijv. den scout van Haarlem", dan vindt
men hem in den eersten index onder Haar
lem, terwijl de pipers van Haarlem" in den
index van plaatsnamen onder Haarlem zijn
ondergebracht. De burgemeester van Gouda"
is in den eersten index onder Gouda, het
gerecht van Gouda" in den tweeden index
onder dien plaatsnaam te vinden. Waarom
toch niet n index opgesteld, waarin zoo
wel persoonsnamen, ambten en waardig
heden als plaatsnamen zijn ondergebracht?
Het register in het Hansisches
rkundenbuch bewijst de praktische uitvoerbaarheid
hiervan.
Groningen. H. A. POELMAN
* * *
Inhoud van de Augustus-Tijdschriften
Elseviefs geïllustreerd maandschrift:
H. Goltzius, Clair-Obscuur. - Dr. N. G.
van Huffel, De houtsnede. Cornelis Veth,
Oudere Engelsche Caricaturisten en Illustra
tors (vervolg). Elise v. d. yeluwe, Het
lustoord Herrenhausen. Helene Swarth,
Dorpsstraat. Dorpsweg. F. I. v. Steenen,
'n Decennium. K. Wasch, de Dans.
Boekbespreking H. W. Mesdag f
De Tijdspiegel: G. Schrijver,
Skinnyheadow. P. A. van Buuren, Voor honderd
jaren. Dr. W. B. Peteri C. L, Een en
ander uit de Bouwgeschiedenis van Amster
dam. Mr. L. J. Godefroy, Zuivere Rede.
Noto Soeroto, Een Gambir-bloesemsnoer.
J. Reddingius, Gedichten. Mr. H.
Verkouteren; Aphorismen. Herman Midden
dorp, Literaire Kroniek. Onze Leestafel.
Tijdschriften. Ontvangen boeken.
HET VERJAARDAGSFEEST
Oorspronkelijke teekening voor de Amsterdammer" van George van Raemdonck
?DE NJARIGE, TEMIDDEN DER VERJARINGSGESCHENKEN.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHtlllllHIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIII I1IIIIIIIMI1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Stemmen des Tl/ds: Mr. P. A.Diepenhorst,
Misdaad en misdadiger. Ari Dane, Een
Januari-Zaterdag. Dr. D. Plooij, De school
strijd onder Keizer Julianus. A. Wapenaar,
Rondom da Costa's Poëzie. Dr. H. A.
Weststrate, Een nieuwe Buldel
Geschiedzangen. Felix Rutten, De profundis.
Leestafel.
Op de Hoogte: Jhr. Mr. H. Smissaert,
(portret) De Wereldoorlog, Prof. Aug. Allebé,
(portret). H. M. Krabbé, De Rijksacademie
van Beeldende Kunsten te Amsterdam.
C. J. A. van Bruggen, In Franken Land.
Jeanne C. v. Leijden, Strandflirt. Eidon,
Modelboerderij Bronstee". Herm.
Villinger, In den postwagen.
Nederland: Proza: D. Buys, Tweede
Vrouw. P. J. Zürcher Jr., Een
begrafenisplechtigheid. G. J. Roebersen,
Noordoverijselsche vrijage omstreeks 1875.
Amelie de Man, De overweging van Pima.
G. S. v. D., De Breuk. J. R., Zondag
morgen. Ziekenrapport. Poëzie: E. G.
van Bolhuys, Sonnet. Ik weet nog Sprook
jes. D., Kinderen. - Rinke Tolman,
Herfstsonnet. H. Lameire, Februaridag.
Oude Wijze.
De Gids: J. de Meester, Carmen", II.
K. C. W., Nachten. C. J. Hasselman, Een
Javaansch Pionnier. Prof. R. C. Boer,
Olaf Liljekrans. J. H. Deibel, Zeeuwsch
Vlaanderen. Dr. H. T. Colenbrander,
Kleinhartigheid. Buitenlandsch Over
zicht. Bibliographie.
Vragen des Tijds: Dr. G. W. Kernkamp,
De Europeesche Oorlog. Tweeërlei
Onzijdigheidsformule. Mr. H. P. Marchant,
Staatkundig Overzicht. Mr. dr.
H.J.Tasman, Sociale Kroniek.
De Nieuwe Gids: J. L. Walen, Antithese.
G. van Hulzen, Aan 't Lichtende Strand.
Jac. van Looy, Nieuwe Bijlagen. H. S. M.
v. Wickevoort Crommelin, Het Laatste Be
drijf. Dr. A. W. Timmerman, De Heer
Greebe en zijn Boekske". Cornelis Veth,
Lizzy Ansingh's nieuwe werken. De Boek
titel. Johan Borgman, Jan van Nijlen,
Gedichten. M. Greif, Die Seerose.
Hendrik Kroon, Scherts voor mej. Lizzy
Ansingh. H. Boeken, Aanteekeningen
over Kunst en Letteren. J. Kloos-Reijneke
van Stuwe, Bibliographie. W. Kloos,
Literaire Kroniek. F. Netscher, Binnenl.
Staatk. Kroniek. Chr. Nuys, Buitenl.
Staatk. Kroniek.
De Levende Natuur: J. Drijver, Het
Klutenterrein De Petten". - Dr. W. G. N.
van der Sleen, Strandwandelingen. C.
Cool, Nieuwe en zeldzame Nederlandsche
paddenstoelen gevonden in 1914. A.,
Vogels als ziekentroosters. Vragen en
korte mededeelingen.
Groot-Nederland: J. van Oudshoorn, Ker
mis. Helene Swarth, Liedjes. Herman
Middendorp, Het Schoone Mysterie (II).
Noto Soeroto, De Boro-Broedoor. J. L.
Walch, Mijn broeder de Wind, mijn zuster
de Regen. Jan van Nijlen, In Balling
schap. Frits Hopman, Spinsel van de
Nacht. Literatuur. Bijlage: Dramatische
bijdragen van mevr. Jo van Ammers-Küller,
Zijn Heilige."
Onze Eeuw: G. F. Haspels, David en
Jonathan. - Prof. Dr. N. van Wijk, Bul
garije. W. E. C. van Laak, De oplossing
van een raadsel in de geschiededenis der
middeleeuwsche letterkunde. Mr. F. E.
Posthumus Meyjes, Een merkwaardig ge
schrift. Renéde Clercq, Johaitnes Reddin
gius. Verzen. Buitenland. Leestafel.
De Beweging: P. N. van Eyck, Praxiteles
en Phryne. C. Kramer, Sully Prudhomme's
gedicht La Justifice." Dr. C. te Lintum,
1870 en 1914. J. I. de Haan, Taal en
Rechtswetenschap. De Duitsche Rechts
geleerden en den Oorlog (vervolg).
Boekbeoordeelingen. A. Defrensie, Iets over
de Tijden der Werkwoorden. Albert
Verwey, Boeken, Menschen en Stroomingen.
iiiiiimniiiiiiii IIIIIIH iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilliii
iiiiiiiHiMiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiHimiiiiniiiiimiiiiimiiiiiiiiimimiiiiiiiiiiiiiim^
iiimiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiliiHUiiiiiuiiiiiiiimiiiiiiimiiiiiiiiiiiiim
IIIIHIIMMIMMIIIMlmlIllnlIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIItlMIMIIIIMIIMIIIIIHIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIHIIIMIIIMIlr
MAANDABONNEMENTEN.
Practisch.. Goedkoop.
?
o
t
l
?3
s
§
?+
OB
g
i
60
**
O
o
n
EiKiRisctif SPOORWEG MMISCHAPPÏ
aarlero
Ceintuurbaan te
enmetde Ipen naar
Zandvwtjjloemendaal
en Oven/een <
off
CD
ff
os.
s? g,
B 0>
o
a>
P<
*o
o
w
o
WJ
<D
M
«
I-J
00
gp
w
CD
Dienstregelingen met tarieven gratis verkrggbaar
Dg de Haltechefs, Conducteurs en aandeBeisbureaux.
D. OBER1NK & Co.. AMSTERDAM
PRINSENGRACHT 456 % LEIDSCHESTRAKT
TELEFOON NOORD 1452
TOEPASSIH6DERELECTRICITEITOPELKGEBIED
KALVERSTRAAT 95, AMSTERDAM
E E R "W E R KI
-A.ZORS
STJITC-A-SES
O IF F E IR S
ARNHEM - DEN HAAG - UTRECHT
*%
BINNENHUIS
/*H^\
NEUBEL5
RAADHUIS 5TRAAT48-50
AMSTERDAM
Kennisgevingen voor
Verloving en Ondertrouw
Programma ?
Dankbetuigingen, Menu'
Laxepapier en Corr. Kaarten
Artlatlek Stempelwerk
BOEK- U STEENDRUKXEKiJ
B. van Mantgem
8lng«l 562. kut finMrut «mst
School VOOPM.ULO. enHandelsonderwp,
Ruysdaells;ade 3, Amsterdam.
Af d. A. Voorbereiding voor H. B. S. Ie klasse en Qymn.
Afd. B. Onderwijs in de Moderne Talen en Handelscorrespondentie,
Boekhouden, Handelsrekenen en Stenografie.
Afd. C. Opleiding voor de hoogere klassen der H. B. S.,
Machinistenscholen, Cadettenschool, Technische School, Diploma M. U. L. O.
Aanvraag voor Prospectus bij den Directeur.
S. J. VAM DEN HOOFF.
lnternaat Instituut ORT, Externaat
Witte de Withstr. 35, Rotterdam.
Aantal geslaagde candidaten voor Eindexamen H.B.S., 5e kl. H.B.S.
Machinist b/d. Marine, Zeevaartschool, Vaandrig, Telegrafist,
Telephoniste, Fransche, Duitsche en Engelsche Handelscorrespondentie,
Boekhouden enz. '
. Cursus 1911/12 een en dertig.
1912/13 een en veertig.
1913/14 vier en veertig.
1914/15 (voorloopig) acht en veertig.
Naamlijbt ter inzage. Prospectus op aavrage.