Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
15 Aug. '15. -~ No. 1990
Uit de Amsterdamsche Muziekwereld
. (Teekening voor de Amsterdammer" van Frans Langeveld)
IV
TlERIE . .. HAALT DE ENGELEN UIT DEN HEMEL
heerde maatschappij grootere waarde kan
hebben dan eene obligatie van lageren rang
in eene zwakke, waarvan bovendien het
crediet zoozeer geschokt is, dat slechts tegen
voortdurend bezwarender voorwaarden de
middelen kunnen gevonden worden om in
de noodzakelijkste uitgaven te voorzien.
In het algemeen genomen kan ik daarom
de beide hierboven genomen hoofdbeden
kingen tegen het plan niet deelen, mits
en hierop komt het hoofdzakelijk aan
slechts de overtuiging bestaat, dat het plan
werkelijk afdoende is en dat de behandeling
der verschillende obligatiesoorten onder het
plan in overeenstemming is met de werkelijke
waarde harer onderpanden.
Wat het eerste desideratum aangaat, schijnt
het plan aan de gevorderde waarborgen te
beantwoorden. Daarbij wordt toch uitge
gaan van vaste lasten van $ 10 millioen bij
een opbrengstvermogen van $ 12 millioen.
Bedenkt men nu, dat de netto-inkomsten
van het systeem (na aftrek van belastingen,
maar met bijvoeging van diverse inkomsten,
behalve het dividend op de St. Louis &
Iron Mountain aandeelen) in de laatste jaren
geweest zijn:
1913/14 $ 16,532.510
1912/13 17,512.754
1911/12 13,130.432
1910/11 9,186.344
1909'10 15,365.438
1908/09 12,393.988
dan blijkt, dat de nieuwe rentelast van
$ 10 millioen, met uitzondering van 1910/11
ruimschoots door de maatschappij opge
bracht is.
Minder overtuigd ben ik echter omtrent
het tweede punt, nml. dat bij het plan vol
doende rekening is gehouden met de onder
linge merites van de obligatie-leeningen,
waarvan opofferingen gevorderd worden.
En dit geldt meer bepaaldelijk de beide hier
verhandeld wordende soorten, nml. de 4 pCt.
goud-obligatiën, verzekerd door aandeelen
St. Louis & Iron Mountain en de 5 pCts.
converteerbare obligatiën Missouri Pacific.
In de toelichting, tot het plan wordt het
feit, dat van de houders dezer beide obligatie
soorten opofferingen gevorderd worden met
eenige algemeenheden verdedigd, maar te
vergeefs zoekt men er naar eene verklaring,
waarom beide soorten op dezelfden voet
behandeld worden.
In de Frankf Zeit. werd dezer dagen eene
beschouwing opgenomen, waarin betoogd
werd, dat de 4 pCt. goudbonds een beter
onderpand hebben dan de 5 pCt. conver
teerbare obligatiën, welke meening hoofd
zakelijk gebaseerd was op het feit, dat de
aandeelen St. Louis & Iron Mountain, steeds
4 pCt. (in enkele jaren zelfs meer) dividend
betaald hebben en de maatschappij, na be
taling van dat dividend, nog een flink over
schot had. Daarbij werd tevens bevreemding
uitgesproken, dat juist thans, nu eene reor
ganisatie voorbereid wordt, de
netto-ontvangsten der St. Louis & Iron Mountain
iHiimiiiiiiiiHiiiiiiimiiiiiiimiMMMiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiHHiiiiiiiiiiiiiiiii
sterk afgenomen, die der Missouri Pacific
belangrijk toegenomen zijn. Dit laatste is
inderdaad het geval. Volgens de laatste op
gaven, hebben in de eerste 11 maanden van
het boekjaar 1914/15 de ontvangsten, verge
leken met die van dezelfde maanden van
1913/14 bij de beide onderdeden van het
systeem bedragen.
St. Louis & Iron Mountain.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllflIIIIMIIIIItllllllll
Haegsche Brieven
IX
De Besognekamer, 9 Aug. 1915
Hooggeschatte Heer,
Kunt u zich met deze, ook mijne, stelling
vereenigen, dat er in dit leven geen Zondagen
behoorden te zijn ? Wat is het leven, wat
zijn de menschen, beide toch reeds niet te
fraai, op Zondagen ongemeen leelijk. Gister
middag, toen ik even op het Buitenhof was
binnengegaan in onze sociëteit, maakte een
mijner oude vrienden bovenstaande opmer
kingen, die ik u getrouwelijk overbrief.
Maar belangrijker scheen mij het antwoord
op de vraag: Waarheen gaan we dezen
zomer ?"; welke vraag ik terzelfder ure en
plaatse hoorde stellen.
Het kwam zó! Tot mijn innige verbazing
vernam ik gistermiddag, dat de
waereldoorlog bereids een jaar heeft geduurd. Gunst,
hoe Is het mogelijk l Bij mijne velerlei be
sognes van allen dag was mij dit ganschelijk
ontgaan. En in trouwe, nu ik mij wel bezin,
wat heeft onze kring, om maar het
allerdichtst bij eigen huis te beginnen, van dat
jaar oorlog weinig, zoo niet geenerlei, last
gehad. Wanneer ik hèrpluis, dat slechts
wat onaangename verrassingen in het buiten
land, op reis zijnde, ons deel zijn geweest,
dan zal de .geringe indruk, die n jaar
Bruto-ontv.
Expl.-kosten
Netto-ontv.
Bruto-ontv.
Expl.-kosten
Netto-ontv.
1914/15.
f 27.670.450
20.567.909
$ 7.102.541
Missouri Pacific
1914/15.
$ 25,983,638
21,124,047
1913/14.
$ 30.756.858
20.958.736
$ 9.798.122
1913/14.
$ 24,525,272
21,341,344
$ 4,859,591 $ 3,183,928
Oppervlakkig beschouwd, schijnt deze plot
seling wijziging in de verhouding der twee
onderdeden verdacht en zoude het vermoeden
wettigen, dat de cijfers opzettelijk geflatteerd
zijn, ten ongunste van de St. Louis & Iron
Mouütain. Bij eene meer nauwkeurige be
schouwing van de vroegere verslagen der
Maatschappij, heb ik echter den indruk
gekregen, dat juist in vroegere jaren de
St. Louis & Iron Mountain in een veel te
gunstig licht gesteld is en de wijziging in
de af geloppen elf maanden nog slechts eene
gedeeltelijke adjusteering is der vroegere
ongerechtigheden. En die meening berust
op de volgende gronden:
Het geheele systeem is 7285 mijlen groot,
waarvan 3920 of ca. 54 pet. aan de eigenlijke
Missouri Pacific behooren en 3365 of ca.
46 pet. aan de St. Louis & Iron Mountain.
Desniettemin werden in de laatste jaren op
de Missouri Pacific slechts 45 pet. der
gezamentlijke bruto-ontvangsten geboekt en
55 pet op de St. Louis & Iron Mountain.
Verder blijkt uit de verslagen, dat terwijl
de exploitatiekosten bij de eigenlijke Missouri
Pacific dooreen genomen meer dan 80 pet.
der bruto-ontvangsten bedroegen, die der
St. Louis & Iron Mountain slechts 65 a 68 pet.
waren.
Bestaat er nu een enkele grond om aan
te nemen, dat het vervoer der St. Louis &
Iron Mountain zooveel loonender en de
kosten op het vervoer vallende zooveel
minder zwaar kunnen zijn dan bij de Missouri
Pacific ? Veeleer zoude ik het tegendeel
verwachten, daar een groot deel van de
eigenlijke Missouri Pacific door dicht be
volkte streeken met een sterk ontwikkeld
locaalvervoer loopt.
Er is dan ook naar mijne meening alle
aanleiding om te gelooven, dat de betrek
kelijk gunstigere cijfers der St. Louis & Iron
Mountain alleen te danken zijn aan eene
wijze van boekhouden onder het vroegere
beheer, waarbij aan de St. Louis & Iron
Mauntain een grooter deel der inkomsten
dan haar toekwam werd toebedeeld. Iets
waereldbrand op mijn ziel heeft gemaakt, u
duidelijk zijn.
Naar aanleiding van dat ongemak, verleden
jaar om dezen tijd ondervonden, stelde n
onzer de vraag hiervoor vermeld: Waar
heen gaan we dezen zomer?"
Wél buitengemeen lastig is het leven in
deze zwoele dagen. Noorwegen en Zwitser
land lokken niet tot een bezoek uit; al dat
gedoe van passen en andere papieren, ver
gallen de luttele vreugd', die reizen ons
'schaft al te zeer. Zonder deze nuchterheid
van beperking op reisgebied, durf ik zelfs
te verklaren, dat n jaar Europeesch wapen
geweld langs mij is heengegaan zonder mij
te beroeren.
Maar metterdaad, de vraag blijft bestaan:
Waarheen gaan we dezen zomer?" Ons
met Scheveningen te vergenoegen, moge
voor den doorsnee-Hagenaar mogelijk wezen,
ons is dit al te bezwaarlijk. Hoewel enkele,
inderdaad zeer, zér deftige Haegsche fami
lies zich met een volharding, een beter en
grootscher doel waardig, op de eerste Neder
landsche badplaats blijven handhaven, toch
is in het wezen der zaak Scheveningen goed
genoeg voor Nederlanders, die niemand kent,
doch niet voor die Hagenaars, waaronder ik
mij de eer heb te rekenen.
Voor onze kringen komt desnoods eerder
Domburg of Noordwijk in aanmerking, maar
Scheveningen in geen geval. Dit te minder.
dergelijks heeft men meer waargenomen bij
Amerikaansche spoorwegen. En de bedoeling
was dan gemeenlijk niet ver te zoeken. Men
had eene bezitting tot hoogen (vaak te
hoogen) prijs aangekocht en wenschte dan
door de cijfers eene dergelijke acquisitee te
rechtvaardigen. Zoolang een systeem als
een geheel beheerd werd, deed het er per
saldo weinig toe en kwam het in het onderste
van de zak op hetzelfde neer. Maar indien
het systeem in moeielijkheden geraakte en
elk onderdeel op zijne eigene merites moest
beoordeeld worden, dan kwam de werkelijke
toestand voor den dag. En het zoude mij
geenszins bevreemden, zoo dit nu met de
St. Louis & Iron Mauntain het geval is.
Maar dan ook is het zeer onbillijk, dat de
5 pCt. converteerbare obligatiën, waaraan
volgens de toelichting van het plan
schulden voorafgaan, die minder dan de
helft zooveel per. mijl bedragen dan de
schulden, die aan de aandeelen St. Louis &
Iron Mountain voorafgaan, niet op een
beteren voet behandeld worden dan de 4 pCt.
gold bonds, wier eenige zekerheid in die
aandeelen bestaat.
Met het oog op het bovenstaande is het
m. i. dubbel wenschelijk voor de houders
dezer obligatiën, meer gepreciseerde inlich
tingen te verkrijgen omtrent de betrekkelijke
waarde van hun onderpand alvorens tot het
plan toe te treden.
Dan is het echter dringend noodig, den
termijn ter inlevering met minstens een
paar maanden te verlengen.
11 J. D. SANTILHANO
Een Onkiesch Toekomsf'-redacteur
Monsieur Ie Rédacteur-en-chef,
La Revue de Hollande" que j'ai fondée
et dont j'ai l'honneur d'être Ie r
dacteur-enchef, a tél'objet d'un article dans Ie
dernier numero d'un Journal hebdomadaire
paraissant a la Haye, Ie Toekomst'. Bien
que je me sois fait une régie de mépriser
les ignorants et les sots, je tiens ainsi que
mon frère a remercier Ie signataire de
l'article, de l'étude généalogique qu'il nous
a consacrée et oüil rapelle notre origine
hongroise dont nous avons toujours t
fiers et qui ne fut jamais un mystère pour
personne, pas plus que notre amour pour
la France.
Malgréles inexactitudes, malgrél'insanit
des observations critiques dont fourmille
l'article, nous n'y aurions certes pas répondu,
si nous n'avions Ie devoir de signaler la
conduite d'un homme qui tente de salir la
réputation d'une femme dont Ie mari absent
ne peut prendre la défense. Nous laissons
a notre ami Georges Gaillard, actuellement
dans l'armée francaise, décorésur Ie champ
de bataille pour action d'éclat, Ie soin de
regier cette affaire avec l'honorable monsieur
Sleeswijk, professeur a l'Universitéde Delft.
Si toutefois, Ie malheur voulait qu'il ne
fut. pas en mesure de Ie faire, notre ami peut
tre persuadéque d'autres ici sauront Ie
remplacer.
G. S. et F. DE SOLPRAY SONNENFELD
* *
*
De Amsterdammer" acht zich voor dit
bijzondere geval verplicht aan het verzoek
om plaatsing van deze, buiten zijn gebied
liggende en persoonlijke aangelegenheid te
voldoen; en wel zulks omdat de
Toekomstredacteur zijne specialiteit begint te maken
van eene in Nederland tot dusverre gelukkig
onbekende en hoogst laakbare journalistiek
van persoonlijke schimpscheuten en verdacht
makingen, in den afweer waartegen men
elkander hulp niet mag weigeren.
IIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIII
VRAGENRUBRIEK
voor
Algemeene Wetenswaardigheden
Men gelieve de vragen oor deze rubriek in te
zenden aan het Redactiebureau, met op den omslag
het motto Leekenspiegel", en onder opgave van
naam en adres (die als vertrouwelijk zullen worden
beschouwd.)
H. C. S. te B. Zoudt U mij eenige inlich
tingen willen verstrekken omtrent de"
Vereeniging Gemeenschappelijk Grondbezit?"
De statuten dezer vereeniging zijn opge
nomen in de Staatscourant No. 28 van 1902.
iimiiiiiiiiMMitmiiiii
nu al de zich wél-voelende, maar toch
nietszijnde, zoogenoemd gegoede Haegsche
familie's, die zich zelfs gaarne deftig heeten,
op het Kurhaus zoowat beslag hebben gelegd.
Heel den langen winter zijn we doende
deze, weliswaar soms zeer gefortuneerde,
maar heelemaal geen stand vertegenwoor
digende Hagenaars te ontloopen en nu zou
men, door naar het Kurhaus te gaan, op dit
beperkte terrein, deze lieden ook des zomers
steeds voor de voeten vinden!
Dit ware te erg!
Want geen kleefstof is zóvasthoudend
als de gefortuneerde Hagenaar, die er in"
wil komen. Hém is geen grpfheid te grof
en geen afwijzing te duidelijk. Het
allerdroefst is mij dit: slagen al niet de ouders,
de kinderen slagen schier immer. Het schijnt,
dat onze kinderen en kindskinderen soms
uit het oog verliezen, dat hun naam ver
plichtingen met zich voert, waaraan ze zich
niet kunnen onttrekken, zonder schade voor
het geslacht, waartoe ze zich mogen rekenen.
Wie in dit opzicht voet geeft, ziet dra
heel zijn grondgebied overstroomd door
onbegeerde elementen.
Dat Joan, om een teekenend voorbeeldje
te noemen, in Delft met jongelui omgaat,
waarmee hij in het wezen der zaak geener
lei connecties behoorde te hebben, kan ik
nog billijken. In mijn Leidsche dagen heb
ik zelf onder mijn mede-studenten jongelui
Art. l daarvan luidt: De vereeniging stelt
zich ten doel grond te brengen in gemeen
schappelijk bezit en gebruik, waarbij door
rechtvaardige organisatie van de gemeen
schap, die hem bewoont en bewerkt, de
bestaande maatschappelijke bevoorrechting
vermeden en de individueele vrijheid ge
waarborgd wordt. Volgens art. 2 tracht zij
dit doel te bereiken, a door propaganda van
het beginsel; b door het verbinden en steu
nen van groepen die het in art. l omschre
ven doel daadwerkelijk trachten te bereiken
en c door aankoop van grond en exploitatie
daarvan door groepen van leden die daarin
zelfstandig handelen. De vereeniging is ge
vestigd te Bussum.
Tot de vereeniging behooren een twin
tigtal groepen, die hetzij in de stad hetzij
op 't land verschillende bedrijven uitoefenen.
Al deze groepen werken in vrijen arbeid,
dat wil zeggen zonder werkgever of patroon.
Het bedrijf behoort aan de medewerkers,
niet aan bazen of aandeelhouders. Het doel
der geheele vereeniging G.G.B, is de onroe
rende goederen, land en gebouwen, te maken
tot gemeenschappelijk eigendom, dus te
brengen op naam van de vereeniging.
Nieuwe boeken van deze week
DAN. M. KLIJZING, cand. not. en Dr. H. J
PRINS, Scheik. Ing. De noodzakelijkheid eener
Oorlogsbelasting, 14pag. f 0.25, Amsterdam,
van Holkema en Warendorf.
YVONE, Jams, Geleien, Compdte's en Vla's,
30 pag. f 0.35. Baarn, J. F. van der Ven.
C. DEREGT,Nederlandsche taal voor Vreem
delingen, 47 pag. f 0.35. Baarn, J.F.van derVen.
H. C. J. MEIJS en TH. F. M. SCHAEPMAN,
Handleiding voor Militaire Oefeningen buiten
het Leger, 127 pag. en 3 bijlagen f 0.60. Rot
terdam, Nijgh en van Ditmar's Uitgevers Mij.
Album voor Nederland, uitgave Maat
schappij tot Exploitatie van Staatsspoor
wegen.
E. F. KOSSMAN, Nieuwe bijdragen tot de
geschiedenis van het Nederlandsche Tooneel
in de 17e en 18e eeuw, 172 pag. f3.50,
's Gravenhage, Martinus Nijhoff.
Onze Planken-Helden
(Teekening voor de Amsterdammer
van Wybo Meyer)
IV.
Een lang-niet-leelijk plankenmensch
poseert hier voor de wreede lens
van onzen teekenaar,
Want kleiner is mond, en heusch,
niet zówanstaltig is zijn neus,
en minder zwart zijn haar.
Van alles brengt hij wat terecht,
't zij dat hij Vondei's verzen zegt,
of zotte kluchten speelt;
Zijn geste vult het half tooneel,
en 't zoet gebas van zijne keel
is iets dat nooit verveelt.
Zoo blijve hij de tijden door
een kunstenaar, en vreugde voor
publiek en criticus;
Want ach.. er zijn er niet zooveel
gedistingeerd op ons tooneel...
en dat is wél Jan Musch.
MELIS STOKE
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiliiiiiiiiiiiiiiHiHimHiriiii :iiinliiii
iimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiuiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiii
DE VLAG VOOR NEW-YORK
Aan de vlag, die door het Gemeentebestuur aan de stad New-York zal aange
boden worden, is Woensdag j.l. de laatste hand gelegd. De vlag is gemaakt in
de Kunstnijverheidsschool, uit materiaal van het Magazijn Keizershof.
IIMIIIIIIIIIMIIMMtnlIIIIIIMIIIIIIIMIIItUIMIIIIlmi
lltllllllllMlllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
gekend, die, nu ja, die ik mij gehaast
heb na mijn promoties in de beide rechten
.... hoe zal ik het zeggen ?.... uit het oog
te verliezen. Later verneemt men dan zoo
wel eens, dat deze menschen als leeraar
aan een gymnasium of H. B. S., als school
opziener, als hoofdcommies aan een van de
departementen, of in meer dergelijke, heel
nette middenstands-ambten, zijn
gepensionneerd, of wel overleden. Dan doemt even
de herinnering op, die men zich haast vijf
minuten daarna wederom weg te vagen.
Doch, dat Joan het oorbaar acht met der
gelijke jongelui in Princess' Room of
Kurhausbar te komen, ik versta dit niet; en zoo
ik het verstond, ik zou het niet wenschen te
begrijpen. Wij doen alle moeite de vaders,
de grootvaders vooral, uit onze kringen te
weren; we fluisteren slechts hun namen, als
van niet af te troeven indringers, en onze
nazaten gooien hun naam, die toch ook
onze naam is, openlijk te grabbel! Mij is
dit duister en... in hooge mate onaangenaam.
Nu bovendien, getrouw aan het voorbeeld
van Hoogste Hand gegeven, het aantal
officieeie ontvangstavonden, diners, enz. is inge
krompen tot de meest onbeduidende
metsbeduidendheid, heeft al de charme, die de
residentie bezat, de vlucht genomen. We
konden trouwens niet anders; 's-Gravenhage
is in het wezen der zaak te klein een stad,
dat men niet steeds dezelfde menschen zou
iimiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiMiiiiiMiiiiiiiiMiiitiiiiiiiiiimiiiimmiii
ontmoeten, waar men ook komt. En nu de
buitenlandsche ministers in twee vijandelijke
kampen zijn verdeeld, gaat het bijna niet
aan diners te geven, waar men de .gezanten
van de Entente b.v. wél. die van de
Centralen niet zou noodigen.
Dientengevolge heb ik mij genoodzaakt
gezien, naar ik U, Hooggeschatte Heer, wel
in strikt vertrouwen wil mededeelen, mijne
kleine heerendinertjes tot de kringen van
Nederlandschen adel en vaderlandsche diplo
matie te beperken. Niet ik begeer de neu
traliteit van onze lage landen in gevaar te
brengen!
Ge gevoelt dus, dat de vraag: Waarheen
gaan we dezen zomer?" belangrijker is dan
ooit te voren. Aan de oplossing daarvan
wijd ik thans mijne beste krachten, want de
herdenkingsdagen van n jaar oorlog gaan
ongemerkt langs mij heen, wijl er voor mij
en de mijnen niets te herdenken valt.
Een jaar wereldkrijg schijnt velen een
ontzettend gebeuren; ingemoede, Hoog
geschatte Heer, het is de moeite niet waard
er over van gedachten te wisselen. Waar
heen gaan we dezen zomer?", is althans
mij veel belangwekkender een onderwerp!
Met gevoelens van vriendschap en hoog
achting,
Uw,
Jhr. mr. dr. ERNESTE VAN L. 'T H.
(Oud-Lid van de Staten van Zuid-Holland)