DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 15 Aug. '15. No. 1990 Onze Tooneelspeelsters ELSE MAUHS Na of liever naast Mien Duymaer van Twist: Else Mauhs. Else Mauhs, de zeldzame, de teer-zachte, behoort tot een cultuur, die wij in dit land in wezen heel slecht kennen, ook al geven wij voor ermede te dwepen. Zelfs staan wij, die de laatste jaren leven in een hel van Duitsche leelijkheld, wantrouwend om niet te zeggen vijandig, tegenover de beschaving waarop ik zinspeel, n.l. de Fransche. Om Else Mauhs behoorlijk te waardeeren moet men liefhebben de Fransche kunst. Want niettegen staande haar Duitschen naam, haar geboorte in Keulen en haar verblijf en opvoeding aldaar tot haar veertienden jaar, leeft er in Nederland geen kunstenares, die meer Fransch is in merg en been dan Else Mauhs. De Fransche kunst is immer de kunst ge weest van schpone uiterlijkheid. Waar die schoone uiterlijkheid de afstraling bleek te zijn van schoone innerlijkheid, werd de gave kunst geboren. Doch ook al ontbrak in een ding van Fransche herkomst de schoone kern, de uiterlijke schoonheid ontbrak nooit. Van daar dat iets leelijks Fransch nooit zoo leelijk is als iets leelijks Duitsch: verworden Fransche kunst blijft altoos verreweg ver kieslijk boven verworden Duitsche. Gaan wij nu na, of in de schoone uiter lijkheid van de kunst van Else Mauhs het schoone innerlijk afstraalt, dan komen wij tot de overtuiging, dat dit in hooge mate het geval is. Else Mauhs is niet slechts een ongemeen bevallige jonge vrouw, ijl en luchtig, teer en broos, afwisselend behaag ziek en wuft naast gevoelig en smachtend; het is niet de zoo persoonlijke en gansch afzonderlijke gratie, die haar wezen doorhuivert, welke onze! bewondering wekt als wij haar zien spelen; het is niet de be koring van haar diepe, warm-weelderigen week-ontroerende altstem, waarop de waar deering voor haar talent rust; het zijn niet haar soms smartelijke en soms schalksche oogen, die ons beheksen van over het zoek licht ; neen, het is haar kunst van tooneelspeelster, waarvoor wij ootmoedig ons ?ederbuigen. Al deze schoone hulpmid delen van uiterlijken aard dienen haar slechts om er uit op te bouwen een tooneelspeelkunst, zógaaf en zóvolledig als door geen enkele andere jonge vrouw in ons land, Mien Duymaer dan uitgezonderd, wordt voortgebracht. Immers onder haar waarlijk uitbundige techniek ligt verscholen een breedmenscheïijke innigheid. Het is niet slechts uit de schittering- van haar fijn vernuft, dat haar spel geboren wordt, al legt ook elke van haar nieuwe creaties getuigenis af van een scherpzinnig overleg, dat eenvoudig verbluffend mag heeten: uitsluitend verstan delijk is haar kunst allerminst. Onder de uiterlijke volkomenheid van vorm golft een breede en diepe stroom van pprechtelijk overgegeven gevoel. En dit 'is niet verwon derlijk. Het is verklaarbaar uit de overweging, dat zij eigenlijk is een harmonie van Fransche bevalligheid en Germaanschen ernst, van Gallische vormvolmaaktheid en Hollandsche innigheid, van zuidelijken levensovermoed en noordelijke melancholie, een ineenstrengeling van twee beschavingen, een enting van de Fransche cultuur op de Germaansche, een dubbel-psyche in evenwicht. Mijn groote bewondering voor Else Mauhs heb ik gegrondvest. op denzelfden avond, toen mijn bewondering voor Mien Dumaer ontstond. Het was weer bij Emant's Geuren. Else Mauhs speelde daarin een door den schrij ver lieflijk geschilderde persoonlijkheid. Zij was het onschuldig middelmatige kind vrouwtje, dat doorde grove liefdeloosheid van haar geurenden brani-vader, haar harteloosintrigeerende vriendin-stiefmoeder en haar onmenschelijk-beestachtigen man voor het leven geknakt werd. Hoe gemakkelijk, hoe voor de hand liggend was het geweest, dit figuurtje sentimenteel te spelen! Doch Else Mauhs maakte er een waarachtige heldin van, groot in haar lijden, winnend ons mededoogen en onze toegenegenheid. Het meisje werd een diepbeklagenswaardig slachtoffer, geen nullighuilerig burger-ingénuetje. Dien avond be greep ik reeds, dat in deze twee vrouwen de toekomst van ons nationaal tooneel het meest pregnant te kiemen ligt. Bij elke voor komende gelegenheid, waarbij ik haar beiden zien mocht, werd die overtuiging inniger. Ik behoef mijn geheugen niet in te spannen om schakels te ontwaren in de gulden keten van mijn bewondering. Ik denk aan haar onvergelijkelijke virtuositeit als voordraagster van komische gedichten van Speenhoff, aan haar aandoenlijk spel in Schnitzler's Liebelei, aan haar triomf van coquetterie in De Nimf van mevrouw Simons-Mees. Deze jonge vrouw met haar wonderlijkrijke gaven gaat een groote toekomst tege moet. Doch haar talent heeft recht op een ontplooiingsgelegenheid grooter dan ons tooneel haar die thans bieden kan. Neder land mag van geluk spreken, dat Else Mauhs zoo in-eenvoudig, zoo oprecht beschei den, zoo weinig eerzuchtig is. Haar taal virtuositeit veroorlooft haar heur arbeid te De Nederlandsch-Belgische Grenzen (Oorspronkelijke teekening voor de Amsterdammer" van George van Raemdonck) WEER is IEMAND, DIE DE GRENS WILDE PASSEEREN, AAN DE ELECTRISCHE PRIKKELDRAADVERSPERRING BLIJVEN HANGEN EN VERBRAND" (Dagelijksch courantenbericht) iiiiiimiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiimii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiMiiiiiitiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiMiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiti verrichten ook in een grooter land : Zij zou kunnen uitblinken- aan het Fransche tooneel, indien zij het verkoos. Voor Maeterlinck is zij de ideaal-vertolkster, Laat ons haar doen bespeuren, hoezeer wij haar waar deeren, laat ons allen medewerken te ver krijgen een nationaal Hollandsch tooneel, dat voor haar een waardige werkplaats is, laat ons nooit toestaan, dat zij ons verlaat! SIMON B. STOKVIS iiiiiiiimmiiiiimiiiiiiiiiMiiiiiliiimiiiiliiimiiiiMimmmiiiiimiijiiiiiM Onze Puzzles Een van de goede oplossingen is: I. X en Y varen over. II. Een der beide vrouwen gaat terug en haalt de derde. III. Een vrouw keert terug, blijft bij haar echtgenoot, terwijl de 2 andere mannen oversteken. IV. Een echtgenoot komt terug met zijn vrouw; de vrouw keert niet terug, maar wel haar echtgenoot, die den anderen man meeneemt. V. De overgestoken vrouw keert terug en haalt n der beide andere vrouwen. VI. Een der overgestoken vrouwen haalt de derde vrouw. dus: I C B A i - Z l X Y IV J Z C B A!XYZ 111 C Z ; A B l X Y VI l A BC | A BC | X Y l A BC i X Y Z Goede oplossingen ontvingen wij van: J. Westendorp-Keizer te A.; W. A. Baud te G.; J. Kist te A.; A. Don Jr. te V.; Jan J. Roeland te M.; Jo de Groot Broekman te A.; U. A. A. de Bock te R.; K. van Heffen te G.; H. F. G. Kaiser te U.; H. J. v. d.HoekOstende te R.; J. I. Wenniger te L.; M. Lodden te R.; Vries te V.; P. Pet te G.; C. Wa felbakker te W.; W. H. te A.: P.J.Clements te L.; A. Giel te A.; C. S. H. Camphuis te B.; R. Koning te H.; P. Laboyrie te G.; P. G. Baars te H.; B. te H.; A. J. Wynne te R.; M. B. te A.; H. L. Vogel te G.; Joh. Lam te W. Bij loting, bleek de gelukkige te zijn, de heer M. B. te A., aan wien een boekwerk als prijs is toegezonden. Correspondentie: A. Don Jr. Dank voor Uw puzzle. Deze is echter reeds vroeger in ons blad versche nen. En er worden ook al zooveel slagen uitgedeeld B. te H. Zie voor dank" bij Don. Uw puzzle wordt behandeld, 't Is anders voor de lezers om van te watertanden. Zooveel zwijnen! En thans zoo'n herrie met die regeerings-geregeerd-wordende en regeerende varkens! De volgende week geven wij een nieuwe Puzzle. A. B. nmmiiiirmiu lIlllllllllllirlMIlllHIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIlllHIIIIIIIII llllinillllllMIIIIIPIIIIMIIIinillllllllllllllllltlllllllllllllMIIIIIIIIIMI iiutiMiiiiiiiiiiniiMiMiniiiiiiriiiiiiiiiiiiiiMiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiininiiiiiiiMMiittiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii IIIIIIIIIIIIIII1IIMIII ELECTRISCHE SPOORWEG-MAATSCHAPPIJ. Amsterdam - Haarlem-AerdenhoutZandvoort. Elke 10 minnten doorgaande treinen naar HAARLEM, AERDENHOT7T en ZANDVOOET. In pl.m. 50 minnten van AMSTERDAM naar AEBDEN HOUT met zijn lommerrijke lanen, prachtige villa's en duinpartiJen.Heerlijke wandeling terng van AEBDENHOUT naar HAARLEM over het nieuwe UITZICHTDUIN. Prachtig vergezicht. Retour Amsterdam /"O.ÏS ORT, Internaat. ???**»?»*???" ^ ?? ? j Externaat. Witte de VMhstr. 35, Rotterdam. Aantal geslaagde candidaten voor Eindexamen H.B.S., 5e kl. H.B.S. Machinist b/d. Marine, Zeevaartschool, Vaandrig, Telegrafist, Telephoniste, Fransche, Duitsche en Engelsche Handelscorrespondentie, Boekhouden enz. Cursus 1911/12 een en dertig. 1912/13 een en veertig. 1913/14 Tier en veertig. 1914/15 (voorloopig) acht en veertig. Naamlijst ter inzage. Prospectus op aavrage. GED. OUDE GRACHT 86 TELEFOON INT. 2678 A. PH. MEINSMA nvR&EPELSi i/AEUBILEERIMG AVAAT5CHAPPIJI AASTEQDAMlJS! ROKIM128-130^ i.V. TECHNISCH BUREAU v/h MOENS fc BECK, AMSTERDAM, ROKIN 122. Importeur»TEM ? ii BrandTrg materiaal voor plafonds, vrijstaande wam den, trapbeschietingen, en*, lm Kerken, Scholen, Kantoorgebouwen, Fabrieken, Schouwburgen, Woon huizen, Boerderijen, Stallen, en*. Monsters en nieuwe prospeetus-piHseonrant wor den op aanrraag gratis toegezonden. School voor M.ÏÏ.LO. en Hanflelsonderwjjs, 3,f Amsterdam Af d. A. Voorbereiding voor H. B. S. Ie klasse en Gymn. Afd. B. Onderwijs in de Moderne Talen en Handelscorrespondentie, Boekhouden, Handelsrekenen en Stenografie. J Afd. C. Opleiding voor de hoogere klassen der H. B. S., 'Machinistenscholen, Cadettenschool, Technische School, Diploma M. U. L. O. Aanvraag voor Prospectus bij den Directeur. S. J. VAM DEN HOOFF. N. F. VAK GELDER A Co. (GEVESTIGD MEER DAN EEN EEUW) t -- igj, AMSTERDAM. 25-27 PRINS HENDRIKKADE vis a vis Centraal Station :- EETSERVffiZEH ?: 85 MOIXELIiAIYLKRS. VRAAGT CATALOGUS DE AMSTERDAMMER W[eekblad voor Nederland kost slechts ? 1.65 per kwartaal