29 Aug. 715. No. 1992 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Volksbond-Museum: Afd. Huisvlijt en Volksvoeding een bezoek aan de Volksbond-Museum: Afd. Arbeid van den Volksbond (Kiosken en Cantines, Volkskoffiehuizen, Uitbetalings- en Schaftiokalen mus-. te charlottenburg, waar zij wel het Het Museum van den Volksbond een «? ander zf«en, dat de belangstelling waard is, vooral betreffende de volkshuis vesting. Als voorbeeld ter navolging kon dit museum echter niet dienen, omdat het te veel den stempel van wetenschappelijke objectiviteit miste. Ten einde het tentoon gestelde in wijderen kring bekend te maken worden kleinere verzamelingen daaruit ge maakt en als Wander-Ausstellung" tijdelijk naar andere plaatsen gezonden. Ook in Rusland werd met een aanzienlijke Rijkssubsidie een museum voor de bestu deering van het Alkoholvraagstuk gesticht. Zwitserland heeft ook zijn reizende tentoon stelling, die aanspraak kan maken meer op geschiktheid als middel tot propaganda voor de geheel-onthouding dan op het voldoen aan de eischen der wetenschap. In Italië werd te Genua een permanente tentoonstelling ingericht, eveneens op ont houders-grondslag. De boven bedoelde Commissie kwam in haar in 1909 uitgebracht Rapport tot de conclusie, dat de wenschelijkheid van een dergelijke instelling niet is te ontkennen en dat de mogelijkheid haar tot stand te bren gen reeds overtuigend is ge bleken uit de meermalen ook hier te lande gehouden tentoon stellingen van den hier bedoel den aard en uit4het voorbeeld, in andere landen gegeven.); tegen Drankmisbruik De Volksbond, Vereeniging tegen Drank misbruik, die ten doel heeft het misbruik van bedwelmende dranken te bestrijden, noemt in de Statuten als een der middelen daartoe het verspreiden van kennis omtrent de nadeelige gevolgen van dat misbruik. Toen bij de viering van het 25-jarig be staan der Vereeniging een tentoonstelling was gehouden, die een overzicht gaf, be halve van de werkzaamheid van den Bond gedurende de kwart eeuw van zijn bestaan, tevens van hetgeen op wetenschappelijk gebied was gedaan om de oorzaken, den ?omvang, den aard en de nadeelen van drankmisbruik op te sporen en te leeren kennen, en van de verschillende wijzen, waarop het kwaad werd bestreden, ont stond het denkbeeld het zeer belangrijke bijeengebrachte materiaal een blijvende be stemming te geven door het inrichten van «en steeds voor uitbreiding vatbaar museum. MTerwijl de verzameling dienstbaar werd gemaakt aan het houden van tentoonstel lingen hi eenige hoofdplaatsen van ons land, Overwoog een door liet Hoofdbestuur van den Volksbond benoemde Commissie de wenschelijkheid en de.raogelijkheid van de verwezenlijking van dat denkbeeld Een paar leden dier Commissie brachten De Commissie adviseerde tot het oprichten van een vast museum, vooral omdat daaruit te gemakkelijker een verplaatsbaar museum zal kunnen worden gevormd wanneer aan een rondtrekkende tentoonstelling zich de behoefte zal doen gevoelen. Zoo kwam in 1911 het Museum van den Volksbond te Utrecht tot stand. Hierin is een vrij volledige en zeer bezienswaardige verzameling bijeengebracht, welke een goed overzicht geeft van al hetgeen de Volksbond deed tot bevordering van zijn doel op het gebied van volkshuisvesting, arbeiderstuinen, .volksvoeding, huisvlijt, spaarwezen, onder wijs in verband met drankbestrijding, onder zoek en verkoop van alkoholvrije dranken, volkskoffiehuizen, schippersbeurzen, armen zorg en drankbestrijding, genezing van drankzuchtigen, kinderbescherming, volksontwik keling en volksvermaken, en zooveel meer. Nevens dit alles is een ruime plaatsinge nomen door platen, taoellen en geschriften, die de wetenschappelijke zijde der drank bestrijding leeren kennen, en waarbij de strengste eischen van wetenschappelijke juistheid en onpartijdigheid hebben voorge zeten, zoodat alles wat niet wetenschappelijk vaststaat hier is geweerd. Aan al het tentoongestelde is een sprekend en smaakvol aanzien gegeven, waardoor zooveel mogelijk dorheid! en droogheid zijn vermeden en alles tot bezichtiging en bestu deering aanlokt. Sedert kort verleent het museum ook gast vrijheid aan de verzameling, door den AntiSuikeraccijnsbond bijeengebracht, welke zich van zelf aansluit aan het onderdeel, dat op volksvoeding betrekking heeft. De Volksbond heeft niet geaarzeld in deze samensmelting toe te stemmen, omdat de lijn, welke de jongere broederbond zich voor zijn werkzaamheid heeft afgebakend, samen valt met een der wegen, waarlangs de Volks bond zelf zijn doel tracht te bereiken: waar deze ijvert voor het meer en meer beschik baar stellen van goede limonades en jams als een middel tot het tegengaan van drank misbruik, moet hij wet een bondgenoot zien in de Vereeniging, die werkt voor het weg nemen van hetgeen de mogelijkheid daarvan tegenhoudt, den zeer hoogen suiker-accijns. Aldus ingericht is dit museum een vrucht baar arbeidsveld voor allen, die zich bezig houden met de studie van het alkoholvraagstuk, en een vraagbaak voor hen, die iets wenschen te weten van hetgeen op het ge bied van drankbestrijding wordt gedaan. Hoewel nu en dan reeds gedeelten, op een bepaald middel tot drankbestrijding be trekking hebbende, in verschill«nde plaatsen werden uitgestald en nog dezer dagen de geheele ver zameling te Arnhem te zien was bij gelegenheid van de aldaar gehouden algemeene vergadering van den VolksVolksbond-Museum: Inzending van den Anti-Suikeraccijnsbond bond, waarin het 40-jarig bestaan der vereeniging werd herdacht, is het museum toch nog maar al te weinig bekend. Daarom werd in diezelfde vergadering een bedrag van twee duizend gulden beschikbaar gesteld om de verzameling meer reisvaardig tema ken en tevens op de hoogte van den tijd te houden. Wie te Utrecht vertoeft en eenig belang stelt in het tegengaan van het drankmis bruik, dat ondanks de allengs ingetreden groote vermindering toch nog altijd een ontzettend kwaad in onze samenleving is, verzuime niet daar het Museum van den Volksbond te gaan zien en er voordeel mede te doen voor zich zelf en daardoor voor zijn omgeving. Ongetwijfeld zal de aandachtige bezichtiging de overtuiging wekken, dat bijna overal nog zooveel is nagelaten, wat tot verheffing van ons volk kon strekken, en zoo zal bij velen wellicht de lust ontstaan om in eigen omgeving te beproeven voort te bouwen Vop een der grondslagen, door den Volksbond gelegd voor de schoonst denkbare nationale stichting, een in den waren zin des.woords matig volk. Mr. Dr. F. W. J. G. SNIJDER VAN WlSSENKERKE Volksbond-Museum: Afd. Volkshuisvesting Volksbond-Museum: Afd. Alg. drankbestrijding en Verpleging van drankzuchtigen Volksbond-Museum: Afd. Alg. drankbestrijding. (De strook op de flesschen geeft het volumen procent alcohol aan van de meest voorkomende dranken) ItimiltimlIllllltHHIIIUIHIIIIIMMIIIIIItHIHIIHH IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIII1IIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIII1 iiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiii L'Enfant de l'Amour. Tooneelspel in vier bedrijven, van HENRY BATAILLE. . (Stadsschouwburg, K. V. Het Nederlandsche Tooneel). Ik heb verleden week pas in dit blad ge zegd, dat kunst (wél met de hoogere, god delijke maar) niets met de burgerlijke moraal te maken heeft, en niet uit het burgerlijk moreele standpunt verwerp ik stukken als dit Enfant de l'Amour," maar om den goeden smaak. Henry Bataille moge, zooals het Of ficieele Programma listiglijk aanhaalt boire a la vie même," en al die mooie frases meer, maar dit stuk is de mauvais gout," ik vind er situaties in, die ik zonder gewetensbezwaar vies durf te noemen. Een zoon, die de confi denties zijner moeder (laat haar honderdmaal courtisane zijn) moet aanhooren over haar amants, een- moeder, die, in haar wanhoop, tegen haar zoon uitjammert, dat je die kerels, die bende" niet liefhebben moet, maar hun moet uitmergelen en dan weer wegtrappen, enz., enz., het kan zijn dat ze zooiets vór den oorlog in Parijs gesavoureerd hebben, maar c'est trop fort" voor een fijnvoelend mensch, en deze smaak is er een voor een tooneelpubliek in ontaarding. Men moet er Romain Rollands Jean Christophe" maar eens op nalezen, waar hij het over de dege neratie van het fransche tooneel heeft. l'Enfant de 1'Amour" is een voorbeeld van die stukken op bestelling, die een Parijsch tooneelschrijver expres voor een of andere groote actrice Réjane b. v. schrijft, om haar in de gelegenheid te stellen, in eenige eclatante toiletten (dit is onafscheidelijk van Parijsch tooneel) 'm, zooals we dat hier noemen van katoen te geven." Een stuk of wat patante scènes a faire," pasklaar voor een paar vooraf daarvoor uitgekozen acteurs en actrices, en voiia! Ie tour est fait. De rest, er om heen geflanst, met een zekere techniek, komt er minder op aan. Het tooneelstuk als n harmonisch kunstwerk, als n geheel, zegt u ? Mais c'est du vieux jeu, mon cher qu'est ce que tu chantes la? Een paar mooie scènes, ziehier alle goeds, wat ik van dat stuk kan zeggen. Een grande courtisane, {tegelijk (wat volstrekt niet samen behoeft te gaan) een grande passionnée, die, door haar amant en entreteneur monsieur Ie ministre geworden verlaten, als een gewond beest haar smart uitkermt, die in het huis van haar bien-aimébinnendringt, en daar een schandaal maakt de tous les diables", tevergeefs tegen dichte deuren aanbonst om hem te pakken te krijgen, vazen kapot smijt in haar woede, de traditioneele diamanten ringen en parures (is dit soms gén vieux jeu" ?) met de boodschap zon der een traan" terugbrengt in een taschje, cheques van cinq-cent mille francs" met verachting weigert, en ten slotte door ricaneerende larbins" de deur uitgesmeten wordt, is dit geen prachtrol voor een tooneel-ster, waar het vuur van alle kanten uit kan spatten ? Wacht, zal men gedacht heb ben dat is iets voor mevrouw Mann, en als we er nu haar 30-jarig Neerlandsch" jubi leum van maken, dan is dat meteen een patante reclame voor het stuk. Twee vliegen in n tooneel-klap. En zóis het kunnen gebeuren, dat Neerlands grootste bijna schreef ik eenige tooneelartieste de race" en par la grace de Dieu" het roemvolle feit dat Nederlands officieel eerste tooneelgezelschap gedurende dertig jaar de eer mocht hebben deze koninklijke kunstenares als eenige vrouwelijke ster te bezitten, heeft moeten vieren in een Parijsch Boulevardstuk van den allerslechtsten smaak, met een zeer onwelriekend luchtje, dat met echte, groote tooneelkunst niets te maken heeft. Dat zij zelve het onwaardige hiervan ge voeld heeft geloof ik niet. Immers, zelfs voor zulke ras-artiesten zijn de groote scènes a faire" alles. Wat kan ik in dit stuk doen ? Kan ik er heerlijk in los komen, kan ik me er in geven, kan ik er geweldige dingen in doen ? Ziehier, helaas, het criterium. De rest is bijzaak. Welnu, als dit het criterium nu eenmaal moet zijn, dan is deze rol een prachtrol voor mevrouw Mann. Zij heeft vooral in de 3e acte het vuur doen laaien en schitteren, het heilige vuur van passie, dat niet wordt uitgebluscht, en dat geen leeftijd kent. Ik weet niet, hoe oud deze kunstenares is, en dit is ook iets, waarmede niemand iets te maken heeft, de vraag is alleen: hoe oud is ze op de planken? Welnu, men ga l'Enfant de l'Amour" zien, en de geweldige harts tocht zeldzaam ding op ons tooneel, en bijna altijd aangeleerde imitatie het bran dende vuur, die van haar uitlaaien, van haar lichaam, haar oogen, haar stem, zijn het ant woord. Zelfs aan een telefoontoestel staande telefoontoestellen vervullen een paar ge wichtige rollen in dit stuk houdt ze, door het kermen van haar hart, de zaal ademloos bevangen. Hoe leeg en voos, ook technisch,dit tooneelstuk is, bemerkt men eerst recht aan de eerste twee actes. Vooral de eerste hangt als droog zand aan elkaar, er ontwikkelt zich niets in, het stuk had bijna, als nacter, daarna uit kunnen zijn. In de tweede acte is het een gedraai en geloop en geijsbeer om geen touw aan vast te knoopen. Een gesluierde juffrouw die doet denken aan De gesluierde Gravin of de Misdaad in het Grafgewelf," en die achter een gordijn kiekeboe speelt, heeft, tegen de bedoeling stellig in, de zaal onbedaarlijk doen giebelen. Men wete n.l. dat de dochter, Nellie van Rantz, den amant "van Liane Orland, een béguin" heeft opgevat voor den zoon, Maurice, dier courtisane, en dit jonge meisje, een ingénue exaltée" komt zich, nota bene op den avond vór haar huwelijk (daar draaien ze hun hand niet voor om in Parijs) aan Maurice aanbieden met een cru doe met mij wat je wilt." Nu is deze geheele rol van Nellie een zómiserabele, dat de grootste actrice haar niet aannemelijk zou maken, maar daarom behoeft men er nog niet een krachtje (actrice durf ik 't hier niet noemen) voor uit te kiezen, die er, wiskunstig zeker, in 't geheel niets van terecht brengt. Het gegichel, somtijds uitbundig gelach, in de zaal bij de meest serieuze situaties in casu was reeds te pijnlijk, om nog over deze mistasting uit te weiden. Er bleek niets van deze rol begrepen te zijn. De zoon der courtisane, l'Enfant de l'Atnour," un type tres répandu a Paris," is, naar Bataille ons verzekert, van een amoralité(niet te verwarren met immoralité) ingénue." Maurice, die, als hij te groot wordt en dus mama te oud zou doen schijnen, in de keuken wordt opgevoed, die voor de amants" wordt weggemoffeld, en zpp'n beetje voor de galg opgroeit, in een milieu van louche" bookmakers, jockeys, enz., maar die toch (Bataille verzekert het ons) toutes les noblesses et toutes les beautés de l'instinct pur" behoudt, deze zoon is eigenlijk de deus ex machina" van het stuk, die den ministerieelen amant weer in de armen zijner moeder terug voert en meteen naar den Burgerlijken Stand diri geert. In een schitterende speel"-scène, waarin hij eerst chanteur- en Apache talen ten tentoon spreidt, en later toutes les noblesses" van het grand rythme ternel du sentiment", weet hij den snooden arriviste" die zijn moeder verliet en haar de deur uit liet zetten, weer als een hondje en heelemaal niet als de homme fort" die hij is mede te paaien naar de vrouw die d_e boel kort en klein bij hem sloeg en die hij door zijn bedienden liet aanpakken. Dit keer ech ter om haar tot zijn femme légitime" te verheffen. Met een nieuw stel bedienden denkelijk. Deze tour de force" volbracht hebbend zijn rol is niet de hoofdrol, maar de hoofdrol is de moeder kan het kind van de Amour genoegelijk naar Amerika geëxpedieerd worden. Van de gesluierde juffrouw verneemt men niets meer, vermoe delijk wist de schrijver geen raad met haar. Wél verschijnt even een tooneelkind met een mooi kraagje, wettig zoontje van Mon sieur Ie Ministre, een echt" kind dus. Om 't contrast tusschen echte" en onechte" kinderen te doen uitkomen, weet u. Van Kerckhoven Jr., die in de Ie en 2e' acte niet recht scheen te weten hoe hij zich houden moest, die zinnetjes leuk afbeet als in zijn bekende komieke rolletjes, en door loopend onhandig met al zijn ledematen