DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 3 Oct. '15. - No. 1997 Het Damhótel dagen bevatte het Handelsblad het volgende bericht: .Vrijdag j.I. (17 September) is hier ter *tëdp qpgericht de naamlooze vennootschap .Maatschappij tot exploitatie van het Datnhotel", met een aandeelenkapitaal van f2,250,000. En hedenmorgen (20 September) is ten Stadhuize de acte gepasseerd, waarbij aan deze vennootschap, hét middenterrein In ? erfpacht wordt uitgegeven tegen een halfjaarUjkschen canon van f22,000. Reeds heden werden voorbereidingen getroffen om Biet den bouw tékunnen beginnen. .Zoo zal dan, naar verwacht mag worden, de lijdensgeschiedenis van het midden-Damterrein een einde nemen. Bij raadsbesluit vaa 3 Mei 1913 was, naar 'men zich herinnert, besloten het middenter«to mei ingang van l Januari 1914 voorden tfld van 75 jaar in erfpacht uit te geven aan «en combinatie. De eerste halfjaarlijksche canon, groot «egeyeer f22,000 werd gestort, benevens een waarborgsom van f 50,000. Maar ten aanzien van de volgende halfjaarlijksche canons (van l Juli 1914,1 Januari 1915 en l Juli 1915) bleef de combinatie in gebreke. (Dit bedrag «Ut totaal, f 66,000 Is hedenmorgen gestort). ~ OOftogstoestand liet zich ook hier en om de combinatie over den moeltgd heen te helpen verklaarden B. en /. zich bereid haar een hypotheek van negen ton te geven, af te lossen in vijf jaar tijds. Décombinatie die intusschen eenigszins gewijzigd was gaf eenigen tijd later ?yenwei te kennen, dat zij reeds op andere wflze hypotheek had kunnen krijgen, zoodat zij van de gemeentelijxe hypotheek afzag. De Vaderiandsche Hypotheekbank te 's-Gravenhage zou een hypotheek groot negen ton geven, af te lossen in 30 jaar, terwijl Heinekens Bierbrouwerij een tweede hypotheek zon geven van een ton. De gemeente had inmiddels de combinatie reeds aangeschreven, dat zij vór l October 1915 met den bouw had te beginnen, en dat de gemeente zich anders als vrijstaand zou beschouwen. Het benoodigde aandeelenkapitaal is welis waar nog niet geheel bijeen, doch er zijn vol doende toezeggingen ontvangen om de zeker heid te geven,, dat binnen niet te langen tijd net kapitaal bijeen zal zijn. Zoo zullen gelijk gebruikelijk is, de leveranciers voor hunne leveringen aandeelen in betaling ontvangen." , Ott communiquégeeft aanleiding toteenige aanteekeningen. .Zoo zal dan, naar verwacht mag wor den, de lijdensgeschiedenis van het middenDamterrein een einde nemen," heet het in het bericht. Leest men echter nauwkeurig den financleelen opzet van de opgerichte naamlooze vennootschap, dan is er eer aan leiding te verwachten, dat de lijdensge schiedenis eene andere phase is ingetreden." Immers draagt die opzet alle kenteekenen van eene overmatige kapitalisatie, die het zeer twijfelachtig maakt, of zoo het kapitaal ooit bijeengebracht zal worden daarop in afzienbaren tijd zelfs een zeer matige rente kan verdiend worden. Want het hinkende paard komt achteraan. Het benoodigde aandeelenkapitaal is nog niet geheel bijeen." Hoeveel of hoe weinig er aan ontbreekt wordt niet gezegd, maar men gaat al vast in zee, op hoop van zegen. Dat dit een hoogst onvoorzichtige flnancieele politiek is, zal wel geen betoog behoeven. Geen nood echter: de leveranciers zullen gelijk gebruikelijk is voor hunne leverin gen aandeelen in betaling ontvangen." Is dit echter wel eene gebruikelijke" methode? Dat leveranciers, om zich eene groote leve rantie te verzekeren, bereid zijn crediet op vrij langen termijn te verleenen, komt wel eens voor, maar dan bedingen zij daarbij zakelijke of andere waarborgen. Dit is echter geheel iets anders dan het in betaling nemen van aandeelen in eene onderneming met eene voorafgaande zware hypotheekschuld en die bovendien, vór alles, nog eene jaarlijksche canon van f 44 000 moet opbren gen, hetgeen gelijk staat aan eene additioneele kapitalisatie van nog ongeveer een millioen. Zeer waarschijnlijk is het dus niet, dat er vele kapitaal-krachtige leveranciers zullen gevonden worden, die de aandeelen in betaling zullen nemen. En zoo er al enkelen gevonden worden, dan ligt het voor de hand, dat zij zich voor het groote risico dik zullen laten betalen, m.a.w. dat de on derneming belangrijk, veel meer zal moeten betalen dan wanneer zij in staat was, het te verrichten werk en de geleverde goederen in contanten te voldoen. Zoude daarin niet de oorzaak gezocht moeten worden van de overmatige kapitasatie? En dat zij werkelijk overmatig hoog is, kan blijken uit eene vergelijking met die van andere hotel-ondernemingen te dezer stede. Immers de nieuwe onderneming zal als volgt gekapitaliseerd worden: f 2.250.000.?aandeelen n 1.000.000.?hypotheekschuld. Daarbij moet echter gevoegd worden, dat zij niet op eigen grond bouwt, maar op erf pacht tegen een halfjaarlijksche canon van ongeveer f22.000. Neemt men daarbij in aantnerking, dat een behoorlijk financieel beleid vordert bovendien jaarlijks eene zekere premie af te zonderen om een fonds te formeeren, waaruit na expiratie van den erf pachtstermijn de bouwkosten teruggevonden kunnen worden, dan vertegenwoordigt de erfpachtsverplichting eene verdere kapitaalschuld van ongeveer een millioen. Bijeen genomen zal het Damhótel dus voor circa f 4k millioen gekapitaliseerd worden. Verge leken met de kapitalisatie van andere groote hotels in Amsterdam is dat cijfer buiten gewoon hoog, zooals blijkt uit het volgende staatje, ontleend aan den laatsten jaargang van Van Nierop & Baak. Aandeelen Obl. schuld of kapitaal Hyp. schuld f 700.000.?f 148.000. Mededeeling Het is de redactie tot haar leedwezen gebleken, dat in de meening van enkelen het gerucht betreffende den historikus op de Hindoe-tentoonstelling, iets anders was dan een uit de lucht gegrepne farce. Dit ter rectificatie. Amstel-Hotel Brack's Doelen Krasna polski American-Hotel , 200.000. , 750.000., 500.000. 35.000. 71.000.; 400.000. Een ander punt, dat in den financieelen opzet van de nieuwe vennootschap de aan dacht trekt, is de mededeeling, dat de Vaderiandsche Hypotheekbank" een hypo theek van negen ton, aftelossen in 30 jaar, zal geven. In het algemeen genomen, is het reeds niet wenschelijk, dat hypotheekbanken bedragen van bijna een millioen op een enkel object verstrekken. Is het onderpand goed genoeg, dan bestaat er ook geen be zwaar, eene eigene hypothecaire obligatieleening te plaatsen. Intusschen bij zeer groote hypotheekbanken, die ettelijke tien tallen millioenen pandbrieven hebben uit staan, kan het er desnoods nog mede door, dat er onder die onderpanden een enkeldoorloopt op een zeer groot complex. Maar wat te zeggen, indien eene hypotheekbank als de Vaderiandsche," die in het totaal nog geen drie millioen op hypotheek heeft uirsraan, thans negen ton ter beschikking van n object stelt? En dan moet daarbij nog in aanmerking genomen worden, dat men hier niet met eene zuivere eerste hypotheek op vrij grondbezit te doen heeft, maar met hypotheek op erfpachtsterreinen, waarbij indien de debitrice in moeielijkheden mocht geraken de gemeente Amsterdam als de eigenaresse van den grond 'in rang voor gaat l Ook. van het standpunt van een hypotheekbank beschouwd, moet dus de flnancieele opzet bedenkelijk geacht worden. Maar ook van het standpunt der gemeente Amsterdam' schijnt de geheele zaak niet zonder bedenking. Ongetwijfeld heeft het voor de gemeente groote waarde, een monu mentaal gebouw te zien verrijzen aan het , Damplein en tevens zich voor de gemeente kas een inkomst te verzekeren, ongeveer gelijkstaande met de rente op een kapitaal van een millioen. Maar daarbij dient men toch de noodige waarborgen te hebben, dat men werkelijk te doen heeft met eene finan cieel kJachtige onderneming, in staat de op zich genomen taak te volbrengen en, een maal tot stand gebracht, het gebouw te doen blijven strekken tot sieraad van het voor naamste verkeerspunt van de stad. En die waarborgen ontbreken, zoolang men niet de absolute zekerheid heeft, dat althans het benoodigde kapitaal aan we Mg is en men niet op toezeggingen" moet bouwen. Het is alles mooi en wel, dat bij het verleenen van bouwvergunningen van ge meentewege het overleggen van de plannen en het houden van toezicht gevorderd wordt, om zich te verzekeren, dat aan de eisenen der aesthetica, veiligheid, hygiëne enz. zal voldaan worden. Maar niet minder noodig is het, dat ook de financieele grondslagen van eene onderneming, waaraan de gemeente voor een groot aantal jaren de exploitatie van een harer meest waardevolle terreinen in handen geeft, behoorlijk verzekerd zijn. Doet men zulks niet, dan kunnen teleur stellingen niet uitblijven en daartegen te waarschuwen raakt niet enkel het belang van het publiek, dat vroeger of later zal uitgenoodigd worden, zijn geld in zoodanige onderneming te steken... maar boven alles een gemeentebelang. J. D. SANTILHANO nmnuniiiiiuiiiiiiiii IIMIIIIIIIIIIIIII i iiiuiiiiimmiliiumiMUiiiiumi Teekening voor De Amsterdammer" van Henri van de Velde lUllliiiiimiiiiMiiimiMMiim iiiimiiiimiiiiiiiiiiiiiniii imi Uit den Haag. DE OPENING. Zómag ik ze zien de heeren afgevaar digden ter Staten-Generaal! Zó, in het galapak met borduursel en allerlei mooie din getjes, met de onvermijdelijke ridderorde het lidmaatschap van de Kamer is ver moeden van verdienstelijkheid" zei minister Heemskerk Ir. met den mooien steeken den sierlijken degen, die gelukkig niet uit de scheede hoeft dm oogen uit te steken! Zódoen ze goed, althans geen kwaad, zókan het Nederlandsche volk, dat a prix d'or plaatsen koopt op de tribune der Rid derzaal met trots op zijn schitterende ver tegenwoordiging blikken en voor mijn deel, voor de zeggenschap, die ik heb als. Neder landsen burger en kiezer, zou ik liever al de Volgende vergaderingen van 'Eerste en Tweede Kamer willen missen dan de vereenigde openingszitting. In trouwe: ze kunnen al lang niet meer zonder borduursel en uiterlijk vertoon, de meesten van onze honderd en vijftig uitver korenen. De praktijk van onze verkiezingen, die in lijnrechte tegenstelling met letter .en geest van de grondwet wil, dat de persoon van den candidaat-afgevaardigde niet wordt beoordeeld, zijn waarde niet wordt besproken, noch tusschen de strijdende par tijen, noch in den boezem van de betrokken kiesvereeniging zelf, deze, reeds tientallen van jaren bestaande praktijk, heeft ons een stel afgevaardigden bezorgd, die heel veel borduursel, heel veel kokardes op den steek, heel veel ridderorden op de galajas noodig hebben. .De aanblik, dien de ridderzaal opleverde" was <- als alle jaren constateerden de bladen het ook nu <-* .?schitterend?'.. Welnu, mét lllllimillllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIUIIMIJIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIlll de gezanten en hun diamanten-dragende dames, hebben de Nederlandsche afgevaar digden meegewerkt aan dat schitterende en voor verreweg de meesten geldt, dat het eenige werk, dat zij schitterend verrichten, op den derden Dinsdag in September wordt gedaan. En hoe waardiglijk vervullen zij het hooge ambt... op den derden dag in September! Van de honderd en vijftig waren er niet minder dan negen .en zeventig aanwezig en niet n die een dwaasheid zei, niet n, die met een kiezersvleierij zijn zetel stutte ten nadeele van het land, dat hij heet te dienen, niet n, die door een laag bij de grondsche domme interruptie zijn ontoon bare persoonlijkheid uit de waardigheid naar voren bracht. ' Reeds daarom moest het altijd derde Dins dag in September zijn. Maar er zijn ook andere redenen. De openingsplechtigheid geeft juist doordat de kleeren er de hoofdrol spelen en den man maken, den man eener gelegenheid meer dan gedurende de overige zittingsdagen zijn beginselen te toonen. Men demonstreert met zijn jas. Dat doen in de eerste plaats de leden, die tevens, deel uitmaken van het leger. Zij riemen deze gelegenheid waar om heel duidelijk te toonen, dat zij in de eerste plaats zijn officier en de waardigheid van volks vertegenwoordiger hun de geringste van hun qualiti iten is. Bij de keuze tusschen de militaire uniform en het gala van den vertegenwoordiger des ganschen Nederlandschen volks geven zij allen de voorkeur aan de eerste. Zij zijn wel is waar nonactief officier en worden verondersteld actiefKamerlid te zijn, maar zij zijn liever de laatste der militairen dan de eerste der bur gers. Trouwens: de laatste der militairen? Dat blijven ze niet lang, want de promoties maken ze mee, zoo non-actief als ze zijn mogen en wie geregeld de openingszittingen bijwonen, toonen elkaar telken jare de toe neming van de sterren en gouden biezen der non-actieven. * * * Een groep andere Kamerleden demon streert op andere wijze per jas. Men kent ze al: de vrijzinnig-democraten zijn er sterk in vertegenwoordigd en dan een paar unie-liberalen en een enkele antirevolutionnair. Zij kleeden zich in de uniform van ver standig mensch: rok of zwarte jas, de eenige kleedij, die in overeenstemming is met den aard, grondwettelijk en geschiedkundig, van de volksvertegenwoordiging, waarvan het lidmaatschap toch nooit een hofambt is ge weest, zooals het galapak wil beweren, althans beweert. Heel de beteekenis van de opening wordt daardoor geweld aangedaan en tot haar tegendeel gemaakt. Het is niet de Koningin, die zich begeeft naarde volksvertegenwoor diging om de zitting te openen, het zijn een aantal luitjes, die een uitnoodiging van het hof zijn machtig geworden en zich, be wonderd door vrouw en buren, in een hofpakje derwaarts begeven, zooals de afge vaardigde Van Dommelshuizen, de kennis van de Koningin", door Speenhoff bezongen. Inmiddels zitten de kerels, die zich veroor loven in de uniform van verstandig mensen te verschijnen, velen hunner ambtgenooten danig dwars. Hoe willen zij als goed hu'svader de dure uitgaaf voor het galapak ver antwoorden, hoe willen zij tegenover hun vrienden staande houden, dat zij zelven zoo'n Op de tentoonstelling van het werk der Belgische geïnterneerdenjin^den Dierentuin te 's-Gravenhage LOF DER VLIJTIGE GEÏNTER NEERDEN Jongens, jongens, wat moet gijlieden u stom-verveeld hebben"... mijn zwaarlijvige vriend zeide het tot twee of drie Belgische soldaten, en ik trok hem snel aan zijn jas achteruit, om onaangenaamheden te voor komen, vooral, toen mijn vriend er aan toe voegde: en. dat je nu niks beter kunt doen dan van die handwerkjes maken, of doos jes, als een kindsche koopvaardijkaptein-inruste!"... * * * Wij hadden ons gezamenlijk naar 'sGravenhage begeven, per eigen rijwiel, aange zien er zoo weinig staat te maken valt op den treinenloop pp Zondag. En wij bevonden ons in den Dierentuin te 's Gravenhage, waar de Belgische geïnterneerden onder hoog patronaat de vrucht hunner min of meer ledige uren exposeerden. Bij den ingang van den tuin reeds had ons het luide gebrul van een beer tegemoet geklonken, en dit had mijn reeds door de fietstocht wat kwaad gemutsten vriend aanleiding gegeven tot den uitroep: hij schreeuwt voor juffrouwenarmen", welke grofheid hem geducht veel booze blikken bezorgd had. In Amsterdam zoude men mijn vriend in dégaten gehouden" hebben, hier echter vermeed men hem zooveel als de beperkte ruimte dat toeliet. * * * Wij betraden den feestzaal. Tientallen Belgische uniformen waren om ons heen. Tevergeefs" zeide luid mijn vriend, terwijl hij zich het voorhoofd afwischte zoek ik het slijk en bloed op de jasjes dezer helden... der huisvlijt... hoe keurig is deze openbare les ingericht." Inderdaad stonden er fraai geknutselde doosjes en voorbeeldig gebreide lapjes hin gen naast min of meer gesla.gdeaquarellen. Iets verder lagen ietwat misvormde, doch bedriegelijk nagebootste oorlogsschepen watte te rooken', en de duizend-en-twee zijden van huisvlijt bleken alle vertegen woordigd. Nog stonden wij in stille beschouwing voor een uitgeblazen tureluur-ei, door een geïnterneerd luitenant-kolonel in de Belgi sche kleuren beschilderd, toen een zoete Wiener walzer opklonk van het podium. Deze grove onwelvoegelijkheid in dit milieu deed ons verschrikt opkijken... toen wij bemerkten dat de muziek werd voortgebracht door de ex-strijders zelve. Dit was mijn vriend teveel. Zonder eenige notitie te nemen van de uitgebreide wetenschappelijke-dictaten afdeeling, wendde hij zich recht op de kanttent toe, waar eenige dames-comité-leden naast naarstig werkende soldaten-vrouwen vertoefden, en sprak, terwijl ik mij bij voordacht afzijdig hield: Madammekens! Hoe zijt je er toe gekomen om al deze linge sale aan het publiek te vertoonen ? Het is goed dat uw geïnterneerde landgenooten sigarenkistjes (verzagen, of schoon ik deze steeds weer vul, maar waarom moet ge daarmede de Hollandsche militairen de oogen uitsteken? Denkt ge dat een Snijders tijd heeft om tureluur-eieren uit te blazen, of dat onze apenpakje" onzin vinden, maar wel niet anders kunnen met goed fatsoen", wanneer een dozijn afgevaardigden, waaronder Bos en Eerdmans, hun moeilijk ambt op den derden Dinsdag van September toch blijk baar heel goed vervullen in de uniform van verstandig mensch ? * * * En dan is er nog een andere groep van afgevaardigden, dien de openingsplechtigheid gretig aangegrepen gelegenheid biedt tot belijdenis van beginselen. Onoer de vele afwezigen zijn er eenigen, die op zeer bizondere manier afwezig zijn, die de vaste overtuiging bezitten, dat zij door hun afwezigheid inderdaad schitteren, veel meer dan de gezanten der Oostersche rijken met hun diamanten, veel meer dan de hofdignitarissen met hun goud. Dat zijn de sociaal-democraten. Zij zijn afwezig, maar zij zijn niet afwezig zooals de eerste de beste bourgeois ook afwezig kan zijn en zooals vele bourgeois metterdaad toonen, dat zij kunnen. Neen, zij zijn afwezig om der beginselswüle. Nooit wordt verzuimd, in de bladen te vermelden, dat zij er niet zijn. Zonder die vermelding zouden ze even goed kunnen komen, maar de kiezers moeten het goed weten: hun uitverkorenen z_ijn nog steeds het vertrouwen waard, zij zijn nog niet verwaterd, zij zitten nog niet aan de zelfde tafel met den burgerlijken democraat, hun revolutionnair voelen is ongerept, zij het n dag in gansch het jaar. Hun pleizier wordt niet bedorven door het afwezig blijven van veertig procent der bourgeois. Dat is immers een heel andere, nooit ver melde, nooit opgemerkte afwezigheid. Geen kind verwart die met het principieele zich terug houden". gehuwde landstorm mannen de capaciteiten bezitten om onderlijfjes te breien ? Fi doncl Hier (hij haalde een Belgisch kapitein aan de arm naderbij) deze man heeft kruit ge roken naar men zegt ? Waarom vernedert ge hem nu om het nutteloos knutselwerk zijner kornuiten naast zijn niet onverdienstelijk bijgehouden geologie-dictaat te leggen?..." Wie schön bist du, Berlin" speelde het orkest. E i pats" klonk de hand van den kapitein op mijn vriends wang. d'r uit"- riep een Hagenaar. a la porte" riep een geïnterneerde. Mijn vriend lachte, en riep luid: schaamt u, figuurzagers, fröbelaars en spijkeraars... tracht wat te leeren in plaats van onrijp te produceerfn. Gepensioneerden lijken jullie wel. Serrez les fangs!" Hoewel geheel ongewapend wisten een drietal Belgen mijn vriend spoedig ter deure uit te dringen, waar 'hij struikelde en neer plofte op enkele meters afstand van een krijschenden papagaai. Toen wij door de Meer naar Amsterdam terugfietsten, sprak mijn vriend amechtig enkele woorden. Toch verheugt het mij" hijgde hij deze expositie bezocht te hebben. Nu ken ik ook de lichtzijden van den oorlog... Goedig... goedig... soldaten zijn toch niets geen bloederige menschen... Zoo schijnt een gehaakt kleedje dus ook nog t het oorlogshandwerk" te behooren." MELIS STOKE llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllNlIlllllllimilllllllMlllllllllllllHIIIIII Inhoud van het September-nummer van.La Revue de Hollande: Emile Herzog, Ce que dirait Baruch. Henry Lapauze, Les artistes hollandais a l Académie de France a Rome. Fernand Divoire: Disparus." Baron A. R. Falck, Journal inédit (1838-39). Maurice Magre, Le Jardin de l'Enfer; poème. Jules Sageret, Lettre du Kaiser au Souverain Pontife. Henri Borel, La dernière Incarnation; adapt du hollandais par Léon Paschal. Louis Piérard, Gooiland; poème. Arthur van Schendel, Le vagabond amoureux, roman. De Paris a la Haye a Travers Ie Monde. immHiiiiiiMiiiimm Zij zijn republikeinsch, zij zijn revolution nair, zij gaan niet naar de Koningin. De sociaal-democraat, die het eerst met deze aanstellerij breekt, zal weinig minder zijn dan een held en wanneer de helden nu eenmaal niet schaarsch waren op deze wereld, dan zou er vermoedelijk al lang een van de fractie zijn geweest, die eens was komen kijken. Wanneer men hier met iets anders had te doen dan met aanstellerij ter wille van politieke kinderen, wier kleine handen heel gauw gevuld zijn, dan zou dat wegblijven door republikeinen als zoodanig van de openingsplechtigheid deze juist nog wat meer maken tot wat zij nooit zijn mag en wat de democraat in de eerste plaats is geroe pen, te verhinderen, dat zij ooit worde: een hofceremonie, een handeling, waarbij de koning hoofdpersoon is, de leden van de Staten-Generaal de gasten ten hove in plaats van de eerste, de plechtigste vergadering van de Staten-Generaal, de vertegenwoordi ging des volks, de uitdrukking van het recht, de macht en de wil des volks, al verricht het grondwettelijk hoofd van den Staat de grondwettelijke taak van de opening der zitting en de wijze,t waarop het hoofd wordt aangewezen niet die is, welke de republi keinen wenschen. Maar zoo lang de bladen de principieele afwezigheid melden, is het al heel moeilijk te komen. Hoe zou zulk een komst worden getelegra feerd over heel de aarde! En hoeveel extra congressen van de S. D. A. P. zouden er worden gehouden, wanneer Duys zijn neus eens door een kier van de Ridderzaal-poort had gestoken! EEN BLAUWE.