10 Oet 15. - No. 1998 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND en de vorming van leeraren daarvoor werd ia 1906 een sub-com missie benoemd. Bij de reorganisatie van het Z. O. meende men het echter te kunnen stellen zonder de .voorlichting van zaakkundigen in een sub commissie. > Voorts metkt|genoemde redactie droogweg op-dat zij, aan wie de samenstelling van dit onderdeel van het verslag was opge dragen, niet vertrouwd waren met de materie die zij moesten verwerken en te ver ver wijderd stonden van het bedrijf, waardoor in dat opzicht onnutte arbeid is verricht. Men zou zoo zeggen, dat wanneer van bevoegde zijdeSdergelijke opmerking, wordt gemaakt er wel alle aandacht aan wordt geschonken. Niet alzoo als bet de zeevaart betreft. Want nu is verleden jaar een voor-ontwerp van Wet tot regeling van het vak-onderwijs verschenen, waarbij het Z. O. nauw betrokken is en waaruit blijkt dat maar heel weinig notitie is genomen van hetgeen is aan gevoerd in de zaakkundige Nota van de Ver. t. b. v. h. Z. O. Een pover resultaat dus. Wij willen hierover niet te uitvoerig zijn maar slechts enkele aanhalingen doen uit een artikel in het Juninummer van De Zee" van dit jaar. Daarin komt de redactie, wier zaakkundigheld in vakkringen buiten twijfel en als vrflwel onovertroffen bekend staat o. a. tot de conclusie dat kennis van de feitelijke toestanden, zooals die bij onze scheepvaart al lang bestaan en waaronder zij, juist in de laatste jaren, een nieuw tijdperk van bloei is ingetreden, bij de samenstelling van dit voor-Ontwerp, blijkbaar heeft ontbroken." Meer niet. « Inzake de door de Staats-commissie ge stelde eisenen van bevoegdheid .voor de Wis- en Natuurkunde-vakken eener Middel bare Zeevaartschool, zegt de redactie dat deze het karakter vertoonen van hetHooger Onderwijs en daarom beter zouden passen voor professoren eener Nautische akademie! Voorts, inzake de bevoegdheid van den praktijk-leeraar: een leeraar, die opleidt voor de praktijk der Zeevaart, moet in de eerste plaats op zee zelfervaring in het vak hebben opgedaan, terwijl hij in de tweede plaats eene voldoende mate van theoretische kennis behoort te bezitten voor vrucht dragend onderwijs. Aan deze eischen mag niet getornd worden." Het is ongelooflijk dat in een land als Nederland, dat zooveel aan de Zeevaart te danken heeft en men bovendien verwachten mocht dat dergelijke eischen zelfs voor een leek als vanzelfsprekend worden beschouwd, door de samenstellers van dit voor-ontwerp van Wet nog er aan getornd kon worden. Het komt ons voor dat dit resuméuit de artikelen in De Zee", welk blad uit den aard der zaak vrijwel uitsluitend in vak kringen gelezen wordt, ook wel eens onder de aandacht van het groote publiek mocht gebracht worden en wij besluiten -met den wensch dat kamerleden de moeite willen .nemen de aangehaalde artikelen en de Nota in haar geheel eens te bestudeeren. ?Wellicht hooren wij dan nog eens waarom de samenstellers hun licht niet bij die Nota hebben opgestoken en waar dan toch wel? Misschien «komen we dan nog eens tot een toestand van zógroot belang voor het land, als de redactie van De Zee" bepleit, n.l. een afzonderlijke afdeeling .Zeevaart" resorteerende onder L. H. en Nijverheid. Dan bestaat er voor den zeeman, evenals in de Gouden Eeuw, eenige kans om weder zeggingsschap te krijgen, al ware hét dan alleen maar in de zaken die hem in 't bijzonder aangaan. ZEELANDER IIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIMlIlimnilllIllirtUt MUI De^Geest en de Slagvaardig heid in het Leger Reeds bijna 14 maanden is ons leger pp voet van oorlog, en in dien tijd belangrijk geconsolideerd, in waarde vooruitgegaan, in sterkte toegenomen. Die eerste tijden hebben een belangrijke winst geleverd: er is veel" geoefend met onderdeden op oorlogssterkte, er is ervaring opgedaan, veel verbeterd, kader gevormd op groote schaal. Thans echter nadert een tweede winter; over n of enkele maanden zullen de groote, strijdende Mo gendheden de winterkwartieren moeten be trekken. In maanden zal er dan niets gebeuren, althans niet op groote schaal. Moet nu al dien tijd onze geheele krijgs macht op de been blij ven? Zoowel Duitsche als Engelsche staatslieden hebben bij her haling verzekerd, dat zij Nederland niet in den strijd wenschen te betrekken; dat is Zwaluwen vlogen eerst laag en kris en kras bij den grond, scheerden de akkers en zwiep ten zich dan opeens pijlsnel in de hoogte. Langs heel den weg, sjirpte, vinkte en orgelde een koor van vogeltjes. Weinig aandacht gaf de boer op het natuurschoon. Iemand, die dagelijks in bosch en veld werkt, geniet zoo hartstochtelijk niet meer van het bekoorlijke, het zonnige, het prachtige van Gods heerlijke schepping. Wel keek Jan naarde rijpende veld vruchten, nauw lettend of ze minder of meer beloofden dan de zijne. Als hij graan bemerkte dat hooger opbloeide dan het zijne, dan kropte hem spijt en nijd in de keel; bij het zien van magere halmpjes zwol zijn boezem van rechtmatige fierheiden streelendeeigenliefde. Alles bijeen genomen, mochten deze bperkens met hun veldgewassen aan het zijne niet komen rieken. Maar ditmaal hield hij zich bijzonder weinig bezig met landbouw. Hij was pp weg om een flinke boerin op te vrijen. In zijn hoofd stond afgebeeld hoe ze zij_n moest. Zij stond er als ingelijst met het driedubbele opschrift: rijk, gierig en gezond. Gezond ook, zoo niet moest htj te veel aan den dokter geven, juist gelijk buurman Frans; die zei altijd, dat hij met de ziekte van zijn vrouw een fortuin verdokterd had. Op schoonheid kwam het hem minder aan. Een boerenvrouw was nu juist ook geen weeldeartikel... Mechanisch volgde zijn lichaam den weg, terwijl zijn denkende trouwens overtuigend gebleken. Het gevaar kan niet zoo ineetts meer uit de lucht vallen, allerminst als men den buitensten veiligheidskring van troepen handhaaft. Wat daar binnen ligt, kan, komt de nood nog aan den man, in 12 uur ter plaatse zijn; dat heeft de mobilisatie van 1914 geleerd. Een ieder is thans goed geoefend, kent de hem toe komende plaats, zijn omgeving en zijn aan voerders. Op het oogenblik van aantreden is het verband en de samenhang in den troep weer daar. Bepaald noodig om allen onder de wapenen te houden, waar ons leger zooveel gropter en hechter is dan op l Aug. 1914, schijnt het daarom niet. En uit het oogpunt van geest en slagvaardigheid lijkt het zelfs nadeelig. Want het leger, dat nu onder de wapenen staat, zal dezen winter in de kantonnementen gaan liggen. Iets nieuws te oefenen valt er niet; weer noch terreinen leenen zich voor' veel oefenen, allerminst in hooger verband. Het wordt nestelen in dekantonnementen, demofaliseerend voor het individu, en schadelijk voor den geest in en het lan van den troep. Het winterverblijf in de kantonnementen, en zeer zeker in de forten, werkt verveling en luiheid in de hand. Moet de troep nog oprukken, dan zal dit met meer geestdrift geschieden, wanneer allen opnieuw tezamen snellen onder de wapenen dan wan neer het leven van den laatsten in dalende richting dezen winter moet worden voort gezet: cursussen in allerlei, voordrachten over allerlei, discus- en speerwerpen enz., enz., het is alles heel mooi, en goed bedoeld, het kan den tijd helpen doorbrengen, doch het is onvermogend om den geest in den troep op peil te houden, vooral niet bij mannen van 30 tot 40 jaar, huisvaders met een werk kring en een gezin. En indien het leger niet meer behoeft op te rukken, zal men, wanneer de oeconomische strijd om het bestaan weer moet worden opgevat, de negatieve invloed van een tweede winterseizoen in de kantonnementen weer vinden in verluiering van een groot deel van de beste elementen der bevolking. Men ga in dezen niet op rapporten af, doch vrage onomwonden aan troepencom mandanten en desnoods aan de mannen zelf, wat er geschiedt n in de forten, n in de "tusschenstellingen n bij de groote trei nen, enz. Hoe meer algemeen de dienstplicht wordt, hoe meer geoefenden Nederland op de been kan brengen, des te beter. Doch men spanne ten aanzien van hen, die reeds geoefend zijn, de boog niet te strak, op gevaar af, dat zij breekt. Een Stem uit het Officierencorps tiiiiitifiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiHimiMiiiiifiiiiiiliiiiiiliiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiii MEDI Over Verkalking van de Bloedvaten De woprdenreeks boven deze kroniek ge plaatst, is in den loop der jaren gemeen goed geworden; voor de geneeskundigen beduidt zij een vrij nauwkeurig omschreven anatomisch begrip en een ziekte, die rijk is aan verschijnselen; voor den leek beteekent zij een ernstig, op den duur doodelijk lijden, waarvan hen het wezen ontgaat. Alleen de afloop staat voor hem vast. Dat in de laatste tien of vijftien jaren zooveel meer o.ver vaatverkalking wordt ge sproken, kan aan verschillende omstandig heden liggen: men is tot het inzicht gekomen, dat verschillende ziektebeelden, die tot nog als zelfstandig golden, thuis behooten bij de verschijnselen der vaatverkalking; men heeft het wezen der ziekte beter doorgrond, en de ervaring opgedaan, dat het aantal gevallen ervan toeneemt. Heel in 't algemeen gesproken moet vaat verkalking worden opgevat als een verschijn sel van slijtage; het zal alleen maar de vraag zijn waardoor die slijtage tot stand komt. Zonder twijfel speelt overmatige arbeid een zeer voorname rol, en dan heeft men onder arbeid" volstrekt niet alleen te verstaan de praestatie van het lichaam, maar evenzeer die van den geest, van de hersenen. Geheel hiermede in overeenstemming is het resul taat van lijkopeningen, die leerden, dat niet alle vaten gelijkmatig verkalken, maar dat er verband bestaat tusschen de soort van verrichten arbeid en den zetel der sterkst verkalkte vaten.Terwijl van den handarbeider de bloedvaten der ledematen het sterkst veranderen, vindt men bij hen, die voor namelijk met het hoofd werken, de vaten der inwendige organen het meest aangedaan. Slijtage alleen door arbeid schijnt evenwel niet voldoende om het bestaan van vaat verkalking, zooals we in den tegenwoordigen tijd die kennen, te verklaren; slijtage door andere oorzaken speelt mede een voorname rol. Die oorzaken kunnen worden uitgedrukt door n woord: vergiftiging. Als vergiften fungeeren verschillende genotmiddelen, als alcohol en tabak, ook voedingsmiddelen, bij geest bezig was met zijn liefderaadsel op te lossen. Hij wikte en kwikte het vór en tegen. Zoo hij zich eens brandnetelde of haarenkelde! Dat gebeurde meer en dan lag zijn mooi boerderijtje in vlammende assche. En nu wilde hij op eensterugkeeren. Maar neen, daar waren ook nog bijeenhoudende, heel oppassende meisjes. Zoo n zou en moest hij hebben. En sneller beende hij weder over den weg. Dikwijls sprak hij hardop, als beantwoordde hij de vragen, hem door een onzichtbaren persoon gesteld. Nu en dan bleef hij luisterend stilstaan om dan weder sneller zijn weg voort te zetten. Voorbijgaanders zag hij bijna niet en van groeten was er geen sprake. Hij wilde de Hollandsche grens oversteken. Om een Hollandsche vrouw binnen te smokkelen behoefde men geen inkomende rechten te betalen. En de Hollandsche guldens, die zij zou medebrengen, waren in België zooveel franks meer. Voor zijn geest zweefde het beeld van een vrouw, zwaar beladen met rijksdaalders. * * Aan den grenspaal, die Holland van België scheidt, ligt eene kleine herberg met uit hangbord: Alle menschen zijn niet eens van zin: De een gaan voorbij, de ander komen in. Kwamen allen dorstig binnenloopen. Hemel, wat zou ik veel drank verkoopen. BOUWT TE miHSKET. Mooie boschnjketerreinen.Spoor.Tram, Electrisch licht, Telephoon. Inlichtingen Mfl. .DE VELUWE", Nunspeet. - American -? Eau de Cologne wordt het MEEST gevraagde Merk. Imp.: JEAN MULDER, Sloterdijk. TAMINIAU'S ? JAM ? VRAA9T TANDMIDOCLEN TRAOB MARK. Ie Cognac Martell est garanti comme tant Ie prodnit naturel des vins récoltés et distillés dans la région de COGNAC. Agents: KOOPMANS en BRUINIER, AMSTERDAM. LIMRI lBEUGEL ^^^^^^^^^^^^^^^j^^^m COIFFEUR DE DAMES 49RCQULIERSGRACHT' (GESLOTEN HUIS) AMSTERDAM | HENNÉTEiimiRE GEGARANDEERD OBSCHADELUl^ \ NATUUtJLIJKE KUUREN welker gebruik niet de noodige matigheid wordt betracht, vleesch. Natuurlijk valt het wel buitengewoon moeielijk, het onmiddel lijk bewijs te leveren, dat deze stoffen tot de voorname oorzaken behooren, maar autoriteiten van naam uit verschillende centra van wetenschap hebben daarop bij herhaling gewezen. De naam vaatverka'king drukt tamelijk duidelijk uit, waarin, anatomisch, het ziekte proces bestaat: in den wand der slagaderen wordt kalk afgezet, en de afgezette kalk brengt een verharding van de slagader, arteriosclerose, tot stand. Bij sommige vor men is deze verharding duidelijk waar te nemen: in plaats van week en samendruk baar is het bloedvat hard als een pijpesteen geworden. Wat is nu beteekenis van dat hard zijn der slagaderen? Om te zorgen, dat alle organen van het lichaam voldoende van bloed worden voor zien, beschikt het organisme over een geheel systeem van buizen en vaten, die mét het hart het circulatie-orgaan vormen. Het hart werkt als pomp, het stuwt golven bloed in de slagaderen, die, herhaaldelijk zich ver takkend, het voeren naar de organen. Hierin stroomt het in steeds fijner en dunner ge worden vaten, door welker wand heen de voedende bestanddeelen in het orgaanweefsel IMIIIIIIIIIMIIIIIMIMIMIIIIIIIIIMHIimlMIIIIIIIMIIlIHMIMIMIIIMIIIIlfhlMIII Jan veegde het Belgische stof van zijn schoeisel en trad binnen. Op zijn verzoek bracht de vriendelijke waard een schuimend glas bier en de reizende boer nam van uit zijn binnenzak zijn boteihammen, belegd met spek. Hij wikkelde ze stil los van uit het weekblad en begon smakelijk te peuzelen. Nieuwsgierig en praatzuchtig was de her bergier, die voor beginsel had: die niks vraagt, die niks weet. Hij hoorde aan Jans dialekt dat hij Belg, van den onderkant" was en vroeg hem of de reis nog verder, of hij om zaken ging. Nog ander gasten zaten er, en Jan durfde niet zeggen, wat hem zoo zwaar pp z'n lever lag. Daar werd over weer en wind gepraat, over de duurte van Hollandsche en Belgische koeien en varkens, 't Verschil van prijzen was zoo overgroot niet meer. Maar het Hollandsche ras bleef nog steeds erg gezocht en daarom werd nog menig beestje bij donkeren nacht door sloten en grachten naar 't Belgisch grondgebied gesmokkeld. De andere lui, die den waard overbekend waren en dorpsmenschen uit Stramproy zijn moesten, gingen groetend verder. Een goeden dijk had Jan zich gelegd en bestelde nog een tweede glas. 't Bier was ook uitstekend; men proefde nog dat het met hop gebrouwd was. 't Stramproyer bier is in de streek zoo goed befaamd als het Municher bier in de steden. Volgens den profijtelij ken waard bestond er geen gezonLIBERTY MEUBELRFDEELING Wij sfellen ter bezichtiging een uerfe NIEUWE MODELKRMERS waarin LU ij een voorbeeld geven. van een smaakvolle uuoninginrjchting,bestaande uit EETKRMER.ZITKHMEReSLRKPKRMER inEngelsche stylen,ujelke mij geheel compleet met inbeQrip van muurbekleeding,Perzische rapyren.gordynenjampenehaarden franco in Nederland plaateen voor o e o o FI. Een catalogus met afbeeldingen en beschryving dezer kamers zenden LU ij franco op aanvraag Tol" een bezoek aan deze nieuiue modelkamers noodiQen beleefd uit Leidschestraaf Rmsferdam Eenige verfegenmoordigers in Nederland overgaan. Naarmate een orgaan op een ge geven oogenblik krachtiger werkt, naar die mate heeft het ook behoef te aan meer bloed, en het bloedvatenstelsel ia zoodanig inge richt, dat het, mits zelf normaal zijnde, op elk oogenblik aan elke vergrooting van be hoefte kan voldoen. Dat komt doordat de vaatwanden elastisch zijn, zich kunnen vernauwen en verwijden, en den bloedstoevoer heel nauwkeurig regelen. De elasticiteit van den vaatwand is oorzaak van nog een merk waardig verschijnsel: terwijl het bloed bij golven in de groote slagader wordt gestuwd, stroomt het in een ononderbroken stroom daardoor. Krachtens hunne elasticiteit ver vullen de vaten dezelfde rol als de windketel van een perspomp, die, hoewel ze met tusschenpoozen werkt, toch een ononder broken straal levert. Van hoe groote beteekenis de elasticiteit van den vaatwand is voor de voortbeweging van het bloed, blijkt uit een proef van von Homberg, die een glazen buis van driemaal de middellijn van een elastieken noodig had, om bij dezelfde afvloei-opening met een zelfde pomp een even groote hoeveelheid vocht te doen afioopen. Wanneer nu de elasticiteit van den vaat wand door verkalking gaat te kort schieten, m.a.w. wanneer de vaten niet meer in staat zijn, zich volkomen naar behoefte te ver wijden en te vernauwen, dan treden allerlei stoornissen op. En dan hangt het alleen af van de vraag, aan welke vaten het vermogen van elasticiteit het meest ontvallen is, welke verschijnselen in het ziektebeeld op den voorgrond treden. Bekend zijn zoowel afwijkingen in het loopen, als in de hart en de hersen- en de nierwerkzaamkeid; het versterf, dat op hoogen leeftijd amputatie van een voet of been kan noodzakelijk maken, berust evengoed op vaatverkalking als menig geval van hartziekte of beroerte Dat hartziekten zoo veelvuldig voorkomen bij vaatverkalking, behoeft geen verwonde ring te baren. Niet alleen omdat het hart onafgebroken werkt van voor de geboorte tot den dood, maar ook omdat het zijn werkzaamheid telkens moet veranderen, d.i. versterken onder den invloed van allerlei gemoedsaandoeningen en onder dien van eiken spierarbeid. En hoe snel en krachtig het hart op die beide prikkels reageert, weten we uit de ervaring, dat een emotie krachtige, der en versterkerder. Die er veel van dronk behoefde niet te eten. Men werd er niet flauw op. Dit was met geen apothekersklommelen maar met zuivere graan gestookt. Nu ze alleen waren, vroeg de vergunning houder: Onder ons gezegd en stil gezwegen, zeggen de klappeien : Komt de vriend soms voor een Hollandsche koe!" Hij wist er nog veel staan en kende ook mannen, die ze voor een rijksdaalder op 't Belgisch brengen wilden. Wat bij hem verhandeld, gekocht en verkocht werd, dat was bar. Zijn herberg langs den straatweg was vooral druk bezocht door de smokke laars. Die mannen deden goede zaakjes en hij vertapte er veel bij. Op ieder koopje en verkoopje werd menig pintje ter kele gejaagd. Jan, die met de vinger stil op tafel tikte en trommelde en knikkebollend de welspre kende rede van den waard aangehoord had, werd een beetje meer thuis: Hij was wel op zoek maar... Mr.'1 Misschien om een beestje met twee beenen." Jst... juist," stotterde lachend Jan... De bierslijter kende al de huwbare doch ters van het dorp. Daar waren er met veel en met weinig geld. Schoone Eva'skinderen, en minder schoone, zelfs leelijke wachtten mei ongeduld op den waren Jozef. Allen zaten gereed om 't nestje uit te vliegen, evenals jonge kirrende duiven op 't spijkerplankje. voelbare hartkloppingen geeft, en dat door geringe lichaamsbeweging het aantal hart slagen duidelijk toeneemt. Maar bovendien verkeert de hartspier zelve ten opzichte van haar bloedverzorging in niet bijzonder gun stige condities: terwijl in de meeste organen de gevolgen van een defect aan een der toe voerende vaten kunnen worden opgeheven door het functioneel invallen" van een ander, geschiedt zulks in de hartspier niet, lijdt dus deze sterker onder een geringe vaataf wijking. Het gevolg hiervan is, dat het weefsel der hartspier gaat veranderen, en dat een ziektebeeld op den voorgrond treedt, dat men voorheen met den naam hartvervetting als iets op zich zelf staande aanduidde. Wanneer de hersenen niet meer normaal onderhouden worden, vertoonen ook zij verschijnselen van achteruitgang. De slape righeid en sufheid van den ouden dag zijn de algemeene verschijnselen; geheugen zwakte behoort ook daartoe, en deze heeft veelal iets zeereigenaardigs. De herinnering aan voorvallen uit het ver verleden is in den regel veel beter bewaard gebleven, dan die aan wat voor kort geschiedde. Dat geeft de voorstelling, alsof in de jeugd de indruk, dien een waarneming maakte, dieper door werkte, dan later. Plaatselijk sterke vaat afwijkingen in de hersenen geven verschijn selen, die afhankelijk zijn van de functie, die het nu zieke hersendeel verricht. Circulatiestoornissen in de nieren beletten die organen, aan het lichaam alle stoffen te onttrekken, wier verwijdering voor het be houd der gezondheid noodzakelijk is. En de stoffen, die op deze wijze in het lichaam worden opgehoopt, bevorderen weer de ont wikkeling der vaatverkalking, zoodat verkalking van de niervaten een heel ongunstig verloop heeft. Dat er, wanneer bij de eerste verschijn selen deskundige hulp wordt ingeroepen, veel maatregelen te nemen zijn, die het ziekteproces vertragen, lijdt geen twijfel. Zelfs is genezing van een beginnende verkalking niet geheel uitgesloten. Dat het mogelijk is, het proces te voor komen, geloof ik niet; maar zeker zal hij, die matig is in spijs en drank, matig in genotmiddelen en in arbeid, te dien opzichte de beste kansen maken. AESCULAAP Dat waren kostelijke inlichtingen voorden zoekenden Jan, die een derde glas durfde bestellen en voor den eersten keer van zijn leven ook vijf centen klinkend op tafel wierp voor den baas. Jan voelde zich een beetje meer op zijn gemak en begon nu te vertellen, dat hij een flinke boer was met zooveel hectaren eigen dom en zooveel liggend geld. Ook had hij nog heel wat te verwachten van een suiker oom, een heeroom nogwel. In zijn streek waren de gegoede meisjes een uitzondering. De meesten hadden in 't boerenbedrijf geen zin, wilden als prinsessen gekleed gaan en wierpen liever hun liefdenetten op een pennelikker. Echte boerinnen, die hand aan werk durven slaan, die een cent in tweeën kunnen bijten, die niet bang zijn een paardskeutel met de tien vingers op te rapen, die waren te zijnent zoek ge raakt. Er hing een kwade lucht over het Kempische boerenvolk. Maar, profeette Jan, moesten na de veüe boerenjaren eens magere komen, dan zouden er heel wat boerenwo ningen, die nu nog altijd op papieren balken rustten, in duigen storten. En die zullen er komen en daarom moest men een open oog voor de toekomst hebben. (Wordt vervolgd)