DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 10 Oct. '15. No. 1998 De Verschrikkingen van den-Oorlog (Teekening voor de Amsterdammer" van George van Raemdonck) l 'V. X w De compleet uitgeruste schildwacht *'"" "'" ' "" Illlllllllll l | || J||,,,| ,,,?,, , ,,,,,,, Illlllllll IIMIIIIIIIIMIMII MUZIEK Camille Saint-Saëns 1835-9 October-1915 Camille Saint-Saëns, de toondichter der Danse macabre en zooveel andere symphonische werken, zoowel voor orkest als op het gebied der kamermuziek, de componist van Samson et Dalita, de schrijver van menig be langwekkend opstel over de muzikale kunst en hare beoefenaars, de beroemde klavierspeler en organist, de vriend van Franz Liszt en alle muzikale figuren van beteekenis uit de tweede helft der vorige eeuw, de nestor en meest geëerde der Fransche musici, viert heden zijn tachtigsten verjaardag. Hoe men ook over tal van scheppingen van dezen gevierden kunstenaar moge denken men moge aan vele oorspronke lijkheid ontzeggen en zonder veel moeite de oppervlakkigheid ervan kunnen aantoonen nochtans zal het bezwaarlijk zijn de belangrijke plaats weg te cijferen, die deze toondichter in de muziekgeschiedenis van de tweede helft der vorige eeuw in Frankrijk, ja in de geheele beschaafde wereld heeft ingenomen en thans nog inneemt. Hoogstaand drager der Fransche idee, altoos vurig voorvechter, wanneer de Fransche be langen op het spel stonden, werd SaintSaëns, die van nature niet alle hoedanigheden bezat om velen naar zich toe te trekken, integendeel vaak op weinig politieke en meedoogenlooze wijze tal van personen van zich afstootte, nochtans door zijn landgenooten, zoowel vakbroeders als leeken, als primus inter pares vooruitgeschoven.] Wie aan dit laatste nog mocht getwijleld hebben, had na het Fransche muziekfeest in September 1910 te München gehouden wanneer zal een dergelijk verbroederingsfeest opnieuw de mogelijkheden behooren ? zekerheid kunnen erlangen. Alle bekende moderne Fransche toonkunstenaars waren er tegenwoordig, geen werd er zógef teerd als Saint-Saëns, die in trouwe als het middelpunt, als de Hans Sachs zijner bentgenooten werd aangewezen. Bekend is hoe hij in Duitschland steeds algemeene waardeering heeft gevonden; de opera Samson et Dalila bereikte er herhaal delijk recordcijfers in het repertoire der verschillende theaters. Maar een en ander nam niet weg, dat hij nimmer zijn nationale fevoelens verborgen hield. De stichting der ociétéNationale de Musique in den aan vang van 1879 getuigde ervan en ook ten vorigen jare was de oude strijdlust in geener lei opzicht verminderd. Buitengewoon groot is de lijst zijner werken; tot op hoogen leeftijd verraste hij telkenmale de muzikale wereld met nieuwe scheppingen, die, ofschoon ze niet altoos belangrijk waren, steeds het cachet der be schaving en distinctie droegen en het ken merk eener persoonlijkheid. J'avais de la facilité" is het woord van Rossini geweest en met het volste recht kan Saint-Saëns het hem nazeggen. Al hetgeen hij dichtte en schreef is hem letterlijk uit de pen gevloeid. Er is een natuurlijkheid in zijn oeuvre, een ongekunsteldheid, die groote aantrekkings kracht op de massa uitoefent en in alle op zichten het geheim der charme bezit. De melodieën zijn vaak van niet al te edel gehalte, somtijds op het kantje van het banale af, maar zij vertoonen nochtans immer het elegante gebaar, dat zelfs den meest ver stokten tegenstander tot zwijgen heeft ge bracht. Smakelijk, tintelend van geest en vernuft zijn de verschillende artikels van zijn hand, die o. a. opgenomen werden in de bundels Harmonie et Melodie" en Portraits et Souvenirs". Scherp teekende hij de ver schillende karakters der illustere figuren, door hem op zijn levensbaan ontmoet, in de hoogste mate onderhoudend en niet zelden doortrokken van fijne ironie. Het gamin"Camille Saint-Saëns achtige waarmede de Parijsche artist zich zoo gaarne tooit, ging hem wonder wel af. Het was vaak zijn tweede-ik. Wat hij over zijn landgenooten Berlioz, Oounod, Bizet en Offenbach geschreven heeft loont de moeite voortdurend herdrukt en herlezen te worden. Allervermakelijkst is de beschrijvinggeweest zijner investituur als doctor in de muziek, met welke waardigheid de Universiteit van Cambridge hem in 1893 vereerde. Bij die gele genheid heeft hij de Engelsche geleerden in extase gebracht door een uitvoering van zijn fantasie voor piano en orkest Africa. Minder geslaagd was zijn aanval tegen Bayreuth, maar wellicht sproot die voort uit een tikje mis plaatste jalouzie. Hij bezat helaas niet de kracht van een der jongeren, gelijk Claude Debussy, om door daden het los van Wagner" tot werkelijkheid te doen worden. Wij spraken zooeven van Africa. Dit werelddeel met zijn exotische pracht, was inderdaad een door Saint-Saëns in zijn latere levensjaren met voorliefde betreden terrein. Hij gaf er reeds in zijn Samson et Dalila blijk van, nog meer in zijn mëlodies'persanes, in zijn suite algérienne, in de hier boven genoemde fantasie en het sterkst in zijn vijfde pianoconcert. Van het tweede karakteristieke gedeelte van dit werk heeft de geestige Camille Bellaigue in zijn opstel de l'exotisme en musique", gezegd: II ne s'agit ici ni d'amusette, ni de bibelot, ni du pacotille, ni seulement de mélodies plus ou moins singulières, notées plus on moins fidèlement. Les thèmes sont tranges, lointains, et je les croisvolontiersauthentiques; présentés en outre avec toute la couleur, toute lasauveurde l'orchestre que vous savez. Mais la beauté, la véritë supérieure n'est pas en eux; elle est dans la transformation, dans la transfiguration qui s'opère en eux, dans la fusion de ces léments sonores, qui sont l'exception, la nature et l'instinct, av«c la musique, qui est conscience, qui est régie, qui est art enfin." En iets verder schreef Bellaigue: C'est l'Orient toujours; mais c'est autre chose encore et plus qu'un paysage singulier et lointain: c'est nous, nous mêmes, nous touj; c'est la douleur, l'épouvante, en un mot c'est l'ame humaine. et tous nous la reconnaissons. Pour trouver une fin que rappelle cette fin grandiose, il Juut Faller chercher jusque chez Beeihoven, dansl'adagio du trio en ré. Beethoven et la rue du Caire panaches," a-t-on dit plaisamment de ce morceau. On ne pouvait mieux dire, mieux caractériser l'exotisme de M. Saint-Saëns, y discerner plus justement la part de la vérité, de la beautélocale, et celle de la beautégénérale et de l'universelle vérité." Met het laatste werd de universeele be teekenis van dezen thans tachtigjarige in treffende bewoordingen gekenschetst. S. BOTTENHEIM imiiiiiiimiimimiiiiiiiiiii Nieuwe boeken van deze week: HARTMAN (pro) GERRETSEN (contra) Christian Science, 31 pag., f 0.40. Baarn, Hollandiadrukkerij. JULES DESTRÉE, en Italië avant la Guerre, 168 pag., fr. 2.50. Paris, G. van Olst & Cie. BARON BEi]EHS,l'Allemagne avant la Guerre, 364 pag., fr. 3.50. Paris, G. van Olst et Cie. A. CNOSTICUS, Wetenschap en Oorlog, 40 pag. Leeuwarden, W. A. Eisma Cz. R. H. LOEF SCHUPHOVEN, De Administratie der Geldmiddelen enz. van de Gemeenten, 110 pag., f 1.40, geb. f 1.75. Zutphen, W. J. Thieme et Cie. ELINE VAN STUWE, Het huis Hense & Zoon, tooneelspel in 3 bedrijven, 25 ets. Amsterdam, Mij. v. Goede en Goedkoope Lectuur. WILLEM ADRIAANSE, Glorie, tooneelspel in 3 bedrijven, 25 ets. Amsterdam, Mij. v. Goede en Goedkoope Lectuur. Examen opgaven voor de Hoofdacte, 1908/1915, f 0.95. Zutphen, W. J. Thieme en Co. IIHI^IIIIIlflIIH Illllllllltlllllllllllllll l llHilllllllllllllunilll m u IHHIIHIIII ,,,, , IMIIIIIIII miimiiiiiMM imiiiimiimii i in iiiiiiimilimmiiii.il iimmiiiimm n mum i mum m mm i i mii min m u m iiiilmi i i mmmimim BEWEZEN IS dat de goederen GEKKERD door MY VALET FROM LONDON" (Wettig gedeponeerd) NOCH ViN COUPF, NOCH VAN PASVORM, veranderen en deze weder ALS NIEUW worden afgeleverd. Allén nri mop A QQiipr t* Prosp.gratis gevestigd DLUIldr MOOAuL !4.Tel. N GED. OUDE GRACHT 86 TELEFOON INT. 2678 A. PH. MEINSMA Bestel Uw Jacht bij de N.Y. HAARLEMSCHE JACHTWERF Dir. H. W. DE VOOGT. I^oorder SsJpaarne, Haai-lem. KUNDIÖSTE EN MODERNSTE UITVOERING. DRUDLOOZE TELEBRAFIE l (Examen voor Leerling-Telegrafist bij de S. A. I. T.) SINDS l JANUARI 1914 ZIJN VAN ONZE E E W E M IIKRTIU (Si) CANDIDATEN 1>KKTI« (30) GESLAAGD, TERWIJL l HEREXAMEN NOG MOET PLAATS VINDEN. OMTRENT TOELATING TOT ONZE SCHOOL, LEERJAAR 1915-1916 RAADPLEGE MEN ONS PROSPECTUS R. ________ AANVANG V/D NIEUWE CURSUS BEGIN SEPTEMBER. TOE ROTTERDAM WIRELESS TRAINING COLLEGE GEBOUW PLAN C, INGANG GELDERSCHESTRAAT 10. TENTOONSTELLING ViN - DOOR LB FAUCONNIER in het Gebouw van de Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst MARNIXSTR1AT 402 LEIDffiEHPELTEm). Van 24 September tot 2O October. Geopend van 10?4 uur. Entree 25 Cent. BÜD. ELION & Co. N.V. TECHNISCH BUREAU v/h. MOENS & BECK, AMSTERDAM, ROKIN 122. Importeurs van Haringgraatstaal. Brandvrij materiaal voor plafonds, vrijstaande wanden, trapbeschietingen, enz. in Eerken, Scholen, Kantoorgebouwen Fabrieken, Schouw burgen. Woonhuizen, Boerderijen, Stallen, enz. Monsters en nieuwe prospectus-prijscourant worden op aanvraag gratis toegezonden. KLEERMAKERIJ H. J. LOOIt, Lijnmarkt 2, Utrecht. Nieuwe Engelsche Stoffen. PRIMA COUPE. Conditiën beslist contant DE KOOKKUNST Bewerkt door H. HOFFMAN-COSIJN, Gedipl. der Haagsche Kookschool. 1. Gerechten van Resten / 0.35 2. De Indische Keuken . 0.35 3. Koude Schotels . . . 4. Soepen 5. Entremets 6. De Vegetarische Keuken 7. Smakelijke Toespijzen 8. Vischgerechten . . . 9. Rijstgerechten . . . 10. Eiergerechten . . . 11. Het bereiden van Vleesch 12. Aardappelgerechten . 0.35 0.35 0.35 0.35 0.35 0.35 0.35 0.35 0.35 0.35 Ieder deeltje is afzonderlek te verkregen in den boekhandel. - INSTALLATIE-BUREAU VOOR CENTKALE VERWARMING. Hinkelmann & Zonen. PLANNEN EN BEGROOTING KOSTELOOS. ZEIST. VRAAGT CATALOGUS «S MOÜEL-KA-MKItS. RELIEFSTEMPEL-ATELIER In vitatiekaarten MENU'S. BALBOEKJES, enz. Atelier B. van Mamgein >SINGEL 562 hoek Vijzelstr. . sCHOORXi Kalverstraat alleen 32. TEL. 3149. ZILVEREN BEUGELS MET PEAU DE SUÈDE TASSCHEIf. HET BESTE WAT OP DIT GEBIED GEBRACHT WORDT. MODELLEN NAAR EIGEN KEUZE. * r />. op adres J\o. 32. ?BETIWMERIMGEN: KUNSTHANDEL S. J. SALA. NOORDEIND 27, 's GRAVENHAGE. Int. Tel. 7094 TENTOONSTELLING l KUNSTWERKEN C. v.o.WINDT - VAN 20 SEPTEMBER TOT 15 OCTOBER. "*? T Ri o -T IR A o L -A. "V E HST ID E R Z E E STJ1T-C-A.SES KALVERSTRAAT 95, AMSTERDAM en