Historisch Archief 1877-1940
17 Oct. '15. No. 1999
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
13
Nadruk verboden
Onze Gezant te Sofia
of
Alleen op de Wereld
(Teekening voor] de Amsterdammer" door Johan Braakensiek)
Het Herfst-Offensief (Ulk)
JOFFRE : Het was weer niets ...
De stemmen der Dooden: En dat noemt u niets, Generaal ?
DE NEDERLANDSCHE ZAAKGELASTIGDE BEHARTIGT TE SOFIA DE BELANGEN DER ONDERDANEN VAN ALLE ENTENTE MOGENDHEDEN
Hoe onze teekenaar zich dat voorstelt.
iimiMimmiiimiimmiiiiNiimiiiHiiiniiii
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIHIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIlnillllllnlIIIIIIIMIIIIIIMttllllll
BKHSHBB
VRAGENRUBRIEK
voor
Algemeene Wetenswaardigheden
Men gelieve de vragen voor deze rubriek in te
zenden aan het Redactiebureau, met op den omslag
het motto Leekenspiegel", en onder opgave van
naam en adres (die als vertrouwelijk zullen worden
beschouwd.)
C. K. Jr. Gelooft u dat de nieuwe, de
vereenvoudigde, spelling die van De Vries en
Te Winkel verdringen zal? Wordt de Ie
reeds aan openbare onderwijsinrichtingen
aangeleerd? Hoe kom ik 't best op de hoogte
van de regelen dier spelling?
Volgens onze meening zal er nog in langen
tijd geen sprake zijn van een spellingevolutie.
Dit ligt niet aan de vereenvoudigde", welke,
zij 't ook langzaam, veld wint, maar aan de
doorMe Regeering uitgevaardigde bepalingen.
In de dagen toen de spelling De Vries en
Te Winkel" het Siegenbeeks" verdrong,
bleef de Regeering aanvankelijk bij het oude
en wachtte af, maar de scholen waren vrij.
Toen in )uhi 1908 de vergadering van school
hoofden te Winschoten besloot met l Sep
tember d. a. v. de vereenvoudigde stemming
in te voeren en dit voorbeeld op andere
plaatsen stond gevolgd te worden, ook op
bijzondere scholen, volgde in October van
dat jaar een aanschrijving van den Minister
van Binnenlandsche Zaken aan de ambte
naren die onder zijn bevelen werkzaam
zijn" zich te houden aan de spelling van
De Vries en Te Winkel, en dat de leerplan
nen en leerboeken zouden ingericht blijven
naar de regels van De Vries en Te Winkel.
Den 22en Juni 1909 werd, na interpellaties
en debatten in de Tweede Kamer, een
Staatscommissie ingesteld om te overwegen
welke de gedragslijn der Regeering behoort
te zijn ten opzichte van de schrijfwijze der
Nederlandsche taal."
De conclusie dier commissie was dat bij
het onderwijs op de openbare scholen en
op de van Regeeringswege gesubsidieerde
bijzondere scholen, als eisch moet worden
gesteld dat zij zich ten deze naar de Regee
ring voegen."
Waar nu verder de Regeering de door
haar aanvaarde schrijfwijze van De Vries en
Te Winkel als regel stelt voor alle Depar
tementen van algemeen bestuur, Hooge
Colleges van Staat, voor de provinciale en
gemeentebesturen, de rechterlijke macht en
het notariaat, is het duidelijk dat van een
algemeene toepassing der vereenvoudigde
spelling voorloopig geen sprake kan zijn.
De regels voor deze spelling zijn in
vele propaganda-geschriften daarvoor opge
nomen; wend u zich daarom tot den secretaris
van de Vereeniging tot vereenvoudiging
van onze schrijftaal, den heer P. Valkhoff,
Nassaulaan 38, Hilversum.
O. te L. Zijn de tegenwoordige pausen
wereldlijke vorsten ? Zoo ja, zou (in princiep
natuurlijk!) eene vreemde natie aan den paus
den oorlog kunnen verklaren? Kan men de
pauselijke garde als een leger beschouwen?
Volgens de algemeene opvatting hebben
de Pausen, sedert den intocht van de
Italiaansche troepen te Rome, op 20 September
1870, en de daarmede gepaard gaande val
van hunne wereldlijke macht en de inlijving
van den Kerkelijken Staat bij het Koninkrijk
Italië, opgehouden wereldlijke vorsten te zijn.
Reeds vór 1870 werd de internationale
positie van den Paus niet of ternauwernood
bepaald door zijne hoedanigheid als Hoofd
van den Kerkelijken Staat, maar als Hoofd
der Katholieke Kerk. Als zoodanig bezat hij
historisch internationale persoonlijkheid even
als wereldlijke souvereinen, sloot hij concor
daten, benoemde en ontving hij gezanten, ver
leende hij eeretitels enz. Als vertegenwoor
digers van het Hoofd der Katholieke Kerk
namen zijn gezanten onder het corps
diplomatique den eersten rang in. pe Paus heeft na
1870 zijne internationale positie behouden. Hij
is niemands onderdaan, maar volken-rechte
lijk souverein en oefent het internationaal
verkeer met de staatshoofden uit evenals
vór 1870. Zijne concordaten behouden de
zelfde beteekenis, zijne gezanten denzelfden
rang en dezelfde immuniteit, zijne eeretitels
dezelfde erkenning. Hij houdt zijn eigen
garde, welke echter meer als het militaire
gedeelte van zijn hofhouding, dan als een
legermacht moet worden aangemerkt.
Een oorlogsverklaring aan den Paus is o.i.
niet mogelijk; zij zou gelijk staan aan een
oorlogsverklaring aan de Katholieke Kerk.
A. J. A. Is er een werkfje) dat een juist
inzicht geeft in doel, enz. der vrijmetselarij
en zoo ja, welk? Hoe kan men lid eener loge
worden?
Er zijn vele werkjes over de geschiedenis
der vrijmetselarij. In de laatste jaren ver
schenen o.a.
Wat is de vrijmetselarij? Populaire verhan
deling door een broeder vrij metselaar f 0.60.
Gould. Beknopte geschiedenis der vrijmet
selarij f 4.?.
Bolland. De vrijmetselarij voorheen en
thans. 3e druk f3.25.
Keiler. De geestelijke grondslagen der vrij
metselarij en het openbare leven, f 1.50.
Romer. Een en ander over vrijmetselarij.
Uitgegeven voor rekening der loge Deli"
te Medan. f 0.50.
Andréde la Porte. Wal is toch vrijmet
selarij? 2e druk f 0.25.
Thierens. Het wezen der vrijmetselarij en
hare taak in den komenden tijd. f 0.25.
Enklaar. Vrijmetselaar worden. Waarom
men het niet moet doen en waarom men
het niet behoeft te laten. 3e druk f 0.35.
Het antwoord op uw tweede vraag zult
u vinden in de brochure: v. Assendelft. Hoe
word ik vrijmetselaar? Inlichtingen voor hen
die het voornemen hebben, om vrijmetselaar
te worden. Uitgegeven met toestemming van
het Hoofdbestuur der Orde van vrij metselaren
in Nederland. Leiden 1911. 5 ets.
linilllllllllltlIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIItllllllllIIIIIIIIUIMII
MiHtiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiMmiiiMMMiiimMiumiiiMMtui
PROBLEEM No. 28
VAN A. J. F1NK TE SAN FRANCISCO
(Eerste prijs Pittsburgh Gazette Times)
ZWART
Redacteur: Dr. A. G. OLLAND
Predikheerenkerkhof l, Utrecht
Alleberichten,dezerubriekbetreffende,gelieve
men te adresseeren aan bovenstaand adres.
CORRESPONDENTIE
J. E. V. te Rotterdam (en eenige andere
oplossers) 1. f3 faalt door 1... Le8 (dreigend
schaak op a4). Nogmaals merken wij op,
dat het bij driezettige problemen (zoowel
als bij eindspelstudies) onvoldoende is alleen
den sleutelzet op te geven.
S. S. den Haag (en eenige andere oplossers)
I.g3?g4wordt weerlegt door !...Th4Xg4
dreigende 2... Tglf.
B. te G. (Zwitserland). In de partij
Bilguer?L. had wit het eenvoudigst 14. Tf8f
kunnen spelen. Wellicht rekende hij bij 14.
Dd5f op 14. De6 om na 15. Ph8: Kh8: door
16. De6: De6: 17. Tf8f snel te winnen.
14. Pe7: De7: 15. Tglf gaat niet op, daar
zwart hglif kan spelen. U heeft waarschijnlijk
den zwarten pion h2 over het hoofd gezien.
d e
WIT
f g
Wit: Kd8, Dfl, Tc4 en e6, Lal en h3,
Pb7 en c2, pionnen b6 en c6.
Zwart: Kd5, Da5, Tdl en h6, Lb3 en el
Pg2 en g6, pionnen a4, a6, c7, f3, h4 en h7.
Wit geeft mat in twee zetten.
Oplossing over 14 dagen.
OPLOSSING PROBLEEM No. 27
VAN J. A. J. DREWITT
Wit: Kdl, De4, Le2, Pc5 en h6, pionnen
a4, b6, c7, d3, f2, g3 en h2.
Zwart: Kc8, Th4, Lg6 en h8, Pf8, pionnen
d5, e6, f5, f6 en h3.
1. Kdl-el, Lg6-h5, 2. Ph6Xf5, e6Xf5,
3. De4Xf5f (2... anders, 3. Pf5-d6 resp. e7f).
l , Lh8?g7, 2. Ph6?g8, onversch.,
3. Pg8?e7f.
l Th4Xe4, 2. d3Xe4, onversch., 3.
Le2-a6f.
l , Pf8-d7, 2. De4Xe6, onversch., 3.
De6Xd7 resp. De6Xe8f.
Goede oplossing ontvingen we van J.
Rietman te Dieren, M. Dolman en J. S.
beiden te Zeist en dr. M. B. Oerlemans te
Heusden.
Verschillende oplossers hebben zich door
dezen waarlijk ook niet gemakkelijken
driezet laten verschalken. Het is een
tempodwang-probleem van den ouden stempel,
dat o. i. vooral bekoort door de vaak niet
voor de hand liggende weerlegging van de
schijnbare nevenoplossingen.
Het volgende slot eener onlangs gespeelde
partij leert hoe voorzichting men moet zijn
met het ondoordacht aannemen van offers.
N. N.
ZWART
g
a b c d e
WIT
L. G. Eggink
Zwart speelde 1..., Lb6?d4, waarop wit
antwoordde met 2. Tal?bl. Zwart liep
hierop in den val en won een pion en een
raadsheer ten koste van de partij. Na 2...
Tb2Xa2 verliep het spel als volgt:
3. Ddl-b3 Ta2Xd2
Of de toren den raadsheer slaat of niet,
zwart verliest door 't nemen van den a-pion.
4. Db3?b8f Kg8-g7
Na Kf 7 volgt dameverlies door Tb8?b7, enz.
5. Tbl-b7f Kg7-h6
Hier annonceerde wit mat in 5 zetten door:
6. Db8-f8f Kh6-h5
7. Tb7Xh7f Kh5?g4
8. Th7?h4f Kg4Xh4
9. Df8-h6t Kh4?g4
10. Dh6?g5f
Miiiiiitiiimiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiii
12e Jaargang 17 October 1915
Redacteur: K. C. DE JONGE
Van Woustraat 112n, Amsterdam
PROBLEEM MET NASPEL No. 60
Motto Hout"
No. VIII van den wedstrijd
Zwart (13 schijven)
l
6
11
16
21
26
31
36
41
46
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Wit (13 schijven)
Stand. Zwart: 2, 7/9, 13, 16/19, 21, 23, 24, 29.
Stand. Wit: 26/28, 32, 34, 37/40, 42, 44, 47, 48.
N.B. De oplossing van het naspel ook in
te zenden.
Oplossingen in te zenden vór 30 October
aan bovenstaand adres.
PARTIJ No. 4
gespeeld Maart 1915 tusschen de heeren
I. Presburg, Amsterdam, met wit en M. H.
Hoogland, Utrecht, met zwart.
Opening van Embden"
Wit Zwart Wit Zwart
33-28 1. 18-23 49-44 28. 2-7(15)
39-33 2. 12-18 44-39 29. 7-12
44-39 3. 7-12 36-31 30.20-24
50-44(1) 4.20-24(2) 45-40 31. 15-20
34-29(3) 5.23:34 40-34 32.20-25
40:20 6. 15:24! 34-29(16) 33.19-23
31-27 7.18:231(4) 28:30 34.25:23
36-31 8.17-21(5) 33-28(17)35.21-271
33-29(6) 9.24:22 31:22(gedw.)36. 18:27
27:29 10. 10-15 32:21 37. 16:27
41-36 11. 5-10 28:19 38. 13:24
31-26 12. 1-7 39-33 39. 9-14
26:17 13. 12:211(7) 42-37 40. 12-17
46-41 14. 7-12 43-39 41. 8-13
36-31 15.21-26 39-34 42. 14-19!
39-33 16. 15-20(8) 48-42 43. 17-21
44-39 17. 10-15 33-29 44.24:33
41-36 18.11-17(9) 38:29 45. 3-9!
29-23(10) 19. 19:28 34-30 46. 19-23
33:11 20. 6:17 29:18 47. 13:22
32-28(11)21.13-18 30-24 48.22-28
39-33 22. 9-13(12) 42-38 49. 21-26
37-32(13) 23. 26:37 24-19!(18) 50. 26-31
42:31 24. 4-9 37:26 51.28-32
47-42 25. 17-21*) 35-30! 52. 32:43
31-26(14) 26. 14-19! 26-21 53.27:16
26:17 27.12:21 30-25 54.
Remise!
1) Hoewel deze zet den laatsten tijd als
niet sterk is beschouwd geworden, zoo blijft
het bewijs hiervoor theoretisch te leveren
altijd moeielijk, wegens de enorme vele
voortzettingen en beantwoordingen, die hierna
kunnen volgen. Voor Meesters, die gaarne
onregelmatig spelen, kan eene afwijking den
tegenspeler soms veel last veroorzaken, het
geen minder voorkomt bij regelmatig spel,
waarin de stand dikwijls beter is te overzien
en door te werken is.
2) Wij achten in deze stelling 2-7 meer
gewenscht, in afwachting van wit's voort
zetting.
3) Wij kunnen deze afruiling niet goed
vinden, daar hiermede de korte vleugel
onnoodig verzwakt wordt. 31-27 heeft o. i.
beslist de voorkeur.
4) Zou zwart hier dezelfde afruiling doen
met 17-22 enz., dan was de stand weer
gelijk. Zwart prefereert daarom den veel
beteren zet 18-23.
5) 12-18 heeft de voorkeur. Juist om aan
wit de afruiling met 33-29 te beletten.
6) Zeer goed, waarmede de eenigszins ver
zwakte korte vleugel weder versterkt wordt.
7) Beter dan 11:22, waarmede een zwakke
schijf op 22 zou geplaatst zijn. Van nu af
wordt de aanval meer op de lange vleugels
gericht.
8) De schijf 26 eerst versterken met 11-17
en 21 heeft de voorkeur.
9) Nu minder goed. In dezen stand is
12-17 meer afdoende.
10) Zeer goed, met het doel om zwart's
vleugel nog meer te verzwakken. Hierom
prefereerden wij 11-17 bij den 16en zet.
11) Om aanstonds de lastige schijf 26 te
kunnen wegnemen!
12) 17-22 en 12:21 achten wij sterker,
met het oog op het open vak 46.
13) Prachtig, waarmede de remise vrijwel
verzekerd wordt.
*) Stand na den 25en zet van zwart:
Zwart: 2, 3, 8, 9, 12/16, 18, 20, 21.
Wit: 28, 31/33, 35, 36, 38, 42, 43, 45, 48, 49.
14) O.i. minder goed, hierdoor wordt zwart
meer gelegenheid gegeven, zijn schijven op
te brengen. Beter is daarom met de schijven
45 en 49 te werken en dien vleugel ook in
verdediging te stellen.
15) Beier dan 21-26 wegens de afruiling
met wit 36v31 enz.
16) Wij prefcreëren 34-30.
17) Nog een aardig vaüetje, indien zwart
21-26 speelt, denkende een schijf te winnen.
18) Prachtig. Hiermede de remise op schit
terende wijze verzekerd!
B.
AUTEURSOPLOSSING PROBLEEM No. 57
Motto Opgesloten"
Stand. Zwart: 3, 9/11, 14, 18/20, 23, 29.
Stand. Wit: 12, 21, 26, 28, 32, 35, 37, 39,
44, 48, 50.
Wit: 39-34, 12-8 of 7, 8 of 7-2, 2 : 47 48-43
Zwart: 29:49, 48:16, 23741^ ? 16:49
50-44, 35:44[
49:40 *
NEDERLANDSCHE DAMBOND
Het rondtournooi om den Meestertitel"
is geëindigd. De heer M. Ten Brink van
Haarlem is met 17 punten van de te behalen
22 punten tot Meester" gepromoveerd en
mag dus nu volgens de bepalingen van den
N. D. voortaan mededingen naar den titel
van Kampioen van Nederland".
Wij wenschen den heer Ten Brink geluk
met zijn succes.
CORRESPONDENTIE
P. D. te B.; M. D. te A.; M. v. P. te A.
Uwe problemen heb ik nagezien en worden
geplaatst.