24 Oct. '15. No. 2000 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 'ANVLAANDEREM Vlaanderen en Nederland behooren in deze borrelende tijden krachtiger te worden bijeengestneed. Vlaanderen is voor Nederland in menig opzicht een bron van onvervalschte strijdende kracht. Vlaanderen is tevens een deel van België welks politiek bestaan ook voor Nederldnds internationale plaats van zoo overwegend gewicht is. Noord-Nederland is voor Vlaanderen de belichaming van het oude, eigen, zelfstandige stamleven, en wanneer de Vlamingen in h Belgische staatsverband hun eigen volksaard steviger willen bevestigen, 't geen wij hun. toewenschen, dan is de aanraking met Nederland voor hen de steun om n tegen Fransche, n tegen Duitsche opslorping, zich hoog te houden. Het is nu tijd, dit over en weer te gevoelen Los van alle onderlinge groepsgeschillen, kan daaraan de hand geslagen. Het is, om hiertoe mede 'te werken, dat De Arasterdammer" van af heden een nieuwe rubriek opent: Van Vlaanderen. Het zal niet zijn een rubriek voor bespreking van politieke en taktische vragen, voor geschil punten en polemiek. Maar het zal een vereenigingspunt zijn een brandpunt mogen wij hopen, om geeste lijke Vlaamsche krachten bijeen, bij ons te brengen, in kunst- en gedachtenleven, litteratuur en teekenkunst. De rubriek zal worden geleid door den heer Andréde Ridder, en de medewerkers, die wij kunnen noemen, bewijzen het best het doel, dat wij ons stellen, en de evengezinde bereidwilligheid, welke wij daartoe hebben gevonden. Zij zijn: DR. FRANS VAN CAUWELAERT, DR. JULIUS HOSTE, MR. ALBERIK DESWARTÉ, RENÉDE CLERCQ, CYRIEL BUYSSE, KAREL VAN DEN OEVER, LEO MEERT, DR. LEO VAN PUYVELDE, DR. J. COCK, DR. JULIUS PERSIJN, DR. JAAK BOONEN, MAGDA PEETERS, GABRIËL OPDEBEEK, GUST VAN ROOSBROECK, PAUL KENIS. TEEKEN AARS: GEORQE VAN RAEMDONCK, ALFRED OST, PAUL DOM, EUGEEN JORN, LEON DE SMEDT, FRITZ VAN DEN BERGHE ENZ. ENZ. nitiiiniiiiiiiii lllllllimiMIMIMIIIIIIIIIMIIIII plaatsen. Met onuitsprekelijk geduld moet hij bezield zijn en bij dat alles mist hij dikwijls nog de vrijheid, die voor een man van talent absoluut onmisbaar is. Voeg daarbij nu nog de gevaren voor zijn gezondheid, voor zijn karakter en soms zelfs voor zijn leven en gij kunt u voorstellen, hoe het bestaan is van een journalist. Toch is er reeds veel verbeterd! De journalist is nu niet meer de ge minachte couranten-schrijver en de onbe scheiden nieuwtjes-jager van voorheen. De macht der Pers wordt steeds meer erkend en ontzien. Met den strafrechter kan de journalist ook nu nog in aan raking komen, vooral in de koloniën, maar hij loopt nu niet meer gevaar, voor een al te vrijmoedig artikel, zijn ooren te verliezen, of op het schavot te worden te pronk gesteld. Geen lettres de cachet kunnen hem nu meer, willekeurig, van zijn vrijheid berooven en geen tyrannieke vorsten kunnen nu meer, naar hartelust, woeden tegen menschen, die denken en schrijven. De vrijheid van drukpers is in Neder land nooit zoo groot geweest, als men gewoonlijk meent. Er was hier vroeger ook groot verschil tusschen de eene provincie en de andere. In den Spaanschen tijd ging die vrijheid geheel verloren en in den Franschen tijd was het niet veel beter gesteld. Bilderdijk heeft toen nog heel wat durven zeggen, maar Helmers ontkwam slechts door den dood aan gevangen neming, terwijl Van Marie een spotdicht wenigstens die schlimmsten Auswuchse der Volkerverhetzung zu hindern versucht? Der Friedenspalast im Haag würde wirklich seiner hohen Bestimmung dienen, wenn dort ein sachkundiges Tribunal, mit allen Vollmachten ausgestattet, bestrebt sein dürfte, ber diejenigen, die mit der ihnen zufallig anvertrauten Macht fortgesetzt Miszbrauch treiben, den bloszstellenden, verurteilenden Spruch zu fallen. In Holland hat die Buchdruckerkunst ihre groszen, herrlichen Tradüionen, yon dort aus sandten in den Zeilen geistiger Finsternis die Druckkünstler das befreiende Wort hinaus. Die Zeiten eines Uebernationalismus, der neue Kriege, neues Unheil schaffen musz, haben auch ihre Finsternis, und es gilt abermals, die Menschheit vom Nebel zu befreien. Sollen wir zusehen, wie die Buchdruckerkunst, die zur Aufklarung der Menschen und zur Verstandigung zwischen den Völkern geschaffen wurde, zur Verelendung, zur Geistesverwirrung und zur ewigen Völkerverfeindung dient? Wir alle haben die hohe Pflicht, dafür zu wirten, dasz der Segen, den das gedruckte Wort bedeutete, nicht zum Pluche wird. op Napoleon's nederlaag in Rusland zwaar heeft geboet. De Censuur heeft ook vór dien tijd bij ons bestaan. Vondel is meer dan eens vervolgd. Jan de Witt was geen vriend van de vrije drukpers. Spinoza durfde zijn voornaamste ge schriften niet bij zijn leven uitgeven. De predikanten kregen meer dan eens last over bepaalde onderwerpen niet te schrijven of te spreken. De Emile van Rousseau is hier ver boden. De Bataafsche Republiek heeft de vrij heid van drukpers zeer sterk beperkt. In den zoogenaamden Belgischen tijd (1815?'30) hadden wij tal van speciale drukpers-wetten en vele drukpers-pro cessen. Busken Huet werd dór de regeering naar Indië gezonden, om de Indische Pers te muilbanden en toen de Max Havelaar verscheen, waren er heusch nog menschen genoeg, die de uitgave van het boek wilden beletten. Alles is betrekkelijk! Er was hier meer vrijheid dan elders. Daarom konden hier boeken verschijnen, die elders geen uitgever of drukker vinden konden. Vooral de pamfletten-literatuur kon zich hier ontwikkelen en zoowel Oldenbarneveldt, als de Gebroeders de Witt hebben dat, tot hun schade, ondervonden, maar met de vrijheid, die er vroeger was, zouden wij nu niet meer tevreden zijn. Men denke maar eens aan de beweging tegen de nieuwe postwet, die de vrije verzending van gedrukte stukken scheen te bedreigen en tegen de verordeningen, die de vrijheid aantastten van het venten en colporteeren. Voor het tooneel evenwel hebben wij nog steeds de preventieve censuur. Is het verleden van den journalist treurig geweest, des te schitterender is nu zijn toekomst. Het intellect voelt zich nu tot de Pers-carrière aangetrokken, zooals vroeger tot het leger en later tot de kerk. Le journalisme même a tout." Wie als staatsman wil eindigen, moet als journalist beginnen. Thiers, Guizot en Lamartine; Millner, de Castelar en Roosevelt hebben dat bewezen. De veelzijdige ontwikkeling, die de journalistiek eischt, maar ook geeft, maakt de journalisten bij uitnemendheid geschikt, om zich vlug in iets nieuws in te werken, om snel te besluiten, snel te handelen en buigzaam te zijn van geest. Om moed te hebben en geduld, volharding en ini tiatief en al die eigenschappen vormen ook den staatsman. De leidende staatslieden van onze dagen stellen dan ook gewoonlijk in de pers veel belang. Zij weten, -ëij ervaring, wat de journalist vermag en menig gekroond hoofd heeft een tijdlang als journalist gearbeid. Ik noem slechts den ouden keizer Wilhelm en den tegenwoordigen koning van België. De eenige journalisten, die beslist zijn achteruitgegaan, zijn de oorlogscor respondenten. De schoone dagen van Aranjuez zijn voor hen voorbij. De roem van Archibald Forbes Iaat hen niet met rust, maar zij kunnen hem niet meer navolgen. Juist het terrein, waarop de journalist al zijn gaven, van lichaam en geest, het best kan ontplooien, is nu grootendeels voor hem gesloten. Sedert de dagen van 1870, toen Von Moltke het eerst uit de Fransche bladen vernam, dat het leger van MacMahon, van uit het kamp van Chalons naar Sedan was opgerukt, heeft een onoverwinnelijk wantrouwen tegenover de pers zich van de legerhoofden meester gemaakt. De oorlogscorrespondenten mogen nu nog wel werken, maar onder censuur van den staf. Zij mogen slechts door de oogen van stafofficieren zien en openbaar maken, wat deze hun willen meedeelen. Laten wij echter hopen, dat ook voor de nu zoo gevreesde oorlogscorrespondenten weldra weer betere tijden zullen aan breken. The Journalist: Friend or Enemy? by Mr. C. J. PEER, Editor of the London Review of Reviews 1) It is impossnle to ov^estimste the mportance of the Journalist in the formation of puclic opinion. The stability of the Government itself, no less ihan hèeducation of the people, rtstsinthe lands of journalism, which for ihe most :>art has lived up to its h gh opportunity. The Editor has already displaced the 3reacher and threatens the supremacy of the Slatesman. Day by day the leader writer impresses his will upon the mind of the reader until theeditorial judgment las moulded the public sentiment of the nation. This is indeed a heavy responsibility and the direction of the Public press must be removed from the sinister nfluence of capital or political influence of the definite kind known as wirepulling". The great danger lies in the fact that hèprinted word carries with it so much of apparent authority that the reader 1) Toen W. T. Stead gestorven was, lebben zijn zoon John Stead en de heer l J. Peer, de idealen, waarvoor hij de Review of Reviews had gesticht, voortgezet. 3e Amsterdammer ontving van de heer Peer bericht, dat John Stead thans het leger te j velde gevolgd is, en dat hij ons daarom namens dit zusterblad onderstaand bewijs van belangstelling zendt. Aan de opleiding der journalisten ont breekt nog veel. Voor eenigen tijd heeft een rijk Ameri kaan groote sommen beschikbaar gesteld, om eene soort hoogeschool voor journa listen op te richten. De gouverneur van Illinois stelde ook voor journalisten een diploma in. Hij wilde niet, dat het beroep van journalist nog langer volkomen vrij zou zijn en dat iedereen zich dien eer naam zou kunnen toeeigenen. Aan de Universiteit van Amsterdam zijn ook cursussen voor journalisten ge weest, evenals aan de Universiteit van Berlijn en misschien zijn die er nog, al is het ook maar op het papier. Dat alles evenwel heeft niet aan de verwachtingen beantwoord. De echte journalist word) geboren, nietgemaakt.Theoretisch onder wijs is voor hem niet geheel waardeloos, maar de beste school is het leven. Voor de journalistiek wordt iemand allereerst door de journalistiek gevormd. Een journalist moet zich zelf opvoeden en als ik hem een raad mag geven zou ik zeggen: teeken veel op. Wat waard is, dat gij het onthoudt, is waard, dat gij het opteekent. Een journalist, zonder aanteekeningen is een timmerman zonder hout. Letterkundige aanleg geeft nog geen goed journalist, als het hem aan veel omvattende kennis ontbreekt. Op zijn geheugen moet hij niet te veel vertrouwen. Een uitgebreide adversaria van tienduizende goedgeordende aanteekeningen, is voor hem het meest onmisbare instrument en hoe meer hij dat volmaakt, des te meer zal hij, zonder overspanning, steeds van zessen klaar zijn en steeds voorbe reid op alles, wat er komt. Het leven is als een kaleidoscpop. Wij draaien en weten nooit vooruit, welke figuur er te voorschijn komt. Niets menschelijks mag den journalist dus vreemd zijn. Hij moet zich dadelijk kunnen orienteeren en zonder aanteekeningen acht ik dat niet goed mogelijk. De Groene" door W. H. VLIEGEN Mijn herinneringen aan de Groene" gaan meestal gepaard met herinneringen aan een spoorwegcoupé. Zich op de Groene" abonneeren, dat kon Bruin toen niet trekken. Maar als je op reis ging, uren en uren tusschen de wielen zat om hier of daar agitatorische of organisa torische en ook wel informatorische ar beid te doen, dan was de Groene" een bijna onmisbaar reisgezel. En waar ik vaak tusschen de wielen zat, kocht ik vaak de Groene". Toen was het nog liet blad van De Koo, die een prachtanarchist geweest zou zijn, wanneer zijn wieg ergens drie hoog achter of in een ander daarmede maatschappelijk niet al te veel afwijkend milieu had gestaan. Een Geist der stets vermeint," maar een superieure geest die op een superi eure wijze het verveinen" verstond. Hiermede zit ik meteen midden in mijn thema. De Groene" kwam en beleefde zijn eerste drie a zeshonderd nummers in een tijd dat 't in Holland politiek en ekonomisch en literair en wie weet in welke andere opzichten weer een dooie, suffe, verroeste, saaie boel was. Een volkje waar niks mee te beginnen v/as. De bourgeoisie boven alles satisfait en eigen wijs, 'net proletariaat slaafs onderworpen of, vooreen hél klein deel, schreeuwerig en onvruchtbaar revolutionair, de mid denstand ... niks. De Groene" bereikte het proletariaat niet, den middenstand waarschijnlijk ook niet, maar in de bourgeoisie bracht hij roering. Eerst litteraire roering, hij hielp de tachtigers bij het vermoorden van de vijftigers, en de jonge radikalen in hun strijd tegen de aftandsche Grondwet". Terwijl hij op sociaal-ekonomisch gebied succumbs to the suggestion without exercising his critical faculity. The Journalist must be a Jack of all trades" and consequently most public prints bristle with minor inaccuracies which the reader's intelligence can correct, and no harm is done. When, however, the Editor deals with general principles and high policies the reader adopts the attitude of a complacent listener and hesitates to challenge the logic, truth or commonsense of the writer, this is bad for the reader and condemns the writer to believe in his own obsessions. In the sphere of morals there is a recognised standard of conduct to which all religions adhere whatever their theological bias. This standard may be expressed in the sentence?Righteousnessexalteth a nation" and none question the necessity of honesty, truth and straight dealing and even the simple understand these few guides to conduct. Turning to the political world we find two camps, the Reactionary and the Progressive, and the Press willingly, and wiltully for the most part, doesnot hesitate to follow and support these two rival policies. It is self evident that both cannot be right and an independent Press is urgently necessary for the guidance of the public, to obtain support for this Party and to abuse that Party should be the dirty work of the political hireling and no decent truth-loving journalist should lend his pen to the dissemination of the old empty shibboleths. The subBOUWT TE NUNSPEET. Mooie boschrljketerrelnen.Spoor.Tram, Electrisch licht, Telephoon. Inlichtingen Mij. ,DE VELUWE", Nunspeet. TAMINIAU'S ? JAM ? - American -Eau de Cologne wordt het MEEST gevraagde Merk. Imp.: JEAN MULDER, Sloterdijk. VRAAGT TANDMIDOCLEN TRA DB MARK. Le Cognac Martell est garanti comme tant Ie produit naturel des vins récoltés et distillés dans la région de COGNAC. Agents: KOOPMANS en BRUINIER, AMSTERDAM. een handje hielp het laat-maar-waaien systeem om zeep te brengen. De Amsterdammer" (weekblad) heeft een belangrijken invloed gehad om van den gedachteloos mopperenden Hollan der een kritisch denkend wezen te maken. Het begin van alle aktie. Het wil mij voorkomen dat dat zijn grootste tijd is geweest. Misschien komt mij dit enkel zoo voor omdat hij mij in dat stadium 't best bevallen heeft. Toen de tijd van positieven demokratischen en socialen arbeid aanbrak, vertoonde hij 't gebrek dat allen partijloozen aan kleeft : dat je niet weet wat je aan ze hebt. Je mag van partijen net zooveel kwaad spreken als je wil, wanneer er wat gebeuren zal, moet je toch maar partijen hebben die 't weten door te zetten en in dat stadium is een partijlooze toch feitelijk niet anders dan de bekende stuurman-aan-den-wal, die, al heeft hij gelijk, nu eenmaal een onuit staanbaar wezen is. Misschien weten ouderen andere.betere, hoogere deugden van deze jubilaris aan te wijzen en hoog te prijzen, ik doe het deze: hij heeft in het eerste stadium van zijn bestaan roering gebracht in 't jonge geslacht van dien tijd. En zoo doende ook in menig gemoed de eerste gewaarwordingen gewekt die den eige naar van dat gemoed later in een sociaaldemocratischen kring deed terecht komen. Dat was wel tegen de bedoeling van De Koo, want die had absoluut geen aanleg om sociaaldemocraat te worden. Maar wat geeft dat? Ik heb wel sociaaldemo craten ontmoet die den eersten stoot in onze richting hadden gekregen door dr. servience of the Press to the PartyMachine is a national danger and is responsible for divided counsels which imperil uniiy and lower the intelligence of the mass. The proletariat suspects the capitalistic press and feels that his case is prejudiced before the world; the capitalist is content to have his own way and ignores the fact that hèis endangering the true progress of the nation. The rivalry between Labourand Capital is an ever present evil and it hould be the duty of a Patriotic Press to act as moderator between the combatants and not as now, perpetually aggravate the dispute. Liberalism should be the only watchword of the World's Press, if the reactionary principles advocated by some editors were logically applied they themselves would be suppressed and denied utterance. Liberal thought is the only aid to a real civilisation, seeking the best in all men, supporting all forward movements "or the amelioration of those who are as yet the under-dogs". These submerged" men and women keep the standard of life low, their existence is :he denial of any human ideal, and if :he Press is satisfied to be a mere vendor of news items, and ignores its moral mission to elevate, then it has little excuse to pose as the organised exiression of public opinion". The remedy lies in two directions. -irst the Journalist should be fully trained LIBCRTY CATALOGUS FRAMQO TenioonsraLiNG Nieuwe MODeLL?H MCTZ&6 sCR/VVEPiHACe AMSTERDAM J. A. HOETING, Hofjuwelier. KONINGSPLEIN. DIAMANT, PAARLEN, GOUD EN ZILVERWERK. NOUVEAUTËS. Kuypers's Maranatha" of een ander sterk oude plunje. Toen de Nederlandsche arbeidersbe weging haar nestharen verloren had en een laag van intellectuefljgf arbeiders vormde, werd de Groene in dien kring zeker druk gelezen, al vermoed ik dat 't thans minder is geworden. De split sing is 'n nieuwe en een oude Groene" zal er ook geen goed aan gedaan heb ben. Ik moet zeggen de nieuwe redaktie van de oude Groene" is er wel in ge slaagd van het blad iets anders te maken, iets dat meer past in dezen tijd dan een weekblad in den vroegeren trant zou hebben gedaan, terwijl de oude redaktie van de nieuwe Groene" m. i. beter had gedaan niet te probeeren een tweede Groene" te stichten, doch iets nieuws, iets eigens, iets oorspronkelijks had moe ten bedenken. Waar een herinneringsdag a\s De Am sterdammer (weekblad) 22 October 1915 viert, leent zich beter om over verleden dingen te praten dan over hedendaagsche en daarom laat ik het hierbij. Ik zei niets over de platen van Braakensiek, wijl ik vermoed dat vele onderen het doen zullen. Nog heel onlangs heeft heeft deze teekenaar mij afgebeeld met een spaarvarkentje in de hand, doelende op de wijze waarop het college van B. en W. der hoofdstad de gemeentebegrooting voor 1916 sluitend heeft ge maakt, n.l. door de reserves op te eten. Laat ik mij vandaag wreken door den Amsterdammer" toe te duwen dat hij hopen mag in moeilijke tijden, steeds reserves van vernuft, gemoed en splint te hebben om eventueele gaten te stoppen en laat ik dat doen door hem veel Schwein" toe te wenschen, van nu af tot aan zijn 3000ste nummer. Amsterdam, 15 Oct. '15. for his work by world travel, by personal contact with all sorls and conditions of men in order that hèshall not be provincially minded or dominated by a narrow experience of life. He sliould tudy all men and their work and realise the conditions under which his fellowmen exist, whether plutocrat or proleta riat. Above all hèmust be above party and finally must be no man's servant or Droperty. The Journalists should establish a Guild or College with powers to cor rect abuses and to bestow honours on :he worthy. The Pope owes his election toaColege of Cardinals and in the same way :he College of Journalists should nominate the men whose pens influence the nations hrough the leading organs of the World's 3ress. This is looking forward but the jrowing power of the Journalist must )e subject to some discipline and the authority of a Guild would be preferable to the private hireing of an Editor which :auses him in many cases to become hèbond-slave of a vested interest. Our priviles are great, our reponsijility shoulp be no less.