12 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 31 Oct '15. - No. 2001 een der voornaamste grondslagen vormt voor \ene gezonde ontwikkeling van de welvaart der gemeenschap. De wisselkoersen zijn thans (27 October) gedaald tot Londen ? ll.OTVs of ca. 8 pCt. disagio, Berlijn ? 48.50 oMSVs pCt. disagio en Parijs ? 40.20 of 15 pCt. disagio. Hoe ernstig dit op zich zelve ook reeds is, nog veel ernstiger is de onzekerheid, hoeverre deze teruggang nog gaan kan. Immers de stabiliteit van de wisselkoeren binnen nauw afgebakende grenzen, aangewezen door de goud-uitvoer en goud-invoerpunten, is een van de noodzakelijkste factoren, waarop de handelstransactiën gebaseerd moeten zijn. Door het uitvoerverbod van goud in de, voornaamste landen is de niveJeerende invloed.van goud-invoer of uitvoer op den wisselkoers verdwenen. En terwijl in normale tijden de feitelijke uitvoer van goud niet eens altijd noodig is om de llllllllMMIIIIIIIIIIIMIIIIIIItllMIIIIIIIIIIIMIIMIIIIMIIIIIIIItlMIIIIIIIMIIIIIIIMI wisselkoersen op peil te houden, omdat de zekerheid, dat ten allen tijde goud te ver krijgen zal zijn, de bankiers aanleiding geeft, tijdelijk hunne saldo's in het buiten land te vergrooten, weerhoudt de thans bestaande onzekerheid of juister nog de zekerheid, dat geen goud te verkrijgen zal zijn de bankiers van dat middel in vol doende mate gebruik te maken, om al te sterke afwijkingen van de wisselkoersen te voorkomen. Meer bepaaldelijk wat de Engelsche wis selkoersen betreft, wordt de toestand nog verergerd door het feit, dat de met zooveel ophef aangekondigde leeningstransactie in de Vereenigde Staten, gebleken is niet te hebben beantwoord aan de verwachting, dat zij tot eene verbetering van den wisselkoers aanleiding zoude geven. En het zal wel niet behoeven aangetoond te worden, dat, indien niet spoedig verandering komt, niet zal kunnen voortgegaan worden met het betrekken van de enorme hoeveelheden goederen en producten uit de Unie, waarop het geheele kaartenhuis van de duizeling wekkende speculatie in de zoogenaamde porlogswaarden gebaseerd is. Want, ofschoon ik hierboven eenvoudigheidshalve alleen de wisselkoersen op Nederland noemde, is het van algemeene bekendheid, dat hetzelde ook geldt van die op New York Cabletransfer London-New-York is wederom tot circa 6 pCt. disageo gedaald, zijnde onge veer het laagste punt van vór den aanvang der leenings-onderhandelingen. J. D. SANTILHANO ? * * De Thee van de Amsterdammer op Vrijdag 22 October j.l. in Trianon Naklank van het thee-feest der 2000-weekige Toen het feest was afgeloopen, en de boel aan kant gezet, Toen 't fron-frou van duizend rokken door den gang was weggetrokken, werd het stil. En op mijn lokken had ik zacht mijn hoed gezet. Door de hal van 't roezig theehuis, spoedde ik mij naar 't Leidsche plein, toen 'k op eens een groepje heeren, wit van boord en zwart van kleeren in een hoek zag mediteeren achter glazen Spaanschen wijn. itiiiiitiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiimtiiiiiiii iiMiiiiiintiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiinit Nordmann-spar De tuinbaas, nimmer om een gemakkelijk te onthouden naam verlegen, noemt hem Normandischen spar. Normandië is echter om zijn sparren geenszins beroemd, eigen lijk is er geen enkele sparrensoort inheemsch, evenmin als bij ons. Wij kennen den fijnen spar, den boom van Scandinavië, den zilver spar, die van de Pyreneeën lot den Kaukasus zijn pluimen zwaait en den Nordmann-spar, die in den laatsten tijd bij ons meer alge meen gaat worden en afkomstig is uit den Kaukasus. Tusschen twee haakjes, 't is merk waardig, hoe dikwijls de posities aan het Oostelijk front samenvallen met beroemde boomgrenzen: een poosje geleden stonden de Duitschers aan de beukengrens, thans aan de zilversparrengrens, want Dubno, Wladimir Wolynski en het Wisentgebied voorbij Orodno zijn de meest Oostelijke localiteiten voor den zilverspar. De Nord mann-spar groeit in het gebied van het geweervuur dat van lijd tot tijd gewisseld wordt en van onzen motorboot, maar be reikt over de beroemden Klukhur-pas heen ook de noordhellingen van den Kaukasus. Iedereen weet, dat in het algemeen de sparren in ons land maar moeilijk voort komen. In de groote steden ontbreken zij vaak geheel en al, of ze maken er een droevig figuur, gevoelig als zij z n voor de zwavel zure dampen, die door de verbranding van steenkolen in de lucht geraken. Op het platte land mislukken ze ook nog al dikwijls, vooral de zilverspar geeft vaak teleurstel lingen en gaat er op zijn ouden dag haveloos en armoedig uitzien. De nachtvorsten in het voorjaar kunnen hem geweldig teisteren en zwammen en insecten van allerlei soort richten nu hier dan daar menige zilversparaanplanting ten gronde. Geen wonder daarom, dat de nieuwe boschbouw zich is gaan bezig houden met den Nordmann-spar, Abies Nordmanniana, ook wel kortweg Nordmanniana genoemd, naar zijn ontdekker, die professor is geweest in Odessa en later in Helsjngfors. Men ziet thans allerwegen Nordmannia's aanplanten en wel dermate, dat het aspect van 't land schap er geheel door wordt gewijzigd. De bosschen en parken van thans zien er geheel anders uit, dan die van dertig jaar geleden en dat komt wel voornamelijk hiervandaan dat, waar men vroeger in hoofdzaak grove den, fijne spar, zilverspar en Europeesche In hun kring stond schijnbaar ledig fier een onbezette stoel, waar hun blikken zich op richtten, met een geheimzichtig lichten, en op elk der vijf gezichten was een trek vol hoog gevoel. Weet dan, lezer, dat (onzichtbaar) op die stoel was neergevleid zij, die na 2 X 1000 weken, frisch en jeugdig was gebleken, (hoewel rusteloos bekeken door een ieder, al dien tijd). 't Feest was uit, de zaal was ledig, maar de gastvrouw, breed van leest, zat met hare vijf getrouwen zwijgend in intiem beschouwen van de mannen en de vrouwen die verschenen op haar feest. larix aanplantte, thans een groote plaats wordt ingenomen door Oostenrijkschen of zwarten den, Nordmann-spar en Douglasspar en Japanschen larix. De voornaamste deugd van de Nordmannspar is natuurlijk in de eerste plaats zijn tevredenheid en dan de omstandigheid dat hij zijn knoppen ontplooit een dag of veertien later dan de zilverspar. Ook beschaduwt hij zijn stam en takken beter, niet alleen doorVriendelijk lachende'gelaten trokken langs hun blijde geest en de vijf getrouwen lachten vaag, terwijl zij overdachten dat hun arbeid veler nachten niet voor niemendal geweest. Niemand sprak er, niemand zag het, maar zij voelden 't allen, dat hun geliefde Amsterdammer sterker, flinker was en strammer sinds dien dag... En daarop kwam er weer een glas vol feestelijk nat. En zij hieven hunne kelken, roepend tot 't onzichtbaar blad: Gij met uwe vele vrinden, intimi en weigezinden mocht vandaag weer ondervinden, dat men u naar waarde schat." P. F. dat hij veel langer zijn onderste takken behoudt, maar ook door de eigenaardige plaatsing van zijn naalden en twijgen. Beide sparresoorten hebben platte naalden, die aan de onderzijde twee witte wasstreepen hebben over hun huidmondjes. De naalden hebben een min of meer duidelijk steeltje, dat met een ronden voet op den tak is bevestigd. Bij de zilverspar nu zijn de Steeltjes ZQO gedraaid, dat de naalden in Braakensiek's hand en de redactie van de Amsterdammer", geteekend door hem'zelf Aan Braakensiek bij zijn plaat voor het 2000-en-eerste nummer. En weer hij weet zelf niet de hoeveelste maal grijpt Braakensiek's hand naar den stift. En hij schrijft op de steen de bezielende taal die zich beter laat lezen dan schrift. Nog een dag-of-twee-drie, en in ieder gehucht doet hij zijn glorieuse entree en een dag-of-wat-later dan slaakt hij een zucht en begint aan tweeduizend-en-twee. Zijn hand brengt in beeld op het willig papier de gedachte die ieder doorzweeft. En de taal van den teekenaar spreekt tot u hier van de moeite die hij daarbij heeft. Want sterk is de hand, maar soms leelijk verdwaald in het doolhof der meeningstrijd, die hem op tien, twintig, dertig ontwerpen onthaalt, in verwarrende cacophonie. Doch de krachtige wil van des teekenaars hand verwerkt tot harmonisch idee. , Dit bewijst u het bijvoegsel van deze krant van het nummer tweeduizend-en-twee. En weer hij weet zelf niet de hoeveelste keer is Braakensiek's teekenpen ree Een serie van duizend gaat krachtig alweer in de woelige, spattende zee. Querido's Kunst De heer G. van Hulzen bericht ons, dat wij een bijdrage van zijn hand tegemoet mogen zien, betreffende het in het Weekblad verschenen artikel van den heer W. van Nes over Querido's Kunst". In verband met hetgeen de schrijver Querido zelve daarover in Het Volk heeft geschreven, zullen wij gaarne deze zaak in nadere bespreking brengen. Ook de heer Alex Booleman zond ons een beschouwing die wij gaarne zullen plaatsen. * * * IIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIII1 Illllllll MIIIIIIIIIHIMIIIillllllllMIIIIMII hetzelfde vak komen te staan in twee rijen langs de twijgen, juist zooals bij de gewone vormen van den taxus. Bij de Nordmannspar is dat in den regel niet het geval, daar staan de naalden naar alle zijden uit, doch in hoofdzaak omhoog gericht, zoodat ze met elkaar ongeveer een halven cilinder beslaan. Alleen aan sterk beschaduwde twijgen in het hart van den boom dicht op den stam vindt men ze geplaatst ongeveer als bij de zilverspar. Deze half-cilindervormige schikking der naalden geeft den boom een zeer bijzonder uiterlijk en maakt hem op een afstand somberder en doffer dan de zilverspar. Dichtbij evenwel ziet men van veel naalden de witgestreepte onderzijde en dat geeft weer veel levend gheid. Aan het uiteinde van de groote zijtakken vindt men in dezen tijd van het jaar bij de zilverspar drie bruine, droge knoppen. De middelste knop zet den groei van de hoofd twijg voort, de beide andere vormen nieuwe zijtakken. Bij den Nordmann-spar is er echter nog een vierde knop, waaruit een tak ontspruit die omlaag is gericht, en deze afhangende takken vormen nu tusschen de verschillende tages een gordijn rondom den stam. Hierdoor vooral krijgen de Noidmanniana's een bijzonder massief figuur en mist men in een Nordmannia-aanplanting de mooie licht gekleurde rechte stammen, die men te zien krijgt in een bosch van oude zilversparren. Van den bloei en de vruchten der zilver sparren krijgt de gewone wandelaar maar weinig te zien. De boomen bloeien hoofd zakelijk in hun top en meestal pas wanneer ze een flinken leeftijd hebben bereikt. Vaak overtreft dan daarin de hoogte de zijwaartsche ontwikkeling den lengtegroei, men zegt dan wel, dat zoo'n zilverspar dan tafels maakt. Wel, bovenop de zijtakken, die die tafels vormen ziet men, als men er op let in den voorzomer de vrouwelijke ?oeikegels rechtopstaan en dat worden in het najaar verticaal geplaatste vruchtkegels, een paar decimeter hoog. Die vallen niet in hun geheel af, maar brokkelen In den winter uiteen en dan vindt men onder den boom veel dikke bruine zaden, die in tegenstel ling met die van den fijnen spar slechts smalle vleugels hebben en daardoor maar zelden ver van den stam vallen. Doch dit hindert niet, want er is een klein meesje, het zwarte meesje, dat zeer speciaal deze zaden opzoekt en er wijd en zijd winter voorraden van aanlegt, precies zooals de Vlaamsche gaai dat met zijn eikels doet. Ze zwerven in den wintertijd door heel ons land en overal waar zilversparren of Nordmanniana's groeien kan men ze bezig zien. De Nordmanniana bloeit namelijk geheel op dezelfde manier als de zilverspar en zelfs vaak heel wat vroeger, zoodat we wel STOP. Behandeling uifer»sf eenvoudig! EEN GROOT byhef sloppen van alle stoffen HET VBRnOSIT DE OO^j-.i i M1BT EN 13 ONVER5UJTB.AAR1 ALLEEMVERKOOP ««.AMSTERDAM: twintigjarige boompjes kunnen aantreffen, die in hun top al heele rijen kegels dragen. Het trekt de aandacht, dat deze kegels vaak beklad zijn met groote plakken en droppels van weeke witte hars, terwijl de knoppen zelf in 't geheel niet met,hars bedekt zijn. Ook de zaden zijn nog al harsig; de zaad huid zit vol bobbeltjes en rimpeltjes met hars, maar dat schijnt de zwarte meesjes niet af te schrikken. Omstreeks 1830 is onze Kaukasier inge voerd in Engeland en kort daarna schijnt de boom ook in ons land aangeplant te zijn. De aanplant op groote schaal dateert echter pas uit de laatste kwarteeuw en die plantenrij, van vroeger was ook al vrij wel in het vergeetboek geraakt, totdat een jaar of tien geleden een commissie, die in op dracht van de Heidemaatschappij een onder zoek in ons land instelde naar het voor komen en gedijen van exotische coniferen, opeens en vooral op de Veluwe overal zeer oude Nordmanniania's aantrof. Zij heeft ze zelfs lang niet allemaal gevonden; ik heb er dezen zomer op mijn zwerftochten nog ontmoet, dif al lang den vollen wasdom hadden bereikt die den Nordmann wordt toegemeten: een hoogte van dertig meter. Ik geloof echter, dat ze wel. hooger kunnen worden, de zilverspar wordt wel tweemaal zoo hoog. De Nordmannia in onze parken heeft nog lang niet het prestige van den zilverspar, die door velen onzer bewonderd is in zijn eigen land, hetzij in 't Schwarzwald, in de Jura of in de Pyreneën. Intusschen beginnen onze botanici ook al aardig den weg naar den Kaukasus te kennen en wie weet wat we nog doen als 't weer eenmaal vrede is. Wanneer ge zoo'n Kaukasusreisje wilt voorbeareiden, verzuim dn vooral niet om een keer of drie het mooie boek te lezen van Emile Levier: A travers 'e Caucase. Ge zult daarin uit den mond van een viezen inboorling een appreciatie van den Nordmann-spar kunnen vinden, die maken zal, dat gij den boom als heel iets anders zult beschouwen dan als een mooie vulling in plantsoen of als een profitabel houtgewas. JAC. P. THIJSSE Door het noodzakelijk vervroegde af drukken van het vorige, 2000e, nummer, bereikte mijn correctie den zetter niet meer op tijd. De meeste fouten zal de welwillende lezer wel zelf kunnen verbeteren, ik stel er echter prijs op om hier nog even te zeggen, dat de juiste namen voor de genoemde wespen zijn: Bembex rostrataen Ammophila hirsuta. Een lezer. Het eenig middel om kakker lakken uit een woning te verdrijven is het afsluiten of onbewoonbaar maken van hun schuilhoeken. Strooi er eens fijne naphtaline in. J- P- TH.