26 Dec. '15. No. 2009 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 17 Vrede op aarde! Vrede op aarde! De Kerstklokken luiden, Buiten daar woedt er de grimmige strijd, Tracht men door kogel en zwaard te beduiden, Hoe men z'n plicht aan 't vaderland wijdt! Vrede op aarde!" Arme soldaat, die in den strijd ten onder gaat! Vrede op aarde! Hoort! Engelen zingen ! Stemmen die spreken uit het oude verbond! Maar 't lied voor droef gebogen stervelingen, Giet thans geen balsem in hartewond! Vrede op aarde l" smeekte de vrouw, En tuurt op haar kinderen diep in rouw. t Vrede op aarde! O stemmen verstomt! De kerstsneeuw moet zich hare reinheid schamen, Waarin geschreven staat Het bloed van vele namen, En dat toch smetteloos uit hoogen hemel komt! Vrede op aarde! Zoo Qode wil! Leer ons berusten Ernstig en stil. Leer ons niet vragen: waartoe ? waarheen? Oeen stem die antwoordt! God weet het alleen! ERICA * * * * * Kerstfeest en Kindervreugde Terwijl de Sint Nicolaasdag geheel on opgemerkt voorbijgaat, is in Frankrijk, zoo goed als in Duitschland en in Engeland, Kerstmis het groote feest voor de kinderen. Er is evenwel een groot verschil in de wijze van viering. Wél heeft men ook hier een soort goede genius in het leven ge roepen, die van huis tot huis gaat om de brave kinderen naar verdiensten met speel goed en lekkers te beloonen, en men noemt hem naar verkiezing Ie père Nocl, Ie petit Noël of Ie Bonhomme Janvier, doch dit zijn woorden, woorden, waaraan de ziel, die ze leven doet ontbreekt. Het Chribtkindel is niet hetzelfde als ie petit Noël; misschien vindt men met eenigen goeden wil over eenkomst tusschen father Christmas en Ie père Noël. Het meest in den volksgeest is nog, als men spreekt van Ie Bonhomme Janvier, vooral omdat het, tusschen Kerstmis en Nieuwjaar, voor de kinderen een onafge broken cadeautjesgeyerij is en daardoor smelt deze persoonlijkheid alweer gemak kelijk samen met Ie père Noël. Persoonlijk vind ik de idee van het Christkindel -- en in den Elzas hangt men die trouw aan oneindig veel sympathieker dan welke andere dan ook, de kleine kleuters mogen voornamelijk de oogen richten op al het moois dat ze gekregen hebben, intuïtief dringt er toch iets van de symboliek door in die kleine kopjes en dat moet hen stemmen tot zachte, vredige gedachten. Zoo het mij mogelijk ware geweest, had ik dan ook graag voor mijn eigen kinderen St. Nicolaas en Kerstfeest afgescheiden ge houden; doch in een vreemd land is het practisch niet altijd mogelijk vaderlandsche gebruiken van vreemde smetten vrij" te Van alles wat In de oorlogvoerende landen breidt zich het aantal vrouwen dat de diensten der onder de wapenen geroepen mannen ver vult, hoe langer hoe meer uit. Zoo lezen wij dat bij de stadstram te Berlijn reeds meer dan 1300 vrouwen zijn aangesteld, de Aachener Kleinbahn bijna geheel door vrouwelijk personeel bediend wordt, dat in Hannover en Oldenburg bij de post en tele graaf vrouwen werkzaam zijn. Een geheel nieuwe functie voor vrouwen is die van Thiirschliesserin". De door de reizigers opengelaten portieren van treinen, welke slechts zeer kort stoppen, moeten vlug en goed worden gesloten. Ook in Weenen heeft men voorloopig 600 vrouwen bij de ge meentetram aangesteld. Zien wij aldus in de oorlogvoerende landen bij gebrek aan mannelijke krachten vrouwen in verschil lende voor haar vroeger onbereikbare be trekkingen en beroepen, in de Skandinavische landen doet men uit eigen vrijen wil en niet door de nood gedwongen vrouwen zoowel eervolle als goed bezoldigde be trekkingen bekleeden. Zoo kreeg dezer dagen de universiteit te Stockholm, gelijk vroeger reeds die Upsala en Lund haar vrouwelijke hoogleeraar, dr. Eva Ramstedt. Na in Upsala gestudeerd te hebben, voltooide dr. Ramstedt haar studies onder leiding van mad. Curie aan de Sorbonne te Parijs. Welhaast heeft de oude wandkalender, onze trouwe vriend gedurende 't gansche houden en ons tweede meisje, die zich graag met het hoe en waarom van alle dingen bezighoudt, vond de gedachte dat de goede oude Sint een week of drie noodig heeft om van Holland naar Parijs te reizen z logisch en de plaatjes die ze zag van père Noël zoo sprekend gelijken op het portret van den goeden heilige in haar plakalbum, dat zij de vrije overzetting van dien naam in het Fransch grif heeft aangenomen. De beide anderen vragen niet veel expli caties, zij willen zoowel voor den een als voor den ander hun schoentje gereed zetten, als er dan maar vél in komt is het goed. Zij hebben de filosofie van het what's in a name in praktijk gebracht, lang vór zij de beteekenis van dit woord konden vatten. En misschien zijn zij in dit opzicht wel zér Fransch. Door het weinig eigen-karakter-hebben, door de verschillende begrippen die men van buitenaf ingang wil doen vinden wordt het Kerstfeest tot een wel wat wonderlijke mélange van heidensch en christelijk feestverloon en het is misschien verreweg het verstandigst er maar niet al te veel woorden bij te gebruiken en het te laten voor wat het wezen wil: een of meer dagen van vreugde voor de kinderen. Of ze gelukkig zijn onder de stralende lichten van een Kerstboom, rondom een kribbe met al zijn bijbehooren van wijzen en herders en engelen, koeien en schapen en schitterende sterren, of naast een gevuld schoentje met halfversleten neus, n'importe! als ze maar ge lukkig zijn. En vooral thans, onder de heerschende omstandigheden, wat zouden wij ouderen hen moeten zeggen, hoe hen iets doen ge voelen van het Vrede op aarde! Vrede!.... Van het feest voor de volwassenen, het Réveillon, het moge een religieusen of mondainen tint hebben, zal ditmaal dan ook niet veel terechtkomen. Er worden te veel tranen geschreid, er is te veel bloed vergoten. Maar de toebereidselen die het Kerstfeest tot kinderfeest maken, gaan hunnen gang, zelfs nu het voor de tweede maal Kerstfeest in oorlogstijd is. Evenals andere jaren zijn overal de eta lages niette vergeten de tijdelijke etalages op straat lang van te voren gereed. En mér nog misschien dan andere jaren is er gerekend op bescheiden beurzen. Er is letterlijk van alles en in alle prijzen, doch vooral een overvloed van practisch, een voudig speelgoed, waardoor de uitstallingen een minder luxueus karakter hebben ge kregen. Aan koopers, aan koopsters vooral, geen gebrek. Of de vrouwen die voor hare kin deren alle toebereidselen voor het feest treffen, ten koste van allerlei opofferingen soms, blijk geven van buitengewone geest kracht, of, dat de blijde opgewektheid, waar mee ze elkaar in de speelgoedafdeelingen der groote magazijnen verdringen alleen het gevolg is van die eigenaardige zorge loosheid, die glimlachende luchthartigheid, die men wel eens als Fransche wuftheid kwalificeert, ik weet het niet, alleen dit weet ik, dat ik ze bewonderenswaardig vind. Bewonderenswaardig in hooge mate de genen wier blik verder reikt dan de enge huiselijke kring, wier zorgen zich uitstrekken tot de tallooze kleinen, die, meedoogenloos van eigen haard verdreven, een schuilplaats moeten zoeken bij vreemden. Voor de duizenden en tienduizenden kin deren der réfugiés uit België en de Noordelijken provinciën, voor de kinderen der gemobiliseerden, die door het vertrek van hun vader onverzorgd achterbleven, voor hen allen zal het Kerstfeest zijn, zoo goed als voor de beter door het lot bedeelden. Ik zou wel haast durven zeggen: geen kind te Parijs zal vergeten worden, even min als verleden jaar. Vrouwen en mannen van allerlei rang en positie hebben de handen ineen geslagen om al het noodige bijeen te brengen. Parijs zou niet meer la ville lumière zijn, als er geen kerstlichten straalden, juist voor die kleinen, die het lot zoo wreed beproefde. En de oogen der kinderen, zoowel als die der ouders als die er nog zijn zullen stralen van kerstvreugde bij het zien van hel speel goed en de heerlijke warme Meertjes. En beschermende handen leggen zich op de hoofdjes der verlatenen. En daar waar de kinderen bijeen zijn, daar is het Vrede op aarde, in de menschen een welbehagen", geen snerpende spotklank meer, op die enkele plaatsen ten minste kan de engel des vredes een oogenblik wijlen zonder de oogen treurig af te wenden. W. H. P. Kerstkind Op 't gras, dat zijdelings de vaart beg'Ieidt, Heeft sneeuw haar smettelooze kleed ge spreid En onbewogen in het licht der maan De winterboomen staan. jaar, zijn werk verricht en' ruimt de plaats in voor een van ander ornament, van anderen vorm wellicht. Voor de kinderkamer heeft Rie Cramer een driemaandelijksche kaartkalender ver lucht. (Uitg. Nijgh & van Ditmar, Rotterdam). De plaatjes in kleurendruk houden verband met de jaargetijden, 't Zijn guitige kindertooneeltjes waarbij poppen een niet onbe duidende rol spelen. Op het schutblad een klein baasje in hansop met knalpistache en een glas met heildronk. De Friesche klok wijst 12 uur. Heil en zegen! Een gevel-versje : Mijn huis is klein, Maar 't is het mijn. Ons Kookboek PINDARECEPTEN. De pinda's, aardnoten of Curac.aosche mangelen, worden ook in ons land, vooral door vegetariërs, veel gegeten. Ook koekbakkers gebruiken ze veelvuldig in gebak en koekjes, inplaats van de veel duurdere amandelen. Dat de ongebrande zaden zeer veel vet bevatten (ongeveer 50 pCt.), weet ieder, sedert in de keukens is bekend ge worden, dat de Delftsche slaolie geen produkt van olijven, maar van de uit Afrika geïm porteerde grondnoten is. Wat na de oliebereiding overblijft, wordt door de Delftsche fabriek tot veekoek ge perst, en vormt een uitstekend, rijk eiwitDe lucht zoo eindloos hoog boogt over mij.. Geen levend wezen in de doode wei Roert zich; over der velden blanke vacht Schrijdt stil de heil'ge nacht. En ver, waar ook de sneeuwden grond bedekt Het roode bloed uit warme wonden lekt; Daar, in den reuk van walm en bloed en lood, Slaapt't Kerstekind in dearmen vanden Dood, MIES KIEVITS Huisversiering Hoe nuchter staat het woord daar en wat schuilt er in werkelijkheid eene poëzie in! Een ander, warmer woord er voor, zou ik willen zoeken; zooiets als Schmücke dein Heim!" Voelt ge niet ook iets veel innigers in Heim", of in 't Engelsche, Home sweet home! Met recht iets wat huis of zelfs thuis niet weergeven kan. Bij thuis" kan men desnoods denken aan een of ander huis, waar we in gewoond hebben of thans in wo nen, maar in Heim" en home" voel ik meer de vertrouwde omgeving van kleinigheden, herinneringen, kleuren, stemmingen, geuren zelfs, die men naar elk plekje der aarde, waar plicht en werk ons heenvoeren, mee nemen kan. Een intiem hoekje Jammer, dat ons volk in 't algemeen niet zoo heel veel voor huisversiering voelt. Komt het, doordat aan ons volk, dat hoewel nuchter van aanleg, het gezinsleven tochaltijd hoog hield, de intiemere poëzie ontbreekt, die b.v. onzen naburen, den Duitschers, meer eigen is? Is het, doordat we, zoo bang zijn uitgelachen en van sentimentaliteit beticht te worden, de bewuste sentimentaliteit der Duitschers, waar we zoo graag een beetje mee spotien! Ach, woei er toch steeds eens iets van de eigenschappen van een volk, dat wellicht iets te veel heeft, over naar een ander, dat van diezelfde eigenschap te wei nig bezit. Leerden toch de volkeren onder ling eikaars goede hoedanigheden maar meer kennen en waardeeren! Hoe anders zou 't er dan uitzien! Zoo is b.v. het vieren van Kerstmis, zoo als we tegenwoordig doen, een gebruik, uit andere landen tot ons gekomen. En Kerstmis is al een bijzonder geschikte gelegenheid, ons huis eens te sieren en het gebruik, dit te doen, is ouder dan het feest zelf. Om den oorsprong er van te vinden, moeten we eeuwen vór onze jaartelling terug naar den tijd, toen de machtige god Wotan en zijne gemalin Freya, omstreeks dezen tijd van het jaar het feest des lichts, het feest der Zonnewende vierden. De kortste dag houdend veevoeder (de nootjes bevatten on geveer 30 pCt. eiwit). Minder bekend zal het zijn, dat pinda's ook op andere wijze tot smakelijke produkten verwerkt kunnen worden. Voor wie eens de proef wenscht te nemen, dienen de volgende recepten. Vooraf dit: men moet zorgen altijd versch gebrande pinda's te nemen. PINDASOEP. De pinda's worden bereid en gemalen als voor pindakaas, maar zonder zout of peper. Men ruert ze door een weinig water en doet dit mengsel door het vleeschaftreksel. Zoo krijgt men een fijne, krachtige soep. GESUIKERDE PINDA'S. Men neme een hoeveelheid pinda's en een even groot gewicht witte suiker. De suiker losse men op in water en laat de oplossing koken, tot ze een suikerstroop is geworden. Men neemt de pan van het vuur en werpt de pinda's (gepeld, en ontdaan van de bruine vliesjes), er in. Men roere eenigen lijd om te zorgen, dat de nootjes zich niet aan elkaar vastzetten. Men late de pinda's koud worden, de suiker kristalliseert er aan. Voor liefhebbers van zoet, zijn gesuikerde pinda's een heerlijke versnapering. J.-B. ?' ?:< * Verzoeke alle stukken voor de rubriek Voor Vrouwen" in te zenden Koninginneweg 93, Haarlem. Boven den vlammenden haard was voorbij, de natuur ontwaakte aarzelend, maar zeker en hoopvol schreed de mensch een opnieuw lichtbrengende lente te gemoet. Is het wonder, dat de Christenen, eeuwen later, dien datum kozen, om hun lichtfeest te vieren, de herdenking van het aanbreken van een tijdperk van meer geestelijk licht ? Bij de heidenen werden tusschen 25 December en 6 Januari, de twaalf nachten, groote offerfeesten en maaltijden gevierd, ter eere van Wotan, die dan met zijne vurige, witte paarden over de aarde reed, terwijl op de toppen der bergen offervuren laaiden. Bij de hoop op nieuwe vruchtbaarheid en wederopbloeien der aarde, ontsproot vanzelf de gedachte, huis en hof met takken groen en vruchten te sieren. Twee gebruiken, n.l. feestmaaltijden en huisversiering, hebben tot op heden stand gehouden, overgeleverd van het eene volk aan het andere, van het eene geslacht aan het andere. Hoeveel draden van legenden, sagen, mythologische overleveringen zijn er dooreengeweven en gesponnen, om ons Kerst feest te maken, tot wat het nu is! Wat al invloeden zijn daar aan het werk geweest, van volksaard, gesteldheid van klimaat en plantengroei enz., te veel, om hier te ver melden. Hoe eigenaardig b.v. is het dat onze goede Sint" oorspronkelijk een bis schop van Myra in Lykii, altijd voorgesteld wordt op een schimmel, evenals Sint Maarten, de ridder, die, volgens de bekende legende, zijn mantel met zijn zwaard in twee helften deelde, om dien den armen bedelaar aan den weg te schenken. Denken we dan niet vanzelf aan de heilige witte paarden van Wotan? Hoe zonderling zijn in de legenden de figuren van vele personen vermengd en onherkenbaar veranderd. Sinter klaas, Kerstkindje, Boeman, Knecht Ruprecht, Zwarte Piet, Krampus, Daniël Noël ze hebben eigenlijk allen n en denzelfden oorsprong, ze zijn allen voorloopers van het Kerstfeest, het Kerstkindje, meestal als meisje voor gesteld, niet uitgezonderd. Toch mag dit niet als verpersoonlijking van Christus opgevat worden, het wordt immers ook wel voorgesteld als Kerstmannetje" en lijkt dan al verbazend veel op St. Nicolaas met zijn langen witten baard. De planten of takken nu, die op Kerstmis ter versiering gebruikt werden, waren ook, naar gelang van klimaat, voor ieder land verschillend. Men leest van appelbloesem, wijnrank, takken van vijgeboom, rozemarijn denneboom, van berkenroeden, maretakken en hulst. Wij kennen als vertegenwoordigers van Kerstmis in de plantenwereld, in hoofdzaak deze vier: denneboom, hulst, maretak en Kerstroos. Zoo is het ook met bepaalde gerechten, die op den Kerstdisch voorkwamen; wildzwijn, gans, knödel met haring, kerstbrood, witte kool, haringsla, karper enz., plumpudding niet te vergeten! Op 't gebied van echte Kerstgerechten, brengen wij het niet verder dan Kerstbrood of Kerststollen. In sommige streken van Duitschland is het bij de boerenbevolking nog gebruik in den Kerstnacht de tafel gedekt, met enkele gerech ten er op, te laten staan; dan komen 's nachts de engelen en proeven er van. De Kerstboom, zooals wij dien nu kennen, schitterend van licht en behangen met al lerlei versierselen, is van betrekkelijk jongen datum. Niet vór het einde der 18de eeuw vinden we een aldus getopiden denneboom vermeld in de geschiedenis. In Strassburg in den Elzas schijnt hij het eerst voorge komen te zijn en toen zelfs nog niet eens met lichtjes, eerst alleen met appelen, ver gulde noten, koek en andere lekkernijen. Van daaruit heeft hij een waren zegetocht over Europa gehouden, en werd inheemsch in Duitschland, Zweden, Noorwegen, som mige deelen van Rusland, Engeland en ten slotte ook in ons land. Kaarsenkroon in de hall Eerst sedert een jaar of vijftien kan men zeggen, dat de kerstboom ook hier in ruimeren kring ingang gevonden heeft. Wij sieren hem pp, vroolijk, schitterend in stemmingsvol licht door honderden kaarsvlammen. Want van de kerstboom gaat bij onze huisversiering uit: licht, liefde en vrede. E. HEIJMANS?v, BEEK Kerstversiering Witte seringen, chrysctnten en hulst Stil staat Gij daar, o blanke, blanke schoon heid, Uw geur verspreidend om mijn denkend hoofd, zoo roerloos stil alsof Gij stondtte luistren naar 'n vér lied, ver uit een ouden tijd. Zoo hoor ik klanken uit uw stille schoonheid, mij zingend vór 'n levensmelodie, en 'k luister luister met gesloten oogen en droom van licht nliefd'?nteerderheid... NANDA SANDBERGEN hUWCLYKS^UITZETTEN. DAMES COMPLEET volgende prijzen: ateliers vervaardigd