Historisch Archief 1877-1940
K
?"?L
22
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
26 Dec. '15. No. 2009
De bodem des lands is rijk aan mineralen;
men vindt er belangrijke koper-, ijzer-, lood-,
Zink- en zilvermijnen, die echter meeren
deels nog slechts ten deele zijn ontgonnen;
bij Senje en Poscharewatz heeft men rijke
steenkool beddingen.
Voor de middelen van vervoer en verkeer
werd eerst in den lateren tijd zorg gedragen.
Wel bezat Servië in Belgrado en Negotin
goede Donau-havens, maar in de behoefte aan
goede straatwegen werd eerst in de laatste
jaren voorzien. Ook het spoorwegnet was
tot voor korten tijd van geringen omvang;
in 1907 had het nog slecht een lengte van
676 K.M. Einde 1913 was dit echter uitge
breid tot bijna 1000 K.M. terwijl in het nieuw
verkregen gebied 1570 K.M. in exploitatie
en 344 K.M. in aanbouw was.
Voor de Servische financiën vormden de
staatsmonopoliën een voorname bron van
inkomsten. De belangrijkste daarvan waren
de onderstaande, waarbij zijn vermeld de
netto-opbrengsten in millioenen francs, in
de daarbij aangegeven jaren:
1900 1905 1910 1912
tabak en
cigaretten 8.714 11.253 13.498 14.374
zout 3.155 3.901 4.208 4805
petroleum 1.908 2.731 2.912 3.052
zegel 5.455 5257 7.612 7.967
douane en obrt. 6.367 9.001 12.086 12.898
Er was dus gestadige toename waar te
nemen, totdat de Balkan-oorlogen en wat
daarop thans is gevolgd een einde aan den
voorspoed maakten.
Omtrent den finantieelen toestand van
Servië verkeert men thans in het onzekere.
Het totaal der verschillende leeningen be
droeg op l Januari 1913 frs. 654.050.000, voor
den dienst waarvan in dat jaar frs. 33.394.550
was benoodigd. Frankrijk bezorgde Servië
in het laatst van 1913 frs. 250 millioen,
waarvoor een 5 pet. leening werd aangegaan,
waarvan begin 1914 175 millioen francs
a 93V»pet. werd geëmitteerd, terwijl de
resteerende 75 millioen zouden dienen voor
betaling van Servische schatkistbiljetten,
Verder hebben de finantieel krachtige
bondgenooten in de geldbehoeften van Servië
voorzien, totdat de jongste noodlottige cata
strofe het bekende voorloopige einde bracht.
30.'11-'15 v. D. S.
iliiiiiiiaiiniiit iMiiMiiiiiiiiMiiiiimimiiiuiiimiiiiMiiiiiiiiiiHiMiiiiimiii
Paarlen van Rechtsgevoel
QEVISCHT UIT DEN WASSENDEN STROOM"
VAN SYMPATIEBETUIOINQEN AAN
J. C. SCHRÖDER,
het slachtoffer" den fakkeldrager," den
kampioen der waarheid," Barbarossa den
Barbarenafrosser" hetsieraad der
menschheid," den pionier," den krachtigen ver
dediger voor de waarheid en het recht," den
zoo zwaar beproefden," zeer sympathieken,"
kranigen," eminenten," hoofdredacteur van
de Telegraaf."
VAN BESCHEIDEN MENSCHEN.
De heer Muijsken te 's Gravenhage
schrijft:
Bij de vele sympathiebetuigingen is de
mijne van weinig waarde ...
Het echtpaar Start te Hilversum:
... 't spijt ons dat we maar gewone
menschen zijn, die niets te zeggen
hebben...
De familie Kersting te Amsterdam:
Met vreugde hebben wij gelezen over
de ontzaglijke golf van sympathiebetui
gingen en zenden u hiermede nog drie
druppels.
MULTATULISME.
De heer Jac. van Kampen:
Kom mee! Kom mee! Naar Golgotha,
daar wordt een man gekruisigd ... aldus
kan men aanvangen, evenals Multatuli,
bij de inhechtenisneming van den
geachten heer J. C. Schröder.
VAN DE PLANKEN.
Balthazar Verhagen
(tooneelschooldirecteur):
... moedigen, fieren hoofdredacteur...
... heldhaftigen hoofdredacteur...
Dr. Jan van Epen (tooneelschrijver):
Ik hoop spoedig weer de schitterende,
geestige tooneelkritieken van Barbarossa
te lezen.
Hein Harms (tooneelspeler):
Bovenal hulde aan den gekerkerden
Barbarossa... (cursiveering van ons).
jlllllllllllllllflIllllllllllllllllllllltlflflIlllllllllllftllllllltllllttlflJIIIIIIIIIMI
Redacteur: Dr. A. O. OLLAND
Predikheerenkerkhof l, Utrecht
Alle berichten,deze rubriekbetreffende.gelieve
men te adresseeren aan bovenstaand adres.
PROBLEEM No. 33 VAN F. A. MACKENZIE
ZWART
l
a b c d e
WIT
Wit: Kc8, Dbl, Tc3 en h6, Lb8 en g6,
Pdl en gl, pionnen f5 en h4.
Zwart: Kg4, Tel en e2, Pc2, pionnen a4,
b3, b5, e3 en f6.
Wit geeft mat in drie zetten.
Oplossing over 14 dagen.
Richard J. Heuckeroth (kapelmeester):
Sticht een monument voor Schröder!
Verzamel zijn geschriften tot een boek
werk. .. *)
MANNENTAAL.
De cand.-notaris van der Veen te Tiel:
Wij hopen dat u in den geweldigen
strijd door u op leven en dood aan
gebonden met een Duitsche kliek ge
sterkt moge worden...
De ingenieur C. terjCock:
... met de hoop dat zij (de Tel.) er op
zal hameren door dik en dun.
De heer A. Westbroek:
Ten zeerste verontwaardigd over de
inhechtenisneming van den strijder voor
waarheid en recht (driewerf hulde aan
den martelaar)!
HOOGE-NOODKRETEN.
Het echtpaar W. Blanken :
't Is mij en mijne vrouw een dringende
behoefte onze warme sympathie uit te
spreken met uwe pogingen om de ach
ting voor ons zelf te kunnen bewaren.
Moge uwe inspanning ten slotte vrucht
dragen.
De heeren G. Heiermans en Claassen:
Een machtelooze woede maakt zich van
iemand meester. Hoe die te uiten ?
WAARVAN HET SLACHTOFFER ZICH NIETS
BEWUST is.
De heer J. A. Putto te Utrecht schrijft:
Schröder heeft belet, dat een groot
aantal Nederlandsche meisjes overgin
gen tot de prostitutie.
EEN STOUT MEISJE.
Annie Hamburger schrijft:
Hiermede wil ik ook niet ten achteren
blijven met u mijn welgemeende sym
pathie te betuigen met de gevangen
neming van den heer Schröder.
ZELFKENNIS.
De heer J. Everts schrijft:
Eenigszins traag, ook van geestelijk
bewegen, bleef ik tot nog toe trouw
aan mijn abonnement op de N. K. Ct...
WOORDEN VAN TROOST.
De heer Troostheide te Amsterdam:
Het is voor den heer Schröder in dit
geval een groote eer, om in de kast
gestopt te worden ...
De heer H. Schippers Jr. schrijft:
... weinigen genieten de eer na een
schitterenden strijd in doffe gevangen
schap te worden gezet.
Monsieur Auger de Busbeck:
II y a des heures, crivait un journaliste
francais célèbre, ou l'on doit dire la vérité,
fut-ce a un an de prison par ligne."
Mejuffrouw Arda Burg:
't Is mij een behoefte den heer Schröder
geluk te wenschen, dat hem de hoogste
onderscheiding ten deel is gevallen, die
iemand kan geworden...
VROME WENSCH.
De familie Fukken te Goes schrijft:
Moge uwe zekerheid uw plicht gedaan
te hebben voor God Koningin en Vader
land, u sterken in deze zoo zware be
proevingen.
ONVROME WENSCH.
De heer Hers te Rijsoord schrijft:
Weest overtuigd van mijn deelneming ...
Moge deze daad aan onze slappe regee
ring en volksvertegenwoording veel
kwaads brouwen!
LE VÉRITÉSORTANT DE SES PUITS !
De heer Henri L. Woudhuizen schrijft:
Ik voel mij verplicht, nu u in den per
soon van uw hoofdredacteur de smar
telijke tol betaalt voor de u en ook
mij heilige zaak, uit 't duister te voor
schijn te treden.
MET DEN HOED IN DE HAND.
De heer A. A. J. van Gogh:
Laat ieder die in Schröder den kampioen
ziet der waarheid, bij het passeeren
*) Is al gebeurd door de uitgevers van
Holkema en Warendorf: Journalistieke
Rolmops en Barbarosserie !
OPLOSSING PROBLEEM No. 32
VAN A. M. SPARKE
Wit: Ka8, Dh7, Ta4 en f3, La6 en b4,
Pb5, pionnen d6 en g3.
Zwart: Kc4, Lel en f7, Pc6, pionen d5,
e5, f2 en g6.
1. Dh7-h3, Pc6Xb4, 2. Dh3-c8f.
l LflXb4, 2. Tf3-c3f.
1. ...... Pc6?d4, 2. Pb5?a3f.
l , d5-d4, 2. Pb5-c7f.
l , anders, 2. Dh3-fl.
Onderstaande, niet al te moeilijke
schaakpuzzles, mogen onzen lezers met de feest
dagen een welkome afwisseling; zijn voorde
meer ernstige problemen, welke gewoonlijk
voorgelegd worden.
De oplossing vermelden we over 14 dagen.
SCHERTSPROBLEEM I VAN G. MOHR
ZWART
a bcdefgh
WIT
Wit neemt zijn laatsten zet terug en geeft
dan terstond mat.
van het gebouw de Telegraaf of de
woning van den hoofdredacteur den
hoed of pet afnemen...
NOG MEER IN 'T GEVANG.
De heer J. Liedermooi:
hoopt dat de overige redacteuren op
den weg door den heer Schröder inge
slagen, zullen voortgaan."
ON PARLE FRANCAIS.
De heer J. S. Sfork:
voelt zich gedrongen zijn hooge sym
pathie te betuigen voor den heer J. C.
S. nu hij martelaar is geworden voor
een eerlijke Cause de la libertë."
EEN JUFFER, DIE WEET WAT ZIJ WAARD IS!
Mejuffr. S. M. Rijke schrijft:
De Leidsche beschaafde en intelligente
medelezers deelen mijne opinie.
TWIJFELACHTIGE COMPLIMENTEN.
Van den heer D. Burgij te
Roordahuizum:
Een eeresaluut voor den hoofdredacteur.
Hier is het ook weer: Vele honden, enz."
MANNETJESPUTTERSTAAL.
De heer Henri Cornelis:
Handen uit de mouwen! Deze verdediger
van 't Recht moet verlost worden.
EEN MOEDIG MAN.
De heer F. Th. Croes schrijft:
... ik waag het u (Schröder) in den
geest met groote sympathie de hand te
drukken...
EEN KOPPELTEEKENKUNSTENAAR.
De heer J. P. T. Kalkman:
... het Jan Salie-achtig-krenterig
oogenverdraaiend - smokkelend-god
vreezendnaar-zoete - winst jes - kijkend -
knoeiendbangelijk-lamlendig Nederland . ..
PLURALIS HYPER-MAJESTATIS.
De heer T. de Jong te IJmuiden schrijft:
Wij allen (en dit zijn .honderdduizenden)
wenschen...
EEN BEZITTER VAN DE HALVE WERELD.
De heer van Santen te Rotterdam
schrijft:
Bij de velen ... voeg ik ook brutaalweg
mij zelve, al kent geen uwer mij.
PROFETENTAAL.
De heer Kalkman profeteert:
Schröder is een Kerel, die de Nieuwe
Maatschappij zal schragen .,. als een
werkelijk ras van Uebermenschen de
wereld zal regeeren.
De heer T. de Haan:
Als de heer Schröder uit zijn hechtenis
zal worden ontslagen zal hem een blijk
gegeven worden van de sympathie en
bewondering van echte Nederlanders.
De heer W. Sprenkels:
Een reuzenmonument moet worden
opgericht voor Schröder, liefst midden
op den Dam, zoodat het nageslacht
hem zal kunnen huldigen...
De heer Kampfraath:
Ik voorzie dat zijn arrestatie ongekende
vruchten zal dragen.
EEN ALS EEN SLIJPSTEEN.
De heer A. Westbroek:
...laat ik zwijgen, mijn pen kon te
scherp worden!
p. c. c. B. I. STOURI
HEIMRI
BEUGEL]
COIFFEUR DEDAME5
49 RCüULlERSGRACHT
(GESLOTEN HUIS) AMSTERDAM
HEMINÉTE1NTURE wm
G EG AI3ANDEERD ONSCHADELUt^
NATUURLIJKE KLEUREN
SCHERTSPROBLEEM II
VAN A. NEUMANN
ZWART
a bcdefgh
WIT
Wit neemt zijn laatsten zet terug en geeft
dan mat in twee zetten.
Goede oplossing ontvingen we van:
J. Koopmans te A'dam, L. O. te Utrecht,
M. L. Frijda te Arnhem, M. Dolman te Zeist,
J. Torn te Waalwijk, G. A. C. te Antwerpen,
dr. M. B. Oerlemans te Heusden, H. Vos te
Zutphen, J. S. te Zeist, H. J. Haas te Utrecht.
CORRESPONDENTIE
S. E. B. te Zandvoort. 1. Ld2f faalt door
1... Kc5. Probleem No. 31 heeft maar n
oplossing. Aan de hand van de door ons
gegeven oplossing kan het u niet moeilijk
vallen te ontdekken, waarom uw zet, dien
ik mij niet meer herinner, niet goed is.
Hollandsche Impressies
in
(Voor de Amsterdammer" geteekend door George v. Raemdonck)
Wat een Hollander al niet is
Bernard Shaw over Formamint!
Vele beroemde mannen hebben een
waardeerend oordeel over de bekende
Formamint-tabletten uitgesproken, maar geen
onder hen deed dit op zulk een origineele
manier als BERNARD SHAW, de geestige
schrijver van Dokters Dilemma". Hij schreef:
When a man puts a Formamint lozengs
in his mouth to kill a few thousand bacilli
hèis trying to wips out the consequences
ef old mistakes of creation". Als men een
Formamint-tablet in den mond neemt om
eenige duizenden bacteriën te dooden, dan
tracht men de gevolgen van oude fouten
der schepping uit te wisschen". Met deze
fouten bedoelt SHAW de bacteriën die tuber
culose, diphteritis, roodvonk, influenza, an
gina, verkoudheid, enz. veroorzaken,
Men bestrijdt en vernietigt deze kiemen
door het gebruik van Formamint, Wie iets
meer over dit desinfectie- en voorbehoed
middel weten wil, leze de in dit blad bijge
voegde circulaire.
TAMINIAÜ'S
? JAM ?
VRAAGT
TANDMIDOELEN
BOUWT H NUNSPEET.
Mooie boschrfjke terreinen. Spoor.Tram,
Electrlsch licht, Telephoon. Inlichtingen
MB. _DF VELUWE". Nunsoeet
- American
-Eau de Cologne
wordt het MEEST gevraagde Merk.
Imp.: JEAN MULDER, Slotend i j k.
DEN HAAG
Dir. «. KIËfflER
GEOPEND:
onze verhuurinrichting van
(NIET TE ONDERSCHEIDEN
VAN EIGEN AUTO'S)
GjiRAGE:
BJLLITONSTRAAT
Tel. Haag 1418
UITSTEKEND MATERIAAL - GOED
GESCHOOLD PERSONEEL - GEEN
TAXI-METERS - MATIGE TARIEVEN
FRANSCHE PARTIJ
(Deze brillante partij werd gespeeld in
1870 op het meestertournooi te Baden-Baden.)
Wit
S. Winawer
1. e2-e4
2. d2- d4
3. Pbl?c3
4. Lf l - d3
5. Ld3-e4
Zwart
De Vere
e7?e6
d7?d5
Lf8-b4
d5Xe4
c7-c5
Een zeer aanbevelenswaardige zet in
deze stelling.
6. Pgl-e2 c5Xd4
7. Pe2Vd4 Lb4Xc3f
8. b2Xc3 Dd8-a5
9. Ddl?f3 Pg8-f6
Een mooie tamelijk diep berekende com
binatie.
10. Le4xb7 Lc8Xb7
11. Df3Xb7 Da5Xc4f
12. Kei?e2 Dc3Xd4
13. Db7Xa8 0-0
14. Tal?bl Dd4-c4f
Een fijn schaak in verband met de volgende
paardzetten.
15. Ke2?el Pb8?c6
16. Da8?b7 Pc6-d4!
geeft op.
D2?D4 OPENING
(gespeeld Maart 1914)
Wit Zwart
G. Dahl M. Wiberg
1. d2-d4
2. Pgl-f3
3. d4Xc5
Een goede zet.
3
d7-d5
c7-c5
e7?e6
Het juiste antwoord was 3... Pf6 om e4
te verhinderen.
4. g2?g3
Een verkeerd ontwikkelingsplan! Wanneer
de d-pion van zwart niet geïsoleerd is moet
wit den looper niet naar g2 ontwikkelen.
De juiste zet was e2?e4.
4 Lf8Xc5
5. Lfl-g2 Pb8-c6
6. Pbl?c3 Pg8-f6
7. Lcl-g5 h7?h6
8. Lg5Xf6
De looper heeft nauwelijks een goede
wijkplaats. Op 8. Lf4 volgt g5, waarop 9.
Le5 een fout zou zijn door 9... Lf2:f, 10.
Kf2: Pg4f en 11... Pe5:.
8 Dd8Xf6
9. 0-0 0-0
10. a2-a3 a7?a6
11. e2-e4 d5?d4
12. Pc3-a4 Lc5-a7
13. b2-b3
Wit heeft zoo planloos zijn spel ontwikkeld
dat hij nu reeds veel verlieskansen heeft.
13 e6-e5
Zwart berekende hier de volgende fraaie
voortzetting: 13... d3, 14. Dd3: b5, 15. Pc3,
Td8 met winst van een stuk. Wit kon echter
14. cd3: spelen, bijv. 14... b5, 15. Tel en
vervolgens kan Pa4 naar c3 gebracht worden.
14. Pf3-d2 b7?b5
15. Pa4-b2 Lc8?b7
16. Pb2-d3 Df6-e7
Om f2?f4 met f7?f6 te kunnen beant
woorden.
17. Ddl?h5 Ta8-c8
18. f2-f4 f7-f6
19. Lg2?h3 Tc8-c7
20. Lh3-f5
Met de dreiging Dg6, wat zwart echter
gemakkelijk kan pareeren.
20 Lb7-c8
21. f4Xe5 Pc6Xe5
22. Tal?cl Lc8xf5