De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1916 2 januari pagina 3

2 januari 1916 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

DE.,AMSTERDAMMERV WEEKBLAD VOOR NEDERLAND l- . «t v r E. J. Vaillant f. De oud-communard was een leeding en vurig aanhanger van den grooten revolutio nair Pierre Auguste Blanqul, de door het volk van Frankrijk dlep-vereerde, ontembare strijder tegen iedere pojitieke en sociale verdrukking, wiens leven zoozeer eendoorloopend martelaarsleven geworden was, dat het volk hem Ie grand enfermé" genoemd heeft. Vaillant heeft de tradities van Blanqui in het Frankrijk na den val der Commune het langst levendig weten te houden; de poli tieke groep, der socialisten die hij jarenlang heeft aangevoerd, déPart! socialiste de France" was die der Blanquisten", die echter toch niet veel meer dan in naam de eigenlijke denkbeelden van, den meester hoog hield. Want Vailtant zelf was door een lang durig verblijf in Duitschland vór 1870, en ook door eenige jaren van ballingschap in Engeland overtuigd, geworden van de theo rieën van Marx en Engels, zooals hij tijdens zijn verblijf in Duitschland in nauwe relatie kwam met den fijnen wijsgeer-humanist Ludwig Feuerbach, van wiens verheven lessen hij ook nog heeft mogen profiteeren. Zijn fransche afkomst als republikein, uit ^de school van Blanqui en zijn eigenlijke socialistische ople/ding in Duitschland, heb-: ben dan ook op de gansche politieke loopbaan van Vaillant, die van beroep ingenieur was, het eigenaardig stempel gedrukt, dat hem ais spreker en agitator, deed afwijken van ide- groote massa zijner medestrijders voor ?*het socialisme in Frankrijk. Zijn optreden was droog en streng weten,. schappelijk meestentijds; het levendigeen het 'temperamentvolle dat zijn landgenooten ken merkt, ontbrak in zijn optreden zoo goed als geheel. - Vaillant was als socialistisch type eigen.. lijk een Duitscher onder de Franschen. Zijn levenlang stond Irij onvermoeid en onvervaard op de bres, voor de zaak die hij diende. Hij bestreed Jaurès, in den tijd toen deze meende, dat het socialisme en de Re publiek door de gezamenlijke aktie van socialistische en niet-socialistische Dreyfusards" moest worden gediend. Hij Verzoende zich met hem, na de samensmelting van alle socialistische groepen in 1905 en stond van dien tijd af trouw en eerlijk, het ware ken merk van zijn gansche karakter, aan zijn zijde. Vór den oorlog, was hij een van de ijve rigste onder de leiders in de Socialistische Internationale, om te pogen zulke besluiten genomen te krijgen dat de oorlog er daadwerkelijkdoorkon worden verhinderd., Plutöt l'insurrection que la guerre!", was een woord door hem meermalen, zelfs tot bijna vlak voor den oorlog toe gebezigd. Doch toen in Augustus van 1914 de snelle opmarsch van de Duitsche legers naar Frankrijk kwam en de plotselinge overwel diging van België, greep dit den ouden communard zoo aan, dat hij onder de vór sten was, om mede op te roepen tot de verdediging van het zoo sterk bedreigde Vaderland. Het socialisme te dienen met al zijn kracht en de Republiek te verdedigen tegen alle aanvallen daarop, zoowel van binnen als van buiten, dat waren de beide levensregelen van den ouden held van het Fransche socialisme, waaraan hij nooit ontrouw is geworden. : \*> iiiifiimiiiiiifiiiiiifiiiiiiiiiiiiiitiiifiiitiiiiiiffiffiiiiififufiiiiiiifififmiiiiii de grenzen is waarachtig de moeite niet," schimpte een. oude kwezel, die nooit een vinger van «en vrijer had kunnen krijgen. Niet jaloersch zijn l": merkte de koster op. Geen nood!" klonk het snel-volgend antwoord. Aan hoekjes en kantjes stonden kazelendebazelende dorpslui zich druk te maken over het jeugdige paar dat gemikt en gekwikt werd. Trouwe kerkbezoekers en pilaarbijters lieten hun vorschende oogen nu en dan gluren naar de pas getrouwden, die in dee moed, 's hemels zegen op hun levettsbaan lippesmakkend afprevelden. Zelfs de zangers op het oksaal deelden bij tusschenpozen hun indrukken en hooren-vertellen, elkaar mede. En meer dan eens hoorde men, van hier tot groote ergernis, in het schip der kerk ingehouden geglchel. Na den goddelijken dienst werden de helden van n dag" op zekeren afstand nagegaapt en in de maling genomen. Doch beiden wandelden hun weg op, zonder zich aan iemand of iets te storen. Thuisgekomen werden snel de beste kleede ren afgelegd, jan ging de dienstboden op 't veld nakijken en de huisvrouw nam toezicht over het gepotter der meiden. Op kasten, schoorsteenen en rekken veegde zij over vazen, beelden, schilderijen en kwam tot besluit dat een dikke laag stof de antikiteiten ontsierde. Alles moest bij haar blinken als een spiegel. Van huis uit was zij gewoon alles netjes in orde te hebben. Maar zij wist . bij ondervinding dat de Belgen in zindelijk heid van haar landgenooten veel te leeren hadden. Op Hollandsche koestallen was het vaak veel reiner dan in veel boerenwoninDei Memorie vanf Antwoord nopens de Oorlogsbegrooting In dit merkwaardig staatsstuk, dat vrijwel uit een reeks van negaties aan elkaar hangt, komen enkele .beweringen voor, die of een scheeve. voorstelling van zaken geven f in strijd zijn met de waarheid, en die daarom niet onweersproken mogen blijven. I. De Minister stelt op den voorgrond, dat een overrompeling van onze strijdmacht niet voor uitgesloten moet worden gehouden. Daarom moet de weermacht gemobiliseerd blijven. : En dan luidt bet verder: Met dezen eisch van paraat verweer is. het onvereenigbaar de troepen, die tot onmiddellijk optreden beschikbaar worden gehouden, te bezwaren met een overmaat van- onstrijdbare landstormrecruten, wier aanwezigheid bij het veldleger op het oogen blik, dat wij in oor log moeten geraken, het spoedig marschvaardig- .maken der korpsen zou belemmeren etf wier afvoet alsdan naar de depots het spoorwegvervoer1; overmatig zou belasten, juist ter plaatse waar en op het tijdstip, waarop van de spoorwegen het hoogste rendement moet worden gélscht voor , de terugkomst van de verlofgaatgers onder de wapenen en het gereedstellen van de strijd macht overeenkomstig de eischen van den dreigenden toestand." Deze passus gaat kennelijk in tégen den hij de behandeling van de noodlandstofmwet aan bet licht getreden, en thans ook weer in het ??#. V. uitgesproken wensch, om zich binnen *kortentijdÈheen te slaan door de oef ening der landslormiichtingen en aldus in korten tijd tot oen algemeenen dienst plicht te gerakeit, vj fTegen de^in, de M. v* A. gegeven voorstelljngswtjzë valt aan te vaere»: a. Dat 'eenbelangrijk deel dw strijd macht reeds thans overeenkomstig de eischen vaaf;dfn 'dnstgenden toestand" op" ' b. DaÉt bjf xie Mobilisatie op l Aug. '14 nagenoeg alle vertofgangèrs -door de spoor wegen "binnen .'én- etmaal vervoerd zijn. Daar de man thans nmaal per 10 dagen n dag met verlof gaat, zou bij overrom peling slechts 1/10 van onze krijgsmacht vervoerd moeten worden. c. Dat de aangevoerde bezwaren in ieder geval slechts die deelen van het veldleger betreffen, die op korten afstand achter de grens gelegen zijn, en voor de rest onzer krijgsmacht van nul en, geener waarde zijn. d»Dat, zoo men het bezwaar van de spoorwegen met onstrijdbare landstormrecruten" op den aag der overrompeling een overwegend nadeel mocht achten, zon der eenige moeite een regeling ware te ontwerpen, waarbij die recruten het eerste etmaal te voet marcheeren in de richting van het hart des lands en zoo noodig eerst daarna van spoor of boot gebruik maken om de oorlogsstandplaatsen der depots te bereiken. Dit laatste argument doet o.i. de deur dicht. De in de M. v. A. gegeven voorstel lingswijze riekt, te midden van den volkerenstrijd, op onbegrijpelijke wijze naar den militair-bureaucratischen geest van ons vredesleger en het non-possumus", waar aan men helaas maar al te zeer gewend is. De geheele betoogtrant doet denken aan die van de Autoriteit, die naar aanleiding van een vraag van een Kamerlid naar rel letjes in het Zuiden des lands, het strijdig achtte met, en gevaarlijk voor de belangen onzer defensie, om op te geven, welke troepen op een bepaald oogenblik te Tilburg in garnizoen hadden gelegen. Dit terwijl de Duitsche grensposten en patrouilles onzer troepen de nummers van kragen en schouders kunnen lezen, en een ieder, dus ook ieder vreemdeling, zulks in elk kantonnement en dus ook in Tilburg kan doen! II. De minister ontkent, dat het legerbestuur ten aanzien van de legering der manschappen op de voor hun zaken en hunne huisgezinnen gunstigst gelegen plaatsen niet de medewerking zou hebben verleend, die het had kunnen verschaffen." Hiertegen zij opgemerkt, dat onze krijgs macht begin Aug. 1914 is opgesteld overeen komstig een in vredestijd opgemaakt plan, dat onmogelijk rekening kon houden met den thans bestaanden internationalen politieken strategischen toestand. Nu de mobilisatie zoo lang duurt, eischt voor ons de strategische toestand om in bepaalde gedeelten des lands veel troepen bijeen te houden. De grensiHiimiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii .......... UMI ......... m, ...... gen hier te lande. Zij beval dat het koperwerk, de tinnen schotels, het heel keukengerief 's avonds na 't eten moest gepoetst worden. Vrouwlie-handen mochten nooit stil staan. Zij maakte heel wat opmerkingen, plande zooveel huisveranderingen dat het de meiden kriegelig om 't lijf werd. Gelukkig kwam er afleiding in dit akelig vervelend gezeur. De suikeroom kwam kuchend goeden morgen zeggen en vernemen hoe 't jonge nichtje het maakte. Dit was wel gedaan. En weder begon haar losse tongte roeren overhaar nieuwe verordeningen, over het gedane onderzoek, over pannetjes en keteltjes, over de slordige meiden, die voor een goede opmerking snel de onderste lip lieten hangen. In een huishouden moet op alles gelet worden, d'r mag geen kruimel van tafel ver loren gaan," was het amen van haar lang oremus, dat oom best beviel. D'r steekt het hem juist in, kind, in 't bijeenhouden. Een cent moet men tien keer in de vingers ronddraaien eer men hem laat rollen." Zoo denk ik er ook over, maar dit is de meeste lui en bijzonder het dienstvolk niet in te prenten." Intusschen kwam Jan uit het veld terug, verwelkomde den goeden nonkel. Ze moesten beiden maar wat de kamer ingaan, terwijl zij voor het middageten zorgde. Oom vond het uitstekend en verzocht haar na gedaan werk hem wat gezelschap te houden. Hij hoorde haar zoo gaarne spreken. Jan werd door oom Koob geluk gewenscht. Beter keuze kon hij nooit gedaan hebben. D'r zat werk, overleg en spaarzaamheid in. (J* dom. H E. IN R l ;VAN BEUGEL COIFFEUR DE DAMES 49RCÜULIER5GRACHT (GESLOTEN HUIS) AMSTERDAM ] HENIMÉTEINTURE GEGARANDEERD OnSCHADELUr; ^ NATUURLIJKE KLEUREN llllllllllllllUUillllllllllllllllllllillllltlllilllllllllilllllllllllllllMIIIIIIIIIIIII troepen uitgezonderd, eischt thans geen enkel belang, dat in het gehucht X het onderstel Y wordt gelegd. Nu door het krijgsbestuur eenmaal periodieke verloven zijn ingesteld, ware het gewensöht de troepen, vooral in den winter langs de spoorwegen te leggen en zoo dicht bij huis, als de strategische toestand zulks gedoogt. In strijd hiermede zijn tal van onderdeden voortdurend verder van huis geschoven, en liggen sommige op 6, 8 en 9 K.M. van de naastbijgelegen sta tions. Wat dit beteekent voor den gewonen man, die niet over een rijwiel beschikt, vooral bij storm, sneeuw en vorst, wordt eerst recht duidelijk, wanneer men weet, dat de laatste militaire treinen naar het Zuiden des lands hunne eindpunten in theorie omstreeks n uur. in werkelijkheid meer malen om twee a 3 uur 's nachts bereiken. III. De meening, dat in de afgeloopen maanden weinig groote oefeningen met de troepen zouden zijn gehouden, moet op onjuiste inlichtingen berusten." Die inlichtingen zijn echter maar al te juist. Bij verschillende grootere eenheden van ons leger zijn veel te weinig, en in de laatste tijden geen groote oefeningen ge houden. Het wegstoppen der onderdeden in kleine dorpen en gehuchten ver uit elkaar, waardoor men b.v. een divisie niet op n oefeningsdeel in haar geheel bijeentrekken kan, is mede hieraan schuld. BEROEPS-MILITAIR Nieuwe boeken van deze week: Dr.Z. KAMERLING, De Rijks Hoogere Land-, Tuin- en Boschbouwschool te Wageningen, 56 pag., f 0.75. Haarlem. H. D. Tjeenk Willink & Zoon. Christelijk-Spiritisch-Socialisme door een Medium, 60 pag., f 0.60. Haarlem, P. C. Wezel. KAREL WASCH, Omdwal ngen uit het land der liefde, 92 pag. Amsterdam, W. Versluys. ALEXANDER GRAY, De schoof der aanbid ding, 84 pag. London E. C., Thomas Nelson & Sons Terechtstelling van Miss Cavell te Brussel (gevoerde correspondentie) 26 pag. London E. C., Thomas Nelson & Sons. Jan's oogen straalden van dartele blijheid. Ook de pastoor kwam kennis maken met de nieuwe parochiaan. Een bittertje werd gedronken, een sigaar opgestoken op de gezondheid en het geluk van de twee jonge vereenigde levens. Toen de dorpsherder onder wat opgewekt gekout zijn vijfde druppeltje opslurpte, beierde de kerkklok twaalf uur. Zijn tijd was gekomen. Jan wilde nog eens inschudden, maar de geestelijke weigerde. Het was goed geweest. Hij klopte de jonge vrouw op de schouders: Kind, veel geluk en tot later. Goeden dag samen." Dag, heer pastoor." Nu ijlde de vrouw naar het haardvuur, ontdekselde een paar ketels, proefde met de potlepel aan de ziedende soep, stak dan met een vork in de rookende aardappelen. Knechten en meiden kwamen zonder roepen binnen. Het klokgelui en hun hongerige magen zeiden hen ja dat er thans gelepeld en gevorkt moest worden. Jan vroeg inlichtingen over het afgelegde werk en schreef hen voor wat er 's namiddags moest verricht worden. De meiden kwamen van den stal, stelden het etensgerief ter tafel, schepten op. Boer en boerin tafelden in de kamer. Onder weinig gepraat, veel blazens, werd de soep bij vele tusschenpoozenter keele gejaagd. Ze leek aangebrand en te weinig gezouten. Aardappelen kwamen dampend ter tafel, die met wat ajuinensaus opgestoofd waren. Trien keek naar een pannetje met wat vleesch maar bespeurde nergens iets. Pier smeet met driftige hand zijn eetgetuig neer. De ander rinkelden op hun tellooren. , PR1J3Y6RLAGING BeLANGRIJKe PRIJSVERLAGING BCGINT l MAANDAG 5 JANUARI M6TZ&CO AMSTCRDAM sGRAVölHACe miiniiiii i nul MINIMI MIMI muil uiiiiiiiiiiiiiuui uu iiiiiiu i i immuun RT. HON. A. J. BALFOUR, Nameen jaar Oorlog, 10 pag. London E. C., Thomas Nelson & Sons; Mgr. ALFRED BAUDRILLART, Duitschland's Oorlog en het Katholicisme, 215 pag., f 0.90. Amsterdam, A. H. Kruyt. Gedenkboek der Wereldbibliotheek, 19051915. Amsterdam, Mij. voor Goede en Goedkoope Lectuur. TH. SCHIEMANN, Un Calomniateur, (reponse h l'auteur de J'accusse") 68 pag. Berlin, Georg Reimer. LENA C. DE BEER, Het Keerpunt, 111 pag., f 1.50. Amsterdam, N. V. Theosofische Uit gevers Mij. H. GRAS, Siem Pompei in België, 252 pag. Amsterdam, Scheltens & Giltay. HEINEKE & KUIPERS. De Knutselaar, (serie I Figuurzagen serie II Houtsnijden) f 0.60. Amsterdam, Scheltens & Giltay. (Vervolg zie pag. .12) Inhoud van Tijdschriften La Revue de Hollande (December). Paul Adam, La Marseiliaise. Henri van Booven, Imperio, nouvelle. Nandor de Solpray, Poème. Armand Sunier, La question des langues en Suisse. Marcel Vanderauwera, Les villes martyres, poème. Francis de Miomandre, Voyage autour de ma table. P. Valkhoff et J. Fransen, Voltaire en Hollande, Roger Gaillard, Prière, poème. Jules Sageret, Les Bulletins raisonnés de la guerre, Jusqu'au bout. L'Attitude de M. Romain Rolland, Andre Fontainas. En marge de la mêlee. Dr. Frederik van Eeden, Lettre sur Romain Rolland. Ch. Herbiet, A. D. L. Mague, Revue des Revues allemandes et anglaises. IIIIIIIIIIIIMIIItllllt lltuillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll De Wriengin-boom Tegen den spiegel klaren maanlicht-stroom met diepen, blauwen ondergrond der lucht staat daar, met ruigen kop, de wriengin-boom zachtkens te domm'len als in droom genueht. De vooglen zijn gedachten?sluimren loom in 't donker loof, na blijde hemelvlucht. En tóch, als vlogen ze fmmer, zelfs in droom, maken zij nu en dan een zacht gerucht. Als sluimer straks mijn oogen teeder sluit, doe Gij mij nog schoon ijl en vaag bevroeden 't verblindend wonder, dat ik wakend zag, Des morgens, als der vooglen blij geluid, zoo moge jub'lend gaan tot aan Uw voeten mijn danklied voor Uw glorie-rijken dag. Die meent wel dat we in den vasten leven l" merkte Ties op. Best mogelijk," zei Trien. Schrale jammer gaat hier voor goed beginnen l" Doch als wij geen vleesch krijgen, dan verdom ik heden een steek te werken." Laat ons maar met eten en arbeiden staken" Zoo gezegd, zoo gedaan! Met vorken en lepels werd er fel op tel looren en tafel geslagen. 't Is hier een magere proviand, op hand o, jerimimi, o jerimimi" zong Ties op eens luid. o Jerimimi, o. jerimimi," zongen de ander in refrein. Wat is hier gaande?" driftigde de bazin. Wij wachten op vleeschl" donderde Pier. Gij zult er ook wel voor een dag zonder kunnen," wedervoer de jonge vrouw. Zoo zijn we het niet gewoon. En als wij geen vleesch krijgen, dan ziet ge maar naar ander volk uit," dreigde Pier, die vuurrood van woede werd. Zoo zij meende, dat ze op 'n smoutbiegel, wat aardappelen en flauwe soep konden werken, dan was haar naam van den eersten dag gemaakt. Van heftige woorden, van leelijke ver wijtingen kwam het tot daden. Met een zwierenden-zwaaienden arm smeet Pier de tellooren op den grond rinkelend stuk en wilde hij Jan en de vrouw te lijve, die snel de deur voor zijn neus toesmeten en grendelden. Met handen sloegen en beukten nu de dienstmeiden en knechten op de deur, verwenschten de saamgekoppelde beesterij, danBOUWT te Nurispeet. Mooie boschrijke terreinen. Spoor, Tram, Electrisch licht, Telephoon. Inlichtingen Maatschappij D E V EL U W E", Nunspeet TAMINIAÜ'S ? JAM VRAAGT TANDMIOOCltrt - American Eau de Cologne wordt het MEEST gevraagde Merk. Imp.: JEAN MULDER, Sloterdijk. TRADB Le Cognac Martell est garant! comme tant Ie produit naturel des vins récoltés et distillés dans la région de COGNAC. Agents: KOOPMANS en BRUINIER, AMSTERDAM. sten, sprongen en zongen door de breede keuken, En als ze hijgend met hun lawaai ophiel den, riepen ze nog heden vertrekken wij." Zingend trok het verbitterde volk de straat op, vertellend hun wedervaren aan allen, die het wilden hooren, verder ging het herberg in, herberg uit. Intusschen kwamen de jonge gehuwden aan 't preutelen en aan 't kijven. Lisebeth wilde niet toegeven. Dat was nergens dat het dienstvolk 's morgens en 's middags vleesch kreeg. De loonen waren zoo al hoog genoeg. En men mocht de lui zeker niet verwennen. Als zij over het huis houden niet meester was, dan trok zij on middellijk de grens over. D'r woonden heel wat beter arbeidskrachten. Dit dreigement pijnigde Jan geweldig, die 't gebeurde erg betreurde en schrik had voor het opgewonden volkje, dat tot alles in 5>taat was. Haar kon het niet schelen, maar zoo'n bucht, zoo'n schoelies in het huis, wilde zij volstrekt niet meer. En toen, dan eenige uren later de half bedronken dienstboden alles kwamen ver zakken en verpakken, verborg zich de jonge vrouw in een kleerkast. Jan wilde het ivolk overreden. Doch te vergeefs. Overal en beter dan hier waren brood en loon te vinden" klonk hun laatste afscheids woord. Jan bleef alleen, en zuchtte, boven hoorde hij zijn jonge vrouw tieren.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl