De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1916 5 maart pagina 10

5 maart 1916 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 5 Maart '16. No. 2019 Geheimhouding van Krijgszaken (Ingezonden) Het is bekend, dat inzake de beteekenis, toe te kennen aan geheimhouding van defensiebelangen, de meerlingen zeer uiteenloopen. Terwijl de eene redeneert: het doet er allemaal niets toe, het komt in oorlogstijd uitsluitend op intrinsieke weer kracht neer en men maait dan inzake de verdediging des lands, wat men in vredestijd aan weerkrachten in het volk heeft gezaaid, is de ander uiterst voorzichtig en beweert, dat de oogenschijnlijk onbeduidendste weten schap voor den belager van het grootste nut kan worden, den ondergang van het eigen vaderland ten gevolge kan hebben. De wetenschap, dat soldaat P. van het regi ment Q. op dag R, in gehucht S. in kantonnement lag, zou de veiligheid van het geheele leger in gevaar kunnen brengen! Wij zullen ons voor het oogenblik in deze questie geen partij stellen. Genoeg is het voor ons betoog te constateeren.dat de opvat tingen van het Krijgsbestuur veel dichter bij de laatste dan bij de eerste,, boven aangeduide richting vallen. Reeds in gewone tijden wordt met pijnlijke zorg en schroomvallig heid gewaakt en te velde getrokken tegen iedere openbaarmaking van z.g. geheimen (doorgaans: geheimpjes") der landsver dediging en onder de bestaande omstandig heden is dit nog een graadje erger geworden: l o. Op alle manschappenkamers en -ver blijven moeten duidelijk zichtbaar de ver bodsbepalingen opgehangen zijn nopens mededeeling van standplaatsen van korpsen, gesprekken dien aangaande in spoorweg wagons en koffiehuizen. 2o. Het vermelden der standplaatsen van de betrokken afzenders op de rugzijde der enveloppen is ten strengte verboden. Men moet zelfs voor zijn naaste omgeving ver zwijgen, waar men zich bevindt. Behalve de in zeer algemeenen zin gestelde adressen der veldpost, mag niets bekend zijn. Tegen de bepalingen, vermeld sub l o en 2p wordt zeer veel gezondigd. Meermalen ziet men bij de aankondiging van huwelijken van militairen in de dagbladen tevens hun standplaats vermeld. In een onzer grootste couranten kon men onlangs een advertentie lezen vaneen koopman, die een of ander uitvoerartikel te koop aanbood. De man was tevens militair, heette P. en lag in de in fanterie (of de artillerie?) kazerne te L.\ In de lijsten van nieuwe leden Van den A. N. W. B. kan men zien, dat sergeant R. op fort A. is ingedeeld, enz. Zelfs werd eenmaal een luitenant ter zee lid, dienende aan boord van H. M'* S. liggende in de haven van H. 1). 3o. In antwoord op een vraag van den afgevaardigde v. N. nopens de relletjes, die den jongsten zomer te T. zouden hebben plaats gevonden, antwoordde de betrokken Minister, dat mededeeling van het nummer van het daarbij betrokken korps in strijd was met de belangen der landsverdediging! Dit, waar de Duitsche grensposten aan onze 1) Opzettelijk houden wij naam van schip en haven geheim. Het verhaal is trouwens zes maanden oud. grenswacht de nummers van de kraag kun nen lezen en een ieder te T. precies kan zien, of kan gaan informeeren, welke troepen aldaar verblijf houden! 4o. Onlangs is wederom een strenge aan schrijving omtrent mededeelingen inzake standplaatsen van korpsen en troepenver plaatsingen den Autoriteiten der Landmacht door den Opperbevelhebeer toegezonden 2). Die aanschrijving bevat o.a. deze zinsnede: Zij (n.l. de bewuste mededeelingen) be wijzen tevens het verregaande gebrek aan ernst en plichtsbesef der betrokken militai ren, die niet schijnen te bedenken, welk groot nadeel zij door zulke mededeelingen aan Nederlandsche belangen kunnen toe brengen." Dit aller is tot daaraan toe, in ne lijn en teekent duidelijk de opvatting van het krijgsbestuur ten aanzien van de hier be sproken quaestie: een opvatting in minutieuzen zin. Doch nu stellen wij deze vragen: a. Waarom dan ook niet de vredesgarnizoenen geheim gehouden ? Immers, ook deze staan aan strategische overvallinsen bloot? " b. Waarom de regimentsnummers op de kleeding van den Nederlandsche soldaat ge handhaafd of ingevoerd ? Deze stellen, vooral bij uitrukkende diensten, eiken, ook vreem den belangstellende, in staat om de dis locatie van het Nederlandsche leger der troep van kraag en schouders te lezen. c. Waarom dan niet geheim gehouden, eerst dat de jaarklasse der landweer x, toen ij en z daarvan huiswaarts zijn gezonden? Het gaat daarbij toch niet over de plaats, waar P. of Q. in kantonnement ligt, doch over een merkbare verzwakking van de 2) De betrokken chefs leeren den inhoud daarvan altijd hèeerst uit de courant kennen. tot onmiddellijk optreden gereed zijnde krijgsmacht. d. Wat te denken van het verregaande gebrek aan ernst en plichtsbesef der betrok ken militairen," die juist op het oogenblik waarop de betrokken Minister m zijne Mem. van A. schreef, nog van, oordeel te zijn, dat men een overrompeling niet voor uitgesloten mag houden", een verlofregeling uitgaven en openbaar maakten, waarbij van 20 Dec. t/m. 7 Jan. d.a. v. bijna dagelijks 1,15 der sterkte voor 4 dagen met verlof kon worden gezonden, zoodat de mogelijke overrompelaar op zijn vingers kon natellen, dat van den 23en Dec. 's middags tot en met den Ten Jan. 's avonds, steeds in de middaguren 5X1/15 of 1/3 der vechtsterkte ontbreken zou? Het ging hier niet over de standplaats van «en enkelen milicien, laat staan een enkel korps, doch over het ont breken van 1/3 der effectieve sterkte van de geheele Nederlandsche krijgsmacht, waar van natuurlijk onder de bestaande omstan digheden tal van korpsen kort achter kust en grenzen liggen. Welke woorden zouden de betrokken autoriteiten wel hebben gehad l voor het verregaande gebrek aan ernst en 1 plichtsbesef van den betrokken militair", indien deze of gene eens ten aanzien van N korps of onderdeel in de courant had durven schrijven: Van en met 23 Dec. n.m. tot 7 Jan. 's avonds zal aan de sterkte van het Xe regiment 'Is ontbreken. Overrompelaar, sla dan je slag". Als men het vorenstaande overdenkt en de hierboven genummerde feiten naast de geletterde vragen legt, dan wordt het moei lijk om den draad inzake geheimhouding van defensiebelangen vast te houden ; moei lijk ook om de vraag te beantwoorden, of de leiding van het krijgsbeleid in handen is van de flinksten onder de flinken uit de geïncarneerde weerkracht der natie dan wel in handen van een kaste, die inzake defensie belangen en -geheimen loslaat, wat zij wil en dompert naar beneden. OPMERKER, die zijn opmerking opzettelijk voor alsnog in de pen heeft gehouden. iiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimmii Inhoud van de Maart-Tijdschriften: De Socialistische Gids: J. H. Schaper, Kink in de Kabel. - J. J. de Ko. de, Het Kiesrecht II. G. S. Adama van Scheliema, Over Idealisme, P. Hiemstra, Winsten en Loonen in het Landbouwbedrijf. Dr. Th. van der Waerden, Het Taylorstelsel III. V. v. d. Gues, Het Engelsche Socialisme in den Oorlog. Feiten en Cijfers. Boekbespreking. Tijdschriften. Overzicht. Bibliograiie. De Schakel: Dr. J. H. Gunning Wzn., School en Godsdienst II. Prof. mr. Ph. Kotmstamm, De l''acultatiefstelling. Mr. M. J. A Moltzer. De Dienstweigerin^sactie. Prof. mr. Paul Scholten, De Val van Treub. De De=sous. Bcluny en Re1 hl: In Memoriam: Jan Ligthart -j-. De overheid contra het vrije" huwelijk, door H. G. Mensen en Opp rmensch, door Bona Fide. Lees tafel. Op den Uitkijk. Alleen maar Marjan ! II, duor Bona Fide. Ne Ierland: G. van Nes-ljylkens, De Kederijkerskamer van Vcendorp E. vanEc<-Rutgers,Ka iwaroe. Joh. W. Broedelet, Het aardige kind. G. De"LiefdeJuul Horn, Madonna del Granduca YvonneS. Slicher, Zwakheids moment. Joh. Huizing, Schemer-bedevaart. Yvonne Slicher. Open wonde. Levens avond. Eenzaamheid, De Gids: A. Koland Holst, Van het overmactitige leven Joost Mendes, Het geslacht de Santeljaao's II. Prof. dr. J. Vürtheim, Homeros. Dr. Jan Veth, Herfst. Dr R, A. Reddingius, Een Wereldbeschou wing I- Mr. Th. H de Meester, Treub's belasting voorstellen. Marcellus Emants, Pathologie in de litteratuur, met een naschrift door Carel Scharten. Dr. Jan Veth, Vredes-verwoestingen Mr. D. b'ock, Het inlandsch onderwijs in Ned.-lndië. Wally Moes. Een Larensche moeder. P. van Schilfgaarde, Najaar. J. de Meester, Het Tooneel. Biunenlandsch Over zicht. Buitenlandsch Overzicht. Bibliographie. Nieuwe Banen, Dr. A. H. de Hartog, Pantheïsme. Ingekomen vragen. STOOMBIERBROUWERIJ 'T HAANTJE HAANTJE'S PILSENErVBIER ONOVERTROFFEN AMSTERDAM Het POOL'S 0(101 mondwater dankt zijn groot succes aan zijn URENLANGE ANTISEPTISCHE NAWERKING en zijn heerlijk ver frisschenden smaak. Per heele flacon, toereikend voor eenige maanden ? O.9O. Maison de Jager & Zn. Confiserie-Patisserie. AMERSFOORT. TELEFOON 115. RATIO onmisbaar voor het vlijmscherp aanzetten en slijpen van alle merken Veiligneids-scheermessen Qroote besparing;! geen weg werpen der mesjes meer, bij gebruikmaking onzer door vak lui geroemde slijp- en aanzetmachine RATIO". Werkt met riem en steen, maakt ieder mesje voor vijligheidsscheerapparaten Hjmscherp. De machine stelt 't mesje auto matisch, waardoor botsltfpen absoluut buitengesloten is.' De aanschaf fin gskosten haalt men er in korten tijd uit, daar de mesjes altyd bruikbaar blijven. Onrergiytbaar. 10 Bultenlandsche patenten aangevraagd. Overal in alle beteren staalwarenzaken verkrijgbaar. Yerlangt uitsluitend RATIO". Waar niet verkrijgbaar wende men zich tot den <fe eenigen contractant voor Holland en Koloniën: ^ %, LEOPOLD NABARRO, Amsterdam. Tel. Z 4808. 4^ ** Prijs slechts f 6?in fijn leder etui. Gar.v. ieder stuk. ' Voor Amsterdam uitsluitend verkrijgbaar in De Bijenkorf'. s-s D O SE B HBO :?= Het BADHOTEL en het STKAIfDHOTKI, bieden door hunne gunstige ligging aan zee en bosschen, een b ij zonder aangenaam zomerverblijf. Tennisveld. Juni en September reductie. Nadere bijzonderheden en prijs opgave worden gaarne verstrekt door DE DIRECTIE 'oÜErdamsche Maarscbappij van verzekering op herleven .Ou de Haven Ka de N r l. Plan C, Rotter dam. Levensverzekeriüg in iederen vorm. Concurreererde tarieven. fe Directie Telf. 1240 (Directie 1239) f P. B. MEES> J. BEOSTING. ELECTRISCHE LUXE TT T l H l O H nAlTAki lit JUU. U ZlN/J AMSTERDAM, TELEFOON 4611 Z. SPECIALITEIT IN ALLE BB.OODSOOB.TEN. HU Mister's Voics VOLLEDIGE OPERA. in Uw eigen Huis voor de lansre winteravonden yoor altijd ! Hoe 1 Evenals andere muziekliei hebbers door het moest volmaakte muziekinstrument van onzen tijd, de HIS MASTER'S VOICE" Groote keuze in de meest artistieke records bij onze agenten. Voor Amsterdam: 12 Reguliersbreestraat. The Gramophone Company (Agency). Compleete Catalogi gratis en franco direct van THE AfflLERICAN IMPORT COMPANY, 22a AmsTerdamsche Veerkade, DEN HAAG. MiPLEM BRAND VAN 1846 VERZEKERT OOK Peter LES S Co. Paleisstraat 4 en 41 Amsterdam. AFDEELING L APS l LAPSA LAPSA!!! LAPSA patentmiddel voor het doodeu en yoorkomen van Houtworm in Meubelen enz. Verkrijgt), bij alle solide Drogisten. Inlichtingen a/d fabriek. L APS A, Schellingwoude No. 41. Telegr. adres: HAPAM. AMSTERDAM. Fabriek Tan alle soorten ELECTRISCHE APPARATEN als: OLIESCHAKELAARS, SCBEIDINGSSCHAKELAABS, HEFBOOMSCHAKELAARS, AUTO MATEN, ZEKERINGEN, KABELSCHOENEN, CONTROLLERSjVERWARMIJSGSAPPARATEN, FITTINGEN, enz. HOOGSPAMNIN GSSCHAKEL AARS, SCHAKELZUILEN. "Vrasgt prijsopgaven. STEUNT DE NEDEULANDSCHE mDUSTKIE. EZchte Italiaansclie MACARONI Spaghetti-Mezzani-Nouilles extra extra kwaliteit direct uit Italië geïmporteerd onder de controle van de N.O.T. Verkoop aan particulieren Kislje van 25 pond netto van elke soort franco huis f 7.5O. Kistje van 16 pond netto 3 soorten gesorteerd franco t 5. Voor en gros speciale prijzen. Telefoon Intercommunaal 750. J. COLMAYER, Italiaansche Firma 62 v. Pallandtstraat, Arnhem. DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts ? 1.65 per kwartaal DE NIEUWE FINANCIER EN KAPITALIST met REGISTEBS en UITLOTIN.GSBLAD, onder redactie van S. F. VAN OSS, Firma VAN Oss & Co., Commissionairs in Effecten. Verschijnt driemaal 's weeks en levert beschouwingen over financieele vraagstukken van den dag, bespreekt alle nieuwe emissies, toetst de koersen der fondsen aan de innerlijke waarde, geeft aan hare abonnés op aanvrage gratis met redenen omkleede adviezen op het gebied van geldbelegging en speculatie en geeft verder op onbepaalde tijden gratis een Uitlotingsblad, bevattende alle uitlotingen en een lijst van alle Ontvangsten en de Vaste Lasten der Voornaamste Amerikaansche spoorwegen. Na afloop van elke drie maanden wordt aan de abonnés gratis toegezonden eene driemaandelijksche inhoudsopgaaf, en verder bij het einde des jaars een volledig Register van alle berichten, beschouwingen, uitlotingen, coupon- en dividendbetalingen, etc., welke in de N. F. en K. in den loop van dat jaar voorkwamen. Prijs per kwartaal ? 4.?franco per post. Afzonder lijke nommers *5 cent. Buitenland ?5.30 per 3 maanden. Men abonneert zich bij de firma P. NOORDHOPF te Groningen en kan elke maand een abonnement aanvangen WINCARNIS. UITSTEKEND TONICUM. Bestaande uit prima portwijn. vleeschextract en moutextract. Bekroond met gouden medaille Wereld-tentoonstelling Brussel ("10. WINCARNIS is een /eer aangenaam smakende, toniseerende wijn, aangewezen bij verschillende zwakte, toesta uden, uitputting, bloedarmoede en reconvales cent ie. Prijs per groote fl2ECh / 3.- ; per kleine t'esch ? 2. . Verkrijgbaar bij alle Apothekers en Drogisten; en bij den Uene;aalAgent voor Nederïa.i.,: P. OESSEKS Leidschekade 64, Amsterdam. Onder voortdurende controle van Ur. P. J. SCMIi;vi;|..\ BORÜAlAN, , Mosseltrap 2, Rotterdam. DE WIJN DES LEVENS. Aanbevolen door meer dan 10.000 Doktoren. Verschenen de 10e druk van Atlas van Nederl. voor Wielriiders, bevattende elf Kaarten, dua van elke provincie, met aanwijzing der af standen van plaats tot plaats in Kilometers en vermelding der soort van wegen. Deze Atlas zenden wij franco per post (na ontvangst van bet bedrag in postzegels of per postwissel aan ons adres) voor slechts VIJF Elf DER TIG CENTS. Imsterdam, Van lolkioa A Warendorf DAAN HOEK8EMA VORMEN ZONDER PLAKKEN" zijnde No. 1?38 onzer geheel nieuwe serie De Wereld in het Klein" Alom te bekomen voor 7^ cent per plaat of in fraaie mappe met; 8 platen 60 cent. Uitgave GEBRs, KOSTER, Leliegracht 31, A'dam.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl