12 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 5 Maart 16. No; 2019 V Ik l' v Engelands heerschappij ter zee niet onmo gelijk ware gemaakt. Behoudens enkele toe vallige uitzonderingen konden transporten van overzee toen de Duitsche havens niet meer bereiken. Van welken omvang dientengevolge de buitenlandsche handelsbeweging van de Ver. Staten van Noord-Amerika in 1915 is ge weest, kan uit de navolgende maandelijksche opgave van in- en uitvoer (in millioenen dollars) blijken. Ter vergelijking is daarbij gevoegd de opgave van het jaar te voren: maand, uitvoer invoer jan. Febr. Maart April Mei «i Sept. Oct. Nóy. Oec. 1914 1915 1914 1215 204 268 155 122 291 148 125 296 294 274 269 268 262 174 188 163 161 157 154 110 156 195 204 246 298 335 331 350 183 174 164 158 160 130 140 138 126 114 158 161 142 158 143 142 151 149 164 172 overschot 1914 1915 49 26 5 11 3 l 6 16 47 78 132 -20 146 166 138 133 132 111 125 120 147 186 167 187 feh,jaar 2112 3545 1790 1787 312 1758 ' "E«n yoordeelige handelsbalans van meer dan l % mniiarden dollars in n jaar is voorzeker een resultaat, dat eenig in de geschiedenis van den wereldhandel mag worden genoemd. Wél was men in de Ver. Staten sedert een aantal jaren gewend aan een voordeelig overschot van uit- en Invoer, maar dat het ditmaal zeer buitengewoon is, kan uit de volgende opgave (in millioenen dollars) van het jaarlijksche overschot sedert het begin van deze eeuw blijken. jaar uitvoer invoer jaar uitvoer invoer 1900 1477 829 1908 1752 1116 1901 1465 880 1909 1728 1475 1902 1360 989 1910 1866 1562 1903 1484 995 1911 2092 1582 1904 1451 1035 1912 2399 1818 1905 1625 1179 1913 2484 1792 1906 1798 1320 1914 2112 1790 1907 1923 1428 1915 3545 1787 Een opmerkelijk verschijnsel staat tegen over die groote omzetten en winsten van 1915, n.l. dat het aantal faillissementen in de Ver. Staten in dat jaar grooter is ge weest dan in eenig jaar te voren en wél 22156 tegen 18280 in 1914. Maar het totaal der passiva was kleiner, n.l. 302.908.989 dollar tegen 387.908889 dollar, waaruit ge noegzaam blijkt, dat het de kleinere zaken waren, die het bijltje er bij hebben moeten 1 neerleggen. Onder de terugwerking van den oorlog was vooral in het eerste kwartaal van 1915 het aantal faillissementen groot, evenals de ongedekte schuldenlast. In de zuidelijke staten kwamen de meeste gevallen van ingebreke-blijven voor, n.l. 29 pCt. van het Totaal. . Voor de groote ondernemingen was het daarentegen een zeldzaam goed jaar. Behalve de metaal-nijverheid, profiteerde 'daarvan ook de scheepsbouw, waarvoor de {oede tijd nog gerulmen tijd zal aanhouden. O. a. bouwt een werf nabij Phlladelphia thans 3 vracht-stoombooten, 4 passagiers booten en een stoompont, alsmede voor de oorlogsmarine der Ver. Staten 3 torpedojagers. Een werf nabij Detroit heeft nog 8 groote vrachtstoombooten en een transport schip, een werf in Massachusetts 5 vracht stoombooten en 2 groote tankschepen in aanbouw, alsmede 2 duikbooten, waarvan n voor Amerika en de andere voor Spanje is bestemd. -En de financieele groepen, die voor de leeningen van Engeland en Frankrijk het noodige bezorgden, zullen evenmin over onvoldoende winsten hebben te klagen. 4/3--16. v. D. S. e * B fififiiiifiiimmiiiiiiiJiiiiiiiiiifiJmiiiiimiiiiiiiiJitffiiiiimrtiiiifffiiiifiiif Meina Irwen de Danseres teekeningen voor de Amsterdam mer" van Daan de Vries. ..HviVtLPE. Wanneer het dan waar is, Meina Irwen, hetgeen velen den dichter nazeggen, dat er dingen tusschen hemel en aarde zijn, wier bestaan wij nimmer gekend of vermoed hebben, dan waart gij tot en met Zaterdag namiddag j.l. voor mij een van die verras singen. Want Zondag zag ik u dansen. Het was een kille, onaangename Zondag, en de stoelen in het Centraal-theater zijn nog hard, hoewel glanzend van nieuwheid. Vandaar mijne kregelige stemming totdat het doek spleet en ik uw Salom dans zag. Toen wendde ik mij tot mjjn buurman, wiens ademhaling onregelmatig en schor was, en vraagde hem: wie is deze vrouw met de kersroode lippen, wier bewegingen zoozeer te kampen schijnen tegen de wetten van traagheid en zwaartekracht ?" En hij fluisterde mij toe, vertrouwelijk, en zich het klamme voorhoofd wissend met een lila halsdoek: Meina Irwen, de danseres l" Daarop zwegen wij beiden, en zagen toe, hoe de zwoele sfeer van Strauss' muziek, walmende wierookvaten en onwaarschijnlijke Hcht-vervloeiïngen zich aan uwe ietwat onaardsche verschijning voltrok. En ons beider ademhaling zuchtte onregel matig en schor, terwijl wij zwijgend toe zagen ... Daarop volgde het optreden van een violist en eene zangeres, wier pretenties onder scheidenlijk uitgingen tot goedig conscientieusen snaren-voordracht en smakelooszinledig gezang. Eindelijk was het weer uw beurt, en werdt ge zichtbaar als Pierrot. Inzendingen voor deze rubriek gelieve men te adresseeren aan het Redactiebureau, met op . den omslag het motto: ,Confettr. Dr. Ph. K.... Maatregelen tegen ziekten, die men kan voorkomen". (Adv) Het tweede deel zal getiteld zijn: Maat regelen tegen ziekten, die men niet kan voorkomen. * De soldaat met verlof nam de tele graaf in den arm om eenige afspraak te verkrijgen,... en hij kon vrouw en kind toch nog in de armen sluiten". (Msbd.) En ging daarna met z'n ziel onder den arm weer naar het front terug. * In Brandenburg kan men uren reizen, voordat men een boer ontmoet". (Centr.) In Holland is men zoo gelukkig niet: Drukfell'je. Verschrikkelijke briand te Rome". (Limb. Koer.) * Wethouder v. d. Molen (R'dam) ant woordt den heer Richters dat er onder wijzers zijn geweest, die in het huwe lijksbootje zijn gestapt juist om in plaats van 20 pCt. 85 pCt. van hun salaris te ontvangen". En dit keuren wij ten sterkste af. Er is heusch nog wel een andere reddingsplank om z'n financieele positie te versterken. VRAOENRUBRIEK voor Algemeene Wetenswaardigheden Men gelieve de vragen voor deze rubriek in te zenden aan het Redactiebureau, met op den omslag het motto .Leekenspiegel", eo onder opgave van naam en adres (die als vertrouwelijk zullen worden beschouwd.) R. M. te E. Kunt u ook een werk op geven waarin de verdediging van Nederland wordt behandeld? Er bestaan talrijke geschriften over de verdediging van ons land'en van sommige gedeelten daarvan. Ziehier eenige titels: Seyffardt,'De vesting Holland. Neêrland's verdedigingsstelsel voor Neêrland's volk ge schetst. Krayenhoff v. d. Leur, Een schema van de lands verdediging. Aalderink, Onze defensie. Van Gemert, Onze defensie. Van Dam v. Isselt, De stelling van Am sterdam. Rapport omtrent het defensie-vraagstuk, door Alting van Geusau, de Block e. a. Gevers Leuven, Overzigt van Neêrland's verdedigingsmiddelen. Kainos, De Nieuwe Hollandsche Waterlinie. Deze beide laatste werken zijn van ouderen datum, maar nog geenszins verouderd. Het boek van Gevers Leuven was bij uitgave alleen voor Nederlandsche officieren ver krijgbaar. fifltiliHllllififrifiiiifiiitfiitiiiiffflifiiiifiiniiitifiiifiiffitfiiifiiiiifiiffifiiii En weer wendde ik mij tot mijnen buur man, die gedurende het voorgaande een reep Kwatta's manoeuvrechocolade geconsumeerd had, en wiens schorre ademhaling gedurende dien tijd vervangen geweest was door smak en zuiggeruchten. En andermaal vraagde ik hem: Wie is deze vrouw wier schalksheid niet die van de onschuld is, en wier gelaats kleursel amper verteekent den smarttrek om heur mond?" Waarop hij weer zuchtte uw naam, daarbij vernielend het kwatta-soldaatje tusschen zijne nerveus bewegende vingeren. Uw Pierrot-dans, Meina, was zooals deze zijn moet: een vleug van donker-zoete ontbindings-geur, gedragen op herfstwind door het geopend raam van de kinderkamer. Er is een zanger, Marcel Barger, wiens Pierrot voordracht mij altijd herinnert aan een ouderwetsche pantomime. Uw geluidlooze creatie sprak luider tot mij en mijnen, buurman, dan zijne harts tochtelijke liederen het ooit hadden vermogen te doen. . * * In de pauze gaf mijn buurman mij nadere inlichtingen omtrent u: Er wordt te dezer stede," zoo zeide hij mij, telken jare een z.g. kunstenaarsfeest gevierd. Doorgaans mist deze bij uitstek luidruchtige vertooning veel, van hetgeen des waarachtiger! kunstenaars is, en brengt in stede daarvan de eigenschappen naar voren, die den potsenmaker eigen zijn. Op deze feesten nu, die gemeenlijk onder helsch Di"«N DIT La vision de Salomé, en; Anitra's dans. ESTHER DE BOER?VAN RIJK de teekening van Albert Hahn in de Notenkraker, en met diens toestemming gereproduceerd). Mevrouw de Boer-Van Rijk jubileerde Woensdag j.l. aan de N. V. Tooneelvereening, die zij echter zal verlaten. Als reden daartoe mag gelden, dat de directie haar in geen nieuwe rol van beteekenis deed optreden, terwijl zij .eveneens grieven ge voelde tegen de bezetting van stukken als Qettho en Op Hoop van Zegen. De rol van Kniertje vervult zij Zaterdag voor de... 600ste maal. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll IIIIIIIHHimHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHMIMIIIIIIIllllllllllllllllllllllllllllllllnlIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIlmlIIIHIIIIIIIIIIII De lijster Ik zie de lijster, hoor zijn teer geluid Toch is het anders, anders als voor jaren Toen wij nog kleine kinders waren . . . Is de betoovering nu uit? Ruik je 't vergane eikenblad En 't jonge van van berkeknoppen, En zie je alle dennetoppen In bloesemschat ? Waar is de oude schittering ?... Het leven heeft mijn recht gebroken En mij de oogen uitgestoken; Ween stil om wat verloren ging. L. B. BECKING « * * fflffiimmmfifiHimumfiirufilfifimmfHiiirttiiiinnmif IHIIKKMIIIIIII Le Bouquet de Pierrot. getier voltrokken worden, kan het soms zeer stil worden ... een oogenblik... dan danst Meina Irwen..." En mijn buurman vertelde mij verder, en meer van u, terwijl ik nipte aan mijn slechttoebereiden cocktail, en het mij allengs duidelijk werd dat hij en ik, mitsgaders de directeur van het deftigste der Amsterdamsche dagbladen, plus het jongste lid van den Raad van Beheer met zulk een graagte respectievelijk op de derde, eerste en tweede rij plaats genomen hadden: Het was om uw persoon te vieren, die ge uitdanst in uw beeldend bedrijf, dikwijls voor een even ondankbaar publiek als Treub dat gevonden heeft voor het persoonlijke in zijne demonstraties. Mjiddelburg, Febr. 15, 1916. To the Editor of De Amsterdammer. Dear Sir, In your issue of Januari 23, there is an extraordinary article which I am very glad to have had called to my attention by friends in the southern part of Holland. It is Improve Democracy and is in English. I hope it has had a wide reading and has caused full dis cussion. While I agree entirely with it and with all that it implies, l hopeit hasaroused objection and protest, otherwise it is less usefull than it deserved to be. I shall copy parts of Mr. Van Eeden's article flfllllllllllllllllllll In uw Valste Triste hebt ge mij even doen weenen. Dat was niet om u zelve, doch meer om de ontstentenis daarvan, en om de tekst van het verklarend programma. Het geldt hier een zieke vrouw in ijlkoortsen", waarvan het programma o. m. vertelt: De zieke schrijdt zacht, geluidloos voort. In ootmoed heft ze de handen naar omhoog, het lot smeekend haar nog nmaal de levensvreugde terug te geven. Daar dringt de walsmuziek tot haar door. Plotseling ont waart ze spookachtige verschijningen; ze denkt verloren illusies terug te vinden, en wenkt in alle richtingen ; ze meent dansende paren, mannen en vrouwen, te zien En eindelijk: Als de razernij echter haar hoogtepunt heeft bereikt, wordt er op de deur geklopt de deur springt open een luide kreet der stervende vrouw strak ziet ze voor zich uit de verschijningen verdwijnen de muziek houdt op door de deur schrijdt de dood. Onmiddellijk moet ik u zeggen, dat deze illusies" en herinneringen aan levens vreugde" bestaande uit het dansen van mannen en vrouwen in paren" mij niet machtig getroffen heeft, en dat uw uitbeel ding van schrik, door het beven uwer hoog geheven handen, mij onschoon geleek, even als de verklarende tekst." Dan was er de scène de bal, waarover ik niet spreken wil, omdat ge nu eenmaal geen ingénue zijt; ga ne vous va pas! La Danse du Poignard. Maar wat u wél gelukte was de danse du poignard; dien hebben mijn buurman en ik weer in ge meenschap pelijke siddering gevolgd. Ik wil niet uwe uitbeelding ontleden, evenmin als het mogelijk is de symboliek te omschrijven, die in uwe goede dansen is. Deze beeldt ge wellicht even onbewust uit, als het publiek er zich door omvatten laat. Voor de verklaring van deze wakend beand take them with me to certain editore in America, as I sail on the Rotterdam" Feb. 19. I am glad Holland has such a writer and editor. Yours for peace, ALICE PARK Palo Alto, California. Dear Mrs. Park, I was very much pleased with your letter. Most probably my article has had a wide reading as it came in the hands of all our subscribers and was sent to many friends abroad. Whether it has caused full discussion I cannot teil. I suppose it has, but quite in privacy. Not one word however of objection and protest came to my knowledge. I am sure this does not mean that every body agrees with it. I suppose you will understand the meaning of this remarkable silence without my explanation. I will be very glad to send you more copies in case you have any use for them. Yours for peace and justice, 21 Feb. 1916. F. VAN EEDEN. iiiliiiiiiiiliiiitiiiiiiiHiiiiiiniiiiiim Aan professor der Kinderen Professor der Kinderen, directeur der Rijks Academie van Beeldende Kunsten, heeft vuur gevat op een onlangs door mij gemaakte opmerking dat het plooien van het onderwijs aan deze Instelling om hetgeen toch niet gelukt haar geschikt te maken tot het aankweeken van onderwijzers en leeraren die de middelbaar-onderwijsacten M1 (handteekenen) M2 (rechtlijnig teekenen en O boetseeren wenschten te verkrijgen, deze hoogeschool verlaagde tot een teekenschool. Ik heb dit niet lichtvaardig gezegd, maar meen het ernstig, immers het is wegens die overtuiging dat ik geijverd heb voor de stichting der Rijksnprmaalschool voor tee kenleeraren. Ik begrijp niet dat de heer der Kinderen mijn gevoelen niet deelt. Het is hier de plaats niet om de zaak uit te vechlen; ik zal mij er toe bepalen op te merken dat geheel andere eischen zijn te vervullen dan een Academie welke geroepen is kun stenaars te helpen in de ontplooiing van hun artistieke gaven, kunstenaars die eigenlijk het teekenen machtig moeten zijn als zij in de Academie komen, en een normaalschool welke onderwijzers en leeraren aankweekt om lager en middelbaar onderwijs te geven in het handteekenen, het bouwkundig tee kenen, het machine-teekenen en tal van andere teekensoorten, welke in de ambachtscholen en vakscholen worden gedoceerd. De Academie zweeft in hoogere sfeeren dan een teekenschool. De vergelijking met de universiteiten gaat niet op; de heer der Kinderen moet overi gens toch wel eens gehoord hebben dat het door velen afgekeurd wordt, dat de Univer siteit dienst doet om aan leeraren een acte M. O. te bezorgen. 28 Febr. 1916. VICTOR DE STUERS llllllllllllllllllllimillttMIIIIIIIIMIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIII EBDAM. «OM* 1<8, HAAS. IMMMNW* ?«* leefde droomen, voor hetgeen ge daarmede in ons aanroert en in uzelve kweekt, is geen psycho-therapeut noodig. Het zij voldoende te constateeren, dat toen het scherm viel over uw dolk-dans, en het licht ons weer omglansde, mij n buur man en ik elkander aankeken, lodderig als bij het ontwaken uit zwaren slaap, en pre velden : hè-hè... En dit schijnbaar zinloos tusschenwerpsel (al moge het ook volgens de jongste taalstudieën geen tusschenwerpsel zijn) werd herhaald van mond tot mond, ging van rij tot rij, en de reactie voltrok zich van de stalles, over de parterre tot in de loges, om zich op te lossen in luid getrommel van voeten, en gebas van vele harde stemmen... Terwijl gij naar ik mij voorstel in uw kleedkamer de schmink veegde van uwe raadselachtig glimlachende lippen ... Gij, Sphinx... zónder geheim! MELIS STOKE.