De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1916 5 maart pagina 3

5 maart 1916 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

5 Maart '16. No. 2019 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 005TER5EEK H. ZTJMPOLLE. : 69 lilwstr. ? 29 Veenestr. - 38 Tel. 9449 Tel. 4105 - Tel. 2686_ B O UW T TE NUNSPEET MOOIE BOSCHRIJKE TERREINEN SPOOR, TRAM, ELECTRISCH LICHT, TELEPHOON INLICHTINGEN Mij. DE VELUWE" imiiiiiiiiiiiiiinnimiiMiii opvatting van zaken. Een Fransch gezant bij de Balaafsche Republiek meende in zijn tijd te hebben opgemerkt, dat de Nederlandsche natie het eigenaardige gebrek had van meer aandacht te schenken aan kleine zaken dan aan groote. Aan Rengers was dit gebrek zeker vreemd, maar hij kon niet nalaten het zijnen partijgenooten af en toe te verwijten; na de afstemming van den post voor het gezantschap bij den Paus, door de Tweede Kamer in 1871 teekent hij in zijne parlementaire geschiedenis aan: De historische beteekenis van het gerucht makend votum was minder gelegm in de opheffing eener werkelijk onbeduidende diplomatieke missie wier gemis de Neder landsen-katholieke belangen hoegenaamd niet heeft geschaad, maar inzonderheid in het zich meer en meer openbarend streven der liberale partij om door het vooropstellen van betrekkelijk ondergeschikte quaesties hare traagheid als hervormingspartij te bemantelen. Was dit strenge vonnis geheel onverdiend ? Ook de later gevolgde splitsing der liberale partij in drie fracties kon Rengers niet goedkeuren; hij meende, dat men de ver schilpunten te veel door een vergrootglas bekeek en dat n partij, waarin alle scha keeringen vertegenwoordigd waren, onefndig meer macht kon ontwikkelen dan drie niet altijd aaneengesloten groepen. Ook in deze zaak was het standpunt dat Rengers innam te hoog om te kunnen waarnemen, hoe het zamenblijven der drie groepen in n partijverband er ten slofte slechts toe zoude hebben geleid, om de kracht der liberale partij geheel te breken. Wat Rengers bij zijne eigenaardige opvat tingen en zijn zelfstandigheid van oordeel zeer te stade kwam, was zijne ongevoeligheid voor de openbare meening. Zij kwam bij hem niet voort uit geringschatting van het oordeel van anderen, nog minder uit een onwankelbaar geloof aan eigen onfeilbaar heid; zij was veeleer een vrucht van zijn geschiedkundige studieën, die hem hadden geleerd, dat de stem des volks maar al te vaak de uiting is van enkelen, gedachteloos iiiiiiiiiiiiiiitmiiiiiiittiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiMiiHiiiiiiMiiiiiiiiiimi BONZE ZWIJG UU het Jiddisch, van J. L. PEREZ, door R. J. S?ITZ. Hier, op deze wereld maakte Bonze Zwijg's dood absoluut geen indruk. Geen mensch wist wie Bonze was, hoe hij leefde en waar aan hij stierf. Of z'n hart bezweek, z'n krach ten hem begaven of z'n ruggegraat onder een zwaren last brak... Misschien stierf hij wel van honger? Wie weet?... Als 'n paard van de tram doodvalt inte resseert men zich er mér voor. De kranten schrijven er over, honderden menschen loopen te hoop, om het lijk te zien of minstens de plaats waar het ongeluk gebeurde. Maar 'n trampaard zou niet zooveel be langstelling wekken, als er evenveel paarden waren ais menschen. Bonze leefde en stierf stil. Als 'n schaduw gleed hij over de wereld. Bij Bonze's ge boorte dronk men uit blijdschap geen wijn. Bij z'n Bar-Mizwa 1) hield hij geen klin kende predikatie. Hij leefde als 'n zandkor reltje aan het strand, tusschen millioenen gelijken. En als de wind hem opnam en naar de andere kant van de zee bracht merkte niemand het. 1) Aanneming. DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts/l.65 per kwartaal HILVERSUM 's-Gravel.weg. Telef. 1150 Artistieke Meubileering SPECIALE ON1WEBPEN mifmiiiiiiKffiiiifffiiiififffffiiiiiiiiifiiiiiiiiniiiimiiiimi IIMMIIIIIIIIIIII nagebouwd door de groote menigte. Zijne bescheidenheid hield er hem van terug, om met ophef getuigenis af te leggen van deze ongevoeligheid. Vandaar dat ernstige bot singen zijn staatkundige loopbaan niet hebben verbitterd; een populair staatsman is hij evenwel niet geweest; hij heeft wel achting gewekt maar geen geestdrift Ik ben er van overtuigd, dat hij voor zich zelven hiermede volkomen tevreden is geweest. Zijn eerzucht zocht geen bevrediging in luidruchtige toe juichingen; zij vergenoegde zich met het bewustzijn van trouwe plichtsvervulling. De Mecklenburg" door J. ODERWALD, Oud-Gezagvoerder van de Mecklenburg" De zeeman is niet gewoon een lange redevoering te houden en er lang over te treuren, als hij een verlies lijdt het een, twee, drie, in Godsnaam", waarmede hij een gestorven scheepsmakker over boord zet, is de lijkrede, die hem nu eenmaal is aange boren of die volkomen aansluit bij zijn ge wone manier van kort en krachtig te bevelen. Het wil dan ook niet zeggen dat zijn gevoelszenuw minder sterk bij hem ontwik keld is, dan bij zijn medemensch inte gendeel; zijn leven is echter een aaneen schakeling van daden, wat vermoedelijk de oorzaak is dat hij de gave van het woord meestal mist. Waar prof. van Hamel, dien ik ook enkele malen het genoegen had, veilig over de met mijnen bezwangerde wateren van de Noordzee te voeren, verwacht dat de vroegere gezagvoerder van de Mecklenburg wel een hartelijk woord te zeggen heeft bij het vernietigen van zijn mooie schip," voldoe ik daaraan gaarne, alleen zal het ook mij Tijdens z'n leven liet z'n voet geen spoor achter in den modder op straat. Na z'n dood waaide de wind het kleine plankje op z'n graf om: de vrouw van den doodgraver vond het 'n heel eind verder, wierp het op het vuur waarop ze 'n pot aardappelen kookte... Drie dagen na Bonze's dood had de doodgraver er geen idee meer van waar hij hem weggestopt had! Had Bonze 'n graafsteen gekregen, mis schien had honderd jaar later 'n geschiedvorscher deze gevonden en had de naam Bonze Zwijg toch nog nmaal door onze lucht geklonken. 'n Schaduw! Z'n beeld bleef in niemands geest, in niemands hart. Geen herinnering aan hem bleef bestaan. Eenzaam leefde hij, eenzaam is hij ge storven ! Als de menschen niet zooveel leven maak ten, had misschien 'ns iemand Bonze's ruggegraat onder den last hooren kraken. Als de wereld meer tijd zou hebben, had mis schien 'ns iemand bemerkt dat Bonze k 'n mensen twee doffe oogen en vreeselijk ingevallen wangen had; dat hij, ook als hij gén last droeg, het hoofd zinken liet alsof hij bij z'n leven z'n graf al zocht. Als er niet meer menschen waren dan trampaarden zou misschien 'ns iemand gevraagd hebben: Wat is er van Bonze geworden? Toen men Bonze naar het hospitaal bracht bleef z'n plaats in het sousterrain, waar z'n verblijf was, niet leeg. Tien van z'n ge lijken verdeelden die plaats onder elkaar. Toen men Bonze van het hospitaal-bed naar de lijkenkamer bracht, wachtten twintig arme zieken op z'n bed. Toen men hem uit de lijkenkamer droeg bracht men twintig lijken binnen die onder 'n ingestort huis bedolven waren. En wie weet hoe lang hij Tlot (uwuiuunafca. VRAAGT TANDMIDOCUCn - American ?? Eau de Cologne wordt het MEEST gevraagde Merk. Imp.: JEAN MULDER, Sloterdijk. moeilijk vallen het juiste woord te vinden om uit te doen komen hoe het bericht van deze ramp mij heeft getroffen. Nu is uw Mecklenburg gezonken. Het zal u wel leed doen", schrijft prof. van Hamel en in dergelijke kernachtige betuiging van deelneming van iemand, die mij aan boord van mijn schip kende, ligt misschien den besten weerklank van de mate waarop mij het zinken van dat schip heeft getroffen. Het blijven van de Prinses Jüliana, hoe treurig ook, kon mij niet zoo treffen als dat van het schip en de bemanning, waarover ik bijna drie jaar het commando had en waaraan voor mij .zoovele aangename her inneringen waren verbonden. Nu ligt ook dat mooie schip op den bodem der zee en de zeemanstraditie van berusten met een een, twee, drie in Godsnaam" is er niet eens op van toepassing, want het treft hier dieper, waar het niet een verlies is tengevolge van een dikwijls onvermijdelijk onderspit delven in den strijd tegen de elementen een strijd, dien de zeeman zich ten volle bewust is, nu eenmaal te moeten strijden, maat een verlies tengevolge van een geraffineerd stelsel van wetenschap pelijke berekening. Men voelt zich geneigd de wetenschap de vordering in de techniek te verfoeien, als men van hare tegenwoordige resultaten leest. Het is natuurlijk uitgesloten dat een drij vende mijn de oorzaak van de ramp is bij de schepen van de Stoom vaart maatschappij Zeeland. Daarvoor wordt er te scherp uit gekeken men vaart er uitsluitend bij dag, zooals trouwens niet anders verwacht kan worden van gezagvoerders die het belang van veilig vare»niet onderschatten, en zooals b. v. ook het analoge geval was met de Koningin Emma". Een verankerde mijn, die verdreven is en later onder water blijvende, grond heeft ge pakt? Dat is wel mogelijk bij een diepgaand schip als de Koningin Emma" maar schepen met weinig diepgang als die van de Zeeland hebben alle kans daar over heen te slieren. De oorzaak van deze ramp kan dus alleen rustig in z'n graf zal liggen, hoevelen er al op dat stukje plaats wachten ... Stil geboren, stil geleefd, stil gestorven en stil begraven ... Anders was het op gindsche wereld: in den hemel. Daar veroorzaakte Bonze's dood 'n geweldige opschudding. De groote bazuin waarop ten tijde van des Messias' komst geblazen zal worden, deed het door alle zeven hemelen schallen: Bonze Zwijg is verlost!" De aartsengelen vlogen heen en weer en ruischten het elkaar toe: Bonze komt in de gemeenschap der gelukzaligen! In den hof Eden is opschud ding, vreugde, gejuich: Bonze Zwijg! Niemand minder dan Bonze Zwijg!" Jonge engeltjes met briljant-oogjes, vleu geltjes van goudfiligrain, en zilveren pantoffeltjes aan de voetjes liepen Bonze jubelend tegemoet. Het ruischen der vleugels, het geklapper der pantoffels, en het vroolijke lachen der jonge, frissche, rozige engeltjes vervulden heel den hemel en drong door tot den troon des Allerhoogsten. En God-zelf wist al dat Bonze Zwijg gekomen was. Vader Abraham posteerde zich aan de poort des hemels en strekte z'n rechterhand uit tot 'n hartelijk scholem aleichem" 1). Z'n gezicht stradlde. Wat wordt daar door den Hemel gerold ? Twee engelen hebben voor Bonze'n mas sief-gouden leunstoel in den hof Eden gerold! Wat schittert daar zoo? Men brengt 'n gouden kroon met kost bare edelsteenen. Allemaal voor Bonze! Nog vór het oordeel des goddelijken gerichts ?" vragen de vromen verwonderd en 'n beetje spijtig. 1) Welkom. fMCTZ&CO eenice veRTeceiswooRDiceRs VAM IN ALLC 5TIJLCM coMPLere HUISINRICHTIMG MCUBCLMAKCRS LeiDSCHCSTRAAT AMSTCRDAM TAMINIAU'S ? JAM ? J. S. MEUWSEN. HOFLEVERANCIER. Hoeden en Mode Magazijnen. AMSTERDAM. Leidschestraat 4, Beurspasaage h. Damrak, Dam straat hoek Nes, Doelenstraat boek Achterburgwal. ROTTERDAM. Mosseltrap 3, Boymamstraat 3. MEODENS S.B. -, gereed en naar maat vanaf r *.-. Coupeur-reiziger te ontbieden. ?nu n De Mecklenburg worden toegeschreven aan nieuw verankerde mijnen of torpedo's, en dat men dit laatste gaat gelooven, vindt zonder twijfel zijn grond in de laatste feiten en misschien wel niet het minst dat van de Prinses Jüliana", die in het achterschip geraakt is, waar in de meeste gevallen mijnen het voorschip treffen. Ik zal mij daarin niet verder verdiepen wat het ook zij: mijn of torpedo het resultaat dat dit mooie, kostbare bouwstuk in n slag moedwillig is vernietigd, als zoovele andere, wordt er niet minder verfoeielijk door. Het eenige lichtpunt in deze treurige ramp, waarin Nederland binnen enkele dagen van twee harer mooiste schepen is beroofd, is dat de bemanningen en passagiers van beide schepen zich hebben kunnen rtdden en ik wensch der Stoom vaart-Maatschappij Zeeland en inzonderheid mijne voormalige wakkere bemanning, waarvan de meesten zich onge twijfeld nog aan boord bevonden, hiermede van harte geluk. Voor onze zoo zwaar getroffen nationale lijn is deze dubbele ramp ontzettend. Reeds zoovele jaren heeft deze Zeeuwsche Leeuw het Luctor et Emergo" in haar ge0, antwoorden de engelen, dat zal 'n pure formaliteit zijn! Tegen Bonze Zwijg weet zelfs Satan niets in te brengen. Het proces zal hoogstens vijf minuten duren! Ge hebt er bepaald geen flauw vermoeden van wie Bonze Zwijg wel is! Maar Bonze Zwijg, toen de engelen hem door de luchten voerden, en muziek om hem deden ruischen, toen vader Abraham hem als 'n ouden kameraad de hand drukte, toen hij hoorde dat in den hof Eden reeds 'n stoel voor hem klaar stond, dat 'n kroon z'n hoofd al wachtte en dat de goddelijke rechtbank niet meer over hem spreken zou dan strikt noodig was toen zweeg Bonze. Zweeg van schrik als op de andere wereld! Z'n hart stond stil. Het kan niet anders: hij droomt of het is 'n vergissing! Aan beide is hij gewend. Meer dan eens had hij op de andere wereld gedroomd dat hij van den grond geld opraapte. Heele schatten lagen daar... En als hij ontwaakte was hij nog armer geweest dan de dag te voren... En meer dan eens had iemand hem bij vergissing toegeknikt, 'n vriendelijk woord gezegd, daarna echter zich omgewend en uitgespuwd... Dat is nu eenmaal zoo mijn lot," denkt hij. Hij is bang om op te kijken, opdat de schoone droom niet vervliege, dat hij zich niet in een of ander hol zal bevinden tusschen slangen en hagedissen. Hij is bang om geluid te geven, zich te bewegen, opdat men hem niet herkenne en in de hel sleure... Hij siddert en hoort de complimenten der engelen niet en ziet evenmin hun dansen mihem.hij beantwoordt Abrahams hartelijken groet niet en vergeet, als hij voor het goddelijk tribunaal gevoerd wordt, goede morgen" te zeggen! iiiiiHiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiHitiiiiiiii heele doen en laten moeten beoefenen en niet het minst in dezen oorlogstijd. Het vorig jaar werd dit nog in eenige korte trekken in dit Weekblad beschre ven. Aan de veiligheid werd steeds zooveel mogelijk zorg be steed, en men heeft er gelukkig gevaren, tot voor eenige weken het noodlot zijn. in trede deed met de Prinses Jüliana. Men desespereerde nog niet, maar voer dór zoo goed men kon, tot de tweede ramp volgde, waarvan de gevolgen voor de hand liggen en die reeds in de dagbladen werden bekend gemaakt: de stopzetting van den dienst. Men kan zich moeielijk eene andere op lossing denken: waar men na zólangen strijd tegen een onzichtbare overmacht twee derde van zijn beste materiaal vernietigd ziet, kan er slechts glorie bestaan in een eervollen terugtocht. Wat echter hiervan het gevolg zal zijn, beseft ieder, die weet wat er verbonden is aan een groot lichaam, dat velen een bestaan oplevert en dat nu plotseling door zware slagen getroffen wordt en alle inkomsten derft! Dat is nog niet te omvatten en men kan het bestuur van deze lijn, die zoovele jaren het nationale en internationale belang heeft §ediend, slechts kracht toewenschen om deze eproeving te doorstaan. Hij is buiten zichzelf van schrik! En die schrik neemt nog toe als hij onwillekeurig naar den vloer van de gerechtszaal kijkt. Zuiver albast met briljanten! Op zoo'n vloer staan mijn voeten!" Hij verstijft van angst. Wie weet wien men denkt voor te hebben, welken voornamen man, welken Rabbi, welken vrome... Als die komt ziet het er leelijk voor mij uit!" Van angst hoort hij niet eens dat de voor zitter met luider stemme zegt: Proces Bonze Zwijg l" en den verdediger de stukken overreikend, er aan toevoegt: Lees, maar maak het kort." Bonze heeft 'n gevoel alsof alles om hem in de ronde draait; het suist in z'n ooren. Daar hoort hij de zilveren stem van den verdedigenden engel steeds duidelijker: Z'n naam paste hem, zoo als 'n kleed door 'n kunstenaar gemaakt, om 'n slank lichaam past." Wie zou daar wel spreken ?" vraagt Bonze zich af en hij hoort hoe 'n ongeduldige stem zegt: Geen beeldspraak asjeblieft!" Hij heeft zich nooit," gaat de verdediger voort, over iemand beklaagd, noch over God, noch over de menschen. Nooit vlamde 'n vonk van haat in z'n oog, nooit heeft hij het eischend ten hemel geheven." Bonze hoort verder niets en de strenge stem interrumpeert weer: geen rhetoriek(" Job wankelde en deze was ongeluk kiger..." Feiten, naakte feiten, eischt de voor zitter nóg ongeduldiger. Toen hij acht dagen oud was werd hij besneden." Niet te realistisch." 'n Knoeier van 'n operateur stelpte het bloed niet." Verder!" (Slot volgt).

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl