Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
12 Maart '16. - No. 2020
Aan (laar strenge, devote moeder had
zij niets. Zoo kwam zij al spoedig in het
mondaine leven der Fransche hoofdstad;
op zestien-jarigen leeftijd had zij baar eerste
Ikfde, weldra gevolgd door een tweede; er
volgden meerdere, jaren lang. Zij kwam in
aanraking en onder de bescherming van
Marton de Lorme, de beroemde courtisane,
en nam na den vroegen dood van deze in
1641, haar plaats in het Parijsche leven in.
Z|j opende een salon, eerst in de Rue des
trois Pavillons, later in de Rue des
Tournelles, waar zij de beroemdste jaren van
haar leven sleet. De salons waren toen in
de-mode en er waren er van allerlei soort.
Dat van Ninon de Lenclos stond hoog aan
geschreven ; de aanzienlijksten van Frankrijk,
edelen naar geboorte en naar geest, ver
drongen zich om de gunst der schoone,
begaafde vrouw. Het was een mengeling
van verstandelijke sensualiteit en van geeste
lijke superioriteit, die den invloed en de
attractie van deze vrouw moet verklaren.
Tot de gunst van haar tegenwoordigheid
was het niet zoo gemakkelijk te geraken;
nog minder eenvoudig was het tot heur
intimiteit door te dringen, al had zij ten
slotte tal van amants en nog veel meer
vrienden. Een salon, dat iets had van een
bordeel en veel van een debating club, ook
van een letterkundig leesgezelschap, zoo iets
was Ninons huis. Een literair en moreel
vagevuur, waarachter de hemel lag of de
hel, al naar men het opvatte. Of wil men
een ander beeld: een bijenkorf met een
koningin, een aantal werkbijen en nog veel
meer hommels.
Er is in Ninon veel meer modems dan in
vele Franschen van haar tijd. Van haar
vriendinnen bleef mad. de Sévignégetrouw
aan de oude traditiën en werd mad. de
Maintenon bekeerd, zelfs tot de geheime
gemalin van den Koning. Ninon is haar
leven lang los gebleven van alle traditie,
zoowel geestelijk als zedelijk. Haar zedelijke
losbandigheid is deels een persoonlijk feit,
deels een tijdsverschijnsel.Maar in haar geeste
lijke vrijheid had zij nog niet zoo heel veel
medestanders; in dat opzicht is zij stellig
zeer modern. Zij preludeert op de achttiende
eeuw met haar scepticisme tegenover alle
overgeleverde waarheid; zij durfde alles
kritiseeren, ook het kritiekste; ook in haar
wat koele verstandelijkheid doet zif'aait de
achttiende-eeuwers denken. Dat iS zeker
niet gering; want het vereischt niet weinig
denkkracht om tegen den eigen tijd in te
gaan en er was toch ook durf en vermetel
heid voor noodig. Zoo is er wel wat sym
boliek in het feit, dat de jonge Voltaire
op zijn loopbaan nog den zegen heeft
medegekregen van Ninon de Lenclos.
Maar aan den anderen kant moet men
zich deze dingen ook weer niet te gewichtig
voorstellen. Al werd Ninon ook omzwermd
door de grootsten van haar tijd en van haar
land, een factor van beteekenis in de Fransche
cultuur was zij stellig niet. Zij werd na
haar dood niet vergeten en nog is zij niet
vergeten; maar zij reikt stellig noch tot de
hoogte van madame de Sévignénoch tot
die van madame de Maintenon. En boven
dien stellig zal ook aan Ninon veel
worden vergeven, omdat zij veel heeft lief
gehad. Maar de echte, de ware liefde heeft
zij nimmer gekend; daarvoor was haar hart
ten slotte veel te koel.
H. BRUOMANS
Inhoud van de Maart-Tijdschriften:
De Vrouw en haar Huis: M. van IJsselstein, Op
bezoek i Noord Brabant. Geertruida Carelaen,
Jeltje de Bo ch Kern per. J. A. Loeber J r..
Vrouwenkunst in Indië II, Marie Berdenis van Berlekooa, De
pianoles en de zangles. IJ. H Rngge, De opvoed
kundige denkbeelden van Betje Wol (T en Aagje Deken.
A. Bienfait, Wat een roos in twee jaar deed. Ro
vm Oven, Een achttiendeenwsch middagmaal.
A. Arriëns, Zelfgemaa t speelgoed. Voorjaars- en
Kinderkleedi g-Renaissancewerk Elck wat wils
Vragen den Tfyis: G W. Kernkamp,DeEuropeesche
Oorl.'g De drijvende Dood. Dr. G. Kalff,
Al(?emeane en vergelijkende litteratuurgeschiedenis. Een
leemte in ons hooger onderwijs. Mr. H. P. Marchant,
Het terrein der desku-digen. Staatkundig Overzicht
Natuur en Vernuft.lX.eaX: Groote bibliotheken uit
alln tijden. Aardbevingen Baalbek-ALuminium, het
zilver uit de klei. Hot phosphoresceeren der zee.
Watervlieptuigen. Petra. De waterval aan banden
gelegd. Raadselen in de Insectenwereld. Parels.
Drijvende ijsbergen. Ken reddingstoestel voor de
bemanning van onderzeebooten. De Sahara.
Ste'nmen des Tyds: Prof. dr. J. A. C. van Leeuwen,
Erasmus Grieksche Nieuwe Testament. G. J. A.
Pool, Dwars door Centraal Afrika III. - Dr. H. Bavinck,
Ethiek en Politiek. J. Petri, Eeo stichtelijk boek.
Dr. O. Norei Jzn., Het godsdienstig element bij
Fechner II. J. Jac. Thomson. Literair Keur Overzicht.
Leestafel.
De Hollcmtlsche Revue: Dr. H. Bavinck (portret)
Wereldgeschiedenis. Simon Bolivar-Maurits H.
Binger, Kaïakterschets. Revue der Tijdschriften. Het
boek van de maand: T. Landié, dr H. P. Berlage.
Elsevier's Geillustreerd Maandschrift: Dr. N. U. van
Buffel, Van Aquatint tot Autotypie, de Too 'procedè's.
Dr, G. I. Hoogfweiff, Benozzo Gnzzoli. G. van Hoorn,
Het eilanden' ijk van Kont g Minos. J. M.
GoedhartBecker, Martje Vroom. Fenna de Mfcyier, Mariannes
Engagement-Rinke Kolman, Boulevard. Orgel.
Kroi.iek.
Vragen van den Dag: Dr. G. J. van Meurs, Een en
ander over het onderzoek van voedingsmidd len.
Mr. W. M. Westerman, Bezuiniging nu en na den oor
log. Gecondenseerde Melk in Japan Gene
Schreuder, Een Rbein estkanal" en de Maaskanalisatie.
Dr. H. van Wijk, Het ontstaan der wereld volgens
mythen en sagen. Natuurlijke rijkdommen d r
vereenigde staten van Noord-Amerika. Arnold Jansen,
De Britsch-Indische-Overland-mijl. A. M. de Jong,
Dr. Faustu , de komedie der mi nderwaa digen, De
Rokitno moerassen. Boedhistische Kuust (Henri Borel)
Bibliographie.
De Natuur: Dr. D. van Gulik, Fotografisch
registreeren van radiotelegrali-tche seinen. Dr. D. Knut
tel, Met Zeppelin boven Laod en Zee. M. Eetbare
wilde planten. J. van derBre gen, Reinigingsinrich
tingen.' Chr. A. C. Nell, Het tegenwoordige onderzoek
der hoogere luchtlagen. Ingenieur, naar aanleiding
van 13/14 Januari 1916. Dr. Bijlsma, De
gezichtsscberpte en de wij e waarop zij wordt bepaald.
D. Stavorinus, Wolfram en Wolframdraad L. IJ.,
Sterrenkundige mededeelingen voorde lente van 1916.
Dr. A. J. C. Snijders, De zuurstof der lucht wordt bij
de verbranding gebruikt. Boekbespreking.
De Beiaard: Marie Koenen, De Moeder. K., Spreu
ken. Mgr. J A. S. v Schaik, De Mis van
Diepenbrock. Dr Felix Hutten, Verzen. M. A. P. C.
Poelhekke, Groei der Dichtkunst. Past. J. G. van
Schaik, Sooial'. Beweging. Dr. Gerard Brom, Dr
Godefroid Kurth Mr. J. R. H. v Sc' ai* en P. Steenhoff,
Staatkunde. Frank Luns, Tooneel.
Verscheidenheden. Boekbespreking. Muziekbijlage.
Memorare van Alph. Diepenbrock.
Groot Nederland: Helene Swart, Li»djes. Maurits
Waiienvonrt, Het Koffiehuis met de Runde Busjes.
Carry van Brugten, Realisme en Romantiek. Henri
van Booven, Uit den Oorlog. Prof dr. H. Logeman
a De Groene Vrouw" uit Ibsen's Peer Gynt. Dr. J. L.
Walen. Dramatirch Overzicht. Bijlage, Anna van
Gogh-Kau bach, Offers.
Jubileum Esther de Boer?van Rijk
(Teekeningen voor de Amsterdammer" van Joan Collette)
l ^ |
Mieke
llllimiiiiitiiiiilltlMllllllllltliiiiliiiiiiMlliilMlMMiiliitmiiiiimiiimiiiiiiiittMiHuiiiiii
iliH^
iimiiniiimnmiiiimimiMiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiim ..... mui
iiniiiMifitiMiiiiitii
GEHEEL NIEUW
~ZPDPE
ARGON LAMPEN
DEPOT
AMSTERDAM
POOL's Odol
is een hygiënisch mondwater
bij uitnemendheid, dat
URENLANG zijn
VER
FRISSCHENDE WERKING
doet gevoelen.
Het verhoogt het
weerstandsvermogen
van mond- en keelholte
en VOORKOMT daar
door dan ook GISTINGS
PROCESSEN.
Per
heele flacon,
voor eenige
maandeu
toereikend,
? O.9O.
//.«r?COMPLETE
MEUBILEERING
BEHANGERIJ
DEVRIES&DEENIR
Reguh'crsgracirt 20
AMSTERDAM
Telefoon 95>3
flODELKAnERS GEOPEND
VAM 9 TOT 6
Vraagt (iëilL
Catalogus
(Firma M. DAVIDSON)
MEUBELMAKERIJ
BEHANGERIJ.
MODELHUIS
FREDERIKSPLEIN 10.
Tel. N 6529
, J
Bij eiken tocht waardeert de gebruiker naast lichtheid van gang
en gemakkelijke bestuurbaarheid bovenal de veiligheid, die het
FONCERS-rijwiel hem door zijn deugdelijken bouw verzekert.
DE GRONINGER BIJ WIELEN F ABRIEK A. FONGERS.
Eigen filialen: Amsterdam, Nassaukade 500; Arnhem, Bakkerstraat 5; Den Haag, Spui 45 en Reinkenstraat 121; Groningen, Heereweg 85;
Leiden, Breestraat 86; Middelburg, Lange Delft 19; Rotterdam, West-Nieuwland 16; Utrecht, Neude 12.
6IDDING&ZONEN
: SCHILDERS :
ATELIERS ? VOOR
DEC -SCHILDERWERK
ONTWERPEN -VOOR
OUDEKUNST-HANDEL
* ROTTERDAM
AERT VAN NESSTR.13O
jPerry&C0.
HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN
AMERIKAANSCHE TRAPPEN
nvp&ERELS'i
1/AEUBILEERiriGj
/AAAT5CMAPPIJ
IA/ASTERDAM?"*"
ROKIM128-130
mTERC-.l
MOORD!
4541
GOO5EN & SWAGERMAN
, El PIANO'S
l IN ALLE STIJLEN :
l l EN HOUTSOORTEN
. . m V-BERDUX
' l H E ' KAPS e.a
1 CATALOGI FRANCo
OP AANVRAGE '.
BOEKHORST5TR. M9. TEL. Z.O5I.
DEN HAAG:
GEBR. B. H. 6 H. KOOLHAAS
Makelaars en Aannemers
ELANDSGRACHTJ4 J^TEL. N. 7800
Agenten der Centrale Hypotheekbank te Den Haag
Bijkantoor van de Mij. van Brandverzekering voor
het Koninkrijk der Nederlanden te 's-Hertogenbosch.
BOUW-CREDIETEN
Invitatiekaarten
MENU'S. BALBOEKJES, enz.
Atelier B. van Manlgem
'SINGEL S62 hoek Vijzelstr.
AERDEMOUT - BDSSÜM
Voor de Zomermaanden wordt
te huur gevraagd een ruime
genienbileerile V I L> L. AT
liefst in
AERDENHOUT of BUSSUM.
Brieven onder letter RR aan het
Bureau van dit Weekblad.
GED. OUDE GRACHT 86
TELEFOON INT. 2678
A. PH. MEINSMA