Historisch Archief 1877-1940
26 Maart '16. No. 2022
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
11
Vruchtbaar onderwerp voor studie voor eenen Duitschen geleerde
(Teekening voor de Amsterdammer" van Joh. Braakensiek)
WEEKBLAD
voo»,
NF.DLM.AND
Weshalb sind wir Deutsche doch so unbeliebt1?
Hoe zij optrekken
l1*"* l L t 7 <-\ l l"'
Steinlen in l'Opinion
itiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimiiiiiii!
VRAOENRUBRIEK
voor
Al'gemeene Wetenswaardigheden
Men gelieve de vragen voor deze rubriek in te
zenden aan het Redactïebureau, met op den omslag
het motto Leekenspiegel", en onder opgave van
naam en adres (die als vertrouwelijk zullen worden
beschouwd.)
J. R. te A. Wat is levitatie?
Levitatie is een uitdrukking welke gebruikt
wordt voor een der wonderlijke toeren
waartoe spiritistische mediums volgens hun
beweren In staat zijn, en die daarin bestaat
dat zij een tafel, een meubelstuk of welk
voorwerp ook kunnen opheffen zonder het
aan te raken.
Nog eens de Oostenrijksche officier
Het is mij ter oore gekoomen dat er ge
twijfeld wordt aan de echtheid van den brief
van den Oostenrijkschen officier in het
nummer van 6 deezer. Een dappere ano
nymus beweerde, dat de brief onmoogelijk
door een Duitscher geschreeve»kon zijn
en dat hij alle kenmerken droeg van ver
taalwerk. Een bekend journalist zeide: Nu
ja, zulke trucjes gebruiken we allen".
Ik verzoek deezen heer voor zich zelf te
spreeken en ik publiceer hier een tweeden
brief, welke mij gezonden is in antwoord
op mijn vraag omtrent het Ziircher
Programm. Tot nog toe heeft de censuur deeze
correspondentie niet bemoeilijkt. De brieven
koomen ongefrankeerd en ik betaal zelfs
geen strafport: De schrijver is een doctor
in de rechtsweetenschap en bekend publicist,
dus, naar ik vermoed, beeter op de hoogte
van de Duitsche taal dan de bedoelde
anonymus.
lliiiiillliiiimiiiiiliiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiJiiiiiMiiiiimiMiiMimmiiiiii
SMAAKVOLLE RECLAME!
In Rotterdam wordt voor de Duitsche actie in Nederland onderstaande
even welsprekende als platvloersche opwekking rondgezonden.
Kunnen de daarnevens afgedrukte illustratie's misschien den Kotter
dammers tot nadere toelichting dienen?
Rotterdammers !
Hebt gij U wel eens afgevraagd, welk een groot belang
Nederland heeft bij een welvarend Duitschland ?
Weet gij wel, dat Rotterdam zijn snellen opbloei naast het
wijs beleid van zijn stedelijk bestuur te danken heeft aan het
levendige handelsverkeer met Midden-Europa?
Kunt gij dan sympathie hebben voor de plannen der Entente,
om Duitschland's handel en nijverheid te vernietigen ?
Wordt daarmede niet Uw eigen belang bedreigd ?
Gij laat U toch niet bepraten door hen, die afgeven op alles
wat Duitschland doet ?
Of door hen die eiken Nederlander bekladden, die het een
Nederlandsch belang acht, dat Duitschland den strijd nietf
verliest? \
Stelt gij prijs op een eigen, onafhankelijk oordeel?
Lees dan !
DE TOEKOMST
WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Verkrijgbaar aan alle kiosken en stations.
Ieder ontwikkeld Rotterdammer, wien het belang van zijn land
en zijn stad ter harte gaat, moet dit blad lezen.
Zend ons nog heden bijgaande kaart ingevuld terug.
l April begint de 2e Jaargang.
Hoogewal 3, Den Haag.
DE ADMINISTRATIE.
(Voor eopie conform: Redactie de Amsterdammer")
Ik verzoek de twijfelaars aan de echtheid,
de brieven zelf te koomen inzien, waartoe
ik hen aan het redactiebureau te Amsterdam
in de gelegenheid wil stellen.
F. v. E.
Lieber dr. van Eeden,
Das was ich Ziircher Programm nantte
war in Dec. 1915 eine Kendgebung von
autoritativer deutscher Seite," die in der
Neuen Ziircher Zeitung publizirt wurde.
Alle unsere Zeitungen druckten sie ab und
die ofh'rielle Nordd. Zeitung dementirte in
schwacher Form, dass sie nicht von Seite
der Regierung ausgegangen sei. Sachlich
dementirte sie nichts und es war
wahrscheinlich ein Fühler der deutschen Regie
rung. Die Zeitungen der Englander,
Franzosen etc. nahmen davon wie man
schrieb keine Notiz.
Soweit ich mich erinnere, wurden als
Friedensbedingungen vorgeschlagen:
Belgien wird unabhangig, gibt aber
Garantieen für eine wirkliche Neutralitat.
Frankreich erhalt sein Land zurück,
berlasst aber Deutschland als
Kriegsentschadigung seine russischen Papiere.
Hallen verliert und gewinnt nichts.
Polen wird selbststandig.
Montenegro wird mit Teilen Serbiens
vereinigt.
Russland verliert nichts vom eigenen
Gebiet.
LJeber England war nichts gesagt.
Vermütlich weil hier eine tiefe kommerzielle
Feindschaft.
Dies war die einzige positive Ausserung
von unserer Seite. Natürlich viel zu
verschwiegen und zu wenig autoritatif und zu
wenig unmittelbar ans f ranzös.Volk geaussert.
Die Anderen waren natürlich auch nicht
redseliger ins Positiven. Nur lauter
Schreckoder Einschüchterungs-Reden.
Soweit ich ins Qetriebe blicke sind
nirgends wirklich Erschöpfungen zu sehen, die
krieghemmend wirken müssten. Revolutionen
werden auch nicht eintreten, da die Mutigen
alle an der Front sind, die Hinterlander
froh wenn ihnen nichts geschiedt und die
Unzufriedenen systematisch zum Schweigen
verdammt sind.
Die Organisirung deren die am Kriege
Interesse haben ist wunderbar pracise und
scheut vor keinem Gewaltmittel zurück, die
Kriegsfeinde sind nicht organisirt.
Nur auf den spontanen Mut der Frauen
können wir noch heffen, oder dass es den
Gewaltigen zu langweilig wird und die
Gewinne riskant und kleiner werden.
Ueber nichts aber ist man verzweifelter
als ber seine eigene Ohnmacht und
Resignation. Die Leute von der Jugendbewegung
sind natürlich alle eingerückt, einberufen.
Ihr getreuer,
waar zulks behoorde, werden weersproken?
Mij is dat niet bekend.
Hoogachtend,
X.
IIIIIIIIIMIIMHIIIIIIIIIimi
De Regeering en Buitenlandsche
Expansie gevaren
Geachte Redactie,
Op 9 Maart 1.1. verklaarde minister Pleyte
in de Eerste Kamer, naar aanleiding van de
door den heer Van Kol aangehaalde impe
rialistische uitlatingen van Japanners ten
opzichte van onze Koloniën, het navolgende:
Ik vertel niemand een nieuwigheid, wan
neer ik er op wijs, dat sinds jaar en dag
ook in een bevriend en naburig land uitin
gen worden vernomen, waaruit men zou
opmaken, dat in Duitschland de geest vaardig
is om Nederland te annexeeren... Er moet
met alle kracht voor gewaakt en gearbeid
worden, dat de meeningen die ginds worden
gewekt, worden weersproken, waar zij
weersproken moeten worden ..."
De Minister verklaarde dan verder, dat,
wat Japan betreft, krachtige protesten moes
ten weerklinken niet alleen van de
regeeringstafel, maar ook uit de Volksvertegenwoor
diging en eveneens uit den boezem van het
gansche volk.
Kan de Redactie mij misschien ook inlichten,
wanneer van de regeeringstafel diergelijke
krachtige protesten" hebben weerklonken
tegen de talrijke Duitsch-imperialistische
uitlatingen, waarop minister Pleyte doelde,
of hoe op andere wijze de Regeering heeft
gewaakt en gearbeid", dat ze ter plaatse,
f S. S. Tubantia"
Christiaan Krah en de kritikasters"
Hooggeachte Redactie,
Een beroep doende op den rechtsregel
van het Hoor en Wederhoor" verzoek ik
u bij dezen beleefd om de gelegenheid, in
uw Spreekzaal' mij te kunnen verdedigen
tegen den scherpen aanval, dien de heer
Frederik van Eeden het noodig heeft gevon
den tegen mij te ondernemen in het artikel
Christiaan Krah en de kritikasters", afge
drukt in uw weekblad (12 Mrt. 1.1.), naar
aanleiding van een muziek-recensie, die ik
in De Telegraaf van 1 dezer geschreven heb.
De lezers van De Amsterdammer hebben
door het stuk van den heer van Eeden be
merkt, dat er tusschen hem en mij verschil
in waardeschatting bestaat over de muziek,
die Christiaan Krah gecomponeerd heeft. En
het is waarlijk niet om de onheusche manier,
waarop de heer van Eeden mij mijn opvat
ting kwalijk neemt, dat ik er prijs op stel
mij te rechtvaardigen in hetzelfde blad
waarin ik werd aangevallen, een blad waarin
ik het voorrecht had ettelijke bijdragen van
mijn hand opgenomen te zien. Lezers van
De Amsterdammer, die mijn artikel over
Krah in De Telegraaf lazen, zullen zich
hoogstens hebben verwonderd, dat een man
als de heer van Eeden mij uitscheldt voor
kritikaster" en mij vergelijkt met een
popttillend hondje, alleen omdat ik een muziek
onbelangrijk vind, die hij belangrijk acht.
De toekomst zal het wel beslissen en uit
maken wie gelijk had, de heer van Eeden
of ik. Wanneer de strijd dus alleen liep
tusschen den beroemden Nederlandschen
letterkundige Frederik van Eeden en het
journaliste van De Telegraaf S. B. S., was
er geen aanleiding voor mij geweest om
mij tegen de ondervonden onvriendelijkheid
in 't publiek te weer te stellen. Doch het fa
hier niet een strijd tusschen den letterkundige
Frederik van Eeden en het journalistje S. B. S.
De heer Krah, die het lied Gestraalde
Ster enz." uit Van Eeden's Heks van Haarlem
op muziek zette, heeft een avond, uitsluitend
aan zijn werken gewijd, in het Concert
gebouw laten organiseeren. Hij heeft niet
nagelaten de redactie van De Telegraaf op
dit feit te wijzen, terwijl eender uitvoerende
dames zich herhaaldelijk moeite heeft ge
geven die redactie gunstig voor hem te
stemmen.
Een der muziek-critici van Amsterdam,
werkzaam aan een ander groot blad, heeft
nadrukkelijk afgeraden De Telegraaf bij dit
concert te noodigen; een groot compliment
voor een blad, waarvan men weet, dat het
zich door vrienden van een concertgever
niet beïnvloeden laat. Op het concert zelf
heeft deze criticus het noodig gevonden
mij op het bijzonder geval van den heer
Krah te wijzen en een bijzondere clementie
in te roepen. Ik heb hem geantwoord, dat
ik, zonder aanzien des perspons, schrijf wat
ik voel, en dat Krah's vrienden (de heer
Van Eeden en de uitvoerenden) beter hadden
gedaan hem niet aan de werkelijkheid van
een openbaar concert met critiek bloot te
stellen, als zij de gevolgen zoozeer duchtten.
Ik heb in mijn critiek niets gemeld van deze
omstandigheden, doch gedaan wat ik altijd
doe : geschreven, zooals ik het voel.
Dr. van Eeden had zeker beter gedaan
zijn wrevel niet op mij te luchten, mij daar
door noodzakende om deze bijzonderheden
publiek te maken. In mijn critiek verzweeg
ik ze: mijn gewettigde zelfverdediging
dwingt mij thans ze te openbaren.
U, hooggeachte redactie, dank ik voorde
t S. S. Palembang"
(Afbeeldingen van de thans verloren Palembang" bleken ons niet te bestaan. De Amsterdammer" bewijst het vrachtschip
dus de laatste eer door de welwillend ter reproductie afgestane oorspronkelijke bouwteekening weer te geven)