Historisch Archief 1877-1940
29 April '16, - No. 2027
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
J. S. MEUWSEN.I
HOFLEVERANCIER.
Hudin n Hoda Migizijnen. |
AÖSTERDAM.
Leidschestraat 4,
Beurspassege h. Damrak, l
Damstraat hoek Nes,
Doelenstraat hoek Achter- |
burgwal.
ROTTERDAM.
Moseeltrap 3,
Boymansstraat 3.
TAMINIAU'S
? JAM ?
OOSTERBEEK
MEUBILEER1MGEN
is leiding ook voor hem gewenscht.
Voor anderen is het bepaald noodig dat
hun de weg-gewezen wordt, want zonder
dat, durven zij niet, voelen zij zich onzeker
en, bevreesd om gezag te verliezen, bepalen
zij zich tot het zuiver militaire deel van
hun taak.
Het is ook daarom in de eerste plaats
noodig dat men hooge eischen stelt aan de
maatschappelijke positie, aan de algemeene
ontwikkeling van den te benoemen officier,
maar bovendien, dat men hem opleidt om
ook het sociale gedeelte van zijn taak be
hoorlijk te kunnen vervullen.
Wordt hieraan op onze militaire onder
wijsinrichtingen de noodige zorg besteed?
De directeur of een der leeraren roert het
onderwerp wel eens aan, maar daar blijft
het in den regel bij en de jonge luitenant
komt, in. deze, onvoldoend voorbereid in
den troep. Daar wijst een enkele hoogere
chef die zelf veel tact heeft om met zijn
menschen om te gaan, hun wel eens den
weg om de soldaten verder op te voe
den, hun hart te winnen, maar niet alle
luitenants hebben het voorrecht onder zulk
een meerdere te dienen; zij moeten zelf
maar zien wat zij er van terecht brengen
en dat is bij de overgroote meerderheid
niet veel.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIII
iiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiii
ra
MASIRO
(Schets uit hef Zuid-Afrikaanse Boeren-leven)
DOOR
CHRISTINE HOEKSTRA
(Vervolg)
Toe, Jeanne, jong!" riep ze, drink gauw
jouw tee uit en staan op. Die mense sal
net nou kom."
All right Liesbeth," zei Jeanne, op haar
gemak de tee opdrinkend.
Maak gauw gauw, kind," drong Liesbeth
weer aan.
Zeg," zei Jeanne, het lege kopje op de
stoel naast 't bed neerzettend en de gelief
koosde houding van 'n Turk aannemend,
zeg," en er kwam 'n oudeugende flikkering
in haar bruine ogen, komen er ook jong
kerels" van middag?"
A-ja-a," was het antwoord, Paul du
Preez en andere."
Wie is Paul du Preez?" werd er weer
met belangstelling gevraagd.
Hij is mij neef. Pa se suster se kind ,
ik se veur jou net 'n knap jongkerel. Maar
trek jou nou aan: jij sal hom net nou sien."
Om kwart voor drie zag Van Zijl, die,
bezig zijn koffie te drinken, op de rust bank
in de eetkamer zat, over de onderdeur heen,
zijn zoon Hendrik met zijn vrouw en twee
kleine meisjes achter hem aan de trapjes
op komen. Dag, Hendrik!" riep hij.
Kom in, kom in. Ma!" aan zijn vrouw
in de kombuis, hier is Hendrik en Martha
hulle."
De nieuw-aangekomenen: een flinke, ge
bruinde man van dertig jaar en zijn lange,
schrale vrouw met licht haar en blauwe
ogen in 'n bleek gezicht en hun twee tere,
blonde meisjes, traden binnen. De zoon
nam zijn hoed af, gaf zijn vader de hand
en drukte de oude vrouw 'n kus pp de
mond, daarin door zijn vrouw en kinders
gevolgd, die de oude man een zoen gaven.
Sannie kwam, nu reeds gekleed, uit haar
kamer, kuste de hele familie en ging toen
MEDDENS
S.B.
gereed en
naar maat vanaf
r «s.-.
Coupeur-reiziger
te ontbieden.
11
11
Architect
FOCKE KUIPERS.
TANDMIOtaCLKN
Dat is zoo innig jammer.
Waar zooveel jonge mannen geruimen tijd
de wapens dragen, kan en moet dien tijd
benut worden, niet slechts om ze tot militair
te vormen maar tevens om hun verder op
te voeden, maatschappelijke deugden bij te
brengen en vertrouwen te wekken, hetgeen
in dezen tijd zoo noodig is.
Bij de opleiding tot onderwijzer wordt veel
tijd besteed aan opvoedkunde, paedagogiek.
Waar dit geëischt wordt voor hem die
het kind onder zijn leiding heeft, is het toch
zeker niet minder noodig voor den officier
die menschen op rijperen leeftijd verder
moet vormen, dikwerf vervormen. Daarom
behoort aan onze militaire, scholen een
groote plaats te worden ingeruimd voor
onderwijs in militaire paedagogiek, opvoeding
van- en omgang met den soldaat.
Ware men daar vroeger toe overgegaan,
dan zouden wij thans hebben ondervonden
van welk een onschatbare waarde officieren,
die op paedagogisch gebied behoorlijk zijn
opgeleid, voor den geest van den troep
kunnen zijn.
Dat de militaire waarde van een leger in
hooge mate stijgt wanneer de band en het
vertrouwen tusschen aanvoerders en hun
ondergeschikten sterker wordt, behoeft zeker
geen betoog.
naar de kombuis om koffie voor hen te halen.
Wel, Hendrik jong," begon de oude Boer,
het jongste meisje op zijn knie, zich tot zijn
zoon wendend, die op een stoel bij zijn
vader was gaan zitten, het jij die krant
van die laatste daa gesien? Wat se hulle,
hoe lijk dit nou met die strike?
Pa, die spoorwegmense in Johannesburg
het nou almal opgehou met werk. En nou
het die Goevernement die krijgswet laat
afkondig, omdat huile bang is, die strikers"
sal daalik kwaad doen."
l De jonge Mrs. van Zijl had zich onder
tussen bij haar stiefschoonmoeder neergezet
en vroeg haar: Hetdiemensealgekom, ma?"
A-ja-a, Vrijdagaend al."
En hoe lijk zij?"
Sij lijk all-right, ik weet nie eintlik nie
zij is die heel dag met d'e kinders saam."
O," zei Martha met 'n fijne, begrijpende
glimlach. Sannie," vervolgde ze tegen haar
schoonzuster, die juist met de koffie binnen
kwam, 'ik hoor, jou maat het gekom. Jij is
seker blij?"
Blij, zus Martha? Ik zou so denk!"riep
Sannie, toen het voorwerp van haar blijd
schap, in een fijn, lichtblauw japonnetje
gekleed, haar mooi blond haar op zij door
kammetjes opgenomen en van achteren in
een dikke vlecht op de rug hangend, bin
nenpad, in het aangename gevoel, dat zij
er elegant en lief uitzag.
Een ogenblikje daarna kwam ook Jan met
zijn vrouw en vier kinders binnen, bijna
onmiddellik gevolgd door de drie zoons en
het ne meisje van Van Zij I's getrouwde
dochter, Johanna.
Nadat Jeanne aan allen was voorgesteld,
ging men zitten, terwijl Sannie zich weer
naar de kombuis begaf, om voor de
nieuwstaangekomenen koffie te brengen. De jongelui
hadden zich bij elkaar neergezet en vroegen
Jeanne hoe z'n reis ze gehad had ? Onder
wijl de logee vrolik vertelde van het Jodin
netje in de trein, zaten de drie jonge man
nen : Johannes, Hendrik en Piet Venter haar
onafgebroken in het levendige gezichtje te
staren, zich verwonderend over haar door
schijnend blanke tint en de radde, rode
lippen, waar de woorden in hun haast om
er uit te komen, bijna overelkaar buitelden.
Hun zuster Kitty, daarentegen, een meisje
met zwart haar, grauw-groene ogen en
groezelige gelaatskleur, gekleed in een
slecht gemaakte japon, waarvan de licht
blauwe kleur haar niet stond, zat Jeanne
HILVERSUM
'8-Gravel.weg. Telef. 1150
Artistieke
Meubileering
SPECIALE ONTWEBPEN
EENIGE SPECIALITEIT m
in
KRIMPVRIJE
M w
g|
m GEZONDHEIDS- fa
D«I ka
ONDERGOEDEREN g
Nedarlandsch Fabrikaat
iTRlCOTHUlS
,J| REG.BREESTRAAT.35
?| TEL. 5066 N.
Oïl
KB
VU
va
vu
KB
Wat tot heden verzuimd werd, kan nog
geschieden, niet alleen een legerbelang maar
een groot landsbelang is er mede gemoeid.
S.
9 * ft
Der Springende Punkt"
von Germanicus
(ZÜRICH)
Dit is het derde duitsche boek dat zich
openlijk tegen de duitsche Regeering keert,
ditmaal van socialistisch standpunt.
Het is evenals J'accuse" en Qerade weil
ich Deutscher bin" goed geschreven en betoogt
even helder en met dezelfde argumenten.
Ook hier is omvangrijke documenteering
achterwege gebleven. De eenmaal door
J'accuse gegevene is ook niet belangrijk te
verbeteren of aan te vullen.
De schrijver vangt aan met te betpogen
dat de sociaal-democratie niet in principe
tegen eiken oorlog is, dat de eenige oorlog
die voor haar recht van bestaan heeft de
verdedigings-bevrijdings oorlog is. Deze
kan als noodzakelijk kwaad aanvaard moe
ten worden.
Het aanvaarden echter van eiken anderen
vorm van oorlog is voor haar uitgesloten.
Natuurlijk is de brandende vraag (der
stilzwijgend, met 'n ontevreden trek om de
mond en 'n scherpe blik in de ogen, op te
nemen in haar hart jaloers op de blanke
huid en het modieuse voorkomen van het
Hollandse meisje.
Terwijl Jeanne nog bezig was het n
en ander van haar reis te vertellen, kwamen
Hester, Lettie en Dirk de Bruin, de drie
kinderen van Venter's bijwoner en Maria
du Preez met haar broer binnen. Paul du
Preez, een mooi gebouwde jonge man met
glinsterend zwart haar, bruine ogen en 'n
donkere gelaatskleur en gekleed in 'n crème
flanellen pak en fijne, gele schoenen, was,
met z'n gebogen neus, z'n melancholiese
ogen en ietwat vermoeide bewegingen, 'n
gedistingeerde verschijning onder de overige,
jonge familieleden van de oude Boer.
Toen Liesbeth Paul aan haar introdu
ceerde, zag Jeannne hoe zijn donkere ogen
even oplichtten en haar daarna strak bleven
aankijken.
Kitty stelde nu voor om naar dezitkamer
te gaan en daar enige gezangen bij het
orgel te zingen, waarop al de jongelui
aftroepten: de vrouwen aan hun gesprek over
zeepkoken en de mannen aan hun diskoers
over de strike" latend.
In de zitkamer gekomen, plaatste Sannie
zich voor het orgel. Na enig gedebatteer,
werd besloten Stromen van Zegen" te
zingen en werden de gezangboeken, waar
van er maar weinig waren, zodat men altijd
twee in n boek keek, voor de dag gehaald.
Paul, een boek nemend, sloeg het open
en Jeanne met zijn donkere ogen aankijkend,
hield hij het haar uitnodigend voor. De
Hollandse glimlachte, knikte toestemmend
en kwam naast hem staan.
Allen schaarden zich nu om het orgel en
begonnen, nadat Sannie de eerste noten had
aangeslagen, het gekozen lied te zingen.
Gedurende het zingen van dit en andere
gezangen voelde Jeanne hoe de moei' ogen
van haar buurman opflikkerden en haar bijna
onafgebroken van ter zijde aanzagen.
Toen ze nu zo lang gezongen hadden,
dat hun kelen droog waren ging het hele
gezelschap jongelui, op Liesbeths uitnodi
ging, naar de tuin om daar nartjes en
lemoenen te eten.
Onder de sinaasappelbomen gekomen,
namen Hendrik Venter en Gert elk een
lange bamboestok van de grond op en
staken daarmee enige lemoenen en nartjes af.
De andere leden van het mannelik geslacht
LI Be
\^J BeRlCHTGH DB ONTVANGST
VAM GN GROOT AAMTAL STUKK6M
PRINTCD LINCNS
SHADOW TAFFCTAS
VAMAF F1.2..ZS P6R MGTGR
GH
CRCTONHeS
VOOR GORDIJN GM
VAMAF
FI. V-J. Os3 MTR
065
5IALCN FRANCO OP AANVRAAG
CReTONNCS
MGTZ&CO LeiDSCHCSTRAAT AMSTERDAM
BOUWT
TE NUNSPEET
MOOIE BOSCHRIJKE TERREINEN
SPOOR, TRAM, ELECTRISCH
LICHT, TELEPHOON
INLICHTINGEN Mij. DE VELUWE"
springende Punkt) of deze oorlog al of niet
een defensieve is. De geschillen over deze
quaestie deden in de duitsche
saciaal-democratische partij de breuk ontstaan, welks
uitbreiding men sinds maanden heeft kunnen
waarnemen en die telkens tot grootere bot
singen aanleiding geeft. Echter niet alleen
in de duitsche partij heeft deze vraag ver
deeldheid gebracht. Ook de Internationale
is er door verbroken.
Voor den schrijver is het geen vraag meer.
Hij noemt het meerendeel der leden van de
sociaal-democratische Rijksdagfractie kort
weg: verraders of misleidden. En een zuivere
toestand kan volgens hem niet weerkeeren
voor en aleer de duitsche partijgenooten
eensgezind hun fransche broeders toeroepen:
De nederlaag van het pruissische militarisme
wenschen wij even als gij. Doch dat is niet
hetzelfde als de nederlaag van het duitsche
volk. Ook wij zien de schuld van het pruis
sische militarisme, ook wij bestreden
enbestrijden het duitsche chauvinisme en im
perialisme, die de wereld in deze ontzettende
catastrophe gesleept hebben. Deze bestrij
ding echter is zaak van de inwendige ont
wikkeling van het duitsche volk. Zij moet
uitgaan van het volk tegen de heerschende
klassen. En ze moet van binnen uit door
evolutie, en desnoods door revolutie plaats
- American ??
Eau de Cologne
wordt het MEEST gevraagde Merk.
Imp.: JEAN MULDER, Sloterdijk.
wandelden met de meisjes onder de bomen
en maakten zich verdienstelik door de
vruchten op te rapen, en, na de schil met
hun zakmessen in vieren te hebben gedeeld,
hun gezellinnen aan te bieden.
Paul bevond zich weer naast Jeanne; in
de ne hand enige grote nartjes en in de
andere een paar prachtige lemoenen, gereed
ze zijn blonde bekoorster aan te reiken als
ze het tans verdwijnende mandarijntje op
had. Liesbeth, die met haar Jan voor hen
aanliep, keek lachend om en stak speels
dreigend de vinger op tegen het aardige
paar, waarop Jeanne bloosde en verlegen
voor zich keek, maar Paul, z'n donkere ogen
met 'n verliefde blik op naar vestend, zag
haar aan, alsof hij vragen wou: Vin je het
prettig, dat ze ons met elkaar plagen?"
Hendrik en Gert, die de overal verspreid
liggende vruchten nu hadden opgeraapt,
legden hun oogst bij elkaar op 'n grote
grasplek aan de voet van 'n schaduwrijke
citroenboom en riepen de anderen toe hier
te komen zitten om die lemoenen en nartjes
op te eten.
Hoe lijk u die plaats lewe, Miss Ter
Duin?" vroeg Johannes de logee, toen ze
allen bij elkaar gezeten waren, hard bezig
de nieuwe voorraad vruchten te doen ver
dwijnen.
O, ik vind het heerlik hier," was het
antwoord. Ik hou van het boerenleven,
weet u, vooral sinds ik nu zeker boek ge
lezen heb. De natuur en het leven buiten
werden daar zo verrukkelik in beschreven,
dat je zo maar 'n grote lust kreeg om je
hele leven verder op 'n plaats door te bren
gen. Houdt u veel van lezen?" vroeg
Jeanne, de bruine ogen, die ze gedurende
't spreken over de lucernlanden aan de voet
van de berg had laten gaan, naar Johannes
gezicht opheffend.
Nie banje nie," was het
hoofdschuddendgegeven antwoord.
Ons krij nie tijd om te lees nie," voegde
zijn zuster er enigszins scherp aan toe.
U leest zeker veel, Mnr. du Preez," zei
Jeanne zich van Kitty afwendend, na haar
even met 'n koele blik te hebben aangezien.
U krijgt als onderwijzer natuurlik ge
noeg tijd?"
Om die waarheid te se," antwoordde de
toegesprokene, toen ik voor Matriek opge
gaan het, moest ons die zwaar boeke van
Shakespeare en Macaulay sodanig leer, dat
dit mij heeltemaal moeg gemaak het veur
vinden. Haar door maatregelen van buiten
te willen dwingen, door een militaire over
winning van het pruissische militarisme,
achten we een misdaad."
Hij wijst dus als de oorlogsverwekkers
de pruissische militaristen en chauvinisten
aan en houdt tevens staande dat zelfs bij
een volkomen zegepraal der geallieerden,
geen uitroeiing van het kwaad zal plaats
vinden, waar deze niet voortkomt uit den
boezem van 't duitsche volk zelf. *
Evenals Fernau vraagt hij in de eerste plaats
naar menschen, niet naar systemen of meenin
gen. Aardig is zijn beschrijving van de uitlatin
gen der duitsche en postenrijksche socialisten
vór en na het definitief uitbreken van den
strijd. Men krijgt zoo den indruk dat iemand
zich moeilijk erger kan blameeren dan de
voorgangers der duitsch-oostenrijksche so
ciaal-democratie gedaan hebben in dezen
oorlog.
Zoo blijkt het dat de minder
bevooroordeelde en oorlogsdolle Duitschers tot de
conclusie gaan komen: Diese Welt von
Feinden ware uns nicht erstanden, wenn
wir sie uns nicht erschaffen hStten."
Hoeveel verschrikkingen en .diep in de
ziel van dat volk ingrijpende beproevingen
zullen nog noodig zijn om dit inzicht tot
een algemeen te maken ? T. H.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
banje lees. Die ,novels' van Charles
Garvice, is veur mij mooi en Marie Corelli se
boeke lijk ik ook om te lees. Ik het nou
net die, ,Master Christian' klaar."
Dit het ik ook die anderdag gelees," zei
Hendrik en op zijn horloge kijkend, ik denk
dit is nou tijd veur ons om te loop. Gaat
jullie 'n eindjie saam?" zich tot de jongelui
Van Zijl en hun logee wendend.
Allen stonden op: Piet Venter deed het
tuinhek open om de meisjes door te laten,
die, door de jongkerels" gevolgd, zich naar
het woonhuis begaven om daar afscheid te
nemen en hun hoeden op te zetten.
In de korte schemering van de Zuid
Afrikaanse avond, wandelde het jonge ge
zelschap in groepjes van drie en vier voort,
het pad op, dat tussen de doorn-, karree
ën olienhoutbomen heen leidde.
Hester en Lettie verzochten Jeanne met
hen te lopen, en zo gauw als ze dat gedaan
had, voegde Paul zich bij haar.
I suppose you like Pretoria, Miss Ter
Duin?'* begon de jonge De Bruin in 't En
gels, in de hoop daar door enigszins de
indruk van 'n smart young man' op de
Hollandse te maken.
Yes, I like it," begon Jeanne in 't Engels
uit beleefdheid, maar vervolgde in 't Hol
lands, 't is alleen maar banje warm daar."
Ik was twee jaar in Pretoria, die tijd
toen ik voor mij Matriek geleer het," zei
Paul, en toen het ik ook partijheer veur
'n ,week-end' naar Johannesburg gegaan.
O, maar Joh'burg is regtig 'n Joïly' plek."
A-ja-a. Joh'burg is the place for me!"
riep Dirk uit.
O, Johannesburg is natuurlik veel groter
en er is veel meer drukte en plezier dan in
Pretoria," stemde Jeanne toe.
U was seker al banje daar?" vroeg Lettei.
Ik heb er de laatste Paasvakantie door
gebracht," was het antwoord. Ik logeerde
er bij 'n Hollandse familie, 't Was erg pret
tig. Ik had wel uren voor de winkels kunnen
staan: er waren zulke prachtige dingen uit
gestald. En zo ,smart' als de mensen daar
allemaal gekleed gaan! Daar zijn ze in
Pretoria niets bij."
Ze waren nu bij de droge drift gekomen,
waar de Venters en de De Bruins de weg
naar links in sloegen, terwijl de anderen
rechts gingen, het pad op, dat naar de kloof,
waar het huis van de Du Preez' lag, leidde.
(Wordt vervolgd^