Historisch Archief 1877-1940
Duitschlands pénétration pacifique
Eenigen tijd geleden werd door den
rijkskanselier von Bethman Hollweg in den
Rijksdag het verzekeren van Duitschland's
economische ontwikkeling opnieuw tersprake
gebracht, hetgeen blijkbaar ten doel had het
Duitsche volk vertrouwd te maken met het
denkbeeld, dat na den oorlog, meer dan
ooit tevoren, de .Duitsche exporteur de
meest krachtige pogingen in 't werk dient
te stellen tot verovering der groote
buitenlandsche afzetgebieden.
Deze pénétration pacifique, die zoowel de
Duitsche nijverheid als het Duitsche kapitaal
zeer handig weten toetepassen in landen,
waar zij staatkundig niets te zeggen hebben,
zal op den duur voor Nederland, met 't oog
op z|jn ligging en zijne koloniën, onver
schillig welke ook de uitslag van den oor
log moge zijn, een steeds dreigender gevaar
opleveren." . ,
Mocht Duitschland zegevierend uit den
strijd te voorschijn treden dan zal, brutaler
dan ooit tevoren, - de Germaansche Reus,
indien zijn eigenbelang dit medebrengt, zijn
sterken arm doen gevoelen aan allen, die
zwakker zijn, temeer daar de Duitschers,
tengevolge van hun meermalen unfair op
treden in dezen oorlog, in het buitenland,
dus ook in uitgestrekte, zeer loonende
uitheemsche oyerzeesche afzetgebieden, die
vór den krijg reeds in menig opzicht door
hen vermeesterd waren, de sympathie van
eeri groot deel der bevolking hebben ver
beurd, zoodat elders naar débouché's dient
te worden uitgezien.
Dat hierbij niet schroomvallig te werk zal
worden gegaan, moge blijken uit de vol
gende beschouwingen van den bekenden
Duitschen Kolonial Politiker prof. dr. R.
Jannasch 1). Doelende op de scherpe concur
rentie van den Britschen tegenstander werd
o. m. verklaard:
Ofschoon zelf de beschikking hebbende
over een groot aantal, voortreffelijk georga
niseerde stoomvaartmaatschappijen, zijn de
Duitschers niettemin meermalen verplicht
zich te bedienen van de concurreerende
Britsche lijnen. Een uitschakeling dezer
verbindingen zou voor Duitschland groote
nadeelige gevolgen hebben."
Verder mag hier niet over 't hoofd wor
den gezien, dat vrijwel de meeste kabel
verbindingen der wereld in Britsche handen
zijn, hetgeen de Duitschers reeds meermalen
op minder aangename wijze gewaar werden."
Eerst in den aller laatsten tijd kunnen zij
door middel van de draadlooze telegraphie
andere middelen hier tegenover stellen."
In Europa moeten onze signaaltorens in
alle neutrale Staten worden opgericht; zoo
wel aan de Noordkaap als bij Kaap Matapan."
Waar 't niet mogelijk is met behulp van
vaste stations de verbinding tot stand te
brengen, moeten drijvende stations worden
gevestigd."
Ook dient rekening te worden gehouden
met de Britsche banken, die hunne relaties
over de geheele wereld uitstrekken en waar
van de Duitschers, in 't belang van hun
handel, zich' meermalen moesten bedienen,
vooral in de Engelsche Koloniën. Aangezien
't met de grootste moeilijkheden gepaard
zal gaan, deze handelsrelaties in gindsche
streken door anderen te vervangen, komt
't .er voor ons des te meer op aan, onze
bankrelaties in alle niet-Britsche gebieden,
onverschillig of dit geval zich voordoet in
China of Zuid Amerika, voortdurend
uittebreiden, terwijl in landen, waar 't ons niet
mogelijk is zelfstandig optetreden, samen
werking moet worden gezocht met
Amerikaansche, Zwitsersche of Hollandsche bank
en Kredietinstellingen."
In verband hiermede leze men verder de
door dienzelfden dr. R. Jannasch geleverde
Antikritik op het bekende werk The Great
Illuskm" van Norman Angell.
Deze beschouwingen in hun geheel weer
geven zou tever voeren. Ik bepaal mij daarom
tot een gedeelte, waarin op inderdaad-cyni
sche wijze gesproken wordt over het toe
komstig lot der kleinere rijken en tot die
zinsneden, waarin, niet zoo maar doof den
eerste den beste, maar door een invloedrijk,
gezaghebbend Duitsch hoogleeraar wordt
verklaard, dat invallen, zooals in den tijd
der Noormannen, in groote machtige rijken
tot het verledene behooren, doch nog zeer
goed mogelijk en alleszins gewettigd in
zwakke, niet behoorlijk in staat van
tegenweer gebrachte gebieden. (In dezen oorlog
levert Duitschland's schending van
Luxemburg's neutraliteit hiervan een duidelijk
bewijs).
Norman Angell's bewering, dat de kleine
rijken, zooals Zwitserland, Nederland,
Denemarken,Noorwegen,Zweden enz.per hoofd der
bevolking een belangrijker buitenlandschen
handel hebben dan de groete mogendheden
Duitschland, Frankrijk en Rusland, zegt de
hoogleeraar, doet hier niets ter zake. Deze
kleine landen zijn niet in staat zich door
eigen kracht staande te houden, doch heb
ben veeleer hun bestaan te danken aan den
naijver der groote rijken. Mocht't wederom
tot groote internationale verwikkelingen
komen, dan zullen vermoedelijk de groote
mogendheden, die de beslissing hebben (en
tot nu toe altijd hebben gehad) over oorlog
en vrede, al naar gelang deu stand van
zaken, zich ten koste van deze kleine landen
trachten schadeloos te stellen voor de tijdens
den oorlog gebrachte offers
Betrekkelijk kort voor het uitbreken van
het wereldconflict werden deze
beschouwiugen ten beste gegeveh'adeor professor Jan
nasch, die volstrekt piet de eeiiige invloed
rijke Duitscher is, die zoo redeneert.
Mocht daarentegen de oorlog eindigen
met een echec der Cèrïtraal-Europeesche
Mogendheden dan zal Duitschland zich
ongetwijfeld op andere wijze voor de ge
leden verliezen trachten schadeloos te stellen
en men kan er zeker van zijn dat in een
dergelijk geval, ons land en onze koloniën,
meer dan ooit tevoren, door Duitschers
zullen worden overstrsomd, hetgeen op den
duur groot gevaar zou kunnen opleveren
voor ons onafhankelijk volksbestaan.
Die zich aan een ander spiegelt, spiegelt
zich het zachtst." Toen in de eerste
Octoberdagen van 1914 Antwerpen door de Duit
schers was bemachtigd, gingen in
binnenen buitenland stemmen op, die durfden
beweren, dat het Belgische Leger zijn plicht
niet naar behooren had volbracht.
Niets minder waar dan deze lasterlijke
aantijging! De troepen die bij Visé, Mouland,
Luik, Haelen en op zooveel andere plaat
sen, den vreemden indringer met leeuwen
moed hebben bevochten, hem meermalen
met bebloede koppen deden terugdeinzen en
nog steeds voortgaan hem aan de oevers
van den Yser een tot hiertoe en niet verder"
toe te roepen, staan te hoog voor dergelijke
verdachtmakingen. Neen, hier schuilde een
adder onder het gras. Men vergete niet
dat zich onder de Antwerpsche bevolking
meer dan 20000 Duitschers bevonden, die,
hoewel ettelijke jaren geprofiteerd hebbende
van alles wat België hun geven kon, in
deze hachelijke tijdsomstandigheden aan de
menschheid het bewijs leverden, dat op dit
ondermaansche nog vele Judassen worden
aangetroffen.
Behalve de vele parasieten van Duitsche
afkomst, die in de grootere Hollandsche
steden een luguber bedrijf uitoefen 2), zijn
in Nederland en zijn Koloniën ettelijke
duizenden Duitschers gevestigd en wordt
ons land door velen onzer oostelijke na
buren druk bereisd.
Velen van de hier te lande en in Indië
gevestigde Duitschers staan aan 't hoofd
van groote commerciëele- en
industriëeleondernemingen, zoodat onwillekeurig hun
invloed zich doet gelden op den gang van
het maatschappelijk leven.
Dank zij hun zeer ontwikkeld aanpas
singsvermogen 3) zijn deze vreemdelingen,
indien dit met hunne belangen strookt, er
steeds op uit met goedkoope beleefdheden
den niets kwaadvermoedenden landgenoot
zand in de oogen te strooion, doch wee
hem ! indien 't hun eenmaal gelukt is het
heft in handen te krijgen!
Reeds in 1840 besprak List een mogelijke
annexatie van Nederland en België bij het
Duitsche Rijk. In de Alldeutscher Atlas van
Paul Laughans door het Alldeutscher Ver
band uitgegeven bij Justus Perthes te Gotha,
zijn Holland en Vlaanderen gerangschikt tot
en gekleurd als landstreken, deel uitmakende
van het Duitsche Rijk, terwijl nog niet lang
geleden inde Wilhelmstrasse door den Staats
secretaris Zimmermann, werd te kennen ge
geven dat indien het Duitsche Rijk zege
vierend uit den strijd te voorschijn trad,
Nederland onder een of anderen vorm bij
Duitschland zou worden geannexeerd. 4)
't Is heden ten dage, meer dan ooit tevoren,
gebiedend noodzakelijk, dat nauwlettend
toezicht worde gehouden op het doen en
laten van de in Nederland en Ne
rlandschIndië gevestigde Duitsche onderdanen.
Ik herhaal: Wie zich aan een ander
spiegelt, spiegelt zich het zachtst.
Export, Organ des Centralver eins für
Handelsgeographie usw. No. 35 1911, The
Great Illusion, Norman Angell, Antikritik
von dr. R< Jannasch.
Die Behauptung, dass die kleinen Staaten,
wie die Schweiz, Holland, Danemark, Nor
wegen, Schweden usw., einen starkeren
Aussenhandel per Kopf unterhalten als
Deutschland, Frankreich, Russland, w.iewohl
diese Grossmachte in Waffen starren, trifft
das Wesen der Sache nicht. Diese kleinen
Lander sind nicht in der Lage, sich durch
eigene Kraft zu erhalten, sondern bestehen
vieltnehr nur durch die Eifersucht der grossen
Staaten, und wenn es wieder zu grossen
internationalen Kriegen kommen sollte, so
werden vermutlich die Grossmachte, welche
ber Krieg und Frieden entscheiden und
auch bisher entschieden, sich je nach
Lage der Dinge auch auf Kosten dieser
kleinen Staaten für ihre Kriegsopfer zu
entschadigen suchen
Die Zeiten der normannischen Invasionen
sind vorüber. Derartige kriegerische
Unternehmungen mit Landungen und Einmarschen
konnten wohl in schwachen Landern und
Staaten erfolgen, nimmermehr aber
gegenber grossen, kompakten Nationen zur
Wirkung gelangen.
Amsterdam
V. D. K.
1) Was tut dem deutschen Exporthandel
nach dem Kriege not? Vortrag des prof. dr.
R. Jannasch im Centralverein für Handels
geographie und Förderung deutscher Inte
ressen im Auslande am 3. Dezetnber 1915.
2) Oefende Hollandsche emigranten der
gelijke praktijken in Duitschland uit, dan
werden zij terstond eingesperrt" of als
lastige Auslander" uitgewezen.
3) Hierover leze men: De Santiago del
Estero a Rio de Janeiro par Ie Gran Chaco,
Ie haut Parana et lescoloniesallemandes.
L'expansion allemande, par M. Emile. R.
Wagner in het Bulletin de la Sociétéde
Géographie. November 1915.
4) Journal des Economistes. Chronique
27 février 1915. Yves Guyot. L'Emprunt
hollandais.
IIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IMIIMIIIMIIIIIMII
De Twentache Bankvereeniging
B. W, Blijdenstein & C°.
Kapitaal fl5.859.1O2,»O. Reserven f 7.14O.5»7,8S.
HOOFDKANTOOR: Spuistraat 138/144.
BIJKANTOREN (voor wier verbintenissen DE TWENTSCHE
BANKVEREENIGING, B. W. BLIJDENSTEIN & Co. tenvolle aan
sprakelijk is):
AMSTERDAM, Prins Hendrikkade 139.
LONDEN, B. W. BLIJDENSTEIN & Co., 55/56, Threadneedle Strt et.
ENSCHEDE, B.'W. BLIJDENSTEIN Jr.
ALMELO, LEDEBOER & Co.
Bekenlng-Conrant met Rentevergoeding.
In- enVerkeopWissels op Binnen en Buitenland,Yreemde Munt,Coupons
Incasseering op Binnen- en Buitenland.
Bembonrscredleten in Noord- en Zuid-Amerika.
Ia- en Verkoop Effecten.
Hemen van fielden op Prolongatie met bewaring van het onderpand
bfj de Twenteck* Trast Mtj. f! *
Bewarinv van Waarden. Safe Deposits.
Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen.
Voorschotten op Fondsen en Goederen.
Credieten aan Handelaren en Indnstrieelen bij hare afdeeling
CREDIETVEBEEJIIGlJi O, hetzij tegen borgstelling, crediethypotheek
of andere zekerheid, hetzij in blanco.
Rente voor DEPOSITO'S.
Direct opvorderbaar l pCt.
Tien dagen opzegging \yt
Een Maand rast Gemiddelde prolongatie-koers met een
maximum van 2
Drie Maanden opzegging 3 *)
Zes Maanden . . 3Vs *)
Een Jaar 4 *)
*) Van den dag der opzegging af wordt V»pCt. minder rente vergoed.
LEVENSVERZEKERING - BANK
M5TERDAM"
Directeuren; W N.C.M.SMITS VAK OIJEN. - J.E.J.BONNmE, Adj,Dir. D. A.AEIJELTS.
HAARLEM, JANSWEQ 42.
Bijkantoren: Amsterdam, Damrak99
Rotterdam, WQnhaven 129a.
's-Oravenhage,Ged.Burgw.38
Maastricht, Stationstraat 36
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van
? 5OO en verkoopt 4% pCt. schuld
brieven in stukken van ?1000.
?500, ?100 en ?50.
Incasso-Bank.
AMSTERDAM - ROTTERDAM -ALMELO
Volgestort Kapitaal
f8.000.000.Reserve f
1.341.000.Effeetenorders.
Coupons.
Prolongaties.
Vreemd
BankChèques. (papier.
Buitenl. Wissels.
Belast zich
mat het
sluiten van
IN ASSURANTIËN, AMSTERDAM,
PRINSENGRACHT 178, BEURS: PILAAR R.
TELEFOON I3JTEKC. 6610
en alle andere
A ss u r antieën
g?ene uitgezonderd
Co n curr e er en d. e IPremiën.
Pandarieven
in omloop
31 Dec 1913
F.
1.808.850.J HYPOTHEEKBANK|
HOLIAND-AMERIKA-UTRECHT
VerkriiübairliiiallBEIIectenhandelareiiiintBkkd
J
Mei 1916
F.5.014.550.
OSïBG-ENBETAALK&S
Wijziging der Depositorente.
Met ingang van heden wordt
de rente-vergoeding vastgesteld
als volgt:
Met n dag opzegging. Vs pCt
(Bedragen tot ? 20.000 zijn terstond
betaalbaar)
Met 10 dagen opzegging.. % pCt
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving
volgens reglement.
SAFE DBPOSIT-ItfRlCHTINe,
geopend:
op werkdagen van 8% tot 5 uur.
beursvac.dagen 8%- 4
Loketten van ?2.50 per maand
(? 10.?per jaarj en hooger te huur
voor bij de Directie bekende of
geïntroduceerde personen.
.Amsterdam, 24Maart 1916.
Rott.Hyjoliii'lfoaiilTfloPNeierliniiI
Opgericht in iXC'i
Vo'teekend laatscli. Kapitaal ?5.000.020.
Verstrekt geld op eerste hypo
theek zonder vooruitbetaling van
rente. Voor inl. wende men zich tot
het kantoor der Bank, Qed. Bierha
ven 25 te R'dam of tot hare Agenten
in de hoofdplaatsen des Rijks.
DeDir. Mr.W.v.RossEM.Mr.Tn.
REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK.
GE HAARLEIHSCHE
HYPOTHEEKBANK.
%
gevestigd te Utrecht,
verstrekt credieten op billijke voor
waarden. Geeft Schuldbrieven uit
rentende 4V« pCt. in stukken van
?1000, ? 500 en ? 100. Koers
van uitgifte 98 pCt. De Directie
CORNS. LOEFF.
\\niwi Hwlhiikbiik, h Itttiri
Dlneti.: Mr. H. B. O. C»tttnd(Jk ra ita.
E. F. BohMrb.qn. Booy».
De Bank verstrekt gelden
onder eerste hypothecair ver
band en geeft onder con
trole van het Algemeen
Administratie en Trusl kan
toor 4V»% PANDBRIEVEN
uit tegen beurskoers.
r<S* iNl819Tt PARIJS <^
W^C Oir«ctitv.Nederland: '\
^MR.ALEX.rl.WERTrlBMWl
J.D.N.PISTORIU5
Directeur: H. S. GR ATAMA Jzn. -Den Haag.
PANDBRIEVEN
met verplichte i^^a o /
aflossing. KOERS HH /o
Rotterdamsche Bankvereeniging
Rotterdam Amsterdam
's-Gravenhage
KAPITAAL EN RESERVEN ?41,000,000
Handelscredieten
Voorschotten in Rekening-Courant
Deposito's
Cheque-Rekeningen met rente-vergoeding
Gelegenheid tot open en gesloten bewaargeving
SAFE DEPOSIT
Uitgifte 5 /0 Pandbrieven tijdelijk a 99% 0
in stukken van f IOOO.-, f 50O.- en f
85O.De Directie: Mr. A. J. Baron VAN NAQELL VAN AMPSEN,
Mr. J. F. VERSTEEVEN.
HOLLAND-CANADA HYPOTHEEKBANK
's-GRAVENHAGE.
Directie: J. D. F. TEN BOSCH te Den Haag en J. G. COSTER te Winnipeg.
S /o Pandbrieveii tegen den koers van O6 %
Uitstaand bedrag Pandbrleven ruim f ll.OOO OOO.?.
Atlas van Nederland voor Wielrijders
bevattende elf Kaarten, dus van elke provincie, met aanwijzing der afstanden van plaats tot plaats
in Kilometers en vermelding der soort van wegen. Deze Atlas zenden wij franco per post (na ontvangst
van het bedrag in postzegels of per postwissel aan ons adres) voor slechts vijf en dertig cents.
AMSTERDAM - VAN HOLKEMJ»& WARENDORF,
Maaisch, Kapitaal 155.008,800 - Reservefonds 19.231.158
Hoofdkantoor AMSTERDAM.
Agentschappen te 's-Gravenhage en Rotterdam.
Vestigingen in het Oosten: Batavla, Soerabala, Semarang, Bandoeng,
Weltevreden, Cherlbonjegal, Pekalongan, Djember,Solo,Djokjakarta,
Tjltatjap, Padang, Medan, Teblng Tlnggl (Deli), Tandjong Balei,
Kota-Radja, Palembang, Telok-Betong, Pontlanak, Bandjermasia,
Makasser, Singapore, Penang, Rangoon, Hongkong en Shanghai.
In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische
Transferten. Incasseeringen en
Financieeringen. Schriftelijke of Telegrafische
Credieten, Reiscredietbrieven. Deposito's.
Rekeningen-Courant. Administratie van
Effecten en alle andere Bankzaken.
CREDIETVEREENIGING
AMSTERDAM
OPGERICHT IN 1853
Hoofdkantoor: KEIZERSGRACHT 277
Bijkantoor: STADHOUDERSKADE 118
KAPITAAL f 4.000,000.?RESERVES f 1.004.000.
AGENTSCHAPPEN
. .
te£en eene rente in verhouding tot het
promessendisconto der Nederlandiche Bank.
r^D^CMWC [met l dag opzegging l pCt.
DEPOSITO i>, rente thans: voor l maand vast l'/2
l voor 3 maanden vast 2 ,,
Cheques van deposanten kunnen kosteloos worden betaalbaar gesteld bty
alle bovengenoemde Kantoren, alwaar uitvoerig Prospectus verkrijgbaar is.
In- en verkoop van cheques op het Buitenland.
Incasseeringen - Safe-deposit.
TE AMSTERDAM
Xfceg*uliersdwarsstraat 6O.
DE DIRECTIE maakt bekend dat de Bank
gfeldeu beschikbaar heeft voor
het sluiten van eerst-hypothecaire leeningen.
O
brieven
Gebouw der Bank
aflosbaar a pari bfl
jaarIQksche uitloting in 25 jaar,
in stukken van ?100.?,
?500.?en ?1000.?, worden
tégen den koers van 101 pCt.
uitgegeven door de
Utrechische
Hypotheekbank,
UTRECHT Tel. 241. Drift 17.