, '? ?->»?* . ?.. II J J f ,1 l l 'l l ,1 f t l -f l 10 Juni '16. -No. 2033 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND THE OXFORP.CHAIR" HEERLIJK LUIE STOEL BEKLEED MET PRIMA CRETONNE PRIJS VAN AF f 15. Vraagt Stalen! J. S. MEUWSEN. HOFLEVERANCIER. Hoedtn in Dode Higtzijnen. | AMSTERDAM. Leidschestraat 4, Beurspassage h. Damrak, Damstraat hoek Nes, Doelenstraat hoek Achter- | burgwal. ROTTERDAM. Mosseltrap 3, Boymansstraat 3. O&TER5EEK Als u de oostelijke provinciën hadt door reisd en bestudeerd met denzelfden ijver waarmede u de westelijke bezocht; als u slechts eenige dagen hadt doorgebracht in die streken, welke aan Hannover en Westphalen grenzen, dan zoudt u gezien hebben welke karakterovereenkömst daar bestaat met het Duitsche grensland en hoe de nuances er ineen vloeien." Zoo ging het onderhoud voort in den zelfden toon, eerst kalm, later heftiger, naarmate de zelfbewuste overtuiging van den Franschman -werd geprikkeld door de arrogance van den Gott-mitt-unsler-chauvinist, die eindelijk aan het gesprek een einde maakte met den dooddoener: Alles wat ik u kan zeggen, is dat onze ?geleerden nooit lichtvaardig schrijven en dat mannen als Daniël en Kirchhoff zich nooit vergissen." * * * Aan de conclusie van Havard, welke het laatste hoofdstuk van zijn boek beslaat, ontleen ik het volgende: Men betwist dit land (Holland) het recht op zelfstandig voortbestaan op grond hier'van, dat het een deel zou zijn van een groot geheel. Men vergeet echter, dat ditzelfde land eenmaal een groot onverbrokkelbaar geheel vormde, dat door de voorvaderen tweemaal veroverd was, eerst op de elemen ten, vervolgens op de feodale overheersching. Maar aan wie zou dan de grond toebehooren, wanneer de afstammelingen van hen, die hem met hun handen kneedden, met hun bloed doorweekten en met hun energie bevruchtten, uit dat bezit konden worden ontzet? En waar zou het recht blijven, wanneer een grillige pennestreek van een geleerden fantast of een droom beeld van een of anderen gewetenloozen politicus voldoende zouden zijn om dien volhardenden arbeid en die heilige opof fering van vele eeuwen geheel ongedaan te maken ? iHtiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiliiiiiiiiiiiiiiim. lliiiimmiiiiiiimniiiiiiiiiiiimiii De Idee begon {p pleiten. Maar de groote man bleef onbewogen. Je bent je tijd te ver vooruit", zeide hij. De menschen zouden je niet begrijpen. En ik moet dicht bij de menschen blijven. Doe ik dat niet, dan laten ze me in de steek." Maar ik ben gekomen om de menschen goed te doen", protesteerde de Idee. Ik ben gekomen om n. volk van hen te maken. Ik ben gekomen om de menschheid te redden." De groote leider sloot de oogen. Het komt me voor alsof ik die vriendelijke woor den eerder heb vernomen", zeide hij. Ik stel er nu geen belang meer in." Zonder een verder woord zond hij de Idee weg. In den ochtend stond de Idee aan de poort van den kluizenaar, de oogen vochtig van tranen. Zool" zei de kluizenaar, en zonder een woord te spreken nam hij de Idee binnen, terwijl hij haar onderkomen en warmte en hulp schonk. Leg 't maar niet uit", zei de kluizenaar. Ik begrijp het. De groote leider is succes vol geworden. Dat schijnt een levenswet ie zijn." Na eenigen tijd kwam de Idee wat bij. Is er iemand anders ?" De kluizenaar werd droevig. Mijn arme vriend", zeide hij, ik kan het niet aanzien, zooals je jezelf uitput met de wereld door tétrekken." Maar dat .reizen kan me niet schelen", zei de Idee. Ik trek me slechts het niet Zontwaterbad (Solbad) RHEINFELDEN bij Bosel, Zwitserland. Sterkste Solbad van het Continent. Kootauitrzoutwaterbadeii. Nanheinierkaar. GRAND HOTEL Deftig, rustig familiehotel, in het midden van een groot, eigen park DES SALINES, gelegen. Vraagt prospectus, gr. Int. Verkeersbur. Raadhuisstr. 2, Amst. B. v. D. HEIDE '8-Gravel.weg. Telef* 1150 SPECIALE ONTWERPEN ^iiiiifiiiiiiilii Bwt^i3t*£<£r<£[*3£J3Lt£C^.&Jbj£'Xrj£*.£* m EENIGE SPECIALITEIT of? in l KRlMPVRljE 'GEZONDHEIDS ONDERGOEDEREN Nederlandsch Fabrikaat «Ï'TRICOTHUIS g REG.BREESTRAAT.35 ?| TEL. 5066 N. ^lüISIISI KU im m m w v-a vu m De historie van dit glorierijke land vormt een te schitterende bladzijde in die van geheel Europa, dan dat dit roemrijk ver? leden zou kunnen worden weggevaagd door een staatkundige fantazie of een geografi sche afwijking." *** De belangstelling van het Nederlandsche volk bij de verschijning van dit boek bleek niet bij zonder groot. De meeste toongevende periodieken van die dagen bepaalden zich tot een bibliographische aankondiging zon der meer. In de Bijdragen voor vaderlandsche ge schiedenis en oudheidkunde," waarvan tus schen 1875 en 1878 slechts n aflevering verscheen, vond ik geen spoor van een bespreking. Zelfs Busken Huet, aan wiens kritisch vernuft anders niet veel ontsnapte, vond geen aanleiding om aan dit boek een zijner fantazieën en kritieken" te wijden. De eenige, die een uitvoerige beschouwing aan dit boek wijdde, was de Gids (Januari 1877), maar de schrijver van het kritisch artikel, de heer J. Craandtjk, liep zeer losjes heen over de staatkundige beteekenis van het werk. Hij bepaalde zich tot de een voudige opmerking dat, wanneer ons zelf standig voortbestaan ook al gevaar mocht loopen, dit gevaar evengoed van Fransche als van Duitsche zijde kon dreigen." * * * De tijd is misschien nog niet gekomen om de diplomatieke geschiedenis te schrijven van het tijdvak, dat aanvangt met 1866 en met den vrede na den tegenwoordigen oorlog zal wórden afgesloten. Zijn voor de ge schiedenis dier halve eeuw eenmaal de bouwstoffen verzameld, die nu nog ver spreid liggen in gedenkschriften, correspon denties en kanselarij-archieven, dan zal het meer dan waarschijnlijk blijken, dat de staatkundige constellatie van Europa om streeks 1876 niet van dien aard was, dat Nederlandsche onverschilligheid voor dat slagen aan. Doch de dag zal aanbreken dat ik tot uil in g kom". Dus sprak de kluizenaar, opgewekt door zooveel moed, tot de Idee van een derden man, een kunstenaar, die van de schoonheid hield boven alle andere dingen ter wereld, en die leefde in de overtuiging dat de men schen gered zouden worden door schoonheid. Stellig", zei de Idee, de schoonheid der dienstbaarheid, van broederschap, van liefde. Zeg me waar hij te vinden is, opdat ik mij zelf hem kan geven." Wellicht ontleent hij een van zijn won derlijke verhalen aan je, teneinde in eeuwig heid te bestaan, de boodschap van de ge dachte brengende", zeide de kluizenaar, en, met een zucht, noemde hij de woonplaats van den kunstenaar. Het volgende oogenblik was de Idee mijlen weg. De Idee vond den kunstenaar op een vroege ochtend-wandeling. De.kunstenaar was verwonderd. O, hoe schoon zijt ge", zeide hij. De Idee glimlachte, doch niet uit ijdelheid of trots, slechts omdat hij hoopte. Indien ik mooi ben, wil ik mijzelf in uwe ?gedachte plaatsen, zoodat ge uit mij een van die wonderlijke verhalen kunt scheppen, die de wereld in beweging gaat brengen." De kunstenaar schudde het hoofd. Ik vrees dat ik niets met je kan uitrichten. Ik ben oud en moe. Ik zou gemarteld wor den door de vrees dat ik je zou bederven. Voor tenminste n jaar van mijn leven zou ik geen rust hebben, en op mijn leeftijd MEDDENS S.B. gereed en naar maat vanaf r *.-? Coupeur-reiziger te ontbieden. TAMINIAÜ'S - JAM ' DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts ?1.65 per kwartaal Fransche boek gewettigd kon heeten. Dan zal het misschien eerst duidelijk worden, welke waarde moet gehecht worden aan de vriendelijke toegevendheid waarmee Duitschland in 1867 aan de oplossing der Luxemburgsche kwestie meewerkte; aan de tege moetkomende welwillendheid, waarmee Limburg ons werd teruggegeven. Het is me altijd een raadsel geweest dat het Nederlandsche volk zich steeds zoo onverschillig heeft betoond tegenover den onmiskenbaren drang van Duitschland naar het westen of om een meer vulgaire uit drukking te gebruiken voor-het Duitsche gevaar." Misschien ligt een verklaring voor die gerustheid in het feit, dat de Neder landsche regeeringen zich steeds heel ge makkelijk in slaap hebben laten wiegen door de Duitsche diplomatie. Weinige maanden nadat Wilhelm II de regeering over het Duitsche rijk had aan vaard, sprak Bismark ter gelegenheid van een handels-congres, te Berlijn gehouden, de volgende woorden, welke er op berekend schenen naar het westen over te waaien: Duitschland heeft de monden van den Rijn, de Maas en de Schelde niet noodig; onze belangen zijn meer gebaat met de vriendschap van Engeland op een afstand dan met zijn nabuurschap ten koste van Holland ei»België." Kan er ook een causaal verband bestaan tusschen deze woorden van den grooten diplomaat en het feit, dat de jonge keizer kort daarna den ijzeren kanselier" diens voogdij over het denken en willen van den Imperator-Rex opzegde? De politiek van Nederland Van belangstellende zijde wordt onze aandacht gevestigd op een artikel over de Nederlandsche politiek sinds l Aug. 1914, in de Mercure de France van 16 Mei 1916, van de hand van den heer Dr. J. L. Walch. lilliuiiiiiliiiiiiiMiiiimiiiiiiimi beteekent een jaar van onrust heel wat. Ik wensch rust te hebben eer ik heen ga. Ik verlang naar rust. Ik heb vele lasten te dragen gehad en dikwijls heb ik ze gedragen zonder resultaat. Indien ik iets deed wat ik mooi wenschte te maken, hebben de men schen mij verweten en me gevraagd waarom ik niet iets anders dee<J. Bovendien ver wachten mijn lezers nu een bepaald soort dingen van me. Ik moet ze niet teleurstellen. Ik ben hun slaaf geworden. Eenmaal zou ik verheugd zijn ^geweest, gebruik van je te maken, maar nfet nu." Verslagen van harte gin g de Idee van daar. De kluizenaar zou hebben kunnen schreien van medelijden. Hij begon te gevoelen dat de Idee hém toebehoorde. Zijn vriendelijkheid bracht langzamerhand de Idee weer tot zichzelve. Voortaan zul je bij mij blijven, is 't niet", zei de kluizenaar, en mijn steun zijn, de vreugde van mijn jaren ?'' Treurig antwoordde de Idee: Ziet ge dan niet hoe, van alle plaatsen der wereld, ik niet hier kan blijven ? Ik moet naar de schuilhoeken der menschen gaan, om er te arbeiden." De kluizenaar was vol kommer. Je hebt gelijk, vriend", zeide hij. 't Is omdat ik de schuilhoeken der menschen verliet, waar mijn plicht lag, en zelfzuchtig naar hier kwam ten einde vrede te vinden, dat ik onwaardig ben je te houden. Ga dus, en vindt je geluk in dienstbaarheid, gelijk ook ik had behooren te doen. 'Dit is de eenige weg. Sedert je niet kunt leven op de hoogten", vervolgde LI B RTV GeiLLUSTReeRDG MeUBGLCATALOGUS FRANCO M6T CLAS-iïl-LOOD DEUR 120%, LANG en HOOG Fi.59.M6TZ&6 LeiDSCrlGSTRW AN5T6RDAM - American Eau de Cologne wordt het MEEST gevraagde Merk. Imp.: JEAN MULDER, Sloterdijk. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiMii De hoofdmomenten van onze staatkundige situatie worden daarin op zeer belangwek kende en doordringende wijze geanalyseerd; zoodat het artikel opmerkelijke lichtpunten op den gang van zaken in Nederland werpt. In het bijzonder geeft de schrijver eene eigenaardige teekening omtrent de positie van het Ministerie. Volgens door den heer Walch aangehaalde staatkundige kringen" ten onzent wordt het beleid van den heer Gort van der Linden, behalve door de zorg voor de neutraliteit, beheerscht door den wensch, eerlang een rol van bemiddelaar op 't Europeesch congres te kunnen vervullen. Hieruit wordt ook het initiatief tot 't Gezant schap bij het Vaticaan verklaard. De schrijver knoopt daaraan dan verder de opmerking vast, dat men in parlementaire kringen deze neiging niet ziet zonder de vrees, dat de heer van der Linden bij het komende congres dan te weinig zou door drongen zijn van het gevaar voor Nederland, om nauweren betrekkingen met Duitschland aan te knoopen. Ook wordt vermeld, dat de^ Duitsche Gezant, de heer von Kühlmann, er in geslaagd schijnt, bijzonder gemakkelijk acces bij den Minister-President te erlangen, en met dezen in plaats van, naar 't getjruik, met den Minister van Buitenlandsche Zaken zou aboucheeren. Aan het slot laat de heer Walch niet na, ook den Franschen lezers te verzekeren, dat Nederland zijn vertrouwen geheel in eigen middelen stelt." Nieuwe Boeken van deze week CAESAR GEZELLE, De Dood van Yper, III. Amsterdam, L. J. Veen. PETER ROSEGQER, Het Gif der Beschaving, bewerking van LOUISE ZAALBERG (2e druk) 259 pag., f 0.95. Amsterdam, Van Holkema en Warendorf. E. TILEMAN, Antwoord van een Vlaming aan Z.Exc. den Duitschen Kanselier Von Bethmann Holweg naar aanleiding van zijn hij, is er wellicht een plaats voor je in de laagten, waar de menschen zoo zeer be hoefte hebben aan je boodschap. Zoek de armen en de nederigen. Onder hen moogt ge welkom geheeten worden." Het kostte de Idee nauwelijks iets meer dan een sekonde om de sloppen te bereiken van de rijkste stad in de wereld, welke tevens de armste stad was in de wereld. Maar daar, in de opgepakte woningen, kon de Idee geen onderkomen vinden. Alle ramen waren gesloten. Zij waren gesloten door de aarts-vijanden der menschheid, door armoede welke een loochening was van elke kans op geluk, en door ontbering, welke alle voedsel onthield aan lichaam en geest. Niettemin ontdekte de Idee dat er slechts n weg was om de menigte te bereiken door. het hart. Dus zocht de Idee verlegen naar een kans om het hart binnen te gaan. Op zekeren dag zag de Idee een ouden man, die zachtmoedig was geworden, dank zij een léven-lang van lijden. Vlug en vroolijk ging de Idee het hart van den man binnen, en op dit oogenblik werd ze veranderd in een impulsie. Het was verbazingwekkend hoe de impulsie zich verspreidde. Eerst verspreidde de oude man haar over zijn buren. De buren verspreidden haar over de armen der stad. BOUWT TE NUNSPEET MOOIE BOSCHRIJKE TERREINEN SPOOR, TRAM, ELECTRISCH LICHT, TELEPHOON INLICHTINGEN M«. DE VELUWE" MllllllmlIIMIMIIIItMIIMIIIIIIIIIIII II I1IIIIIIIIIIIIMIIII1IMIIIIIIIIIIIIIIII laatste redevoering in den Rijksdag, 28 pag. "'s Gravenhage, Van Scherpenzeel & Co. MATHIAS KEMP, Het wijnroode uur en andere gedichten, 55 pag. Maastricht, Maastrichtsche Boek- en Handelsdrukkerij. * * * Correspondentie Mititieplichtige. Hoezeer de redactie het geval allerellendigst vindt, kan zij uw stuk niet opnemen, daar dit ook reeds in de Telegraaf" verscheen. Abonnementeurtjs fy.KO per jaar. iiMimimtiMiiiiMnmiiiiiHimiuinMliimmiiiiiim De armen van de stad verspreidden haar onder de armen der andere steden. Spoedig omvatte zij de wereld. Ze brak uit in een kreet, de kreet van het lijdende volk, de kreet vari broederschap, roepende om hartelijkheid en liefde als erf deel der menschheid. De dichter vernam den kreet. De leider vernam den kreet. De kunstenaar vernam den kreet. En zij spraken allen tot zichzelven: Ik wist dat deze opstanding komende was. Ik had de visie van een profeet. Waarom ver hief ik mijn stem niet ?" Dan gevoelden zij eendrachtig nieuwe kracht, en zij verhieven hun stemmen tot n schoon gedicht, als een machtigen oproep, in een wonderlijk.verhaal. Als n van klank schenen zij zich aan te sluiten bij de smachtende menschheid. De wereld zeide: Deze beweging moet een groote. beweging zijn omdat ze komt van zulke groote leiders." En de menschen verbaasden'zich omdat de leiders terzelfder tijd geïnspireerd waren door de Idee en deze met zulk een over tuiging uitten. Zij zeiden : Is het niet zonderling zooals een idee over de wereld strijkt ? Het is als toovernij." En ver vandaar, op den berg, vernam de kluizenaar het goede nieuws en verheugde zich. ? * *