10 Juni '16. No. 2033 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND De slaapzaal der heele kleintjes Als de zonjschijnt Kijkje in een der kleine-kinderen bewaarplaatsen te Amsterdam Het etensuur limilllimitllllMIIIIIIIIIIIIllllllllllllllNIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllN Mtlllllllllllllllllllllllllllltlllllltttl Mooi Vrouwenwerk 't Was op de tentoonstelling de Vrouw 1813?1913 in de zaal. voor Maatschappelijk werk, dat aan de Vereeniging tot verbeteringvanklein e-kinderen bewaarplaatsen een flinke ruimte was afgestaan om haar arbeid te demonstreeren. Er was een zeer aantrekkelijk geheel ver kregen. Langs de wanden stonden de crèches," practische, hygiënisch ingerichte kribjes met hagelwitte, waschbare omhul sels en rein beddegoedje. Aan het voeten eind hing de zak met kousen, sokjes of schoentjes; boven elk wiegje de kaart met naam, ouderdom en verdere aanteekeningen van de in het1 bedje rustende wereldburger of -burgeres in wier leven de slaap zoo'n groote factor is voor gezondheid, groei en levenskracht. Dit waren de slaapplaatsen der heele kleintjes. Iets verder tegen den achterwand van de als vertrek ingerichte ruimte ston den de rustplaatsen der kinderen die het wiegje waren ontgroeid, 't Waren rustban'ken zeer laag bij den grond, zoodat uit bed vallen geen noemenswaard letsel kon veroorzaken. Werd de bank niet gebruikt, dan sloeg men haar op tegen den wand en zette haar met beddegoed en al met een klos vast. Kwam het rustuurtje voor de spelensmoede kleuters, dan werden de ban ken neergeklept, en de slaapplaatsen waren gereed. Bij menig bezoek ter tentoonstelling dwaal den wij af naar dit gezellig, intieme hoekje. Het had zooveel te vertellen, het sprak van zooveel nuttige vrouwenarbeid, en onwille keurig ging telkens weer onze sympathie uit naar de Vereeniging, die op zótact volle, zósmaakvolle wijze haar werk wist te doen aanschouwen. Is het dan wonder, dat wij smartelijk ge troffen werden, toen dezer dagen ons een circulaire bereikte, waarin ernstig doch drin gend hulp werd gevraagd om de kleine kinderen bewaarplaatsen te kunnen in stand houden ? Wij lazen hoe door gebrek aan geldmid delen de Vereeniging dreigt ten gronde te gaan; hoe het stijgen der voedingsmiddelen, de huishoudelijke benoodigdheden, de loonen van het personeel, steeds hoogere offers eischen, en hoe de vier in Amsterdam der Vereeniging toebehoorende gebouwen be langrijke sommen vragen, om ze alle te doen beantwoorden aan de eischen van moderne hygiëne en veiligheid. Ware 't geen ramp voor onze stad, indien In Heidekruid en Dennebosch Toen dan, op het jaarfeest van Ons Huis", na de openingsrede van professor Brugmans, juffrouw Van Asperen van de Velde het woord nam, toen kwam ze dan, die groote, verrassende mededeeling En terwijl de Ons Huis"-directrice zoo gladjes, zoo eenvoudigjes weg vertelde van het heerlijke ge schenk, dat een geefster de stichting had cadeau gedaan; en toen zij in dit verband herinnerde aan het Zandvoortsche Zondagshuis; toen stond daar ook weer klaar voor mijn herinnering dat dagje buiten, in Noyembermaand van 1912. Ik had een uitnoodiging gekregen om mee te gaan naar 't Zondagshuis en ik heb er toch zoo heerlijk genoten in de badplaats, die zoo vredig lag in najaarsche Zondagsrust; waar van honderden slapende villa's de luiken waren gesloten; waar de zomeroptrekjes groote, holle ven sters en leege ramen toonden en waar toen plotseling in de doodsche lanen jong, vroolijk leven heerschte van het twaalftal wer kende jongens en meisjes, die zelf hadden moeten zorgen voor een spaarpot van der tig centen 's Avonds heeft juffrouw Van Asperen hun aan den klaren sterrenhemel de Qroote Beer fetoond en de Kleine Beer en de Poolster. n den volgenden dag, na een heerlijke nachtrust in de aardige logeerkamertjes van de beschikbaar gestelde villa, ging 't naar 't strand, den kop strak in den bollen wind, die stevig blies uit 't westen en die zoo fel het- bloed in beweging bracht, dat de boys uit louter verheugdheid op het strand een hoogstand maakten.... Aan den maaltijd kwamen dan hun tongen los; vertelden ze van huis, van het werk, van hun moeilijk heden ook. En 't afscheid, 's avonds in Am sterdam, was telkens: En mag 'k nou nog es mee ? Vór dat de zomer komt ?" De zomer kwam; de zomer van 1913; en de winter van dat jaar bracht andermaal vreugd in het Zandvoortsche huis, van Zaterdagavond tot Zondagavond. De vriend schap- tusschen de Zondagsgangers weid groot en het verlangen van de directrice ging hoe. langer zoo sterker uit naar een Zomer huis, een huis, waar men een gansene week bijeen zou zijn; waar ook de volwassenen zouden kunnen genieten van buitenlucht en buitenrust.* een dergelijke nuttige instelling door het thans reeds aanzienlijke tekort van f 5.480.98 ten onder ging? Ongeveer 60.000 kinderen van 6 weken tot 7 jaar worden jaarlijks door de Ver eeniging verzorgd en gevoed tegen een luttele vergoeding van de ouders van 10 et. per klndfper dag. Moeder gaat uit werken, zij moet als verlaten vrouw menigmaal alleen, en anders mede den kost verdienen, en nu brengt zij haar kleinen, die vrouwelijke hulp en toezicht niet kunnen ontberen, naar de bewaarplaats. Daar laat zij hen met een gerust hart in een omgeving, die zoowel lichamelijk als zedelijk ten goede zal wer ken op kind n ouders beiden. De arbeid daar verricht is geheel in handen der vrouw, de waarde van dit werk is niet te onderschatten om de paedagpgische kracht en het economisch belang die er van uitgaan. En zulke maatschappelijke instellingen die slechts volkswelvaart beoogen, zouden ge sloten moeten worden? Of moet er in dezen tijd van jammer en ellende, door het houden van bazar of fancy fair, worden geofferd op de kermis der ijdelheid om in den financieelen toestand verbetering te brengen? Ware dit niet onnatuurlijk, niet weerzinwekkend zelfs ? Wij leven in de eeuw van 't kind. Meer dan ooit zijn aller gedachten gewijd aan de kleinen in ons midden. Hun leven liefelijk, aantrekkelijk, schoon te maken is aller streven, hen angstvallig te behoeden voor elk leed is aller doel. En verplaats u nu in onze stads-volksbuurten, laat, als de tram er u doorrijdt, uw oogen gaan over de straten, in de huizen, op de trappen der boven-, in de kelders der onderwoningen, en ge zult,den zegen begrijpen, die er van de kleine-kinderen bewaarplaatsen en haar vrouwenarbeid uitgaat, en kan blijven uit gaan indien ze financieel worden gesteund, hetzij door toetreding tot lid der Vereeni ging, door giften, of verhooging van con tributie. (De toezegging zal door de Secre taresse Mej. O. Smit, den Texstraat 5, gaarne in ontvangst worden genomen.) Als ik dit neerschrijf, denk ik terug aan mijn bezoek aan de Juliana" bewaarplaats in de Warmoesstraat 71. Ik zie ze weer voor mij, al die kleuters, zoo tevreden in het vriendelijk tehuis; ik zie het speelgoed waar ze om juichen, door andere kinderen van hun overvloed geschonken; ik zie de linnenkast met zijn kleinkinder brei- en haakwerk, door vrouwen met tijd voor de inrichting vervaardigd; ik zie de provisiekast met zijn gevulde Weckflesschen, door huismoeders ten dienste der kinderen afge staan ; ik zie de directrice en de geduldige helpsters, nooit moede om kind te zijn met het kind, om te zorgen en te waken over elke schrede die op den levensweg wordt gezet; ik zie de geopende mondjes, als vogelbekjes ongeduldig gereed elk hapje dankbaar in ontvangst te nemen. En nog eenmaal hoor ik weder het gejoel bij mijn heengaan, zie ik talrijk wuivende handjes, voel ik handdrukjes van de kleintjes die om mij heen dringen, en mij op natuurlijk kin derlijke wijze spontaan hartelijkheid bewijzen, vór zij in Morpheus' armen zullen rusten en de engel des slaaps over hun slaapsteden zweeft. Een onvergetelijk ochtendbezoek, dat het volkskind en de Vereeniging, die zijn welzijn beoogt, ten goede moge komen! ELIS. M. ROGGE Kiesrechtdemonstratie De Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht heeft groote plannen. De berichten in de bladen gaven reeds korte mededeelingen omtrent de groote demonstratie die op 18 Juni e.k. te Amsterdam zal worden gehouden. Aanvankelijk bestond het voornemen, om een dergelijke demonstratie, in Den Haag te houden en als zetel van de regeering kwam de residentie daar ook zeer zeker in de eerste plaats voor in aanmerking; om zeer geldige redenen, echter moest van dit voornemen worden afgezien. Sedert het uitbreken van den oorlog n.l. geeft de bur gemeester van Den Haag voor geen enkele optocht of betooging op straat verlof, van hoe vredelievenden aard die ook moge zijn. In een extra-nummer van het Maandblad, haar officieel orgaan, komt de Ver. v. Vrou wenkiesrecht thans bij hare circa 21.000 leden belangstelling wekken voor de zaak Men heeft maatregelen getroffen omtrent goedkoope reisgelegenheid. Er is een artistiek comitémet mej. Urupsteen, mevr. Van de Wall Pernéen Mej. Cato Neeb aan het hoofd, welk comitétot opdracht heeft den stoet een harmonisch en artistiek aanzien te geven. De stoet zal worden opgesteld op het terrein van de Ijsclub. Vooraf gaat bereden politie. Daarachter een muziekkorps. Dan komen een drietal ruiters, heer met twee dames, die het opschrift Vrouwenkiesrecht" voor zich uitdragen. Hierop volgen 3 schilderachtige groepen. 1. Een groep, de landen voorstellende waar de vrouwen reeds volledige politieke rechten verkregen; deze vrouwen zijn in het wit gekleed. 2. Een groep, voorstellende de landen waar de vrouwen een gedeeltelijk kiesrecht bezitten; kleeding in het geel. 3. Een groene groep, voorstellende Ne derland, het land waar men in de hoop leeft, dat spoedig het doel zal worden bereikt. Voorop gaat de Nederlandsche Maagd, te paard; daarachter de 11 provinciën en het laatst Ned. Indië. Hierna volgen vier meisjes die op een groot doek de hoofdleuze van de Ver. voor Vrouwenkiesrecht dragen; hierachter drie meisjes met het vaandel der vereeniging. Achter het vaandel loopt het Hoofdbestuur : van de Ver. v. Vr. kiesrecht. Deze groep wordt onmiddellijk gevolgd door de afdeelingen der vereeniging, provincie-gewijze gegroepeerd. Elk der provinciën wordt voor afgegaan door meisjes, gekleed in de dracht van het gewest. Noord-Holland vormt een afzonderlijke groep met in haar midden de alom bekende Marijtje van Bro^k in Waterland met haar Teun in een oud-Hollandsche sjees. Achter deze groepen komen de vertegen woordigers der deelnemende vereenigingen met hunne banieren, en alle democratische Vrouwenclubs met hun eigen vaandels en muziekkorps. Na den ommegang door de stad keert men wederom naar de Ijsclub terug. Daar zullen verschillende spreeksters en sprekers vanaf 4 spreekgestoelten het woord voeren. Op het terrein zal gelegenheid zijn voor het gebruiken van ververschingen, zoowel vór het begin als na het eindigen van den optocht. De kansen dat de betooging zal slagen zijn zeer gunstig. Steeds meer toch dringt het tot de groote massa door, dat het iets zeer redelijks is wat de vrouwen vragen. Voor velen echter, vooral voor vrouwen, heeft het woord optocht een onaangenamen klank. Onze volkaard is rustig en houdt niet van uiterlijk vertoon. Het kan echter noodig zijn om tot getuigen naar buiten over te gaan, en in dit stadium is de beweging voor het verkrijgen van vrouwenkiesrecht thans gekomen. Gedurenden den geheelen .winter heeft de Ver. v. Vrouwenkiesrecht met succes door het geheele land een krachtige actie gevoerd. Het geldt thans dit verkregen succes te bevestigen en uit te breiden, want zooals men weet, zijn de voorstellen tot grondwetswijziging reeds in onderzoek in de afdeelingen, en de tijd waarop ze in openbare behandeling zullen komen is niet ver meer. Wanneer het zoover is, zal het er op aan komen in de Kamer een meerderheid te vin den voor in te dienen amendementen die bedoelen om naast het algemeen kiesrecht voor mannen ook het algemeen vrouwen kiesrecht in de Grondwet vast te leggen. Een zoodanige meerderheid is ongetwijfeld te verkiijgen, wanneer er van uit het volk aandrang genoeg wordt uitgeoefend. Als men bemerkt dat de politieke gelijkstelling der geslachten een wensch is die in het volk leeft, zal de Regeering zich gesteund weten en verantwoord, indien zij er toe overgaat de grondwetsvoorstellen in dien geest aan te vullen. Daarom is het de plicht van een ieder die gevoelt dat het dien weg op moet, om thans kleur te bekennen en openlijk te ge tuigen. Onvrouwelijk zegt gij, om zoo op straat te komen? ?Zijn de vrouwen die u voorgaan dan geen echte, door en door vrouwelijke vrouwen? Zij willen juist als vrouwen haar plichten iiimiMiiifin min Toen kwam de zomer van 1914. En de oorlog vernietigde ook hier, in engen kring, wat het in wijde ruimte vernielde: in het Zandvoort-huis kwamen verdreven Belgen wonen Geen Zondagspret meer voor de ambachtsjongens en de werkmeisjes En nu is 't niet als een sprookje ? Daar komt een fee, eene voor de gansche buitenwereld onzichtbare fee en zij buigt zich over de schrijftafel van de directrice en ze fluistert haar in 't oor: Hier hebt ge dan uw Zomerhuis: Zet het neer temidden van bosch en hei en opgaand dennenhout. En laat er,' heel den zomer lang, genieten van heilucht en zonnebrand een schare van werkende lieden. Laat er komen de kleine, hard-arbeidende daghit en den fabrieksjongen; het ateliermeisje en den grondwerker; maar Hoe het Vacantie-Huis" er uit zal zien vergeet vooral toch niet die ploeterende huismoeders, die heel het jaar de beslom meringen voor hun gezin hebben. Vergeet, enfin, vergeet niemand. En doe dan verder maar, zooals gij het 't beste te regelen weet!" Van Mei tot October; desnoods, als 't mooi weert, tot November, zullen wij daar ginds wonen", zegt juffrouw Van Asperen, en ze glimlacht blij; 't spaargeld is voor de volwassenen 20 cent per week, voor die van 14?18 jaar 10 cent. Die ? 10.80 en die ?5.40 zijn dan voor alles. Daar zitten reisn verblijfkosten in! En stel je nu toch even voor, dat we driehonderd menschen op deze manier, bij groepen van twaalf elke week, de wei in en de hei op kunnen sturen; menschen allemaal, die hard arbeiden en die hun moe-gewerkt lichaam toch ook wel eens mogen laten -rusten. Denk eens aan de heer lijkheden van een speelveld vlak bij onze Lunterensche heiwoning. Ik zie de echtparen al kuieren over de Veluwe, ik zie de groote oogen van ver baasde moedertjes, die, voor 't eerst mis schien in haar altijd bezig, altijd bedrijvig leven, een heele week te logeeren zijn, een heele week te gast, ver weg van al haar hu'selijke beslommeringen. En dan, als 't leelijk weer eens is, dan zullen we onze boeken hebben, en den sjoelbak en andere spelletjes, en wie weet ? ook misschien eens een piano Een reglement in ons Heihuis ? Neen, volgens reglement gaan we niet werken. Natuurlijk zijn er wél enkele kleine plichtjes, die moeten worden nagekomen. De gasten zullen eigen slaapkamertje aan kant moeten maken en ze zullen een enkele blijven vervullen, doch niet enkel meer voor eigen gezin en familie, maar voor allen die er behoefte aan hebben. We willen immers allen meehelpen om de wereld beter te maken? En het is toch zonneklaar gebleken, dat een uitsluitend mannelijk régime heeft gefaald? Wat is er dan tegen om te beproeven of mannen en vrouwen te zamen het er beter zullen afbrengen? Er komen hoofden, handen en ook harten te kort, waarom dan zooveel beschikbare krachten verwaarloosd? En dit doet men, door de vrouwen uit te sluiten van deel name van den wetgevenden arbeid. Wie van dit alles overtuigd is, mag op 18 Juni niet achterblijven. F. S. VAN BALEN?KLAAR Correspondentie Aan mevr. S.?H. Vriendelijk dank voor uw recepten, die werkelijk in deze dagen in een behoefte voorzien. Het antwoord aan den Heer Centurio moet tot ons leedwezen tot de volgende week blijven liggen. E. M. R. iiiiiininiiiiii minimiimiiimiiiimmiiiiiiimmmiiiiimiiiiiiiiiiiimii 1841 14 Juni 1916 H. MEYER, KONINGSPLEIN AMSTERDAM. 7D.. D REISARTIKELEN: VOOR DAMES: Reiskousen. Waschzakken. Nachtzakken. Schoenenzakken. Pyjama's. Lingeries. Kapmantels. Blouses. Rokken. VOOR MEEREN Overhemden. Boorden. Manchetten. Pyjama's. Reissokken. Tennispantalons. Sportdaisen. Bretels. Fant. artikelen. VOOR BEIDEN: Zwempakken. BadniiLsen. Badzeepen. Badzouten. Eau de Cologne. O lichte bezigheid moeten verrichten, maar dat is al. We zullen het verder innig-genoegelijk inrichten. Als de mans een grooten tocht willen ondernemen en de huismoeders liever in een makkelijken stoel in 't zonnetje blijven zitten, dan doet ieder zijn zin. En 't komt op zoo'n gelegen tijd, ons Zomerhuis, 't komt in een tijd, nu het begrip vacantie hoe langer zoo meer doordringt; nu immers de gemeente den particulieren werkgevers zoo'n prachtig voorbeeld geeft en wij zeker van onzen kant ons uiterste best zullen doen om het vacantieweekje er door te krijgen ook voor hen, die tot nog toe ganschelijk niet of slechts gedeeltelijk konden profiteeren van een paar vrije dagen in 't heele jaar. Voor die vacantie heb ben, is 't zooveel waard, dat ze hun vrijen tijd eens goed leeren gebruiken; beter, dan ze dat in de stad doen, waar ze in hun boezeroen door hun straat slenteren; een dagje gaan visschen, een dagje gaan rijden en rossen. Dat kost veel geld en geeft geen plezier, 't Geeft niet dat genoegen van veilig je thuis te voelen in de kalmte van de heide. Hier hebt u dan ons Zonnehuis, zooals het, volkomen belangeloos, door den archi tect J. H. W. Leliman werd ontworpen. Dit is dan ons geriefelijk Huis in't Bosch", dat twaalf gasten met eenige leiders en leidsters zal kunnen herbergen en waareen nog te benoemen directrice met zachte hand zal regeeren. In Mei van 1917 zal het huis met zijn groote, gezellige huiskamer, die beneden wordt gebouwd; met zijn brecde, gesloten veranda en het ruime, open bordes, ons wachten " Zóvertelde juffrouw Van Asperen mij. En mijn Zandvoortsche herinnering ver vaagde en ik zag een vriendelijk buiten huis en blije gezichten, en ik bedacht, hoe dagen en weken van zorgelooze levensvreugd, van zonnekoestering en heerlijk genieten zullen zijn wég-gelegd voor een breede schare van moede werkers en werksters uit de groote stad, wien de natuur rust zal brengen en vrede en bezielende schoonheid. Leve het Huis in 't Bosch! Heil der vrien delijke schenkster! ANNA E. ZUIKERBERG