De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1916 17 juni pagina 3

17 juni 1916 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

17 Juni '16. No. 2034 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 69 Kalmstr. - 29 Veensstr. - 38 Tel. 9449 Tel. 4105 Tel. 2686 TAMINIAÜ'S ? JAM - American - Eau de Cologne wordt het MEEST gevraagde Merk. Imp.: JEAN MULDER, Sloterdijk. UIIMIIIIMIIllMIIMIIIMIMilimillulMIIIHIIIIIIMIIIMIIimmillMHimlIIIMH Over In- en Export in verband met de marktprijzen in 't Binnenland Een R eg eer ing s-Exportbur eau Door de geweldige vraag van 't Buitenland naar onze landbouwproducten en de artikelen die zijdelings daarmede in verband staan, is hier te lande langzamerhand alles zoo peperduur geworden, dat we kans loopen, tenzij er ingrijpende maatregelen worden genomen,pm binnen afzienbaren tijd, ondanks al onze rijkdommen, gewoonweg honger te moeten lijden. Natuurlijk neem ik gaarne aan, dat de regeering in dezen geen blaam treft en zij haar best doet alles zoo goed mogelijk te regelen. Dit neemt evenwel niet weg, dat trots haar zorgvuldige voorbereidingen, haar distributie Bureaux en uitvoerverboden, de nood steeds nijpender wordt en de gang van zaken allesbehalve in orde magheeten. Want niemand zal het toch goed kunnen keuren, dat enkelen ten gevolge van den noodtoestand en het toeval dat zij consenten machtig worden, tonnen gouds verdienen, ter wijl duizenden van ambtenaren en kleine bur gers in de verste verte van hun verdiensten niet meer kunnen rondkomen en het oude spreekwoord: Qui non habet in aere, luat in pelle weer meer als ooit bittere waarheld bevat. Onze regeering staat voor een zware taak, en de besturing van het scheepje van Staat is in deze tijden waarachtig geen kleinigheid. De probleemen zijn zeer inge wikkeld en niet voor het minste die be treffende de Export in verband met de prijzen der voedingsartikelen, 't Is namelijk onmo gelijk om den'uitvoer geheel stop te zetten; teneerste hebben we van enkele artikelen beslist te veel en daarbij hangen we ook voor een groot deel, van hetgeen we noodig hebben, van het Buitenland af, (denk slechts aan steenkolen, verfstoffen, staal, enz.) Nu influenceert evenwel iedere verkoop van eenige beteekenis naar het Buitenland, direct op de marktprijzen in het Binnenland en wel onafhankelijk van 't feit of we van hetgeen geëxporteerd wordt nog genoeg overhouden of niet. Om een voorbeeld te noemen werden een paar weken geleden wat runderen uitgevoerd, 't Totaal aantal was slechts Vspct. van dehierthuishoorende veestapel en we hielden dus genoeg over. Toch steeg de prijs van het vee door dezen uitvoer met circa 30 pet. Het vraagstuk betreffende de voordeeligste Export of laat ik liever zeggen de minst onschadelijke manier van exporteeren moet BURGEMEESTER KOP-AF DOOR JAAK BOONEM In het dorpje Loo, waar Barthelemeus Slingels sedert jaren burgemeesterde, had men tegen den wil van het volk, 'n geldschrabberig winkelier tot sekretaris benoemd. Deze benoeming, zoo koel ontvangen als een emmer koud water op een gekeeld varken, dat zijn laatsten snik uitknort, bracht in 't geniep de rake volksmonden aan 't roeren en mopperen. Drie gemeenteraads leden, reeds lang het kleinzielig, politiek gepeuter en gekonkelfoes moe, reikten nu onmiddelijk hun ontslag in. En de jongelui, die als sekretaris gekandideerd maar een blauwtje geloopen hadden, staken de wrok kende koppen bijeen, en zwoeren zich te wreken, 's Avonds, na gedanen arbeid, op een zolderkamertje, waar geen luistervinken hen konden tritspioenen, beukten en hamerden zij dagen achtereen hun hersens aan een brief, die na heel wat moeite, krabben en doorhalen, bij- en afdoen, looptn en herloopen, eindelijk drukvaardig kwam... Zontwaterbad (Solbad) RHEINFELDEN bij Basel, Zwitserland. Sterkste Solbad van het Continent. KoolzunrsEontwater baden. Nauheimerkuur. GRAND HOTEL Deftig, rustig familiehotel, in het midden van een groot, eigen park DES SALINES, gelegen. Vraagt prospectus, gr. Int. Verkeersbur. Raadhuisstr. 2, Amst. MEUBILEERrNGMAATSCHAPPIJ - HOLLAND HEBBELT «RUSTIEK UI f OOBHBIS OF «LU NOR: f 500. n1 650. 775. 875.1100. EN HOOGER STOFFEERT «RUSTIEK (IR IOOIHUIS OF VILLA VOOR: f 250* 290.425.-* 550. 675.EN HOOGER - AMSTERDAM N. Z. VOORBURGWAL 274 o. h. Nieuws v. d. Dag Int. Tel. 5974 VRAAGT PRIJSCOURANTEN KLEERMAKERIJ U. J. LOOK, Lijnmarkt 2, Utrecht Nieuwe EngelscKe Stoffen. PRIMA COUPE. /, Costumes van f40 tot f7,0 Coupeur-reiziger te ontbieden nu zoodanig opgelost worden, dat het Buiten land hooge prijzen blijft betalen (wat natuur lijk noodig is met 'toog op de duurte van alles wat we importeeren) en de prijzen in't Bin nenland ongeveer normaal woiden. Er mag niet meer uitgevoerd worden dan we missen kunnen en toch moeten we in de gelegenheid zijn om het noodige uit het Buitenland te betrekken. Ten slotte mag niemand per soonlijk belang hebben bij de hooge prijzen die in de oorlogvoerende landen te bedingen zijn, aangezien dit gaat ten koste van zijn eigen landgenooten welke geen zaken doen en moet het afgeven van consenten dus ophouden. Dit alles is waarschijnlijk te bereiken, (maar dan ook alleen en niet anders) door centralisatie, van de In- en Export. De Regeering richte een Centraal Bureau pp met afdeelingen voor de voornaamste artikelen. Als hoofdleider worde een kundig zakenman aangesteld die de hoofden van de afdeelin gen benoemt. Het C. B. koopt en verkoopt vcor reke ning van de regeering. Buiten het C. B. om mag wel worden geïmporteerd doch niet geëxporteerd. Voor 't binnenland worden van eenige artikelen maximum prijzen vast gesteld, die steeds lager gesteld zullen wor den tot zoolang dat ze den normaalprijs nabij komen: Het C. B. koopt of onteigent de artikelen die men volgens 't oordeel van den Minister kan missen, betaalt hiervoor de vastgestelde maximum prijzen en zorgt voor de aflevering aan het Buitenland. Ik zou te uitvoerig moe ten worden om hier uiteen te zetten op welke manier dit koopen en afleveren zeer eenvoudig kan geschieden, doch dit doet aan mijn betoog ook niet af. Alleen wil ik dit zeggen, dat er veel minder werk mede zal zijn dan thans met de consenten en wat daarmede samenhangt. Voor de uit te voeren producten betaalt het Buitenland belangrijk hoogere prijzen dan de hier te lande geldende en maakt het C. B. dus winst. Deze kan nu gedeeltelijk gebruikt'worden om de artikelen welke men importeert voor sterk verminderde prijzen voor de Gemeentebesturen beschikbaar te stellen. Hoe grooter dus de winsten op de Export zijn, des te lager zullen de prijzen hier te lande van de geïmporteerde waren ge steld kunnen worden, en zal het gevolg hier van zijn dat zoo langzamerhand de maximum prijzen van onze eigen producten ongeveer normaal kunnen worden. Stel b.v. dat de winsten op aardappelmeel, turfstrooisel, visch, vleesch, boter enz. van dien aard Toen kraaizwarte nacht 't dorp in duister nis hulde en al de menschen in zalig vreed zame rust uitdoezelden, staken zij hun epistelije stil onder de deuren van den burgemeester... en z'n partij. Als donder en bliksem was de omzendbrief in huis gevallen. En de nieuwsgierigedik-uitgeslapen oogen begonnen 's morgens te lezen: Beste vrienden. Nog groent eeuwig jong een jeugdherin nering! ... Wanneer in den Oogstmaand Barthelemeus met zijn vlammenden wagen, over de roodzwart-rijpe braambessen gereden heeft, dan lijken zij verrot en bedorven. En de snoepachtige kinderen, durven ze niet meer in hun gulzige mondjes steken, en snaken het venijnig uit: D'r eten wij niet meer van, Barthelemeus is er met z'n schaapsvel over henen geweest." Ook in onze goedzakkige gemeente heeft een andere Barthelemeus erg verkeerd ge reden en bederf gebracht in de gemeente belangen. Barthelemeus die reeds jaren aan den gemeentewagen ezelt, heeft dezen zoo danig ontredderd en ontspoord, dat er in de spijken moet gevlogen worden om hem weder op de goede baan te brengen. Doch zelfs in de raderen vliegen helpt niet meer, wij moeten de oude knollen door nieuwe sterke paarden vervangen, die vooruit willen en niet behoeven geklatsoerd te worden. Goed smeer en geduchte zweepslagen baten niet als de trekbonken door de knieën gezakt zijn en naar den viller rieken. Financieel Nieuwsblad Singel 342, A'dam - TELEFOON N. 6925 bevat steeds actneele arti kelen, betrouwbare cor respondentie, uitlotingen van premieleeningen, producties, koerslijs t enz. Abonnement slechts 15<)| ets. per kwartaal. Vraagt gratis Proefnummers MEDDENS S.B. gereed en naar maat vanaf f 5.-. Coupeur-reiziger te ontbieden. 11 iiiiiiiiMmmiiiiiiiniimmimuiiiiMMHiiiiiillilllMMiniiliiiiiiiiiiiiiiiiiii zijn (en dit zal een feit blijken te zijn) dat de graanprijzen normaal gesteld zouden kunnen worden, dan zal het voeren van de varkens, koeien, kippen, enz. niet duurder komen dan vroeger en voor het vleesch, vet en voor de melk, de boter, de kaas, de eieren, enz. prijzen vastgesteld knnnen wor den die het normale naderen. Een groot voordeel van de aangegeven regeling is ook, dat wanneer men per slot van rekening nog winst overhoudt deze nie mand persoonlijk ten goede komt en de schatkist hier op veel eenvoudiger wijze van profiteert, dan door een duur en omslachtig belastingstelsel, waarvan de uitwerking in hooge mate onsympathiek is. Het spreekt van zelf dat aan een Centraal beheer van In- en Export ook groote nadeelen verbonden zijn. De een vindt het onbillijk tegenover de landbouwers die dure landerijen gepacht hebben met 't oog op de reusachtige win sten die men maken kan, om de prijzen nu te verlagen. In de eerste plaats zijn dit domme landbouwers die geen oog hadden voor den zeer onzekeren toestand; maar bovendien moeten de belangen van enkelen wijken voor het algemeen belang. Een tweede bezwaar zal zijn dat men vreest dat een regeeringsbureau niet met goed fatsoen dezelfde afzettersprijzen kan bedin gen als de particuliere handelaren. Men moet evenwel niet vergeten dat dit bezwaar als het een bezwaar is wel te ondervangen is door van Ihet C. B. een zelfstandige Maat schappij te maken, waarin alleen de Staat de aandeelhouder mag zijn. Maar mijns inziens zal dit niet noodig zijn, aangezien het Buiten land ons in niets ontziet en daarbij werkt b. v. in Duitschland een Einkaufstelle reeds maanden. Een grooter bezwaar dan de voorgaande zal zijn om iemand te vinden die geschikt is als leider op te treden. Dit toch moet iemand zijn, die in handelszaken thuis is, en in staat om volkomen, waar noodig, zelf standig op te treden. Zijn maatschappelijke stand moet zoodanig zijn dat hij van huis uit ver boven den gewonen koopman staat. Zijn betrouwbaarheid moet buiten twijfel vast staan en hij moet het noodige orga nisatievermogen hebben. Verder moet hij tact hebben met alle soorten van menschen om te gaan en er oog voor hebben zijn juiste manneljes uit te kiezen. Ik stem toe dat het niet een ieder gegeven is deze eigen schappen alle in zich te vereenigen. Een ander bezwaar is nog dat nu ja, dat 't zaakje eigenlijk te rood is. Men vreest dat we bij welslagen van het een in 't andere Geen wonder! Doorwandelt men ons dorp, dan bespeurt men snel dat hier iemand aan 't bewind is, die zich lieve'r achter de kachel, als een ingezouten hesp laat roosteren dan zich om gemeenteaangelegenheden te bekommeren. In stede van ons een bewaarschool, zoo vurig en rechtmatig door alle huisvaders gewenscht, te geven, heeft men vijf duizend frank verkwist aan een hoog ijzeren tralie werk, op onze schoone markt, waarachter de kinderen in de speeluren als kippen zijn opgesloten. Er zijn menschen die beweren dat Barthelemeus, dorpsberoemd voor zijne vlugge beenen, achter dit hoenderhok zijn akkrobaatkunsttoeren gaat uitvoeren. Doch wijl wij twijfelen aan zijn bijval bij helder daglicht raden wij hem liefst aan zijn bokkesprongen 's avonds te maken en dan te zorgen voor goede lantaarns, die in ons dorp zoo zeldzaam aU kersen in den herfst zijn. En dan nog die schoone markt! Overal verbreedt men de straten en pleinen. Hier integendeel verengt men ze, maakt men ze belachelijk in het oog van ieder weldenkend mensch. Doch dit pleit voor den beperkten gezichteinder van onzen burgervader, die niet verder ziet dan 't nauwe katerstraatje. Komt 's morgens de briefdrager met officieele stukken, dan zet hij twee oogen wagewijd open en gluurt door twee vensterglazen, die men brillen noemt. Het klamme zweet breekt hem uit: D'r kan de duivel niet uit wijs worden!" En onmiddelijk pantoffelt of holleblokt hij naar links en rechts bij de geburen om THE OXFORD CHAIR" HEERLIJK LUIE STOEL BEKLEED MET PRIMA CRETONNE PRIJS VAN AF f 15. Vraagt Stalen! TRADB XABJt Le Cognac Martell est garant! comme tant Ie prodnit naturel des vins récoltés et distillés dans la région de COGNAC. Agents: KOOPMANS en BRUINIER, AMSTERDAM. zullen komen. Ik meen evenwel dat buiten gewone omstandigheden buitengewone maat regelen billijken en dat men iets dat goed is niet behoeft na te laten, omdat er een rood tintje aan zit. Er zullen ook nog groote bezwaren zijn die ik niet voorzie en is het mogelijk dat in Duitschland kan wat hier niet kan, doch ben overtuigd dat er in mijn voorstel iets goeds zit en geef het daarom gaarne in overweging. S. ? ? * Concertgebouw Van verschillende zijden werd mij sympathie betoond met mijn streven om niet langer genoegen te nemen met de programma's welke de heer Mengelberg week in week uit doet uitvoeren; mij werd door eenige vrienden de vraag gedaan of het wel juist is dat er zooveel mooie onbekende orkestwerken bestaan. Gaarne wilde ik daarom hierop nog even terug komen, al is het dan ook uiterst beknopt. In het voorgaande stukje noemde ik o.m. Korngold, die een hoogst interessante ouver ture schreef en fragmenten uit een Ballet voor orkest. Onder de Spanjaarden neemt Albeniz een allereerste plaats in. Max Dowel's Indische suite zal evenmin als Catalonia van Albenir bij de Concertgebouw bezoekers in herinnering zrjn gebleven. Cyril Scott is hier onbekend en zeer de moeite waard; heeft, zooals ik onlangs nog mocht vernemen in kleinere steden als Zürich, een bekende, reeds sedert meerdere jaren gevestigde reputatie. Maar zelfs de composities der bekende meesters zijn zeer treurig vertegenwoordigd in de Con certgebouw-bibliotheek. Wat te denken bijv. van het feit dat van Saint Saens altijd de 2e en 3e Symphonie worden uitgevoerd ter wijl de keurige 1ste niet eens in het bezit is van het gebouw? Van Paul Dukas hooren wij nooit anders dan L'apprenti Sorcien" maar nooit zijn pracht ouverture Polyeucte (Corneille). Van Magnard noch van Roussel wordt ooit iets door den heer Mengelberg gedirigeerd; evenmin van Samazenihl, een pracht com ponist. Piernédirigeerde eens een werk van Magnard doch heeft vermoedelijk de noten medegebracht, in de bibliotheek is niets van hem. Van den grootsten Belg: Paul Gilson bezit de bibliotheek niet eens zijn hoofd werk, La mer, esquisses symphoniques." Doch genoeg. Laat deze korte opsomming u ee"ig idee geven van de wijze waarop de heer Mengelberg met zijn pracht orkest raad en daad. Hij loopt van PontiusnaarPilatus met zaken, die niet over de daken behoeven uitgelawaaid te worden, maar die thans meer dan ooit door de vrouw van den sekretaris, een dazel-bazel-klatspiep uitgeschetterd zul len worden. Barthelemeus heeft ander katten te geeselen dan de belangen der gemeente te behartigen en te bevorderen. Hij is een heereboer en beschouwt de dorpsherbergen als plaatsen waar men vergif verkoopt. 's Maandags zit hij op zijn hoeken" kruisselings de beenen overeen gelijk een fijn-stikkend snijder voor zijn brandkast en telt en hertelt de centjes bijeen, die hij de mannekes van de tweede broek op kegel of beugelbaan afgeloezeld heeft. En komt Koob van Weert doedelen, dan is Barthelemeus tus schen de eerste gapers en doedelers. Alweer zooveel centjes meer in de kast." Want jaar in jaar uit gaan hem geen centen weg. Doch beste vrienden, als nu alle menschen zoo waren, dan ging de maatschappij om zeep. Met dergelijke lui in onzen tijd, die kamp en opoffering vergt, zijn wij niet meer gediend; ook willen wij het niet langer meer hebben van iemand, die eerst bij tien andere menschen zijn licht moet aansteken, eer hij zelf ziet, die niemand iets gunt dan zijn eigenzelf, en die vooral den brui van de gemeente geeft. Zóde verouderde dorpshaan, zóde drie overblijvende hennen, die vuil gebroed heb ben, en best in den oven geschrild of in een ketel koud water kunnen gedompeld worden. LIBCRTY CATALOGUS FRAMCO WASCHBARC He CR 55 cXm LAMG FI 025 vetiHoocinc VOOR leoeRe 5 VM CROOTÊR.6 MAAT STALCH FRA.MCO MCTZ& eei-nce veirreceNwooRDiceRS m AMSTCRDAM BOUWT TE NUNSPEET MOOIE BOSCHRIJKE TERREINEN SPOOR, TRAM, ELECTRISCH LICHT, TELEPHOON INLICHTINGEN My. DE VELÜWE" ons, naast het klassieke en bekende, op de hoogte houdt van het vele schoons wat de laatste 10 jaren geschreven is. S. R. KLATTE ? e ? De Schilder De Winter Beste van Eeden, In je artikel over de Winter in dit Weekblad van 10 Juni 1.1. komt het volgende voor: Uit het artikel van Henri Borel over de Winter zou men allicht opmaken, dat het hier demonisch schilderwerk betrof. Als zoodanig beschreef Borel het mij eer ik het zag. Maar bij 't zien bemerkte ik terstond het onderscheid tusschen demonisch werk en dat van de Winter". Dit is niet juist, en ik sta er op hét te rectificeeren, ook daarom, omdat de bizondere maar zeer duidelijke bestiering" die je tot de Winter leidde hierin bestond dat je, na niet gereageerd te hebben op een ver zoek zijnerzijds om zijn werk in Utrecht te komen zien, door mij in mijn woning te Scheveningen bij zijn mij doorhem gezonden werk gebracht bent. Ik zeide en bedoelde niet dat de Winters werk op zichzelf demonisch was, maar dat het grootste deel er van in demonische sfeer gezien was. Van de pl.m. 30 stukken, die ik je toonde, waren er pl.m. 20 uit die sfeer. Maar ik toonde je ook het landschap Fantazie in Groen," dat thans in mijn be zit is en dat ik juist uitkoos omdat het niet uit die sfeer, maar uit een veel hoogere was, en dit zeide ik je uitdrukkelijk er bij. In mijn artikel in dit Weekblad (20 Mei U.) haalde ik opzettelijk Dante aan, omdat deze eerst het Paradijs bereikte na door de demo nische sferen in voortdurende loutering te zijn gestegen, en het zelfs nooit bereikt zou hebben hebben indien hij het demonische niet had gekend. Dat de Winter in die hoogere sferen zal aankomen is voor ons beide een zekerheid, nietwaar? Maar dat hij k in het laagdémonische de Schoonheid vond is voer mij evenzeer een vreugde. Er is meer schoon heid in zijn schilderingen van de laagste astrale" sfeer dan in de natuur-copieën van onze meest bekende hedendaagsche schilders. Vriendschappelijk, HENRI BOREL ~ # * Van den heer G. van Hulzen ontvingen wij een antwoord aan den heer Henri Dek king, dat in het e.k. nummer zal worden geplaaist. Deze vier, de haan Barthelemeus en zijn vuilbroedende kippen, in een bussel gebon den, maken nog niet n goeden uit en vliegen voor hun kunde en kennis omhoog als haverkaf. En nochtans moeten deze vier het wel en het wee der gemeente beredderen... Wij vragen het u in gemoede, beste vrienden, is dit redelijk en geoorloofd ? Hoe lang nog zullen zij vandaag zówindhanen en morgen nieuwe gekke dingen doen? En nu een laatste woordje aan den burger vader, zijn raadsleden en partijgenooten. Onderwijs en ontwikkeling hebt gij nooit genoten. Geld is enkel uw leuze. Het egoïsme, de zelfzucht, het eigenbelang vreet en knaagt aan uw knoken, doorzijpelt uw merg, ver pest uw handelingen en daden. Vermaledijdingen van uit gevangeniscellen vloeken wraakroepend over u om wille van uw dom heid. Typhusbezwijkers, om wille van de vuile bochten en straatjes, om het ongezonde drinkwater, verwijten u hun vroegen dood. Typhuslijders,wakend-angstige moeders stel len u verantwoordelijk voor de lijdeiisuren, voor de slapelooze nachten, voor de huiselijke rampen. Wegen vuilen en slijken overal om reden van uw domheid, die de gemeentekas naar uw believen open en toedraait. Dom evenals gij zijt, wilt gij het volk houden, dat met recht dorst naar den trog van ken nis en wetenschap. Uw rijk is ten einde! De kiezers hebben uw tijd geteld, en het volk zal u een dezer dagen van het ge meentehuis afdonderen!" (Slot volgt)

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl