-*-. 24-Juni '16..- No. 2035 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND MEDDENS S.B. gereed en naar maat vanaf r *.-. Coupeur-reiziger te ontbieden. OOSTEQBEEK MEUHLEER1MOEN IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIlllllllllllllllIIIII Echter, in China heeft de volkswil zich ten allen tijde op een gegeven oogenblik doen gelden. De Chineesche gedachtengang is met het beginsel, dat de stem van het volk is de stem van God, steeds op familiaren voet geweest. Zoo ook heeft de volkswil zich tegen de jongste poging tot herstel van het keizerschap verzet, een verzet, waarin de gematigde partijen zich met de heftigste radicalen vereenigd hebben. Yoean Shi Kai's dood schijnt verder ver zet onnoodig te hebben gemaakt. Althans het optreden van den vice-president der Republiek als president, gelijk thans plaats gevonden heef', is geheel in overeenstem ming met de constitutie, die bepaalt dat o. a. bij overlijden van den president, de vice-president hem voor den nog loopenden termijn/van zelf opvolgt. Het Chineesche volk heeft getoond, dat het zich de vrucht der groote revolutie, de Republiek, niet wil minimum m m iiiiiiiiininiiiii ntiiiii i Generaal'. H. von Moltke f m ...... minimu i ..... umi ....... u BURGEMEESTER KOP-AF DOOR JAAK BOONEN 1 (Slot) Dit was een dorpsgebeurtenis, eenig in de geschiedenis, en het rake episteltje be leefde dan ook een buitengewone belang stelling. Met lachende gezichten kwamen de mannen aan de deuren piepen en vragen of zij ook iets ontvangen en gelezen hadden. Het waren dikke nagels met harde koppen. Als knepperende heibrand verspreidde zich het nieuws van huis tot huis. Partijgenooten van den burgemeester knarsetandden, zijn vijanden waren in hun nopjes. Dit hekelig schriftje lekkerbekte naar meer volgens de meesten. Wie mocht de schrijver-opsteller zijn? Het aangestoken vuurtje kon verder laaien ! . . . De welverdiende bijval sterkte de opstellers in den goeden strijd, dien zij moedig aangordden om verouderden boel kapot te slaan, om koelompe personen over boord te werpen, om degelijke, nuttige so ciale werken in de gemeente te stichten. En tevens moest hun wraakneming lukken. Zij zouden ook eens buizen smeden. Den godganschen dag had men het aan hoek en kant, in veld en huis, over den snelbeberuchten omzendbrief. De geheele raad was den ganschen dag met geen oogen te zien. In de burgemeesterswoning had de burgervader huisgehouden als een bezetene. Maar 's avonds, tusschen licht en donker, als de katers uit miauwen gaan, dropen de raadsheeren met den burgemeester, bij den sekretaris binnen en gingen er tabernakelen tn conciliën. D'r werd natuurlijk geschamB. v. D HEIDE 's-Gravel.weg. - Telef. 1150 SPECIALE ONTWEBPEN BOUWT TE NUNSPEET MOOIE BOSCHR1JKB TERREINEN SPOOR, TRAM, ELECTRISCH LICHT, TELEPHOON INLICHTINGEN Mfl. DE VELUWE" laten ontnemen en daarin vooralsnog den vorm van gouvernement ziet, waarbij het 't best zijn lot in eigen handen kan houden. ItmlMIIMIHIMIII De Vacantie-Cursussen der Inter nationale School voor Wijsbegeerte te Amersfoort Internationale School voor Wijsbegeerte, Prospectus der Vacantiecursussen in 1916; uitgave van het Secretariaat, Prinses Marielaan 2, Amersfoort. Toen, in de derde eeuw na Christus, Plotinus de philosophenstad Platonopolis in Zuid-Italië stichtte, stond hem een samen leving voor oogen, waarin de wijsbegeerte niet meer verre van de practijk des levens, en de practijk des levens niet meer vijandig tegenover de wijsbegeerte zou staan. Zijn droom is vele malen vór en na hem ge droomd; en een nieuwe poging tot vereeni ging van deze twee machten Denken en Werkelijkheid die voortdurend op elkander inwerken en toch voortdurend weer uit een gaan, hebben we te zien in de oprichting der Amersfoortsche School voor Wijsbegeerte. Immers deze beoogt het doordringen der samenleving met meer wijsheid, het leggen van nader verband tusschen vakwetenschap en wijsbegeerte, en de vermeerdering van de wisselwerking tusschen het philosophisch denken van verschillende volkeren. Het is de schoonste en hoogste taak die de menschelijke geest zich stellen kan, en eene, die in hare volstrektheid onvervulbaar is; maar gelijk wij van geen enkele strooming hebben te vragen, of zij algeheel zal kunnen verwezenlijken wat zij beoogt, doch slechts, of zij een schoone phase in de geschiedenis der menschheid kan inleiden, mogen wij ook aan deze niet tegenwerpen, dat steeds opnieuw beschouwing en praktijk uit een zullen gaan, steeds weer de wetenschap foeterd, gespektakeld en geduiveld op het schotschrift, den smaadepistel. Dat was laagheid, gemeenheid! De burgemeester jammerde dat men hem, zoo erg als een razend zwijn geringeloerd had, de sekretarisvrouw weeklaagde het uit dat men haar voor een klatspiep" uitgeklaroend had, de raads leden rumoerden om weerwraak en drank die weldra gutsend keelwaarts stroomde. Dat venijnig hekelschrift moest uit de pennen der afgewezen kandidaten-sekretarissen ge vloeid zijn. Dit stond spoedig zóvast als een ingeheide paal. Laat ze maar razen' spotte de sekretaris, als wij 't maar heb ben" en meteen ontkurkte hij drie flesschen tegelijk. Er werd geklonken en gedronken en intusschen werden booze helsche plannen gesmeed tegen de verguizers en eerroovers. De winkelbel had getingel-tangeld, doch hooren en zien vergingen in de achterkamer. Jan Porr, een gezakte kandidaat, die kwansuis om een pakje tabak van 5 cent kwam, ver stoutte zich dan met de deur in huis binnen te vallen. Goeden avond, ik heb hier wel een tijdje gewacht in den winkel maar er was niemand te zien. En..." Een judas, een van die schavuiten, deur uit" ... werd hem toegesnauwd. Zijt ge gek hier! Reist ge soms naar Gheel toe," bitsigde Porr, die zijn tong niet behoefde te smeren. Gij vraagt nog over wie wij 't hebben. Hoe* langer hoe mooier. Gij, gepatenteerde ezel," boosde de burgemeester. Ezel! en dat tegen mij! Gaat de markt op, daar staat een ijzeren theater!" snauwde Porr den burgemeester in 't gezicht. Gij zijt ook een van die bucht," schreeuwde de sekretaris, gij hebt aan dat vuil papiertje meegeholpen." Dat zal met knobbelsheilen," vuistdreigde het raadslid Jan Patat. O," guitigde Jan Porr, o, gij gebt het over die ezels van den gemeenteraad. Ik versta u thans. Al wat over die ezels ge schreven is geworden, is bruinhaar waar." War, waatJ De ketel is met h'm, HPU Zontwaterbad (Solbad) RHEINFELDEN bij Basel, Zwitserland. Sterkste Solbad van het Continent. Koolzuarzoutwaterbaden. Xauheimerkuur. GRAND HOTEL Deftig, rustig familiehotel, in het midden van een groot, eigen park DES SALINES, gelegen. Vraagt prospectus, gr. Int. Verkeersbur. Raadhuisstr. 2, Amst. J. S. MEÜWSEN, HOFLEVERANCIER, l Hoeden en Mode Magazijnen. | AMSTERDAM. Leidschestraat 4, Beurspassage h. Damrak, | Damstraat hoek Nes, Doelenstraat hoek Achter- | burgwal. ROTTERDAM. Mosseltrap 3, Boymansstraat 3. TAMINIAÜ'S ? JAM ? zich tot vakwetenschappen zal differentieeren, en steeds weer verschillende groepen van menschen onbegrijpend en vijandig tegenover elkander zullen staan. Want even zeker als dit alles waar is, even zeker volgt ook op ieder tésterk uit een gaan een zoeken naar hereeniging. Wij kennen in de geschiedenis beurtelings de stroomingen, die vooral analyse, en die vooral synthese zochten. Beiden zijn ge lijkelijk gerechtvaardigd in 'den ontwikke lingsgang der philosophie. En stond de 19de eeuw niet in het teeken van de splitsing, de afscheiding, het uit een houdea ? Bleef niet het maatschappelijk leven verlaten van de schatten, die in eenzaamheid gevonden waren, en dreigde niet anderzijds het denken soms leeg en abstract te worden door gemis aan verband met het leven, waarvan het toch het wezen zoekt? Was het niet in de practijk n wanhopend strijden van elkaar niet-begrijpende richtingen, n doorgaande differentiatie van afzonderlijke vakken ? Toch was op dit gebied de weg naar verband en synthese reeds sinds eenige tientallen van jaren gezocht en gewezen. Het analytisch-materialistisch denken der 19de eeuw heeft sinds geruimen tijd in geheel West-Europa een tegenstrooming zien opkomen. Onze tijd en ons land zijn een groote wijsgeerige wedergeboorte rijk, in hoofdzaak gedragen door den Leidschen wijsgeer. Doch op het begin der 20ste eeuw heeft een midden der 20ste eeuw te volgen; de wijsheid heeft tot levens-wijsheid neer te slaan, de wijsgeerige doordenking zich meer en meer uit te strekken over de afzonderlijk heden van wetenschap en leven. Het is het proces, dat we in de geschiedenis van iederen grooten geestelijken golfslag terug vinden. Zoo zijn de bedoelingen dezer School symptoom en uitvloeisel van een zeer be langrijke strooming onzer dagen, onzer arme 20ste eeuw, die, evenals die derde eeuw van Plotinus, een eeuw is van een hunkeren naar synthese in de gedachte en van een ver scheuring door oorlog en nood in de wer kelijkheid. Het spreekt vanzelf, dat bij de oprichters de gedachte niet verre lag, ook op dit punt in de reëele maatschappelijke verhoudingen tusschen klassen en volkeren hem kapot," riepen nu verschillende stem men. En Porr snorde buiten, vluchtte vlak tegenover in 't Loopende Kraantje" binnen om redding en om een verkoelen'den borrel en liep een tafel met glazen omver, die rin kelend stuk vielen. Terwijl de raad verder feestweelde, legde Porr aan den onthutsten herbergier uit dat hij op levensgevaar af uit de sekretariswoning, als een hazewind had moeten langbeenen. De man eerst heel van streek, werd na een tweeden borrel kalm en begon het nu uit te proesten van lachen. Buren waren op het lawaai buiten gekomen en kwamen zelfs in de herberg loeren. Ook de vrien den van Porr waren spoedig ter plaatse, die snel een wraakplan beraamden, terwijl de woelige raadszitting bij den sekretaris voortduurde. Op ketels en karraderen, tinnegieters en klompen werd rond de sekretaris-woning een helsch lawaai gemaakt. Oude zeisen werden knarsend tegen de gevels gewet. Woeste brulstemmen mengden zich bij deze razende muziek. Er werd getoeterd en ge miauwd, 't Werd den deftigen, joligen raad op eens groen en blauw voor de oogen. Een revolutie! Machtiger werd het getier. En angstiger werden de binnenzittenden, die voor hun leven vreesden. Van 't ge weldig tempeesten viel Jan Patat in on macht, de klatspiep tuimelde holderdebolder over een smoutkruik, de sekretaris duizelde pardaf onder zijn schrijftafel, een raadslid riep om de gewijde kaars, de burgemeester stak zijn blauwe hand in een wijwaterspotje. Buiten zong men de wilde vespers. Een raadslid, die geheelonthouder, maar nu half dronken was, klauterde verbouwe reerd van schrik, naar boven en riep met hikhokkende stem, door een dakvenstertje: Gaat in vrede naar huis, spaart ons leven, wij geven allen ons ontslag." Bravo ! Bravo !" riepen nu de ketelmuziekers, die tevredend-lachend zich in groepjes verwijderden en erg pret hadden over hun onverwacht succes, dat een tweede dorps gebeurtenis werd. THE OXFORD CHAIR" HEERLIJK LUIE STOEL BEKLEED MET PRIMA CRETONNE PRIJS VAN AF f 15. Vraagt Stalen! - American - Eau de Cologne wordt het MEEST gevraagde Merk. Imp.: JEAN MULDER, Sloterdij k. een verzoenender geestesgesteldheid, een warmer [gemeenschapsgevoel, een sterker verantwoordelijkheid te helpen voorbereiden. Of dit mogelijk zal zijn het hangt ervan af of dit pogen zal worden gedragen door den geheelen geest des tijds, tolk zal blijken te zijn van wat door velen begeerd wordt. De Amersfoortsche plannen staan nog te verwezenlijken, en het denken en leven aldaar zullen nog hun eigen vormen hebben te scheppen. Toch spreekt reeds een bepaalde geest' uit het uitvoerige prospectus, dat zoo juist verschenen is en dat, (ók een kenmerk van onzen tijd) den aesthetischen vorm niet heeft verwaarloosd. De eerste daad der nieuwe vereeniging reeds richt zich niet tot studenten allén: het zijn een drietal vacantiecursussen, die uiteraard open staan voor die breede schare van zoekenden en denkenden, op wie de realiteit des levens reeds voor het grootste deel des jaars be slag heeft gelegd. En deze vacantie-cursussen zullen niet alleen uit doceeren en luisteren bestaan; zooveel mogelijk zal naar wissel werking tusschen docenten en toehoorders, naar een waarlijk gemeenschappelijk leven, worden gestreefd; zooveel mogelijk aan de hoorders niet alleen lezingen worden voor gezet," doch iedere Voordracht slechts wor den beschouwd als een punt van uitgang voor hun zelfstandig denken. Geen dag zal daarom meer dan twee cursus-uren tellen. De inhoud der cursussen beweegt zich voor een groot deel op het gebied van de wijsbegeerte van den godsdienst en op dat der ethiek; daarnaast vinden we voordrachten over speciale onderwerpen aangekondigd. Het systeem namelijk is dit, dat ieder der drie vacantiecursussen cén hoofdleider heeft, die iederen ochtend een uur zal spreken, en daarnaast eenige docen ten, die, ieder slechts een of enkele uren, eenige speciale problemen of de algemeene grondgedachten van verschillende vakweten schappen zullen behandelen. De data, sprekers en onderwerpen dezer drie cursussen nemen wij hieronder over. Als bijdrage per cursus is ?25 vastgesteld, ter wijl tot een beperkt aantal gratis kaarten kunnen worden aangevraagd. Verdere bizonderheden zijn uiteraard in het prospectus te vinden. Het ontslag werd ingediend. Intusschen brak de oorlog uit en nu kwam er van den gouverneur dringend bevel dat de bur gemeester en zijn drie raadsleden op post moesten blijven. Doch met den oorlog werd het burgemeestersleven een lijdensweg. Eerst had de dorpsmeier het te verduren van de Belgische militairen, die menschen, paar den, vee en voeder opeischten. Het was een loopen van hot naar haar" van links naar rechts, op dringend militair bevel. Drie weken later kwamen de almachtige Pruissen met den revolver in de hand bij den burgemeester, die lijkwit werd en van angst in bezwijming viel. En als hij met geurend reukwater tot bezinning kwam, kreeg hij een hoop bevelen, die onmiddellijk moesten uit gevoerd worden. Hij verstond ze allen nog niet eens, maar dreigende straffen bij niet uitvoeren gonsden en bonsden in zijn ooren, die er nog lang daarna van trilden en toeterden. De nationale vlag moest van den toren ge haald en door de Duitsche vervangen worden. Onder Duitsch bewind stond voortaan de provincie, die van stonde af, dag in dag uit, voor het vreemde leger als een roomgevende melkkoe werd. Er werd den burgemeester niet gevraagd of de voorraden haver, hooi, koren, vee er waren of niet. Op dien dag, dat uur, Duitschen tijd, moesten ze er zijn, zooniet stond zijn eigen leven op spel. Zoo klonken steeds de dreigende en stijgende Duitsche verordeningen. Geen dag ging er voorbij zonder het bezoek van Pruissen, die dan dit, dan dat moesten hebben. En altoos moest de burgemeester hen te woord en te dienste staan, 't Volk zelf had nu mede lijden met den man, dien ze enkele weken geleden als vlas door een hekel dooreengereten hadden. Het burgemeestersambt was nu geen eerepostje meer, maar een logge last, dien Barthelemeus tot het einde toe niet zou kunnen torsen. Hij vermagerde met den dag, uitte soms zoo 'n rare dingen als de Pruissen weer met een hoop plak katen bij hem waren geweest. De man wordt nog krankzinnig," dachten de meeste lui, die thans uiterst blij waren dat ze met LIBCRTY B LO U S e VAN E.eDRUrUe, RAMI SA.TIM Ft. 75. STALCM FRANCO 19 MCTZsG AMSTeRDAM De Eerste Vacantie-Cursus van 17 Juli tot 5 Augustus 1916 staat order hoofdleiding van dr. A. H. de Hartog, die hoofdzakelijk zal spreken over denken en werkelijkheid, wezen van materie en leven, menschelijke persoonlijkheid en wilsvrijheid, menschheids-doel en 'den zin des levens. In dienzelfden cursus zullen deheeren Verkruysen, Bremmer, dr. A. Pit, de Bazel spreken over de philosophie der kunst, dr. de Hartog over de muziek, mevrouw dr. J. van den Bergh van Eysinga?Elias over geeste lijke stroomingen in de Nederlandsche letterkunde der 19e eeuw, mevrouw L. de Hartog?Meyes over mystiek. De Tweede Vacantie-Cursus van 7 tot 26 Augustus 1916 staat onder hoofdleiding van dr. H. W. Ph. van den Bergh van Eysinga uit Zutphen, die zal spreken over het wezen der religie en de vormen waarin zij zich openbaart. In dienzelfden cursus zullen optreden Lod. van Mierop met een uiteenzetting over geestelijk leven en ascese, een nog niet vastgesteld spreker over letterkunde, en J. A. Blok over mystiek. De Derde Vacantie-Cursus van 28 Augustus tot 16 September 1916 staat onder hoofd leiding van dr. J. D. Bierens de Haan. Deze zal behandelen den samenhang en de tegenstelling tusschen natuuren geestes leven; de ontwikkeling van het geestes leven in den mensch, de zelfontvouwing der persoonlijkheid, waarbij het gaat om een einddoel: de eenheid des menschen in zichzelf, d. i. de eenheid met den oneindigen geest. In dezen cursus zal voorts, nog worden gegeven door dr. J. Clay een inleiding tot de natuurphilosophie, door mej. mr. C. Wichmann een inleiding tot de philosophie der samenleving, door mr. P. Tide man een inleiding tot de rechtsphilosophie en door dr. G. A. van den Bergh van Eysinga uit Santpoort een inleiding tot de philosophie van den godsdienst. Dit zijn de bedoelingen; hoe zij in de realiteit verwezenlijkt zullen worden, in het bijzonder, in welke mate er door de toehoor ders zelve tot di« verwezenlijking zal wor den bijgedragen, dat zal pas dezen zomer kunnen worden gezegd. MR. CLARA WICHMANN mlllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllmillllIIIIIIII raad en bestuurlijke zaken niets te maken hadden. En wat vroeger van den burge meester of den raad niet kon verkregen worden, kwam nu vanzelf met de Duitsche. tooverkarwaats. Lantaarns prijkten weldra overal, grachten en sloten werden gevuld, wegen hersteld, ongezonde huisjes tot den grond afgebroken, putten gedempt. Wat op het nieuwe werkrooster, bij den nieuwen burgemeester, op gewone tijden, zou ge legd worden, werd nu opeens verwezenlijkt. Inderdaad, de lui stonden werkelijk ver baasd over hetgeen er in korten tijd in 't dorp veranderd werd. Maar als er dan stil ge fluisterd werd, wie dit alles zou betalen, dan schokschouderde men, droef voor zich uitstarend.. . Als een echel op een volbloed lijf, zoo zat de vreemde indringer op het volk. Kon den de menschen nu, ondanks de strenge voorschriften, iets verschacheren of in 't ge niep verkoopen, dan wachtten zij geen «ogenblik. Beter geld in de hand dan papieren bonnetjes," wijsgeerden de houvaste boeren. En zoo kwam het dat de burgemeester op zekeren dag met een leve ring vaikens niet had kunnen klaar komen. Op de Kommandatur zei hij dat hij met den besten wil van de wereld geen varkens had kunnen vinden in de gemeente. Doch zoo verstonden het de veel-eischendeknorrende officieren niet, die hem zonder eenigen proces-vorm in een auto stopten en wegvoerden. Waarheen? Z'n collega's meenden van een Duitschen, duiveljagenden officier verstaan te hebben, dat hij kon ge fusilleerd worden. Alhoewel zij er niet aan geloofden, verspreidde zich snel de droeve mare: Burgemeester, kop-af." En nu weenden de lui om den burger vader, die gedurende de droeve oorlogs dagen een toonbeeld van plicht en zelfop offering was geweest. Dit was de derde en laatste dorpsgebeur tenis. Nu leek het ernst: Burgemeester, kop-af" ?* * ? .??.?-'?-.