Historisch Archief 1877-1940
24 juni '16. - Ne. 2035
!*c'r>. ,.y:/!.--- 'v L i-\ .??:'.
,DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Gedenkteeken voor Jacob en Wiltem Maris
Eén Jubilaris
1826-25 Juni?1916
Wie, die op dezen 25 Juni een bezoek
brengt aan de woning van Eeghenstraat 49,
had kunnen denken dat hij daar zou aan
treffen een 90-jarlgen grijsaard, niet
geboA. DUPARC
gen onder den test der jaren, bovenal frisch
en .helder van hoofd, vol levenslust en
levensmoed ?
Dat zeldzame voorrecht valt heden ten
deel aan hem, wiens beeld getuigt van wat
hierboven werd geschreven.
Arie Duparc werd den 25 Juni 1826 te
Leeuwarden geboren. Die naam getuigt van
Fra/ischen oorsprong; eene Mlle Duparc be
hoorde tot de gevierde actrices van Molière's
troep. Ook bij onzen jubilaris vertoonen zich
spranken van Franschen geest.
Hij genoot een eenvoudige, geen geleerde
opvoeding, maar zijn geheele leven en wer
ken getuigen ervan dat hij zijn jeugd niet
nutteloos heeft laten voorbijgaan.
Op 24-jarigen leeftijd aanvaardde hij de
werkzaamheid die hij zijn geheele leven heeft
vervuld als ambtenaar ter Provinciale Griffie
van Friesland. In 1865 klom hij op tot het
ambt van commies der 3de Afdeeling
(Statistiek) totdat hij in 1873 hoofdcommies
werd van de iste Afdeeling en in 1879
levens chef van de thans opgeheven Afdee
ling Militie en Schutterij. In die veelzijdige
betrekking genoot hij het vertrouwen van
den Commissaris der Koningin en was hij
de vraagbaak van zijne ondergeschikte be
ambten. ,..?....
Meestal vergezelde hij 'het Hoofd der
Provincie, qp diens dienstreizen bij 't be
zoeken van de verschillende tgemeenten,
waarbij hij de gelegenheid niet verzuimde
om zich grondig op de hoogte te stellen
van de belangen dier gemeenten. Op zijn
verzoek werd hij den l sten September 1907
op meer dan-80-jarigen leeftijd eervol ont
slagen uit bovengenoemde betrekkingenter
Provinciale Griffie.
Maar niet minder dan voor de Provincie
Friesland, heeft de heer Duparc zich ver
dienstelijk gemaakt voor de stad zijner in
woning. Allermeest als lid van den ge
meenteraad, welke betrekking hij gedurende
40 jaren, tot in 1904, met eere heeft vervuld.
In 1864 als zoodanig gekozen, werd hij
reeds het volgend jaar benoemd tot lid van
de kommissie tot het .ontwerpen van
strafverordeningen en is hij daartoe jaarlijks
herbenoemd. Zijn uitgebreide kennis van
wetten en verordeningen gaf hem daarop
alle aanspraak. Maar op verschillend ge
bied van gemeentebelangen, bedrijven, ge
zondheid, onderwijs, belastingen bewoog
Duparc zich met zeldzame kennis en be
gaafdheid en steeds in vooruitstrevenden
zin. Meester in het debat, wist hij met
buitengewone helderheid adviezen te geven
en tegenstanders te woord te staan. Onder
wijs en hygiëne waren zijne troetelkinderen ;
voor beide heeft hij als raadslid gearbeid
met al z'n krachten.
Tot het eerste werd .hij bijzonder in staat
gesteld als lid van de Commissie van Toe
zicht op het lager onderwijs, waarin hij van
1875 tot 1895 zitting had, gedurende de
laatste jaren als voorzitter.
Scholenbouw heeft hij bevorderd, gestre
den voor de opheffing van de
burgerdagschoo', die sedert lang niet meer aan hare
bestemming beantwoordde, en vervanging
daarvan door eene school van meer uitge
breid lager onderwijs, waaraan dringend
behoefte bestond. En toen door intrekking
van het subsidie der regeering de middel
bare school voor meisjes in gevaar was,
heeft hij met al z'n krachten meegestreden
voor 't behoud daarvan.
En ook op 't gebied van hygiëne heeft
hij z'n sporen verdiend. Reeds in 1869 was
de aandacht op hem gevestigd door zijne
benoeming tot correspondent van den ge
neeskundigen raad voor Friesland en Gro
ningen, en als zoodanig was hij eveneens
lid van de vereeniging tot bevordering van
volksgezondheid in de stad zijner inwoning.
En toen in 1902 dit college werd vervangen
door de gezondheidscommissie, sprak het
ais vanzelf dat de heer Duparc tot de eerste
leden daarvan zou behporen, en dat gebleven
is tot zijn vertrek uit Leeuwarden. Geen
wonder dat hij de kennis en ervaring, daar
verkregen, overbracht jn den raad en ijverde
voor de totstandkoming van allerlei verbe
teringen op hygiënisch gebied: demping
van onnutte grachten en slooten, aanleg
van eene waterleiding, verbetering van wo
ningen en pnbewoonbaarverklaring van de
slechtste. Zijn onvermoeide werkkracht stelde
hem daarenboven in staat als raadslid in
tal van commissies als lid, voorzitter, rap
porteur te fungeeren; hij heeft de stad, die
hij liefhad, met eere gediend. Geen wonder,
dat hem na een 40-jarig lidmaatschap van
den raad bij zijn afscheid, door het ge
meentebestuur, met volle instemming van
M. Monnickendam. Portret van Mej. M. v. H.
AbonnementSDrijs f ¥?&& per jaar.
Monnickendam op
Sint Lucas
Een eenvoudige natuurlijk
heid ontbrak tot nog toe aan
het romantisch talent van Mon
nickendam. De schilderijen
waren in vele sausen bereid,
of leken dat te zijn; in sausen,
geestelijke zoo"wel als techni
sche. Het schilderij op Sint
Lucas van de vrouw met het
paard en den hond, vór haar
buiten, vertoonde de bekende
kracht dezen schilder natuur
lijk, en eigen. Maar het had
n factor meer: er was een
leniger natuurlijkheid in de
kracht gekomen; er was een
eenvoud, te constateeren, nog
niet gansch zeker van zijn
zaak en nog niet smetteloos,
maar toch een beetren weg
gaand dan in de twee andere
werken met de vruchten en
de figuren, in het genoemde
schilderij waren de kleuren
inet alle verantwoord; niet
alle schijnsels en lichtglanzen
waren werklijk n geworden
met den vorm, dien ze moesten
uitdrukken. Maar er was
en dat was en dat is de
winst eenvoudiger natuur
lijkheid, dat is dieper
bronnende mogelijkheden; er was
meer lenigheid, dat is vlotter
gebleven ontroering. Bij de
kracht, Monnickendam verder
altijd eigen, is dat meer dan
het oppervlakkig lijkt.
PLASSCHAERT
zijne medeleden, de zeldzame
pnderscheiding van het eereburgerschap der stad met
eërepenning en oorkonde werd verleend.
Maar ook-aan andere onderscheidingen
heeft het hem op die lange loopbaan niet
ontbroken. In 1877,werd den heer Duparc
als secretaris van de regelingscommissie
voor de inw.ijding van de nieuwe
Willemshaven te Harlingen de ridderorde van de
Eikenkroon verleend. Wegens zijne vele
bemoeiingen tot het verkrijgen van de aan
sluiting van den spoorweg Nieuweschans
Ihrhove werd hem in 1881 door den Groot
hertog van Oldenburg de orde van Ver
dienste van Peter Frederik Lodewijk ge
schonken. In 1892 werd hij bij ftet bezoek
van de Koningin aan Friesland met de orde
van Oranje-f&ssau gedecoreerd, terwijl hij
in 1905 tot Officier dier Orde Werd bevorderd.
Intusschen, meer dan door die onderschei
dingen, heeft Duparc zich een eerezuil ge
sticht m de harten zijner medeburgers door
zijn persoon.en zijn werk. Hij wasén man
uit n stuk, hoog van karakter, onpartijdig,
zonder aanzien des persoons, vast gehecht
aan de liberale beginselen, onversaagd in 't
verkondigen zijner gevoelens, trouw in
vriendschap, scherpzinnig en hulpvaardig.
Een man van onuitputtelijke werkkracht:
arbeid was zijn lust en zijn leven. Een
vaardige, wel versneden pen, een stalen ge
heugen stelden hem instaat om zijne gaven
en denkbeelden ten beste te geven ook in
ruimer kring. Correspondent van de voor
naamste vrijzinnige bladen, was hij up to
date in zijne beschouwingen. Medewerker
van verschillende tijdschriften: Economist,
Themis, Tijdschrift v. Sociale Hygiëne, leverde
hij artikelen die met graagte werden opge
nomen en gelezen.
En dat niets menschelijks hem vreemd
was bewees hij als echtgenoot en vader.
Hij was in den besten zin van 't woord het
geëerbiedigd en geliefd hoofd van zijn ge
zin. Als zoodanig mag hij zijn 90sten ver
jaardag vieren en op een welbesteed leven
terugzien. Onze beste wenschen blijven hem
vergezellen!
LEEUWARDER
* * *
Internationale Rundschau
Tijdens den oorlog is te Zürich onder de
redactie van R. W. Huber verschenen een
internationaal politiek tijdschrift onder boven
staanden titel, dat ongeveer om de drie
weken uitkomt.
Verscheidene bekende geleerden en schrij
vers werken er aan mede. O.a. A.
Baumgartner (Zürich), G. Brandes (Kopenhagen),
Ellen Key, H. Richardson, B. Russell, F. v.
Wrangel, etc.
Het weldadige in dit in het Duitsch ver
schijnende en door duitsche handen uitge
geven tijdschrift is zijn objectieve houding
en de afwezigheid van alle
Deutschtumwaanzin.
In het nummer van 5 Juni 1.1. begint onze
landgenoot B. de jong van Beek en Donk
een lezenswaardig en zeer goed gedocu
menteerd artikel: Friedensdiskussionen. De
vredesdebatten in de engelsche en duit
sche huizen van afgevaardigden neemt hij
tot basis van een verhandeling "over reële
vredesuitzichten.
Verder geeft deze aflevering opstellen van
E. Tscharsky, Hugo Preuss en Gustav
Stolper.
B.
llllllllllllllllllllllllllpllllllllllllllllllllllllllllllllllllttllllllIltlllllllllllllllttlllllHIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIII
FfEUZE IN
OUDE MODELLEN
DE FIJNSTE AEWEE^INC?
BILLIJKE PRIJZEN
GEDEPONEERD FABRIEK5MERK
(DE MOLEN;!
TEt^ VOOÏ^OMING YAN MI^YEÏ^TAND MAA!
HIEÏ^MEDE BEKEND, DAT YAN AB HEDEN,
HET ffEEDg JA'fiBN ZOO GUNgTIG
BE
ffBNDE ZAANSGHE EN
OUD-HOD
DANDgGHB ZIDYBfiWElffi ALLEEN
EN UITSPUITEND TE YEE^IJG^EN i£IN MIJN
MAGAZIJN GENAAMD
IN DEN SIDYEEJ.EN MODBNBEEGREB"
ONDEI^CHEIDINC? YAN MINDE^WAA^DIG^E
NAMAAI^ ZULLEN YAN NU AB ALLE A^TIl^ELEN MET
HET BABl^IEIi^ME^ DE MOLEN (zie hierboven) WOR
DEN YOOÏ^ZIEN, HETGEEN TE YENS? EEN WAA^BOI^?
1^ YAN IE I^LAjS^E HOLLANDJ^GH BABE^AAT.
LET DUjS OP BABI^IEfi^MEt^ DE MOLEN".
H.v.DamAzn.&Zonen
1UIEL1AR5 en ADMINISTRATEURS
AMSTERDAM,
Kloveniersburgwal 70,
tliloon Koord 2552-8849-1684 on Zuid 4784,
ROTTERDAM,
Boompjes 43. Tel. 1205.
ARNHEM.
Nieuwe Plein 6. Tel. 1481.
Koopen en beleenen
hypothecaire vorderingen.
K
laat ae v tv E
-??-?-- ?UT.^V <»in de
least hangen ? Geeft Aeze om te leeeren &y
Valet from London"
en u ii maken er K K X 'A K K K M o l»K R !\
JACllKT t a
K
X
Allén
2 Beurspassage 14,
Tn
4915
D. OBER1NK & Co?. AMSTERDAM
PRINSENGRACHT 456 '/t LEIDSCHESTOUCT
TELEFOON NOORD 1452
TOEPASSING DER ELECTR1CITEIT OP ELK GEBIED
Journalistieke Rolmops
ingelegd door
BARBAROSSA
Pr\js ingenaaid f 0.90, in stempelband f 1.25
Uitgave van Van Holkema en Warendorf, Amsterdam.
I
In den trein (lokaal= of snel»)
De Haagsche Post" als reisgezel.
Elke kiosk in Nederland, 12% et.