8 Juli '16. No. 2037 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Juli-Sprookje Teekening voor de Amsterdammer" van Jo Doemen In Juli-maand draagt Nacht geen zwartfluweelen mantel, Doch kiest heur teeder-blauwe kleed; En in de boschbron dompelt zij de maan; aan alle kanten Zijn dauwdroppel-elfen wachtend gereed, Want door den zilvren glans der maan Zijn in 't water, 't doorschijnende water, De kleine pareltjes dauw ontstaan. Jo DAEMEN itimiimimiiiimii Mededeelingen uit het Jaarverslag van den Nationalen Vrouwenraad Nu het samenwerken op internationaal gebied, het reizen naar andere landen, zelfs briefwisseling allerlei bezwaren heeft, zien wij beter nog onze plaatselijke nooden en verlangens, de schoonheid ook van eigen land, de fijnheid en juistheid in eigen taal, in eigen omgeving en door die tijdelijke beperking wordt nieuwe kracht geboren. Hoe duidelijk zien wij dat alles ook in het jaarverslag van onzen Nationalen Vrouwen raad, d'e evenals het vorig jaar zich moest beperken, niets van beteekenis kon doen voor internationale belangen, wier internationale correspondentie dikwijls onbeantwoord bleef, en toch, ook de Nat. Vrouwenraad neemt in kracht toe door de tijdelijke beperking waartoe de oorlogstoestand dwingt. Er zijn krachtige levensuitingen waarop ik zoo straks zal wijzen. Waar in Nederland tegenover onze Kolonieën een nieuw leven zich uit, daar zal het bericht dat zich een Indische Vrouwenraad gevormd heeft velen met blijdschap vervullen, dankbaar, dat ook het vrouwelijk element daarin naar voren zal treden. Mevrouw van Biema?Hijtnans, presidente van denNederlandschen Vrouwenraad, zegt dan ook in haar openingsrede op de 17de Alg. Vergadering: Er ontwaakt nieuw leven in Indië, dat zich heel sterk openbaart onder de inlandsche vrouwen, en schoone beloften voor de toeIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIHIIIIIllllllllllllllllllllltllllllll Mooi Nederland De Vereeniging tot Behoud van Natuur monumenten doet dezer dagen weer een beroep op ons volk om steun. Benige tien duizenden circulaires zijn rondgezonden. Wie er geen mocht hebben ontvangen of wie de zijne ongelezen ter zijde heeft gelegd en soms tot betere gedachten mocht komen, kan er nog een aanvragen aan het kantoor der Vereeniging Rokin 69, Amsterdam. Zoo ooit dan doet zich thans de nood zakelijkheid gevoelen, om ons Nederlandsch landschap te beschermen. Duizenden, die anders gewoon waren hun vacantie door te brengen in het buitenland, blijven thans binnen onze grenspalen en zullen het zich, naar ik hoop, niet beklagen. De sneltoerist, heeft een landje zoo klein als het onze, gauw afgewerkt en wij hebben geen cosmopolietische weeldeoorden, tenzij Scheveningen zich daarvoor wil uitgeven. Maar wie wer kelijk verstandig en gevoelvol belang stelt in het schoon van stad en landschap en vooral wie er lust in heeft, om voor zich zelf een stukje wereld te ontdekken, vindt in ons land bezigheid en verpoozing voor vele jaren. De vreugde, die men aan een landschap kan beleven, neemt toe naarmate men inzicht krijgt in de gesteldheid van den bodem, zijn flora en fauna, die zich het schoonst en rijkst ontwikkelen, wanneer zij ongemoeid worden gelaten. Vandaar de groote bekoor lijkheid der woeste gronden. Intusschen hebben die niet alleen het monopolie van schoonheid. Weiden en akkers mogen er ook zijn en het meest kunstmatige van al onze landschappen, het polderland, kan onder sommige omstandigheden ook een groote bekoring uitoefenen. Die is dan echter bij beter inzien, in negen van de tien gevallen nog te danken aan eigenschappen van den woesten grond, van de oer-natuur. De gretigheid, waarmede in onzen tijd de bodem in gebruik wordt genomen, bedreigt de oorspronkelijke natuur van ons land met ondergang en gaandeweg zien we niet alleen planten- en dierensoorten geheel verdwijnen, komst bevat. Zoo breidt ons arbeidsveld zich weer veel verder uit, maar wordt ook onze verantwoordelijkheid oneindig grooter." De groote, krachtige en sterk toenemende samenwerking van den Raad en zijn Leden, die onderling zeer van richting of levens opvatting verschillen, bleek wel hieruit vooral, dat er overeenstemming kwam over het adres aan de Tweede Kamer der S. G. in zake de invoering van vrouwenkiesrecht. Met het oog hierop en op de hulp en voorlichting die door de Regeering werd gevraagd en kon worden gegeven in zake vrouwenarbeid, zegt dan ook de secretaresse, mevr. RamondtHirschmann: dan zouden wij ons gerechtigd voelen te zeggen, dat hoeveel ellende zich ook om ons heen heeft afgespeeld, wij voor den Raad pp een goed jaar kunnen terugzien. De presidente deelt ook mede, dat van Duitschland, Frankrijk, Oostenrijk, Italië en Portugal de organen der Vrouwenraden tamelijk geregeld werden toegezonden, maar dat toch veel brieven en drukwerken verloren gingen. Alle organen bevatten wetenswaar dige bizonderheden over de toenemende arbeidskracht en organisatie der vrouwen. Uit de verslagen der internationale comité's, die dit keer meer nationale dan internationale mededeelingen doen, moet ik mij weder tot een enkel verslag bepalen en kies daarvoor ditmaal het verslag van mevr. SandersHuidecoper, lid van het Int. Comitévoor den strijd tegen den handel in vrouwen en tegen de dubbele moraal. Er is oneindig veel in het verslag van den Raad, 136 bladzijden groot, dat hoogst be langrijk is maar.,, er is zooveel belangrijk in deze woelige wereld, dat de verslaggeefster zich beperken moet. Ieder kan echter tegen een kleine vergoeding van port het verslag aanvragen bij mevr. Ramondt-Hirschmann, Balistraat 47a, den Haag, en hartelijk hoop ik, ter wille van de belangen der Nederlandsche vrouw, dat velen het verslag zullen lezen, herlezen en in daden omzetten. Mevr. Sanders-Huidekoper schrijft dat er van het internationale werk opzedelijksgebied niet veel te vertellen is, dat zij van het Fransche comitélid Madame Avril de St. Croix de volgende twee vragen ontving: 1ste. Welke is de invloed van den oorlog geweest met betrekking tot den handel in vrouwen; valt in Nederland vermeerdering of vermindering van dezen handel te constateeren. 2de. Welke is uit een oogpunt van moraal en van het peil der zeden, de invloed van den oorlog in Nederland. Mevrouw Sanders kon op deze vragen het volgende antwoorden. Dat uit twee enquêtes, ingesteld door den heer Veldhuyzen, secretaris van het comitétot bestrij ding van den handel in vrouwen, en door een enquête, op voorstel van den Nat. Vrou wenraad ingesteld door mevrouw Sanders in vereeniging met Onderlinge Vrouwen bescherming", den Ned. Bond tot verhooging van het zedelijk bewustzijn", de Roomsch Katholieke vereeniging tot bescherming van meisjes", afdeeling den Haag, en de Ver eeniging de Union", duidelijk bleek, dat de toestand niet slechter is dan vór den oor log, behalve wat de heel jonge meisjes van 14, 15 en 16 jaar betreft. Uit verschillende gemeenten werden over haar gedrag klachten vernomen en zegt mevrouw Sanders: Dat, in aanmerking genomen de groote verleiding waaraan de duizenden gemobillseerden, die hunne gezinnen, hun werk, hun studies hebben moeten verlaten en maar steeds in geduldig afwachten aan de grenzen en in de forten liggen, blootstaan, de toe stand niet slecht is te noemen, wordt voor een groot deel toegeschreven aan de samen werking der Vereeniging tegen de prosti tutie met de Middernachtzending, de Ver eeniging tot bestrijding van geslachtsziekten, de Vereeniging ter verspreiding van goede lectuur onder de gemobiliseerden e. a. die lezingen hielden, brochures verspreidden, waarschuwingen deden hooren, in n woord zich veel moeite gaven ter voorkoming van het kwaad en om het gevaar te bestrijden, waarbij zij van de militaire overheid veel steun mochten ontvangen. Dat de toestand werkelijk niet slechter is dan vór den oor log, is een zeer verblijdend feit en een groote aansporing voor al degenen die zich met de bestrijding der ontucht en hare gevolgen bezig houden, om op de ingeslagen weg voort te gaan." Is het wonder dat ook het verslag van het Internationale comité-lid voor Volks gezondheid, mejuffrouw Cato van der Pijl, arts, allerbelangrijkst is, evenals dat van mejuffrouw Baelde over Emigratie en Immi gratie, maar waar, in welk blad is ruimte te vinden om dat alles te behandelen? Moge echter ook deze beperking kracht ontwikke len door in dit geval de gedachte bij u te j wekken om het verslag aan te vragen bij de secretaresse en in zijn geheel te lezen. Het vorig jaar beloofde ik op het verslag van het lid van het comitévoor onderwijs terug te komen, en spoedig hoop ik gele genheid te vinden een artikel hierover ge plaatst te krijgen, daar het mij werkelijk van groot belang schijnt, dat ouders op de hoogte zijn van de gewichtige verandering die wordt voorgesteld in de wet op het lager onderwijs, n.l. huishoudelijk onderwijs voor jongens en meisjes op de lagere school. En zoo eindig ik dan weder dit zeer be knopte verslag van de werkzaamheden van onzen zoo moedig werkenden Nat. Vrouwen raad, die niet alleen staat voor de uitvoe ring van het plan om plaatselijke Raden te stichten, maar bovendien het reuzenplan ter hand heeft genomen, om over het geheele land den vrouwenarbeid te organiseeren, opdat ingeval van algemeene mobilisatie dadelijk vrouwen het werk der mannen kunnen opnemen. Een reuzentaak maar met vereende krachten kunnen en zullen wij slagen. Serrons les rangs pour la vietoire. C. A. WORP-ROLAND HOLST maar worden ook sommige landschappen over uitgestrektheden van duizenden hektaren geheel vervormd. Het schilderachtige Hollandsche binnenduin wordt veranderd in tuinderijen, de veenen in het Oosten van ons land worden als het ware van den bodem afgeschild en vervangen door graanvelden, veranderingen, die zeer zeker het nationaal vermogen met een groot aantal rijksdaalders doen toenemen. Intusschen is het een fout, om alleen datgene als nationaal vermogen te beschouwen, wat in geldswaarde kan worden uitgedrukt. Vroeger geschiedden die veranderingen langzaam en geleidelijk bij kleine beetjes en bleven als vanzelf de voor ontginning minder gunstig gelegen stukken bewaard, thans gebeurt het in 't groot en is \ het zelfs voordeelig, om dergelijke voorden i cultuur minderwaardige stukken toch meteen maar te bewerken. j Wij hebben van vroeger eeuwen slechts j weinig betrouwbare en zeer onvolledige j gegevens over den stand van de flora en j fauna van Nederland, maar toch genoeg, ' om te weten dat in de laatsle honderd jaar talrijke plant- en dier soorten geheel of bijna geheeel ver dwenen zijn. Ik behoef slechts te herinneren aan de kwak of nacht reiger, aan de waternoot en sommige or chideeën. Veel dieren en planten zijn zoo zeldzaam geworden, dat zij in het land schap onopgemerkt blijken, 't Is net zoo goed, alsof zij er niet waren. Het zou te vreezen zijn, dat in tien jaren van dezen tijd de ver arming der natuur nog veel sneller zou geschieden dan in de geheele eeuw, die ach ter ons ligt. Daardoor is in ons land en daar buiten een streven ontstaan, om hier en daar en overal typi sche landschappen te behouden, opdat de planten en dieren kun nen blijven leven en In de wij het verband met het verleden niet verlie zen, dat anders wellicht voor ons geheel en al onbegrijpelijk zou worden. Sedert ruim tien jaren wijdt de Vereeniging tot Behoud van Natuurmonumenten zich aan deze taak en wat zij tot nu toe heeft vol bracht geeft een goed voorbeeld van de veelzijdigheid van haar werk. In een klein duinpannetje in Noord-Holland be schermt zij een vreemdsoortig orchideetje, de koraal-orchis, die daar in enkele exem plaren groeit. In dezelfde provincie kocht zij het Naardermeer aan, meer dan 700 H.A. groot, waar de rijke planten- en dieren wereld van de laagveenplassen zich nu ongestoord kan ontwikkelen. Op de Veluwe behield zij voor kaalslag de bosschen van Leuvenum en Hagenau, in Brabant die van Oisterwijk; alle drie be roemde wandelterreinen. Door in die bos schen de wandeling geheel vrij te laten, toonde zij, dat de belangen der menschen bij haar niet achterstaan bij die der planten of dieren. Wat hebben wij aan schoone landschappen wanneer niemand daarvan gef Een zonnigef Zomerdag 't Is een mooie Zondag. Wij zijn uitgenoodigd op een boottocht. Een groot ge zelschap is bijeen, de vaart zal gaan van af Amsterdam over den Schinkel en de groote plassen, langs Aalsmeer naar Alphen aan den Rijn, daar lunchen en over den Amstel naar Amsterdam terug. Een heerlijke tocht, want het weer is gunstig, de zon straalt aan een schier onbewolkten hemel. Onze gastvrouw is eene van de beste soort. Op alles is gerekend: op hongerige magen, op versnaperingen voor de dames, op dorstige naturen, op koude aan boord, en... schrik niet, ook op verveling, want 't kon gaan regenen, men had aangewezen kunnen zijn op de kajuit, en wat dan te beginnen. En juist van dit laatste wil ik u iets verhalen, want hoewel zoo gezegd de natuur den tocht goedgezind was en het roefje slechts in beslag werd genomen door" het dienstmeisje dat de tocht mede maakte en aldaar troonde te midden van proviand manden en -schalen, zoo is de voorzorg voor afleiding aan boord, toch zeker mede een der beste middelen om een gezelschap op een boottocht in een recht genoegelijke stemming te houden. Als de tocht g'ng langs grazige weiden, en 't eentonige hoewel mooie vlakke land schap weinig afwisseling bracht, dan kwamen allereerst de puzzles aan de orde: ijzeren haken en sleutels uit elkaar draaien, een ring uit een met gaten voorziene schijf halen, kleine balletjes in verschillende loop gangen brengen enz. enz. Allen hebben er vermaak in, zoowel de jongelui op de voor plecht als de oudere dames en heeren op het achterdek. 'tWas het voorproef je, want op den terugtocht wordt dat puzzlen spannender, dan gaat 't om prijzen. Ze zijn met smaak gekozen: zijden zakdoeken en teer-kleurige dassen voor de heeren, artistieke broches en in peau de Suède gebonden Liberty poem-books voor de dames. Eerst het jeu des mots", woorden raden. 't Is lang niet gemakkelijk, wat al letters! Daar gaat een hoerah op, de voorplecht heeft reeds gezegevierd. Nog mér inspan nend turen en ook op 't achterdek worden de prijzen verworven. Dit is 't begin van algemeene vroolijkheid, die ten toppunt wordt gevoerd als er drie cakes verschijnen verschillend naar grootte verpakt in karton, met bij elk gevoegd een verzegeld couvert van den banketbakker met opgave van 't juiste gewicht van het baksel. Vór die smakelijke cakes worden gebruikt doet elk karton de rondte. Er wordt op de handen om beurten geraden hoe zwaar de koek is: l pond ? neen, zeker 2 pond, 4 ons ? 7 ons ? Dames-huishoudsters wikken en wegen nauwkeurig, als kon 't in milli grammen worden berekend, heeren slaan er kordaat, pardoes een slag in. Ieder is zeker het bij 't rechte eind te hebben, 't Couvert wordt geopend, de grootste cake weegt... 6 ons ! Wie 't gewonnen heeft ? Een heer of dame ? Hierover laat ik u in 't onzekere. Zoo gaat het voort, nu is er dit, dan dat, en langzaam glijdt de Watertoerist" voort over den gladden stroom, langs Amstel's boorden met zijn oude monumenten van graniet en steen, zijn heerenhuizingen en plaatsen van geneugt in 't grijs verleden, ten deele thans vervallen, ten deele gesloopt. Rondom spelevaart de bevolking van de grootstad van het heden. Fier baant het bootje zich den weg naar den Amsterdamschen eindoever als ware 't zich bewust velen een dag van genot te hebben bereid. Wie ooit een dergelijk tochtje mocht or ganiseeren verzuime dus niet voor afleiding te zorgen, het bestek van zich bewegen is uiteraard niet groot en aldoor praten, aldoor staren op het aan het oog voorbijtrekkende landschap vermoeit. Toevallig werd ons dezer dagen toegezonden een klein boekje Spelen en Kunstjes. Een uurtje gezellig heid voor gezelschappen", door Van der Eem, uitg. J. F. van de Ven, Baarn, dat voor de bosschen der Vereeniging bij Oisterwijk (N. Br.) nieten kan ? Zij aanvaardde daarom kloek de gevaren van balddadigheid en vernielzucht, getroostte zich de moeite en kosten van bewaking en behoeft tot nu toe geen spijt van haar vrijgevigheid te hebben. 7ij kon dat doen, omdat de terreinen zeer uit gestrekt zijn en ook wel omdat het pvergroote deel der bezoekers voor dezen eigenaaidigen bezit vorm allicht meer respect heb ben dan voor privaat-bezit of zelfs voor rijks- en gemeentegronden. Wij wandelen haast altijd op een ander mans grond en zien ons daarom telkens onverwacht een stuk van ons wandelterrein ontnomen worden, hetzij doordat de grond een andere bestemming krijgt, hetzij door dat de eigenaars redenen vinden om geen wandelaars meer toe te laten en daar is dan doorgaans geen verhaal op. De Veree niging tot Behoud van Natuurmonumenten kan als zij wil, ook den toegang tot het grootste deel van haar bezittingen weigeren, maar heeft daarvan dan ieder jaar op haar Algemeene Vergadering behoorlijk reken schap af te leggen. Door zooveel mogelijk de wandeling te blij ven toestaan, verricht zij een maatschappe lijk werk van zeer groote beteekenis en alleen hierom heeft zij aanspraak op den steun- van ieder wel denkend mensch.zelfs al weet hij niets af van de flora en fauna van Nederland. Wanneer gij nu de kaart van Nederland beziet en een paar klei ne groene stipjes zet op Texel, een grooter groen mopje tusschen Weesp en Naarden voor 't Naardermeer, een kladje tusschen Harderwijken'tUddelermeer, dat is Leuvenuui, een vlek bij Die renen ook nog een tusschenTilburgen Box tel voorde Oisterwijksche vennen, dan zult ge zien dat er nog heel wat te doen overblijft. Daar zijn vooreerst de provincies Overijsel, Kleeding van de maand Teekening voor de Amsterdammer" van Rle Cramer A Kinderjurkje van witte voile met moesen geborduurd. B Eenvoudige japon van gestreept en effen linnen met ruches van dezelfde effen stof. C Meisjesjurkje van rood linnen, overblouse van witte voile met kersen bedrukt, roode ceintuur en kersen-knoopen. luttele prijs van 45 cent in ieders bezit kan komen en waarin men tal van aardige ge gevens voor verstrooiing op buitenpartijen en winteravonden kan vinden. E. M. R. iiHMMiiiimiiimiii Hofleverancier H. MEIJER Koningsplein Amsterdam VOORTZETTING VAN DEN UITVERKOOP IN ALLE AFDEELINO-EN SPECIALE AANBIEDINGEN BLOUSES LINGERIES - HDTSHOTJDLINNEN i mmiiii in i i miiiiiiiiiiiii Drente, Groningen en Friesland, waar allerlei moois op bescherming wacht en de lange strook van Nijmegen 'tot Vaals, waar juist allermerkwaardigste terreinen door econo misch bedrijf van velerlei aard bedreigd worden. Ook Zeeland mag niet vergeten wor den, kortom, als ge ons dossier (geheim) mocht zien, zoudt ge haast wenschen de naneef te zijn, die van al deze plannen, zoo ze verwezenlijkt worden, zal profiteeren. Dat zal natuurlijk een massa geld kosten. Dood kapitaal", hoor ik iemand zeggen en een ander bromt, dat een groot deel van onzen bodem gedoemd wordt tot improductiviteit, Niets is minder juist. De Vereeniging heeft tot nu toe groote handigheid betoond in het administreeren van haarbeziitingen. Onder haar bestuur brengt het Naardermeer veel meer op dan vroeger en kunnen daar aan werkloonen duizenden guldens worden uitbetaald. Het boschbedrijf van Hagenau trekt de aandacht der deskun digen. Maar bij alles, wat zij uitvoert komen de belangen van de flora en fauna en van de schoonheid van 't landschap in de aller eerste plaats. Dat ondanks dit alles nog behoorlijke opbrengsten kunnen worden ver kregen bewijst, dat met kennis en overleg en wat zelfbeperking er volstrekt geen anta gonisme behoeft te bestaan tusschen cultuur en natuur. De Vereeniging telt op het oogenblik ruim 2500 leden, die een jaarlijksche con tributie opbrengen van f 10,000. De schul denlast, hypothecair gedekt door al de bosschen en moerassen (ik weet niet of ik het zoo goed uitdruk, maar ge zult mij wel begrijpen) is iets minder dan n millioen. Als ge die kaart van Nederland nog eens bekijkt, zult ge ontwaren, dat er nog wel voor een paar millioen werk aan den winkel is. Voor sommige landschappen, met name Hoogveen en Heide is de nood dringend. Daarom is het wenschelijk, dat binnen zeer korten tijd het ledental verdubbeld wordt. De circulaire is nu sedert een paar weken in zee en ik mag wel verklappen, dat er reeds een aardige stroom van inteekenbillets binnenkomt. Denk eens aan: in de nabijheid van alle aanzienlijke bevolkingscentra, in elke karak teristieke streek van ons land een groot reservaat, natuurpark of hoe ge het noemen wilt, waar ge kunt leeren kennen Nederland op zijn Mooist. Dat is weer heel iets anders dan Holland op zijn Smalst. JAC. P. TH.