De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1916 29 juli pagina 3

29 juli 1916 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

"0E AMST^RDAMMEK, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND ZüiPOLLE. A-ai* *f<ft T r- v- *i ' * ia ' 4 ^i _«^f fSrl , , - , ft** .^w.??»s-fc»^ "£?****?''? *>* *" * **ï(fii!%rfti*f- *r V r l ,*tA «-H - ' ? ^ .'-tfHjif'J- * ' _>?><: V r* ^y NwrtS* i ''. JPtWL , -*r **"*** Jf-TI"1 J' Tel. 4105 - Tel. 2686 ' ' EffilMËRIJ II. ??.*?""' ??.- ..... Utrecht ujeische Stoffen, ' Cortumes Tam f40 tot f 70 ' Cbapear-reMget te ontbieden 't$ 'eAter te vergeefs. . . Aa»Engeland is aaageboden den verkoop «?s «en gedeelte... 40 pCt..,. der vangst [ tor tfloV Tegen vooraf'vastgestelde prijzen, welke berekend waren naar den vermoede:, Jpea kostprijs van de haring. Ook op dit aanbod is evenwel nimmer geantwoord, en - eveataia werden de aan de overzüde van de- Noordzee liggende visscherij-benoodigdheden vrijgelaten. Er zat zoodoende voor de reederijen < weinig anders, op dan zich te behelpen met ' d* aiawezige voorraden, en te trachten daarmee de visscberrj uit te oefenen. .,-. -Pe jM«te tijd - de vlsscnerij begint in Mei ea begin Juni kenmerkte zich wel door veel nettéamlles, maar de prijzen zetten .hoog. in, zoodat in het algememeen ? de hoop levendig was, dat 1916 een loonende visscfaerij'lóu opleveren. voor pen paar weken begonnen echter -evenals, verleden jaar, weer berichten ia te kooen *m het opocenKn vanNederlandscne s aaiteetch^en door OHiogschepen naar En gelsche havent. Men hoopte, dat ook thans weder na ondenoek deze schepen zouden losgelaten, ea dat de oorzaak van nét oprjftngen inoest gezocht worden in let wat dicht onder de Engelsche kust visschen dnzér zeeüedev. - De opgebrachte schepen werden echter vastgehouden, hna aantal werd steeds grootter, ea zelfs kwam er bericht in, dat ze gereed en naar maat vanaf ?f *?-? Coupeur-reiziger te ontbieden. Financieel Nieuwsblad Singel 84», A'dam mEFOON N. 6925 bevat steeds aetueele 'arti kelen, betrouwbare correcpeadentie, uittotiagen . vsua premieleenlugeB,produetiea, koenltjct- enz. ^ Abonnement slechts |&O| ets. per kwartaal. ... v.. Vraagt gratis Proefnummers iiiiiiiiiniimiiiimiiiimttiMiiiuiiiiiiiiiMiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii zouden gebracht warden voorhetPrljsgerecht, Bij nader onderzoek werd aan de Neder landsche reeders duidelijk gemaakt dat de Bütecfce autoriteiten prijs "stef3eh op onderharraeling. Onmiddellijk werden daarop een drietal reeders afgevaardigd naar Londen, ten einde daar tot een accoord te geraken inzake de levering van een gedeelte der vangst, de verkrijging van de verdere ongestoorde uit oefening onzer visscherij, en de loslating van déin, Engeland nog altijd berustende visscherij-benoodigdheden. Al spoedig is echter gebleken, dat men aan de overzijde van de Noordzee een zeer eigenaardige opvatting huldigt van het be grip 'onderhandeling', daar toch blijkens nader ontvangen berichten de Engelsche regeering niets minder etecht dan .het stilleggen der Nederlandsche haringvloot, en inmiddels voortgaat schepen In beslag te nemen en voor het Prijs gerecht tébrengen. Het koopen ?? van haring wordt, zelfs niet overwogen, maar wel een voorstel fot het opleggen der vloot tegen betaling van een passende vergoeding op den grondslag van de gewone Jaarwinst. De Engelsche regeering beschouwt de haring als absolute contrabande, daar de eindbestemming er van Duitschland is.) De Nederlandsche haringvfsscherij dreigt van dit staaltje van verregaande machtsuit oefening h«t slachtoffer ie Zullen worden. Teekening voor ,de Amsterdammer" van+G. B. Hoogendoorn BE BRANDENDE AARDVRUCHT Boeren-Klucht, door JOH. W. BROEDELET As-ie nou maar vrète wou," peinsde de rooie, dan wier alles nog best." Met z'n hakigen vinger krabde-ie onder *'h hooge, verflapte pet en hij keek loerend naar de duistere bedstee, waar z'n vrind lag,' Nardus. Hoofde-ie 'm nog ? ? - De rooie luisterde scherp. Ja, 'n gedempt geprevel van onsamenhangende woorden drong tot 'm door. Nee, Nardus stierf zoo gauw niet..Zeventig jaar had die 't al uit gehouden en nog wou-ie wel mee. Als-ie maar kón, maar kón l , Vrète moWe," herhaalde de rooie bij zichzelf. De dokter heb 't gereid." Hij draaide zich wat af. Daar, op 't halfvergane ? tafelt je, dal; mankte Op den hobbellgen vloer, stond 'n schotel kostelijke aard? appels te dampen, zógloeiend, dat de wasem er bij kolommen uit op steeg. -.Dat is z'n geneismiddel," knikte de rooie wrjs. Moar hoe krleg ik't bij'm binnenin?" Er klonk nu 'n retttelig geluid uit de bed stee. Verschrikt-keerde de rooie zich om en, op z'n hooge krukken, die zich diep in z'n oksels drukten, zwaaide-ie zich* als 'n won derlijke vogel naar 't andere einde van de lage, donkere kamer. Wat is d'r,,Nardus? Mot je wat?" vroeg-ie JaWSteUend en t begon in 'm te angsten, dat NarduS dood ging, Nardus, z'n eenige vrind l 't Was wel de grqotste zuiperd van 't dorp, maar toch 'n' kerel van goud, die 'm welus centen gegeven had in z'n goeien tijd. Als die nou van 'm vandaan ging, bleef-ie alleen, met niemand om us mee te praten. As dit gebeuren most, och, och! De ander gaf geen antwoord, sloeg alleen met 't hoofd van rechts naar links. Toen zette de rooie er alles op, z'n zin te krijgen en hij praatte als 'n molen, Leef-ie nog, Nardus ? Joa ? De eêrappels binne heet. Je mot vrète, jong. Geleuf mie. Of je gaêt kèpot. Ken 'n biest zonder voer? Nee, wo4r ? En wij minse binne ook moar schepsele. Je wou drank, hè? Nee, lilleke zuuplap. Doar hei je al veuls te veul van gepruufd. Vrète mot je. Je moóg werkt allang averechs. De dokter heb 't zei vers ezeid. Je kriegt geen druppel meer na binne. Kiek us, wat 'n kostelijke eêrappels 'r stoan l 'n Mins zou 'r noar snakke. Ze binne nog heet. 'k Zei d'r een hoale. 't Gèft bloed, 't Zei je sterke." Met 'n ruk zwaaide de lamme zich weer om en hij strompelde terug naar den dampenden schotel. Daar deed z'n neus zich te goed aan de warmte der kruimige kogels en terwijl 't sijpelde in z'n baard, dacht ie zoo: Ik zou ze wel luste. Moar neen, ze binne veur m'n zieke kameraad". Steunend op n kruk, zocht ie den allerrrrooisten aardappel uit, stak 'm dan in z'n zak, want bij 't loopen had-ie allebei z'n MEUBILEERIN8MAATSCHAPPIJ - HOLLAND l 775! 875.uoo. N H006ER STIFfEEITUTIiTiailllDIIIIOISDFIILUVODK: f 250. 290. 425.550. 675. EN H006ER - AMSTERDAM N. Z. VOORBURGWAL 274 o. h. Nieuw* v. d. Dag Int. Tel. 5974 VRAA8T PRIJSCOURANTEN H DE BILT Tl IN»fiflïl n Biiff|[iid.| JN ipiimrb.l p. dig Bos-1 schen.Zand-l grond. Elec.| Gas. Water. J. J. STOKMANS, Kwtoor TaB ' vaste Tel. Int. Ko. 88* ,, goederen. DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts/1.90 per kwartaal iiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiHiiiiiiliti in Mocht Engeland zijn plan volvoeren, dan wordt de visscherij stilgelegd, komen om streeks twaalfduizend Nederjandsche visschers zonder middel van bestaan, en zullen andere tienduizende Nederlandsche arbei dere in de verwante bedrijven eveneens werkeloos worden, om nu nog te zwijgen van den zwaren slag welke wordt toege bracht aan het reederijbedrijf en den haringhandel, waarbij voor millioenen aan kapitaal is betrokken. Uit alle kringen der belanghebbendeneijn protesten opgegaan tegen deze willekeurige oorlogsdaad van Engeland. Het is niet mo gelijk te erkennen het recht van dien staat om de door weiten en tractaten gewaar borgde vrijheid van de visscherij op de Noordzee te verbieden. Bovendien is het motief, dat EngelarTd ter rechtvaardiging van zijnf daad aan voert, onjuist, omdat absoluut niet vaststaat dat de eindbestemming ma. de aan boord der Nederlandsche vii&hirsschepen zijnde haring Duitschland i»y Geen' enkel schip vaart voor den Dultschen.rutndel, maaralle haring komt op de open markt, waar een leder het recht heeft te koopen, eb waar natuurlijk Je meest-bledende de waren ver krijgt. Uit het aanbod, dat dit voorjaar aan Engeland bij voorbaat is gedaan, blijkt trouwens zonneklaar dat.de Nederlandsche haringvisscherij volstrekt niet in dienst van Duitsche belangen staat of wenscht te staan. iiMiiiiiiiniiiiiiHiiuiiiiiitHiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiii handen te veel nóodig. En, terug bij de bedstee, trachtte-ie Nardus te verlokken. Maar Nardus mompelde maar wat, on willig. Toen hield de rooie 'm 't gebodene brutaal voor,, trachtte 't 'm in den mond te duwen. Daarop echter hief de oude zuiperd, niettegenstaande de dokter 'm geen drie dagen meer gaf, zoo'n vervaarlijk spektakel aan, dat z'n vrind wel moest terugkrabbelen, verbaasd, dat er nog zooveel kracht bij den stervende zat. Met 'n zucht zëtte-le zich neer. Wou Nardus 'm dan verlaten? Op den dorpel verscheen moeke Mie. Als 'n statige eik verrees ze daar met de vracht van 'r tachtig jaren, die 'r nog niets hadden gekromd. Voor zeven stuiver in de week, die 't armbestuur 'r. uitbetaalde, bad ze Nardus die achterkamer van 'r verhuurd. De ouwe drinkebroer vertegenwoordigde dus 'n waarde, waaraan ze krampachtig vast hield, want wat 'moet 'n mensch in z'n armoe al niet doen ? Daarom hoopte ze maar, dat Nardus 't weer ophaalde, 't Scheelde 'r zooveel. Wil-ie neit?" vroeg ze met 'r doordrin gende stem, die van 'n man scheen. Neen," schudde de rooie mismoedig 't hoofd. Hum!" ^schraapte Mieke 'r keel. Daar zou zij, 't knoestige wijf, dat altijd 'r wil' had weten door te zetten, 'n eind aan ma ken! Vast stapte ze op den schotel toe, die nu nog maar een vagen damp gaf, pakte dien op en liep er mee naar de bed stee. Als 't nog lang duurde werden de aardappels koud. En dat was niet goed! Wacht, ze zou ze onder de wollen deken stoppen, aan 't voeten eind. Daar bleven, ze warm. Meteen voelde ze aan Nardus' beenen. Als die als steen werden, was 't 'n kwaad teeken, wist ze. Maar dat viel nogal? mee. Vooruit!" beduidde ze den rooie. En weer trachtte die 'n gloeiende heete" tusschen de verbrokkelde tandresten van Nar dus te duwen. Kum, jong!" moedigde-ie aan. Hap toe, 't zal je bétere. Warmte is' zoo best voor 'n mins." Nardus verzette zich met alle macht. Als dat niet hielp, beet-ie eindelijk maar in den vinger van z'n vrind. Au!" riep de rooie. 't Verken! Hij lus liever vleisch." Wat motte me nou?" dacht Mieke. Ja, als 't niet om die zeven stuiver was! Daar begon Nardus, die opeens nogal goed ter sprake bleek, te kallen. Rechtveerdige God," smeekte-ie met zwakke stem, help me. De duvel hét me te pakke. 'k Mot vuur slikke. Hij steêt mit de tang veur me en 'k... Ai, ai, doar leit-ie gloeiende ploate an me teene! 'k Brand. Help me, eeuwige God! 'k Hènooit 'n mins kwoad edoan. De pestoor hét me veursproak beloofd. Ik zundigde alleen in de drank. Doar bin 'k mee 'eboren. Ach, loat de goeie Petrus me toch hoale in z'n hemel. Ach God, 'k bin zoo durstig." Flauw sloeg-ie de oogen open, terwijl z'n LI B BeLANQRIJKe PRIJSVERLAGING ? ' \ ". OPRUIMING eroicr MAAHBAG AS M6TZ&CO AMSTERDAM s is ?t TAMfWAU'S ? JA M ? BOUWT NUNSPEET MOOIE BOSCHR1JKB TERREINCN ?POOR, TRAM, ELBCTROCH UCHT, TELEPHOON . WUCHTINOEN M|. DE VELUWE" iiniiiiiiiiiiiiiiiiiuiiimiuiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuimiuiiiiiiiiui In normale tijden komen, naast Duitschland, als koopers aan de markt Rusland, Polen, .de Vereenigde Staten, België en Zweden, gezwegen van Nederland zelf, dat juist ia deze dagen belangrijk meer betrekt.... als gevolg van de regèeringsmaatregelen.. dan ooit vroeger. Een belangrijke'factor, waardoor Engeland tot zijn verkeerde gevolgtrekking is ge komen, moet naar onze meening, naast de omstandigheid dat in. dezen abnormalen tijd Duitschland als eerste kooper aan de markt is, gezocht worden in de agitatie in ons eigen land hier en daar gevoerd, waarbij het tegen alle waarheid en feilen in wordt voorgesteld, alsof de Nederlandsche reederij en haringhandel zich verkocht hebben aan Duitschland. Zelfs de oprichting van de Haring-Contróle-Maatsthapplj is in dien zin uitgelegd, terwijl toch een ieder, die de moeite neemt hare statuten in te zien en zich op de hoogte te stellen van de stich ting en de werkwijze dezer organisatt*, tot de wetenschap moet komen dat ze werkt met het uitsluitende doel toe te zien op de qualiteit en_het gewicht van de geleverde haring, om zoodoende de reputatie van het Hollandsche product hoog te houden,. Onze eigen regeering overweegt" trouwens om aan de maatschappij de contróleop de door haar betrokken haring op te dragen! Toch hoort men zelfs van lieden, met autoriteit bekleed en van wie men beter zou verwachten, beiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniimiitiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiHiiiiiiii droge lippen 'n zoek-beweging maakten, keek-ie hulpbehoevend rond. Woiter?" vroeg Mieke nog, ofschoon ze wel beter wist. Maar nijdig schudde Nardus den starren, bleeken kop. Hij lustte wat anders! Hij wil zuupe," begreep Mieke geschan daliseerd. ' Mag-ie?" vroeg de rooie en hij keek listigjes op. Nee, woar? De dokter, het..." Hij voltooide z'n zin niet, dacht na. In 'm kwam 'n heftig verzet tegen alle doktersgeleerdheld. Wat wisten die d'r van? As je je heele leven geproefd had, most je d'r niet in eens mee uitscheien. Dat kon 'n klein kind begrijpen, 't Was erger as moord. Hij strompelde op, stampte kwaad met z'n kruk. Nardus was z'n vrind! As die dan toch van de wereld ging, zou-ie nog.us zuupe, voor 't laatst. En flink! Met korte rukken zwaaide-ie zich naar de deur. Mieke begreep, wat er in 'm woelde, zei niks. Op zoo'n manier most Nardus toch om zeep. Dan nog maar liever in zaligheid! In 'n oogwenk had de rooie de flesch ge haald, waarin-ie nog 'n druppie wist. Met 'n duivelsche grijns kwam-ie er mee aan. Maar hij bedacht zich. De dokter had ge zegd ... Bestig l Maar dan mosten de aard appels ook smakelijk opgediend. Hij wist, höl Haastig grabbelde de lamme 'n aardappel van onder 't dek, goot er wat jenever over uit en bood den meligen knikker zoo den ouden drinkebroer aan. Eerst schudde Nardus weer 't hoofd. Dan echter scheen-ie iets in den neus te krijgen, dat 'm kittelde. Hij rook, snoof, 'n Geheime lach kringelde over z'n vossige tronie. Aar zelend stak-ie de lippen toe en begon te zuigen, zachtjes-aan. Felletjes flikkerden z'n oogen en in z'n keel hikte iets van'n grinnik. De rooie danste haast van pret. Z'n vrind werd al beter van den eersten drup! En nog zoo'n gedrenkte aardvrucht diende-ie 'm toe en nog een en nog een. Nardus zoog door,. verheerlijkt. En hij lolde: Ach, lieve, goeie Petrusje, hoal je me toch in je hemel? Wat binne dat veur zeute vruchies, die je doar hét? 't Zou 'n mins weer levendig moake! Och, och, wat is de hemelsche zoaligheid zeut! 'Moar, Petrusje lief, geef me toch alleenig 't sap. Me moag is te slap veur die zwoarfgheid. Let me toch drinke na me lust. Je mot 'n arm mins wat gunne. En ik bin me heele leven toch zeo'n noakende tobberd 'ewest. Lieve, bfoave Petrusje, ngleesie.moar! 't Zal me zoo good doen." De oude proever grinnikte nu zoo duide lijk, dat de rooie 't niet te best meer ver trouwde. Natdus was altijd zoo'n vernaggelbroer geweest! Had-ie weer 'n streek uitge haald, om aan drank te komen? Maar wat kwam 't er op aan? Hij werd beter, beter! En dat was 't voornaamste. Nardus wou 'ii gleesie"? Best, hij zou d'r een hebben. Hij most z'n eenigste vrind niet zijn, as-ie 'm dat niet verschaffen kon! . T'4 '| e*t gffranti comme tant Ie nroduif naturel d«ï^8, récoltés et diatillés dans la réffion de COGNAC. ''' ?' Agent*V ' . ' ' -'' ' KOOÏIANS ra BRUINIER, * AMSTUBDAM;-^1""-'*iiiiHiiiiiiiiiiiiiiiHjiiiiiiiimiiimnriiiiiiiimiiiiMiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiMiiw- '?weringen, welke aan de overzijdp,i£an,de, 3Noordzee tot de ergste achlerdocME moeten" aanleiding geven. . *, :. - '! Hoe dit alles echter ook zij, z^o^eel steat vast, dat door het onrechtmatige optreden van Engeland op dit oogenoUkooze kaMtigvisscherij met een gróote ramp bedreigd wordt, en dat- de draagwffdte daarvan uit gaat ver buiten de eigenlijke visscherijkringen. Het ergste van al is wellicht, dat getracht wordt den afstand vai een vaststaand recht te koopen voor eenige millioenen l Terwijl Engeland op deze wijze Nederland door de belemmering van de zeevisscherij met een groote ramp bedreigt, heeft aan de andere zijde Duitschland zijn oude- emplooi weder opgevat, blijkende uit. de beschieting van een vreedzaam-visschenden Vlaardingscjien haringlogger. In het begin Van tien oorlog" heeft deze staat'zich heel wat tegen over onze visschers vloot veroorloofd,- en trouwens later ook nog. Maar het stond nu eenigea tijd stil. Op 19 Juli j J. echter is de Viaardlngsche stoomlogger VI. 106 EetidracHt V" weer eens blootgesteld geweest aan een der vermaarde vergissingen!' van een Duitsche duikboot. Het is meer geluk dan w4shejd;; da* vaartuig en bemanning gespaard; zftn,ge* bleven, ondanks de beschieting, waaraahi re; eenige minuten hebben bloot gestaan!'~-" ? V l a a r d l n g;e n. v??;. C.. G.. RoosEn de. rooie; met maar n z"a kop dat z'k ouwe boeste 'm behouden bleef fladderde dorp rond, centen te schooien. H aan bij Dirk en Kees. en Laramerfc en»die andere kennissen, of ze, zooals-ie z«i,mfe, wouen doen aan de loatste Borral'," V<BÏ Nardus. Ze vonden 't allemaal best en Dirk, gaf zelfs 'n dubbeltje. Van dien buit sloeg de rooie 'n hoeveelheid klare in, waaraan 'n heele familie zich gemakkelijk kon be drinken. Maar Nardus was dan ook. nietvde eerste de beste! . 't Was verwonderlijk, hoe diens beterschap zichtbaar toenam, toen-ie 't sap" puur naar binnen kreeg. De rooie, in feeststemming, hielp 'm braaf mee, 't kostelijke.vocht ia gleesie*s" om te zetten. Tot ze beiden zoo dronken waren dat ze van de wereld niet meer wisten en als dollen de kamer 'rond tolden. Nardus wankelend op z'n zwakke beenen, de rooie kunstig manoeuvreerend , met z'n krukken. De aardappels, die ze kwistig overgoten hadden, keilden ze naar allen kant. Op dat oogenblik was 't, dat de pastoor en de dokter, gewaarschuwd door moeke Mie, haastig binnentraden, gevolgd door 'n groep van nieuwsgierigen. En achter de groezelige ruitjes verdrongen zich nóg tal van dorpers. ? ? Wat is er aan de hand ?" vroeg de pas toor ontsteld. - - ' Nardus!" riep de dokter, bukkend voor 't bombardement. Op 't gezicht van oome" en den dokter kwam Nardus wat bij. Zóweg was-ie nog niet, of ie begreep toch, dat 't op die manier verkeerd met 'm liep. En, verward, kalde-ie weer van den duvel, die met. gloeiende kolen voor 'm had gestaan en z'n teenen verbrand, en hoe de heilige PetruS, op z',n aanroepen, de heetigheid in heerlijke aard vruchten veranderd had, die 'm weer zoo gezond hadden gemaakt als ooit. En met onzeker gebaar wees ie naar 't voedzame kooksel, dat overal verspreid lag. De pastoor luisterde ernstig toe. Dan keerde die zich plechtig* om en sprak tot de omstanders: . Ziet! De zondaar heeft gebeden, de zegen is hem geworden. Neemt gij allen een van deze aardvruchten, nog brandende van den heiligen geest, welke er over is gegaan. En bewaart deze kostelijke gave als n heer lijke reliquie." ? Eerbiedig ontblootten de dorpers 't hoofd en wie 'n aardappel machtig kon worden, voelde zich bijzonder begenadigd.. Daarop liet men de twee vrienden weer alleen. - Den volgenden Zondag hield de pastoor 'n treffende preek over de wonderbaarlijke genezing van Nardus. Nardus is 83 jaar geworden, met z'n gleesie".

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl