'167-^ No. 2040 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Teekening voor de Amsterdammer" van Hanna Lamoerts MODE-KROMEK. De'Zomer-illusie van 1916 HIIIIIIHIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIItllllllllllllllllllllllllMlllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIII Brieven uit Singapore De Chetties?) hebben hun driedaagsch feest gehad. Reeds eenigen tijd te voren waren rten'rondgezbnden waarbij: The memi of Ghetty Community respectfully invite i«c. Utflës~ and gentlemen of Singapore to ttFpïesent at the Festival of Taipusam (the day that God Siva appeared to Hls devotees in the above form) to be celebrated at their Temple at Tank Road." Dan volgt het programma der feestelijkheden. Eerste dag r optocht van de Silver Car; tweede dag: tortures en 's avonds receptie in de Tempel; derde dag, weer processie'van de Silver Car en vuurwerk voor het Raffles Hotel. Op den avond van den eersten dag heb, ben wij ons Jn de nabijheid van den Tem pel opgesteld in de motorcar om een goed overzicht op de omgeving te hebben. Het is er stampvol met menschen van allerlei kleur en kleeding, velen liggen te slapen in het voorportaal van den tempel, mannen zoowel als vrouwen en kinderen. In de ? onmiddellijke nabijheid is verder een soort kermis van allerlei kraampjes met eet- en ' drinkwaren en de kooplui doen goede zaken, want de tijd van wachten- op de aankomst ' der processie moet toch gekort worden. Tusschen deze menschenmenigte hëerscht een zeer eigenaardige niet te beschrijven reuk, wel alet lekker maar toch typisch, geen menschenlucht alleen, de geheele atmosfeer is doortrokken van een vettige geur,;., maar laat ik hier niet verdör over uitwijden, de stoet te ^ «antoeht. *) Chettte leeraars. j]n Blndowcbe geldwisselaars en woeiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Langzaam komt de processie nader, spook achtig verlicht door walmende flambouwen. De Silver-Caf waarin God Siva troont, vormt het middelpunt en wordt door vier witte heilige ossen getrokken, vooruit worden verschillende baldakijns en gekleurde pajongs medegedragen, terwijl reuzepoppen dansmeisjes voorstellende hoog boven de'stoet uitsteken en zich.langzaam en statig draaien, keeren en wenden, hetgeen een zonder ling effect maakt. Achteraan komt de mu ziek, moderne muziek, gezeten op een moderne motorvrachtwagen, deze sluit de optocht. Een groote menigte volk loopt natuurlijk mede en al die bruine, gele, zwarte soms halfnaakte menschen met fraai gekleurde doeken om hoofd en lendenen gedrapeerd, beschenen door het flikkerend licht der flambouwen maakt een hoogst fantastischen indruk. Eindelijk houdt de Silver-Car (die werkelijk geheel van zilver is, maar helaas de laatste jaren ook al gemoderniseerd is door electrische verlich ting) voor den tempel stil en- wordt God Siva, gezeten op zijn Silverpeacock voorzichtiglijk van zijn verhevenheid afgehaald en weer op. zijn plaatsje in den tempel neer gezet. Daar mogen dan geen ongeloovigen binnentreden, wel den tweeden avond. Den volgenden dag is de dag der tortures en menige Hindoe tracht dan door zich zelf onmenscnelijke kwellingen op te leggen de gunst der Godheid te verwerven. Zij boren zilveren pennen door tong, lippen en wangen, en rijen pennen worden overal in de huid gestoken, soms nog bovendien met zilveren haakjes waaraan kleine koperen potjes hangen van l pond zwaar. Deze mannen worden door de straten geleid, elk afzonderlijk .omringd door een- kring van familie en vrienden die een soort halve cirkel van vruchten en bloemen op een houten lijst bevestigd, boven hun hoofd houden. De yreeseujke marteling die deze menschen vrijwillig ondergaan gedurende hun wandeling vanrtwee mijlen in deferan*! dende tropische ZOJDI }s njejt ,}R .te deflken, en het is niet te verwonderen dat zij allen. Olympische Spelen Het is wel een eeresaluut aan het genie van het oude Hellas, dat, na een tijdspanne van 16 eeuwen, het moderne streven naar iiiiiiiiiuiiiHniiiinlMiiiHiiiiiiHiiiiiHlIiiiiuiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ijiiiiimiiiiiiiuii pische Spelen ingevoerd om de besten te bekronen, allen op te wekken zich aan lichaamsoefeningen te wijden. Na 16 eeuwen zijn ze herleefd de Olym pische Spelen. Zij missen nog de traditie, het pompeuse van den klassieken tijd, ze zijn nog niet een element In het nationale denken der volken, zooals ze het voor het oude Griekenland waren, maar de geregelde herhaling, de eer, die men ook hier .den overwinnaar zal bewijzen, de belangstelling van hooger hand kan ze de plaats hergeven, die ze eens gehad hebben. UiteenkoningsUit: Oud-Hellas, uitg. Thieme, Zutphen De ligging van Olympia een harmonische ontwikkeling van lichaam en van geest niet beter kan worden gesym boliseerd dan door de kreet Olympia", die in het laatst van de 19e eeuw door de wereld is gegaan. Nationale en internationale Olympische Comité's zijn opgericht om de lichamelijke opvoeding te bevorderen, OlymTempelfragmenten gril geboren, zijn ze van een localen wedstrijd ge groeid tot Peloponnesische, later tot Pan-Helleensche f eesten, waar heen niet alleen de steden van het moederland, At hene, Sparta, Corinthe, hun athleten en vertegen woordigers zon den, maar ook die van Magna Graecia, Syracuse, Selinus e.a., en ein delijk na de onder werping door de Romeinen tot een wereldgebeurte nis, waaraan de keizers Tiberius en Nero deelnamen. In het dal van de Alpheios, aan de platanenrijke oevers van de Kladeos en in de schaduw van den berg Krinion werden om de 4 jaren de feesten gegeven, in een omgeving, waarvan de natuurlijke bekoring werd verhoogd door de tempels en schat kamers, die een uit! oad-Heii«s, uitg. Thieme, Zutphen sierlijke en waar dige woning wa ren voor de vele godenbeelden en ex voto's van vorsten en van steden, door de statuen van over winnaars, wier namen in Olympia vereeuwigd wa ren. Veel van dat alles is niet over: het fanatisme in de eeuw van het stervend heiden dom, de roof- en vernielzucht van Alaric en zijn Gothen, van de Byzantijnsche kei zers, de aardstor tingen en over stroomingen heb ben van het oude Olympia weinig laten staanjslechts de fundamenten van gebouwen, de iiiiiiiiiiiliniiHiiiiiiiiiiinliiiiiittiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiilliiiiiiiiiittiL ,:n IIIIIIIIIUIIIIMIIHIIIII II H " " in half bezwijmden toestand terugkeeren en geheel in elkaar zakken ais de pennen weer worden uitgetrokken. * Weer andere mannen, groote met bloemen versierde houten bogen «hagende, dansen door de straten op het oogenblik van de grootste hitte van den dag, houden soms midden op den weg stil en dansen een kwartier lang p dezelfde plek, alvorens hun tocht naar den tempel te vervolgen. Ook zij worden omringd door vrienden die wierook branden, gillen $n huilen en zich zelf en den danser tot een staat van razernij opwinden om de gunst van Siva te ver krijgen en in verbinding met het Opperste Wezen te komen. Aan den avond van dezen dag is de tem pel voor ieder toegankelijk en wordt het den Europeanen veroorloofd met hun on heilige schoenen aan, binnen te treden. De tempel is een zee van licht, duizenden electrische lampjes stralen er haast de primi tieve lichten der inlanders (een pit op een drijvertje in een glas met olie) en het is e; stampvol; Europeanen in eveningdress, Chineezen, Maleiers in sarongs, half naakte Indiërs, alles schuivelt dicht opeengedrongen voort, n dampende, rookende, van hitte zweetende menschehmassa waaruit men dankbaar zou- zijn zoo gauw mogelijk te ontsnappen. Dat gaat echter niet zoo spoedig door de volte, men wordt bespren keld met diverse reukwatertjes, ontvangt bouquetjes van sterk ruikende tubarozen en moet den stroom volgen langs de verschil lende godheden voor welke zich de geloovigen buigen en hun ceremoniën verrichten, alsof zij zich geheel alleen in den tempel bevonden; zij laten zich niet storen door den drom van kijkers. Een zucht van Ver ademing als men buiten komt t maar daar speelt een orkest je Earopeesche wijzen, terwijl de Hindoes met hun tomtoms, gouden en zilveren trompetten, het geraas nog ver meerderen. Eerst gedurende de thuisrit in de auto ondet^een;|werlijk Schitterende sterrenhemel komt men lot zichzelf en kan zich rekenschap geven van de geheel andere overblijfselen van hun .frontons, de enkele fragmenten van beelden helpen de fantaisie van den liefhebber der oudheid om zich Olympia tijdens de spelen weer voor den geest te roepen; maar onder die beelden zijn dan de Nike van Paionios en de Hermes van Praxiteles de sprekende getuigen hoe heilig dit Pantheon van Griekenland was. Het waren blijde bijeenkomsten. Maanden te voren trokken de herauten door Grieken land rond, om ze in te luiden en den gods vrede af te kondigen, want in den tijd der Olympische Spelen werden de broedertwisten gestaakt en waren al die stad-staten als n machtige natie, die Marathon, de Thermopylae, Artemisium en Saldmis in haar historie schreef. De steden zonden dan hun afge vaardigden met groote gevolgen en kostbare geschenken voor de goden naar de gewijde plek, waarbij zij niet alleen om der goden wilde wedijverden, maar ook om indruk op elkaar te maken, vooral op de zwakkere broeders, en te dingen naar bondgenoot schappen in den strijd, die onvermijdelijk weer moest ontbranden. Bij duizenden trokken de mannen en jon gens naar de kleine vallei om hun kinderen, hun verwanten, medeburgers in het stadion te zien strijden en uitbundig te juichen, als hun vaderstad de eer eener overwinning ten deel viel, want die straalde van den Olympionike af op zijn omgeving, zijn voorge slacht, zijn nakomelingen. De Alpheus we melde dan van het vroolijk gedoe der schepen, die gasten en toeschouwers van over de zee brachten, en te midden van dat ont moeten, weerzien, verbroederen, het geblaat en geloei der schapen en runderen, die den eerste dag plechtig aan de goden werden geofferd. In statigen optocht kwamen ze dan aan: de Hellanodices de jury voorop, gevolgd door den Raad van Elis, de ordebewaarders, de athleten in de gymnische spelen, de wagenmenners VQor de paarden rennen, de theorol met hun wijgeschenken der steden. Aan de eigenlijke wedstrijden gingen op den tweeden dag de spelen voor de kinderen vooraf, beperkt in omvang en in duur, door de Grieken opgevat als een aanmoediging tot de kalokagathia, die het ideaal van lederen jongen zijn moet. Op den grooten dag namen de Hellanodices in purperen gewaden en de hoofden omwereld waarin men eenige oogenblikken vertoefd heeft. Den laatsten dag eindigen de feestelijkheden weder met een optocht van de zilveren -wagen naar den zeekant, waar, tegenover Raffles Hotel, een groot vuurwerk wordt afgestoken, waarvan de geheele Aziatische bevolking geniet. Door het afsteken van zoo'n vuurwerk tracht men tegelijkertijd de .booze geesten te verbannen, want vooral de lagere klassen der Hindoes zijn zeer bijgeloovig en doortrokken van een spoken- en booze-geestenleer, terwijl zij overtuigd zijn dat in sommige dieren verschillende goden wonen. De witte ossen die voor de zilveren wagen gespannen zijn o. a. zijn bijzonder heilig, ja wel de meest heilige dieren. Elk gedeelte van hun lichaam is bewoond door een of andere godheid, elk haartje is heilig, terwijl niets zulk een reinigenden invloed heeft als de uitwerpselen dezer dieren; de asch, ontstaan door verbranding van deze heilige substantie heeft een dusdanig krachtige uitwerking dat een zondaar die er mede .bestrooid wordt, onvoorwaardelijk in een heilige veranderd wordt. Als men het ge loof maar heeft ! ELSA Zij had zich geen moeite gegeven Wanneer een bruid recipieert, gaat ons verlangen uit naar nog iets meer dan enkel haar ie aanschouwen, hoe schoon ze ook moge zijn l Wij willen haar in sierlijke omgeving ; de ontvangkamer zien we graag in bloementooi, de familieleden in gala, zoodat alles het niet alledaagsche evenement aangeeft. De rozen van de Boskoopsche kweekers hebben gemeend, bjj haar receptie te kunnen volstaan met zichzelve en niets anders te presenteeren. In den Dierentuin te 's-Gravenhage zag men rozen, vele, oneindig vele, In massa's en massa's variëteiten. In drie zalen stonden ze, afgesneden in vazen met water of in haar eigen grond In potten,, langs randen of groepsgewijs gerangschikt. Laat ik maar dadelijk zeggen, dat deze llltillllllHIIIMHMIitllll lltttlllllHHlIimilllllllilH Wedloop kransd, in het midden der 40.000 toeschou wers, hun zetels in het stadion in, tegenover hen op haar troon de priesteres van Demeter, ChamijBe, de eenige vrouw, die de spelen mocht bijwonen. Moeders en zusters bleven buiten het stadion; ze hoorden de zegekreten en mochten gissen of 't haar zonen, haar broeders waren, die met de palm van de overwinning naar buiten zouden komen en op den vijfden dag gekroond worden met de krans van olijfbladen met een gouden schaar geknipt van den heiligen olijfboom. De wedstrijden bestonden uit een drieledigen wedloop: een snelheidsloop over 192 meter, een wedstrijd in uithoudingsver mogen over 4074.48 meter en een combinatie van heiden; daarna een worstelwedstrijd, door Plutarchus geprezen als een oefening, die meer kunst en meer handigheid vraagt dan alle andere, het vuistgevecht, dat wegens de meerdere ruwheid veel minder hoog in aanzien stond, en waarbij meer dan eens bloed vloeide. Op den 4den dag volgden de wagenrennen, die zeker een schitterend gezicht moeten zijn geweest, als de 10 quadrigae inliet 100 meter breede hippodrome tegelijk afgin gen. Zij hadden echter uit een oogpunt van volksopvoeding weinig beteekenis, omdat de eigenaars der paarden als overwinnaars werden beschouwd en het houden van ren paarden toen, evenals nu, een questie van geld en niet van behendigheid was. Op den vijfden dag volgde de penthatlon de vijfkamp: wedloop, worstelen, springen, discuswerpen en speerwerpen. Het indrukwekkends van dien dag was echter de kroning der overwinnaars. Alle gingen dan naar den tempel van Zeus, waar op de tafel van goud en ivoor de kransen voor den olympionike gereed lagen. Geluk kig volk! De krans van olijf bladen was 't loon voor al de oefening, vermoeienis, inspanning, die het kostte om olympionike te worden. Wij zien de dingen van het verleden misschien te idealistisch, maar bij het streven naar leelijke kunstvoorwer pen, naar geldprijzen vaak, dat wij tegen woordig vinden, welk de aesthetische een voud in die simpele olijfkrans, waarmee de winnaar uit den tempel kwam, bewonderd, gevierd, toegejuicht en bezongen. Een ode van Pindarus, een beeld in Olympia, de liefde van zijn vader stad was de ware belooning. Die oude Grieksche spelen zijn nu her leefd in gewijzigden vorm en in den nazomer van dit jaar zal bij ons een natio nale ontmoeting plaats vinden, in het Stadion te Amster dam, met het uitzicht op onze Hollandsche weiden, onzen ouden Amstelstroom, tegen de groeiende hoofd stad. In de oudheid wa ren ze een uiting van de spontane strijdrozententoonstelling een groote deceptie voor mij is geweest, even. groot als de Boskoop sche tentoonstelling in het dorp zelf, voor eenige jaren gehouden, mij een blijde ver rassing was. Dit was niet anders dan een groote rozenmarkt, waar de planten en de bloemen waren neergezet, om koopers te lokken. Op lange tafels stonden in dichte menigten, alle op n hoogte, de kleurige afgesneden Flora kinderen, elk niet zijn eigen schoonheid natuurlijk, maar zonder dat er eenige moeite was gedaan, om de omgeving er bij te doen aanpassen f aan het geheel iets feestelijk bij te zetten. De helblauwe wanden met de hardropde lambrizeeringen en deuren van een der zalen vloekten geweldig tegen de zachte rozentinten. Had men geen rozenslingers om de bal kons en tusschen de pilaren der groote zaal moeten aanbrengen, geen bogen of iet s anders, dat decoratief werkte ? Eentonigheid was nu de hoofdindruk, behalve dan bij een paar hoeken naast en tegenover het podium. ; Maar, zal men zeggen, het materiaal is zoo mooi, dat de roos aan zichzelf genoeg heeft. Blijkbaar is dat een vergissing, zooals hier is gebleken. Dit materiaal deed het niet, waarschijnlijk omdat er teveel van was in een opeenhooping, die vermoeide, zonder te bevredigen. Op groote, witte papieren las men telkens op deze tentoonstelling, dat stamen struikrozen te koop waren, en de Boskoopers hebben met het vervoer naar Den Haag alles meenen te doen, wat noodig was. Er waren nota bene dagen van twee gulden en n gulden entree; maar ook de dagen van twee kwartjes hadden nog iets beters verdiend, iets van zorg voor de entourage van de koningin der bloemen. Wie voortaan een rozententoonstelling aanbiedt, kan niet meer volstaan niet wat ons in Den Haag werd geboden. Een tocht naar een groote kweekerij geeft bijna even veel, als wat men hier te zien kreeg, en met het aanwezige materiaal ware zooveel meer te bereiken geweest f . FREDERIKE J. VAN UiLDRiKS HUI n iiiiiimiiinimiiiii miiiimiiiiiiiimiiiiiiminiiiiiiii 1841 1916 HOFLEVERANCIER H. MEIJER KONINGSPLEIN - AMSTERDAM UITZETTEN * LUIERMANDEN LINGERIES TRICOTAGES * "' , vaardigheid der Grieken van hun lust tot wedstrijden: steeds de beste te zijn, uit blinkend boven de anderen" was de raad, die Hoppplochus aan Glaucus meegaf, van hun intuïtieve drang om het lichaam met den geest harmonisch te ontwikkelen; bij ons zijn zij geboren uit een bewust streven om aan de lichamelijke opvoeding een hoogere plaats te geven dan die tot voor korten tijd heeft gehad. Mogen ze daarom ook in het a.s. najaar bij ons zijn een nationaal gebeuren en er op den duur een opwekking van uitgaan tot de beoefening van sport en athletiek, die een volk steeds ten goede komt. FRISO Discuswerper