-12 Aug. '16. - No. 2042 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND AMSTERDAM KALVERSTRAiT Telefoon 9149 DEN HAAG - ROTTERDAM 29 VEEBTESTRAAT Telefoon 4105 38 HOOFDSTEEG Telefoon 2686 Aanvang van den nieuwen cursus Donderdag 12 September. Inschrijving van nieuwe leer lingen Maandags en Donderdags vanaf 4 Sept. aan het Gebouw der Schooi Fieler de iooglislra.il n lllliiilllllliniilliiiiiiiiii iiiiminii IIIIIH UMI ui Die taak is blijde aanvaard! In al het groote wereldgebeuren moge dan de houding van Nederland overigens weinig sympathiek geweest zijn, door dat ne heb ben wij achting verworven, maar dat niet alleen, wij hebben daarin voor ons-zelf een houvast gevonden temidden van dien vreeselijken twijfel. Geteld, gewogen !" Wij weten hoe onze houding in dezen oorlog is. Het eigen materieele welzijn heeft overheerscht. Daartegenover staat slechts het feit dat wq eenigen nood lenigen konden, eenige ellende,, die het directe gevolg was van dezen woesten oorlog. Het komt mij voor dat Nederland mér kan doen. Het kan vórgaan met den weg te wijzen naar de toekomst! Vergeefs moet iedere poging zijn, tusschenkomst te verleenen op die gebieden waarop de strijd plaats heeft. Wij gevoelen de nood zaak dat de strijdende partijen doorgaan, reden voor zich de eens opgenomen taak door te zetten, hoeveel ellende en verlies, maar ook hoeveel glorie en goeds daar ook het gevolg van zal zijn. Het is echter de duidelijke plicht van ons volk iets te doen, wat in het streven naar een groote toekomst nuttig kan zijn. En dat iets is niet gelegen in het verza melen van oorlogswinst! Daarover zullen wij het ook wel eens zijn. Slechts naar een groote, goede daad kan ons volk verlangen l Doen wij verder niets als handelen en smokkelen, dan staan wij bij den vrede ontmaskerd als lijkberoovers. Mis bruik makende van de ellende der rrienschen die toevallig over een vastgestelde grens wonen, vloeit ons de oorlogsbuit in de zakken! In Duitschland wordt nood geleden! Let wel, het is nu niet de vraag of dit een billijke straf is voor bepaalde handelingen. Dat gaat ons hier niets aan. Maar alom is in Duitschland de nood gestegen tot een ongekende hoogte. Kinderen, jonge kinderen, met in zich de TAMINIAU'S ? JAM BROCHURE KOSTELOOS. Comité11 vl().v/y.$ecF. KORTENAEHmHlAG. toekomst van prachtig werk. veel geluk en volgende blijde geslachten, kinderen lijden honger, kwijnen, worden ziek en sterven bij duizenden! Mannen, krachtige mannen, die de toe komst verlichten kunnen met hun geest en hun krachtige armen, zitten doelloos opge sloten, werken als slaven op fabrieken en in mijnen. In hun hart een laatste vonkje van herinnering aan het titanisch vaderland, hun Rusland, een weemoedige herinnering, aan hun Frankrijk met de blijde, manmoe dige inspiratie, de liefde voor hun impe rium, hun Brittanië en wat dit meer bergt, dan een schijn van macht! Namelooze, omvatbaar groote ellende wordt er geleden binnen de grenzen die men Duitschland noemt! Zijn wij de rechters die uit zullen maken waarom dat leed geleden wordt. Neen! Maar wel zijn wij de menschen, die be grijpen moeten dat hier wat gebeuren moet. Dat hier stilzitten, misdaad is! Er moet een machtige roep gaan uit ons volk, een kreet om hulp en het aanbod om die hulp te verschaffen! De kinderen en vrouwen van Duitschland! Helaas de mannen niet. Die kinderen en vrouwen! Te hulp! Wij hebben hier te lande nog eten genoeg. Wij weten dat, ofschoon wij tot heden vrij lijdelijk toezagen dat de prijzen steeds hooger werden. Wij weten dat dit niet komt van schaarschte ! Er is eten genoeg! Op vette weiden grazen koelen die melk geven, melk waar duizenden en duizenden kinderen van herstellen kunnen! Moeders en vaders van Nederland te hulp! . Wij hebben van alle eten genoeg! Zie de volgeladen treinen in Oostelijke richting ons land verlaten! Wij hebben hier werk genoeg. Braak liggen reusachtige terreinen, wach tend op ontginning, talrijk zijn onze fabrie ken en werkplaatsen, wachtend op uitbrei ding, groot is de Zuiderzee, wachtend op drooglegging, uitgestrekt de woeste landen, PAAN Of VRTES. DORPSBIJGELOOF DOOR ANDRÉSCH1LLINGS Door domlieifl*nta''lit verd/Teen Verliet 'ij huis en liaard..,. Met door drank verhitte gezichten zaten een zestal boeren in den dichten rook van zware sigaren of brommende pijpen te kaar ten in een laag gezolderde met vogelkooien en bonte prenten behangen dorpsherberg. 't Waren allen reeds tamelijk bejaarde man nen, die de sporen van hun gestaagen, zwaren arbeid bij brandende zonnehitte en in striemende najaarsbuien droegen op hunne bruin-gegroefde gezichten en eeltige, harige handen. Ze stootten hun korte verwenschingen bij verlies of hun blijde ontroering, als ze wonnen, in scherpe klanken uit met scheeven mondhoek, zonder hun rooktuig tusschen hunne op elkaar geperste lippen weg te trekken. De waardin volgde uit de Teckei.iri^ vonr l)e Amsterdammer" van Daan *le Vries. verte het bandenbedrijf der kaartende drin kers, die de met schuim bedekte glazen telkens optilden, als ze een goeden slag geslagen hadden ze begeerig toelonkten. 1 Als de potten leeg waren, kwam ze uit eigen beweging met haar kan nader dren telen en aanmoedigend: Ge lust er nog eentje" pakte ze de glazen weg en schonk ze vol, haar kannen hooghoudend om schuim <e verwekken. De stemmen begonnen van lieverlee luider te klinken en de ruzietoon schalde er tusschen bijwijlen, tot ze de kaarten allen gelijk neersmeten, elkander verwijtingen doende. De bazinne herstelde de orde door leike en kaarten uit 't gezicht te bergen en zelf te komen aanzitten. Toen begonnen ze kwaad te spreken van den burgemeester, den dokter, den veearts, en van velen onder huns gelijken. Vooral de vrouw deed dapper 't woord. Eindelijk kwamen ze tot hun eigen doe ning, en toen werd 't al klagen, dat ze deden. M'n boter kamt niet," zei de een. M'n kippen geven geen eieren", de ander. Ds herbergierster luisterde scherp met groote belangstelling, maar ingehouden, tot ze plots uitbarstte: D'r is 'n plaag op 't dorp." De mannen keken d'r vragend aan, de vrouw wist altijd veel. Ja d'r is 'n plaag; m'n beste hoenders leggen ook niet meer, maar 'k weet wel waar de eiers blijven", begon ze heel stil, mét angstige oogen rondziende door de spaar zaam verlichte gelagkamer, waar de ramen spokig wit door de gordijnen bij 't overige afstaken. n MEUBILEERINeMAATSCHAPPIJ - HOLLAND HEUBELT «ITISTIEI BI IBOUOIS BF VILLA 1008: f 500. 650. 775. 875. 1100. EN HOOGER STBFFEEIT ARTISTIEK UI IOONBUIS OF VILLA VOOR: f 25O. 290425. 550. 675.EN HOOGER - AMSTERDAM N. Z. VOORBURGWAL 274 o. h. Nieuws v. d. Dag Int. Tel. 5974 VRAAGT PRIJSCOURANTEN KLEERMAKERIJ U. J. LOOK, Li j n markt 2, v^ Utrédht n n . PRIMA ?C&ïWPJB. " Costumes van f40 tot f,70 Coupeur-reiziger te ontbieden IIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIMUMIII wachtend op bebossching. Werk is er genoeg voor krachtige lichamen en denkkrachtige hersenen. Demonisch vreeselijk is het leed der dui zenden gevangenen binnen de Duitsche grenzen! Wij kunnen niet hopen dat Duitschland reeds voldoende ontwaakt is om een aanbod van hulp te accepteeren. Wij zouden dan zeggen -. Zendt ons uwe arme vrouwen en hon gerende kinderen, dan zullen wij ze voeden! En zendt voor iedere vrouw en voor ieder kind ook een gevangene die wij voor u menschwaardig bewaren zullen tot den vrede l" Wél zullen wij moeten eischen! En aan dien eisch zullen wij kracht kunnen bijzetten! Wij willen niet langer de Duitsche legers voeden, terwijl kinderen en gevangenen van ellende omkomen! Dat zij onze eisch! Zendt nu vrouwen en kinderen en ge vangenen om voor hen te werken! Gevan genen, vijandelijke" gevangenen, die werken voor Duitsche vrouwen en kinderen ! Vijan delijk" ! Hoe ongeloofelijk verblind maakt deze oorlog! Weenend van ontzettende vreugde zullen de Fransche, Engelsche, Russische, Belgische, Servische en Italiaansche gevangenen die taak aanvaarden! In Holland werken! En werken voor het leven van Duitsche vrouwen en kinderen! En in die vrouwen en kinderen een grootere en blijdere toekomst van het Duitsche volk! Is u dit te veel ? te idealistisch ? te ver gezocht? te moeilijk? Wat was u te ver gezocht, te moeilijk toen die Belgen hier ons land binnenstroomden, gij medegevoeld hebt het nameloos krank zinnige van den oorlog ? Moet gij nog overtuigd worden ? Denk even terug, diep in u zelf, aan het oogenblik, toen gij een traan in uw oog voelde wellen, toen toen die Belgen hier kwamen in volgepropte wagens, in treinen, in kudden te voet! Dichter schoven ze samen om de tafel, hunne domme boerengezichten vol nieuws gierige geheimzinnigheid; Dat hoefde mij niet te zeggen", hakkelde de oudste der aanwezigen, ik weet genoeg... verleden jaar met Kerstmis is 't voor 't eerst begonnen... toen is ze bij mij over huis geweest... een koe kapot... en de vrouw ziek," Ze lokt de hoonders", herbegon de vrouw na een oogenblik van ijzing, Peer heeft 't gisteren zelf gezien; m'n schoonste publiek liep haar huis in, Peer niet bang d'r na... ie zag, hoe 't op 't bed vloog.... zij trok de gordijnen dicht en toen Peer ze weg haalde, geen kippelje hoor." Twee dagen is het weggebleven en legt niet meer." De verbazing der boeren kende geen grenzen, 't Was plots of ze allen iets onder vonden hadden van de plaag" want ieder deed zijn verhaal, erbij vertellend, dat hij ze in of in de nabijheid van z'n huis gezien had. De verklaring van hun ongelukken en moeilijkheden was gevonden en met bange harten gingen ze ten leste den weg op naar huis, ieder voor zichzelf overleggend, hoe het verdere gevaar af te wenden. De pastoor zat aan de koffie, toen de meid vragen kwam, of hij even bij boer Everaerts wilde komen : D'r was iets op den stal. De dorpsgeestelijke, gewoon overal te worden bijgeroepen, dronk zijn kop leeg, zette z'n bonnet op en stapte de deur uit. Voor 't huis wachtte de boer hem reeds op: D'r ligt er weer een, meneer Pestoor, net als verleden, wilde den stal niet es zegenen; ze gaan me allemaal kapot ?" smeekte ie op huilerigen toon, We zullen zien wat er te doen is", ant woordde de pastoor beslist en stapte door de lage huisdeur den eerd" binnen, waar aan de koestal grensde. Daar vond-ie de vrouw, de meid, de kinderen om de koe, die op het mestige stroo stillag met gesloten oogen en uitgerekte pooten. Hebt ge ze schoon stroo gegeven en den veearts gehaald", mompelde ie, bewogen door het droevige tooneel, dat hij voor zich zag. Helpt niks", zeurde de vrouw. Mie het ze betooverd, ze het 't heele huis betooverd, ze het " Met bestraffend opgeheven vinger preekte de geestelijke met hoogen stemmeklank, waarschuwend tegen bijgeloof, als een zware zonde, die Gods straf over hen zou doen " utalis Financieel Nieuwsblad Singel 342, A'dam - TELEFOON N. 6928 bevat steeds actueele arti kelen, betrouwbare cor respondentie, nitlotingen van premieleeningen, productie*, koerslijst enz. Abonnement slechts |so| ets. per kwartaal. Vraagt gratis Proefnummers TB.ADB UAIUt Le Cognac Martell est garanti comme tant Ie prodnit naturel des vins récoltés et distillés dans la région de COGNAC. Agents: KOOPMAN;! en BRÜINBH, AMSTERDAM. Denk even terug, diep in u zelf, aan het oogenblik, toen gij vreesdet voor het leven van uw kind!, toen gij vreesdet voor het leven van iemand die u dierbaar was! Zoodra gij handelen kunt, wat doen kunt, zult gij weten, volkomen beseffen, dat hier de plicht ligt van ons volk! De toekomst wijzend op een ware inter nationale broederschap der volkeren, geboren uit leed. Een daad! Moeders van Nederland, beseft gij wat er verloren gaat in het schrik'lijk leed der kinderen van Duitschland? Geen haat, geen honger, geen lijden, geen sterfte kan daar overwinnen en Europa blij vend vrede schenken. Slechts uw hulp, moeders- van Nederland, gij als eerste helpsters groot in uw moederzijn.kunt herscheppen, kunt den haat over win nen, het leed verzachten, de toekomst redden. Een wonderlijke daad, in strijd met alles wat de geschiedenis tot heden leert! Een grootsche daad als rhytmisch gevolg van dit ontzettend gebeuren! Vele volken zullen u volgen! Als gij den moed hebt! Vaders van Nederland! Is het eenige doel van ons volk zich te verrijken door een angstvallige, neutrale houding der scherpen koopmanszin? Hoe zal ons volk bij den komenden vrede staan te midden der andere volken die hun bloed vergoten. Als een handig lijkberoover, een plunderaar ? Hier is een grootsche taak te vervullen! Voor u zelf door te weten dat gij in deze ont zettende wereldtragedie ook uw taak vervult. Voor alle volkeren van het heden en van de toekomst door voort te gaan met de bewijzen dat slechts liefde alles overwint! Meent gij dat dit een te zachtmoedige flauw heid is? Dacht gij dan werkelijk dat de wapens het pleit beslechten en dat een af spraak, een vrede de uitersten van haat en lijden verzacht ?, dat kanonnen meer konden doen dan menschenlijven vernietigen en loop graven effenen, dat zij ook de haat konden komen; hen vermanend te bidden en allén aan Hem te gelooven en aan Zijn macht, om gezonden ziek en zieken gezond te maken. Na die woorden ging hij heen. Drie dagen later was de koe beter en na eene week gaf ze zelfs weer; volop melk en de boer vertelde het geval aan iedereen, die 'thooren wilde, er bij voegend: Hij het de betoovering weggenomen, maar wacht je voor Mie; als ze nog voor m'n stal komt, rijg ik ze aan den mestvork." Sedert het gebeurde in den stal van Everaerts was er schrik in de dorpelingen ge komen en de oorzaak van dien schrik, de oude Mie uit de Heihut, vermoedde niets. Bij den pastoor, en de andere voornamen kreeg ze nog steeds haar bedelcenten, bij de boeren werd ze vroeger ook meerdere malen weggezonden. Tot op zekeren dag voor 't eerst in haar leven de kinderen haar naschreeuwden: Heks, heks, tooverheks". Een ziedende toorn doorgloeide haar oude borst en haar stramme becnen schokten; met moeite slechts be reikte ze haar huisje bij den ingang van het dorp, waar ze haar eenzame dagen in gebrek doorleefde. Een angstige verlatenheid kwam over haar en ze durfde dien dag haar hutje niet uit, wegkruipend in den stal bij d'r geit, als ze de luid-klinkende stemmen der vloekende voerlui, die met piepende ratelende karren voorbijreden, in de verte hoorde schallen. Twee volle dagen dtoeg ze haar nijpende armoede, tot gebrek aan 't hoog noodige haar de deur uitdreef. Van alle kanten kwamen toen als scherpe pijlen de verschrikte oogen der deursluitende dorpelingen en door de vensters glurende kinderen op haar af. De winkeldeuren werden op haar kloppen niet geopend en voor de boerenwoningen lag hier en daar een strooien kruis uitgespreid. Bij de notabelen reikte een hand door de halfgeopende deur haar een cent zonder dat een woord gesproken werd. In haar oude hersenen kwam toen tot klaarheid de kracht der verdenking, die op haar woog en de tranen, die in hare lichtlooze oogen schoten, bewezen, dat ze de machteloosheid voelde, ze van zich af te weren. Alom werd ze ontweken en niemand had langer een woord voor haar over. Een matelooze drift nam de plaats in van haar verdriet en wraakzucht kiemde in haar bin nenste. Soms bleef ze midden op den weg stilstaan en sloeg met haar stokje in het ronde. MEDDENS S.B. \ gereed en naar maat vanaf r *.?. Coupóur-reiziger te ontbieden. Hoiwegil Booplr.356 BOUWT TE NUNSPEET MOOIE BOSCHRIJKB TERREINEN SPOOR, TRAM, ELECTRÖCH LICHT, TELEPHOON INLICHTINGEN MIJ. MDE VELUWPr DEBIUT Te koop Villa's en Bouwgrond, l tpttnirb. l p. dag. Bos-1 schen. Zand-1 grond. Elec.I Gas. Water. J. J. STOKIKIANS, Kantoor ran] ' Taste ' Tel. Int. No. 3$. goederen. iiiiimiiniiiiHiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii uitroeien ? Bij de strijdende volkeren openbaart zich heden nog als hoogste plicht en noodzake lijkheid verder te gaan met de wapenen in de hand, verder tot het einde! In dien strijd hebt gij uwe sympathie aan de ne zijde. Maar boven dien strijd staat uw taak! Die taak is u duidelijk aangewezen door de gebeurtenissen en uw eigen geweten! Een grootsche organisatie van hetNederlandsche volk. Moeders van Nederland te hulp. En in de eerste plaats Gij, Koninklijke Moeder, Majesteit, Koningin van Nederland, Moeder ook Gij! Een waarlijk verheven taak om hier voor te gaan! Vaders van Nederland te hulp! Wij vrouwen en mannen van Nederland, wij moeten die stap nemen, waardoor wij kunnen komen tot de Daad die ons is aan gewezen, waardoor wij den weg van de toekomst in kunnen slaan. Waar ons de verschrikkingen van dezen oorlog zijn voorbij gegaan, past ons slechts om hulp te bieden aan hen die die hulp noodig hebben in strikte rechtvaardigheid. Is Nederland in staat tot iets groots? Ja! Een organisatie na eenvoudige oproep In de pers en een bede aan de Koningin! Met of zonder regeering het verzoek aan den Duitschen gezant over te gaan tot het doen komen van vrouwen en kinderen en daarnaast een even groot aantal krijgsge vangenen. En anders in massa eischen stellen, nog maals eischen! Naar ik meen zijn hier moeilijker zaken georganiseerd dan deze toen de Belgen hier onverwachts kwamen, of Engeland de in stelling van de N. O. T. noodzakelijk maakte. De organisatie moet mogelijk zijn! NEDERLANDER Wij plaatsen dit artikel van een Neder lander" als een uiting van edelmoedige geestdrift. RED. De slaap wilde 's avonds niet meer over haar komen en een zwakke lichtschijn viel bijna heel den nacht uit 't armzalige venster van haar armoedige hut en versterkte de boeren in hun geloof aan hare bovennatuur lijkheid. Alle ooit gehoorde heksenphantasieën werden op haar toepasselijk gemaakt. Ten slotte sloeg de angst der boeren over tot wrekerige vijandschap, die ertoe leidde, dat de oude vrouw 't leven ondragelijk werd gemaakt. Verraderlijk werden hare vensters stukgegooid en nu en dan vloog haar een steen na op straat, als ze mum melend voortsleepte d'r gebogen gestalte langs den zanderigen dorpsweg. In een stillen nacht van Mei besloot ze uit het dorp weg te trekken; ze kon hier niet langer leven, vooral nadat tijdens eene kinderziekte kransjes' in de hoofdkussens gevonden waren, die aan haar betoovering werden toegeschreven. Sedert dien kende ze geen rustig uur meer, want allen, grooten en kleinen, jouwden haar uit. Helder pin kelden de sterren, toen ze d'r mand opnam en de huisdeur achter zich dichtsmakte, met een opgekropt gevoel van smart en haat. Langs haar onbekende wegen zou ze bede lend d'r dagen verder voleinden.... Herhaal delijk keerde ze zich om en dwaalden haar blikken naar 't steeds wijkende huisje, totdat ze 't niet meer zien kon. In wanhoopsdrift rekte ze toen d'r oude lijf uit en hare vuist ballend tegen 't dorp schreeuwde ze met rauwe stem: God zal je wrèke." Alleen de veldwachter, die zich bij haar komst achter eenige struiken verborg, hoorde hare woorden, maar alle dorpsbewoners ver telden nadien haar vloek over aan elkaar en 't was hun, of ze Mie's (woorden zelf gehoord hadden. ? ? ? j De hut verviel en onkruid en struikgewas kropen langs en tusschen de steenen, zelfs hoog op het dak, waarvan de wind de schouw afsloeg. De plek, waar de heks gewoond had, werd ontweken en als men gedwongen was er voorbij te gaan, werd de pas versneld en menigeen sloeg een kruis, als hij op allerlei toonhoogten, miauwend tot huilend, de ver vloeking der oude hoorde opstijgen uit de verlaten en geheel vervallen woning: God zal je wrcke." # * «