10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 2 Sept. '16 No. 2045. m«u f? Goud-ophooping Even als aan zoo vele theoretisch&beschouwingen, heeft de volkeren-strijd, die thans reeds twee jaren lang met ongekende hef tigheid ons: werelddeel teistert, een eind gemaakt aan de veronderstelling, dat het goud in den oö.rlog een' overwegende of beslissende rol wfcrvult. . ' De jaarlijkscne goudproductie bedraagt ongeveer 1150 millioen gulden. Maar dit bedrag zinkt in 't niet in vergelijking met de reuzen-bedragen, door den oorlog sedert Augustus 1914 verslonden en die reeds het veelvoud besommen van al het goud, dat sedert de ontdekking van Amerika is te voorschijn gebracht. Het bezit aan goud kan derhalve geen maatstaf zijn voor een juiste beoordeeling van het ongehoorde totaal der oorlogsuitgaven ea de befeekenis van het goud is dan ook niet daarin gelegen, dat het als betaal middel voor de kosten van den oorlog zou moeten dienen. Die ondervinding zal de Duftsche regeering voorzeker reeds spoedig na het uitbreken van den strijd hebben op gedaan. De schat,?in baar goud die sedert 1871 tot een bedrag van 120 millioen rijksmark in den Juliusthurm" te Spaodau A werd bewaard, blijkt dan ook. na de opge dane ondervinding, zóweinig beteekenend, dat deze voorzorgsmaatregel feitelijk over tollig, zelfs waardeloos, mag worden ge noemd. Was de toerusting tot den strijd van dezen schat afhankelijk geweest, dan is het bewaren daarvan gedurende 43 jaren totaal doelloos gebleken en maakt 't ongeveer den indruk van een eenvoudig mannetje, die onverwacht in het bezit van geld gekomen, dit in contanten steeds bij zich draagt, daar hij bevreesd is> het aan een ander toe te vertrouwen ,of het te beleggen. En als men nu nagaat, dat door den voor zorgsmaatregel met den Duitschen goudschat een rente-verlies van meer dan 200 millioen rijksmark is gepaard gegaan, dan mag gerust gevraagd geworden, of het niet grpote onzin of verkwisting is geweest, die millioenen rente prijs te geven, om op zeker oogenblik terstond bij het uitbreken van den oorlog; den goudvoorraad van de rijksbank niet 120 millioen te kunnen ver sterken ? Indien eenmaal de gulden eeuw van eeuwigen vrede aanbreekt, zal het goud uit de geld-circulatie gevoegelijk kunnen wor den uitgeschakeld, want de beteekenis van het goud is eenvoudig daarin gelegen, dat 't het betaalmiddel is voor het internationoal verkeer. Maar de saldi tusschen de afzonderlijke staten in het internationaal verkeer, zou den theoretisch evengoed zonder heenen weer-vervoer van het metaal zelf door tegoedschrijven in de boeken van een alle landen omvattende internationale centrale circulatie-bank kunnen worden vereffend. Maar aan welken staat zou en kan, zoo lang de eeuwige vrede tot de vrome wenschen behoort, de goudschat van zulk een wereld-centraalbank worden toevertrouwd ? Op deze vraag is geen antwoord mogelijk. Men' kan het denkbeeld dus als een utopie laten rusten, zoolang de eeuwige vrede zelf een utopie zal blijven. Voor de binnenlandsche circulatie van ieder land zal echter de ondervinding van dezen oorlog de reeds tevoren duidelijk ge bleken tendenz versterken, goud en banknoten zooveel mogelijk uit de circulatie te houden en de betalingen langs den weg van verrekering te bewerkstelligen. Tal van bank-instellingen hebben honder den kantoorloopers en beambten onderweg, om betalingen te innen en te voldoen, die voor het grootste gedeelte te vereffenen zijn op de wijze, als in de latere jaien door middel van het clearing-stelsel mogelijk en meer doeltreffend is gebleken. Vele millioenen gereed geld zijn dientengeyolge noodeloos in voortdurende circulatie en de arbeidskracht van een aantal menschen wordt daarvoor doelloos verbruikt, afgezien nog van het risico, dat daaraan noodzakelijk is verbonden»\ De concentratie van riet goud bij de circulatie-banken, door dezen oorlog ver oorzaakt, zal voorzeker op dit gebied tot ingrijpende verandering leiden, als de vrede hersteld zal zijn. In welke buitengewone mate het goud sedert het uitbreken van den oorlog uit de circulatie naar de bank-instellingen is ge vloeid, is niet met juistheid te bepalen, daar een gedeelte daarvan door die instellingen voor export moest worden bestemd of ge reed gehouden. Zoo is bflv. in Mei?Juni 11. gedurende een tijdvak van 6 weken uit Engelsche bron niet minder dan 110 millioen doll. goud naarde Ver. Staten van Noord-Ameri^a gevloeid en wel van Ottowa naar New York 79.246.000 doll. en naar Philadelphia 20.000000 doll. alsmede, rechtstreeks van Londen, naar New York 10.000.000 doll. Uit navolgende opgaven (in millioenen) kan eenigermate blijken, hoezeer de goud voorraad bij de verschillende circulatiebanken, sedert het uitbreken van den oorlog is toegenomen: M. 2461 58.92 Rb. 1626 ? 528.6 Begin Juli '16 frs. 4763. M. 2463.6 61.3* Rb. 2949 ? 573.23 Staats- Einde Einde banken: Juli 1914 April '16 Frankrijk frs. 4104 ' frs. 4803 Duitschland M. 1357 Engeland 40.16 Rusland Rb. 1601 Nederland ? 162 Daaruit blijkt, dat de goudvoorraad der Ned. Bank sedert het uitbreken van den oorlog enorm is toegenomen. Daarentegen is die van de Russische staatsbank niettegenstaande Rusland zelf goud produ ceert v slechts in geringe mate vermeer derd, want een groot gedeelte van het op JO Juli IH. hierboven bedoeld bedrag berust in het buitenland. Dojor de toepassing van verschillende maatregelen verkreeg de goud voorraad van de Duitsche Rijksbank een flinke aanvulling, hoewel vermoedelijk op grootere toename was gerekend, daar bij het begin van den oorlog het in het rijk aan wezig totaal op 5 milliarden goud was geschat, welke raming waarschijnlijk echter wat te ruim was genomen. Bij de toename van den goudvoorraad der Bank van Frankrijk moet men rekening houden met belangrijken goud-uitvoer, hl. circa 473 millioen. Engeland's goudschat voor zoover uit bovengenoemde cijfers is na te gaian isufl»*, 50 pCt. gestegen, hoewel het den uïfvwr- van het gele metaal niet heeft verboden. In de andere bij den oorlog betrokken landen was dit terstond bij 't uitbreken van den oorlog zoo goed als onmogelijk gemaakt, bovendien werd in Frankrijk 8 Juli 1915 en in Duitschland 13 November U. een nadrukkelijk uitvoerver bod uitgevaardigd. Gebrek aan ,goud zal voor de oorlog voerende staten geen aanleiding zijnltot het bespoedigen van het einde van den strijd. Zoolang het materiaal, voor het volhouden benoodigd, kan worden- verkregen, komt de vraag, hoe het betaald moet worden, niet het eerst in aanmerking. Geschut, munitie en al het andere voor den oorlog benoodigde kan met papier worden betaald en hoe men die schulden zal delgen is een kwestie van lateren zorg. Dat zal vermoedelijk het volgend menschengeslacht nog op drukkende wijze ge voelen. 30/8 '16. V. B. S. OP DE POF Teeketiing voor De Amsterdammer" van Jordaan (Minister Bosboom is met veertien dagen verlof vertrokken zonder de Hembrug-kwestie te regelen) téAMSTERDAM. Maatscliappelflk Kapitaal f 2,500,000.?, waarvan f 1,250,000.- geplaatst en VOLGESTORT. COMMISSARISSEN: ?Mr. Dr. C. F. SCHOCH, Hoofd-Directeur der Surinaamsche Bank, te Amsterdam, Voorzitter. ?Mr. K. P. VAN DER MANDELE, Directeur der Rotterdamsche Bankvereeniging, te Rotterdam, Onder-Voorzitter. ?ED. JONAS, Lid der Firma JONAS & KRUSEMAN, te Amsterdam, Secretaris. J. F. DE BEAUFORT, Lid der Firma VAN EEGHEN & Co., te Amsterdam. Mr. P. DROOGLEEVER FORTUYN, Wethouder van Financiën en Directeur der Stedelijke Hypotheekbank te 's-Gravenhage. Mr. G. W. BARON VAN DER FELTZ, Lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, te Assen. Jhr. Mr. L. E. M. VON FISENNE, Lid van Gedeputeerde Staten der Provincie Zuid-Holland, te 's-Gravenhage. A. C. MEES, Directeur der Internationale Crediet- en Handelsvereeniging Rotterdam", te Rotterdam. Mr. A. R. ZIMMERMAN, Burgemeester van Rotterdam, te Rotterdam. "Leden van den Raad van Toezicht. Directie: J. MEES G-Hzn., te Amsterdam en L. DROOGLEEVER FORTUYN Czn. te Winnipeg. UITGIFTE van: 1250,000.- Aandeelen tot den koers van 106 pCt. De ondergeteekenden berichten, dat de INSCHRIJVING op / deze Aandeelen zal zijn opengesteld te hunnen kantoren en ten kantore der Hypotheekbank, op: MAANDAG 4 SEPTEMBER 1916, van 's morgens 9 tot 's namiddags 4 uur. Völstortlng moet geschieden op 2 October 1916, ten kantore van inschrijving tegen overgave der stukken. , ' Prospectussen en inschrijvingsbiljetten zijn bij hen verkrijgbaar X, en tevens ten kantore der Hypotheekbank. JONAS & KRUSEMAN, Amsterdam. '$ SCH1LL & CAPADOSE, 's-Gravenhage. f ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIGING, Rotterdam. Lauwerecht 69 - Utrecht TEL.EPHOOX 515 Expeditie en Verhuizingen SL.EEPEKIJ Algemeen over de bijzondere afwerking door My Valet from LondoiT (Wettig gedeponeerd) «een wonder. Ons bedrijfs systeem is er geheel op inge richt, de tevredenheid van onze ' clientèle door billijke prijzen en coulante bediening te ver werven, wat betreft Chemisch Reinigen, Oppersen, lieeren en Bepareeren van alle Damesen Heerenkleeding. AL.LÉN <;K VESTIG»: D 'M Deurspassage 14 men Nadruk verboden. Amsterdam <?«. OPGERICHT 1903 - PROSPECTUS GRATIS. Opzetten van fluweelen kragen onder garantie. Bij G. J. SLOTHOUWER, Uitgever te AMERSFOORT, zijn verschenen de navolgende oorspronkelijke romans: Voorbeschikten door JEAN STAPEL VELD ... f 8.9O. Noncombattanten door P. PESSELHOPP Jr. . - . f Sneeuwkoningin door RALPH. v. ZWABBN . f O.9O. Aanvragen S^: om ee.n \Agentschap >. aan de k\Directie IH'MRLEM BRAND VAN 1846 VERZEKERT OOK INBRAAK j) HAARLEM KRUISSTRAAT xx.xxxxl !:?::?::?::-::?:?/. De JavaansÉe J Praetisch NedprirJavaaDseh Zak-Woordenboek door P, C, C, Hansen Jr, Tweede verbeterde drak. PRIJS ffl.OO. Uitgave Tan VAN HOLKEMA & WARENDORF AMSTERDAM. KXXXXXIIKXXKXK AMSTERDAM CLOBUS FINEST LADIES' & BENT'8 TAILORING N. Spiegelstraat 20 - Tel. 9559 berichten de ontvangst van een buiten-, ff e woon grooten voorraad Dames- en Heerenstoffen, uit Schotland, voor beta.s. Winter-seizoen. Enorme keuze. Onze afdeeling UNIFORMEN verkreeg ge durende de Mobilisatie een buitengewone vermaardheid. voorden Motor^rijd^r KOOPT AMSTEL Met fijnste Engelsche Motorrijwiel Stenografie Riënts Balt Zelfonderricht 8O Gt. In den Boekh. en na toe zending van postwissel bij RIËNTS BALT, Den Haag. Een redevoering, door mij opgenomen, van ongeveer \V* uur, werd door den spreker schitterend geslaagdIJ geheeten." (w. g.) J. K. te ZAADHAWDEI* AMSTERDAM l VRAAGT ONZE GRATIS BROCHURE VAN 40 PAGINA'S