De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1916 2 september pagina 3

2 september 1916 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

2 Sept. '16. No. 2045 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Damestaschjes llllltftflIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHMlUUIH 005TER51 MEUB11EER1NGEN socialistisch ideaal" een contradictio in terminis is. A. J. RESINK ?(Hiermede sluiten wij de discussie. RED.) ? * * Psychoanalyse en Theosofie Hooggeachte Redactie, Als beoefenaar der psychoanalyse voel ik mij geroepen een woord van protest te laten hooren tegen de zeer duistere en verwarde boekbespreking, die de heer Resink van het heldere baanbrekende boekje van professor Freud over den invloed van ons onbewuste in ons dagelijksch leven" (vertaling van dr. J. Starcke) in uw nummer van de voorlaatste week heeft gegeven. Slechts de ingewijden zullen in staat zijn in dit verwrongen beeld iets van de oorspronkelijke gedachten van Freud te herkennen. Aan hen is het duidelijk dat hier het woord psychoanalyse en het portret van den genialen zielkundige, die in den tekst prijken, slechts als propaganda middelen voor eigen onrijpe denkbeelden dienst moeten doen. Ik kan niet beoprdeelen of de heer Resink van de theosofie op de hoogte is, maar als dit zoo is dan komt het mij voor, dat zijn poging om van de theosofie uit de psychoanalyse te belichten, al zeer weinig kans op succes heeft. Waar de onzin die bij de dooreenmenging van woorden en begrippen op deze wijze ontstaat, door menschen met geen of opper vlakkige kennis der analyse licht aan de psychoanalytische methode en haar resul taten kunnen worden toegeschreven, daar lijkt het mij gewenscht hier met nadruk te betogen dat dit bereikte gevolg alleen voor verantwoordelijkheid van den heer Resink komt. De psychoanalyse is een methode van psychisch onderzoek, die, op zenuwpatiënten toegepast, hen tot grooter zelfkennis en imiilllllllli'.lilBillil.'ïilIIIIrnil UI l'il: DE LAAN" DOOR C. H. VAN GENDT (Slot) De echtgenoot bedankte de volgende week ten zeerste voor den britf en ging er ge heel op in als had hij volstrekt niet zelf in de pen gegeven wat we schrijven moesten. Dat je me mist, dat weet ik," schreef hij, maar houd je nu goed, 't is al gauw gedaan," onderaan stond: P.S. Schrijf in den vol genden brief, dat er veel ziekte is onder de varkens, en vraag mij, wat ge er aan doen kunt." Weer aarzelde moeder, maar eindigde toch den brief te vertalen, dit keer echter met grooten tegenzin. En ze zei 't ronduit: Hij bedriegt je, Toon, daar steekt wat achter, maar wil jij het, goed, dan zal ik 't doen." Waarop ze schreef: Chére Antoine, Voila 11 y a quelques jours une maladie sévère parmi les cochons. Que faire?" enz. Alweer kwam er leukjesweg een brief terug, als volledig antv/oord op zijn eigen verzinsels. Maar aan het eind stond: En nu, Toon, schrijf me p. o. dat ge zwaar ziek zijt, bijvoorbeeld van de typhus-koorts. En zend me ?200." Dat gaf 's avonds een heele con sternatie, want moeder weigerde beslist dat te schrijven. De stuursche boerin stond daar tegenover moeder en 't is me of 't gisteren was, dat ik moeder hoorde zeggen: Zwakkelingen zijn jelui, zwakkelingen! Nu 't bijna geleden is, zul je alles gaan bederven. Ik schrijf 't niet en je moet volstrekt geen geld sturen." Als je 't niet doet, vraag ik 't dokter," zei Toon koppig. Ja, dokter zal 't wel doen," meende moeder schamper, ga daar maar heen!" . Toon droop af en 't kwam later uit, hoe ze bij dokter, dominé, burgemeesteren hoofd van de school geweest was al maar her halend haar verzoek, om aan haar man te schrijven, dat ze zwaar ziek was. Maar niemand leende zich er toe. Tot ze kwam bij een student, die op kamers in het dorp woonde. Die had haar gevraagd: Doe ik je er werkelijk pleizier mee?" waarop BOUWT TE NUNSPEET MOOIE BOSCHR1JKB TERREINEN SPOOR, TRAM, ELECTMSCH LICHT, TELEPHOON INLICHTINGEN Mfl. DE VELUWE" TAMINIAU'S - JAM ? bewustheid en aldus tot betere zelfbeheersching brengt. Bij jarenlange zeer zorgvul dige toepassing door haar uitvinder, prof. Freud, heeft deze methode tot het opsporen van nieuwe wetten en het verkrijgen van nieuwe inzichten in het geestelijk leven geleid. Deze resultaten zijn thans door vele onderzoekers bevestigd, terwijl over enkele punten nog wordt gestreden. Er kan niet genoeg den nadruk op worden gelegd, dat de ervaring voor het grootste deel bij de behandeling van zenuwpatiën ten ten grondslag ligt aan deze nieuwe wetenschap en dat de meeste samenvattingen door Freud zelf als voorloopige hypothesen worden voorgesteld. Dit voorzichtig tasten der wetenschap is klaarblijkelijk den heer Resink te mak. Hij merkt op dat deze voor zichtige geleerde zich niet verder dan tot een vage aanduiding waagt." Hijzelf zal het dan wel eens even beter doen. Wat hiervan het resultaat is, kan men in de aflevering van 19 Augustus vinden. De ruimte laat mij niet toe hier nader op in te gaan. Ik wil slechts aanstippen dat de ver gelijking van psychoanalyse met paranoia, evenals die met theosofische voorstellingen uiterst vaag is en dat woorden als gesu blimeerde paranoia, en gesublimeerde praecox" noodzakelijk heillooze verwarring moeten stichten. Daar ik van meening ben dat de zielkunde naast diepte ook in hooge mate klaarheid behoeft, meen ik u deze opmerkingen aan je moeten bieden. U dankend voor de ver leende plaatsruimte, Hoogachtend, 22 Aug. '16 J. H. v. D. HOOP Duitsche Kinderen Zeer geachte Redactie, Naar aanleiding van de vraag of het wenschelijk is, dat wij in dezen tijd gast vrijheid verleenen aan Duitsche kinderen, wilde ik gaarne de volgende opmerkingen onder de aandacht van uwe lezers brengen: IIIIIIIIMIIIIMl Toon natuurlijk ja" gezegd had en de brief in zee gegaan was. Alleen had het jongemensch voorgesteld in plaats van typhus een andere ziekte te noemen typhus was te onwaarschijnlijk", vond hij, in dat geval zou Toon zelf niet mogen schrijven". We hoorden tien dagen lang niets meer. Tot op een Zaterdagmiddag Piet de laan afkwam, het hek in liep en verdwaasd stond te lachen. Wat kom je doen, Piet?" vroeg moeder. Ze liet ons een brief zien: Geliefde vrouw en dochter" schreef de boer daarin. Wat hebben uwe letteren mij hevig ont steld, schrijf dadelijk weer hoe het u gaat, of nee, schrijf niet, ik kom zelf terug, ik kom werom, Zaterdag aan den avond kan ik er wezen, o, Tonia ik weet wel ik liet 't u zelf schrijven, maar er is iets, dat me waarschuwt, dat ge lijdende zijt. Ge waart nooit sterk. Ik kom terug. Uw echtgenoot, A. Verwaay. Dien Zaterdagavond zaten moeder en ik te wachten tot de wagen komen zou. We hadden Toon, liggend onder haar beste tuig, naar het station zien rijden. Toen het kar retje de laan opkwam, hoorden wij Anton Verwaay hard en luidruchtig praten. Toon's stem hoorden we niet. Na een oogenblikje stond moeder op; ze wilde den boer toch verwelkomen. Je kunt meegaan", zei ze tegen mij en hand aan hand liepen we de eindelooze laan uit en voelden ons klein vergeleken bij die hooge, donkere eiken. De boer was nog niet uit den wagen ge komen toen we op het erf kwamen. Storend klonk zijn luidruchtig geroep en geschreeuw tegen de knechts over het kalme boerenerf in late zomeravondstemming. Kennen jelui me goddóme, niet's helpen! is me dat 'n volk, ik zal jelui! als je me d'r voor hier en daar niet uithelpt!" Eindelijk, na veel sjorren en trekken stond Verwaay op z'n beenen en bij het licht van de stallantaarns zagen we hem tusschen Toon en een van de knechts naar binnen waggelen. Jan, de oude knecht, z:ig ons staan, kwam op moeder af en fluisterde : Zwaar beschon ken als van ouds, kom maar niet binnen, mevrouw !" Toen het erf weer rustig en donker was, slopen we op onze teenen naar de ramen en we zagen Toon had vergeten de luiken te sluiten hoe Anton Verwaay aan de tafel zat, brutaal, verwezen en ontevreden B. v. D HEIDE 's-öravel.weg. Telef. 1150 SPECIALE ONTWERPEN J. S. MEUWSEN. HOFLEVERANCIER. Hoeden en Mode Magazijnen. AMSTERDAM. Lcidschestraat 4, Beurspassage h. Damrak, Damstraat hoeli Nes, Doelenstraat boek Achterburgwal. ROTTERDAM. Mosseltrap 3, Boymansstraat 3. THE RED STAR SODA WATER C°. HIGH-CLASS MANUFACTURERS OF AERATED AND MINERAL WATERS Eenig Importeur P. J. VERAAR- Amsterdam. 1. Het officiëele Duitschland houdt nog steeds vol, dat er nergens gebrek wordt geleden. 2. In ons eigen land heerscht, onder som mige klassen der bevolking, wel gebrek. 3. In de bezette gebieden zijn de meeste kinderen in veel ongunstiger conditie dan de meeste Duitsche kinderen. Hoogachtend, Uw dw., Amst., Aug. '16 W. VAN DER WIJK Alweer een! Onder dit opschrift maakt v. O. in uw nommtr van 26 dezer melding van eene brochure over een nieuwe werkwijze van een perpetuum mobile. Dat artikeltje eindigt aldus: Mocht men zich verbeelden, dat het verkrijgen van een patent een aanwijzing is voor eenige waarde van een ontdekking (lees: uitvinding), dan is ook deze opvat ting foutief. Een patent kan verleend worden zoodra bewezen is, dat het idee volkomen nieuw is; de ptaktische uitvoerbaarheid is geen criterium bij het geven van een octrooi " Naar aanleiding van dit slot veroorloof ik mij de opmerking, dat deze bewering voor landen met een volledig vooronderzoek van octrooi-aanvragen, met name voor Nederland, foutief is. Dat de praktische uitvoerbaarheid der uitvinding, naast den eisch van nieuw heid, gevorderd wordt voor het verkrijgen van octrooi wordt uitdrukkelijk gezegd in art. 3 der octrooiwet, luidende: Eene uit vinding is slechts vatbaar voor octrooi, wanneer zij strekt tot verkrijging van eenige uitkomst op het gebied van de nijverheid." Bij gemis van praktische uitvoerbaarheid is een uitkomst op het gebied van de nijver heid ondenkbaar. S. Aan de Redactie van de Amsterdam mer", Weekblad voor Nederland. Amsterdam. Weledele Heeren, In Uw blad van 26 Aug. komt onder de voor zich uitstarend. Op tafel stond een groote flesch en er stond een vol glas voor hem. Zeurend klonk zijn ruziestem door de keuken al maar scheldend tegen de knechts dondersche jongens, die hem nog niet eens fatsoenlijk bij konden lichten op dat dondcrsche donkere erf uit die dondcrsche hooge kar." Aan den anderen kant van de tafel zat Toon, met de ellebogen op tafel gesteund en haar handen voor de oogen. Vlak bij het raam gekomen, zagen we pas, dat de stoel van den boer versierd was en dat aan den muur een geschilderd bord hing met Wel kom Baas" er op geschilderd. Van de knechts zeker ... Piet stond naast haar vaders stoel. En als een oogenblik de ruziestem verstomde, juichte ze, haar mond wijd open. Tot op eens... moeder mij meetrok Toon had de flesch genomen en hem naar Piet gegooid de boer had dreigend den arm opgeheven,... Nooit leek de laan z lang, zósomber en zógeheimzinnig als toen ik dien avond aan moedershand terug liep naar huis. Het was zoo'n heerlijke laan maar het was er dien avond zoo zwoel en donker. 's Zondags zagen wij vanuit onzen koepel al maar menschen de laan op gaan. Steeds reden tilbury's en karretjes met familieleden en bekenden aan, die Anton Verwaay kwa men verwelkomen en gelukwenschen met zijn ... herstel. Ook den domino zagen we gaan en moeder dacht er nog over hem te waarschuwen, maar deed 't ten slotte toch niet. Moeder zelf was ook besloten te gaan en zoo wandelden wij aan het eind van den middag heen. In de kamer hing een walm van rook, die men wel snijden kon en er was een weeë lucht van zoete borreltjes waarmee de thuiskomst - als geheelonthouder be klonken en gevierd werd. Toon was doods bleek en als gewoonlijk stil. Piet was er gelukkig niet bij, de boer zelf, zeer op zijn gemak en praatte... praatte! Ja, ja," zei hij, die verdomde drank, hi', 't was zonde" zei ie maar als je daar erfelijk mee belast was dan moest je d'r maar ineens flink af." Hij had het anders best naar zijn zin gehad in het... gasthuis -en ook heel wat van Parijs gezien. Wat een stad! Of moeder d'r wel 's ge weest was ? Nou dan wist ze d'r alles van. Wel", vroeg moeder na een poosje, en bracht je de reis er gisteren goed af, VerTechnische Rubriek een stukje voor onder den naam Alweer een!" Zoudt U zoo beleefd willen zijn onderstaande als ant woord daarop te plaatsen onder den titel: De atmospherische luchtdruk als bron van arbeid." l o. Voor er met het uitgeven van geld begonnen werd zijn er deskundigen geraadpleegd. 2o. Die deskundigen adviseerden tot het nemen van proeven. 3o. Die proeven zijn genomen en hebben de theorie bevestigd. Waarop deskun digen (ingenieurs en natuurkundigen) schriftelijk hebben verklaard dat zij de werkwijze goedkeuren. Deze verklarin gen liggen bij mij voor den schrijver van bovengenoemd stukje ter inzage. U dank zeggend voor de plaatsing, Hoogachtend, J. H. STORM JR. Een Hanze-Verbond? Wij gaan hollend naar de Middeleeuwen terug: dat ziet ieder in, die niet stekeblind is. Het vuistrecht of recht" van den sterkste is het eenige gangbare in 't grootste deel van ons beschaafd" Europa. Als deze rampzalige oorlog nog wat duurt, zijn we in een jaar of 3, minstens 3 eeuwen achteruit! Wat moet er gedaan worden, om verdere achteruitgang te voorkomen? De regeeringen van het oorlogvoerend Europa bekommeren zich om de belangen van Handel en Verkeer geen sikkepit. De groene tafel, de kazerne en de kruitfabriek : verder reikt hun blik en hun belang niet. Welnu: wordt het dan geen tijd, dat, evenals in de Middeleeuwen, de groote kooplui zich tot een Hanze-Verbond vereenigen ? Deze middeleeuwsche Hanze had van Novgorod in Rusland tot Bergen in Noorwegen, Londen in Engeland, Bolsward en Dordrecht in Nederland, zijne vertakkingen, terwijl de groote koopsteden van Duitschland met Lübeck aan het hoofd er het centrum waay ?" (en ze keek 'm aan, ze keek 'm aan zooals ze mij wel eens aankeek, als ze een middag uit was geweest en ik alleen in de laan had gewandeld, 't geen de meiden ver klapt hadden!) Ja madam", och nee maar, zooals hij zich daar vergiste, maar dat was je daar zoo gewend. Tegen een ieder zei je daar maar madam" azze maar getrouwd waren. 't Was eigentlijk wel gemakkelijker. Zooals Toon nou, legde hij verder uit, die was daar nou ook madam. Ja, maar mevrouw vroeg van de reis. Nee maar, best hoor, een erg voorspoedige reis." ,,En je was dan dunkt me echt blij weer in je eigen gezin terug te komen en je huis, en de knechts weer terug te zien," ging moeder verder. Dat kon mevrouw begrijpen. De tranen hadden hem den vorigen avond over de wangen geloopen. 't Was een blijde thuis komst", voltooide Toon.. . zuchtend. Na een paar weken, ik zat in 't zooge naamde dessertkamertje mijn schoolwerk te maken, kwam Toon om moeder te spreken; ze zag strakker en bleeker dan ooit. Ik kon woord voor woord verstaan, wat er in de eetkamer gesproken werd. Toon sprak er over, dat ze een hypotheek op de boerderij zouden moeten nemen. De kuur had heel wat gekost. En welken notaris of moeder aan kon raden, zij boerenmenschen hadden zoo geen verstand van die dingen. Moeder gaf heel zakelijk antwoord en zei, dat ze den notaris van het dorp heel goed aanbevelen kon. Daarna kwam na een poosje stilte het hooge woord er uit. Of moeder haar nu niet dadelijk wat geld kon leenen. Ze moest 't hebben. Nee", zei moeder, en 't kwam me onbe grijpelijk voor; ik had altijd gedacht, dat wij schatrijk waren met het huis, het kleine huisje, den reusachtig grooten tuin en ... de laan. Hadden wij dan geen geld om Toon te helpen ? Mijn verbazing steeg ten top toen ik moeder hoorde zeggen: Ik zit zelf in groote zorgen en buiten mijn schuld, Toon!" Zoo praatten ze nog wel een uur en ik hoorde dingen, waarover ik mij zoo zeer verwonderde dat ik er avond aan avond aan moest liggen denken, voor ik insliep. Moeder had er zeker niet meer aangedacht, dat het dessertkamertje bewoond was! Het eenige, dat ik zou kunnen doen om je aan geld te helpen", zei moeder eindelijk, zou zijn, dat ik de laan liet kappen; ik heb MEDDENS S.B. gereed en naar maat vanaf r *.-. Coupeur-reiziger te ontbieden. tolweg 11 Ho§p(r,356 Aanvang van den nieuwen cursus Donderdag 12 September. Inschrijving van nieuwe leer lingen Maandags en Donderdag vanaf 4 Sept. aan het Gebouw der School Fieter de Hoogtal 78 Amslrtm, IIIIIIIIIMIIHIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII van uitmaakten. Bescherming van den Handel was het doel van den Bond. Zouden ook thans de groote spoorweg- en stoomvaartmaatschappijen, de industrieelen en koop lieden zich niet kunnen vereenigen tot n Machtige Hanze? leder ziet in: Zókan het niet langer. De rustige burger, de boer, de handelsman en de industrieel (die per slot van rekening zorgen, dat er eten op tafel komt!) hebben niets meer in te brengen. Heel Europa wordt langzamerhand een groot kerkhof en slag veld en het devies van Maarten van Rossum: Branden en blaken is het sieraad van den oorlog," wordt letterlijk in praktijk gebracht. Wat zou die man genieten, als hij nog leefde l Wie neemt het initiatief tot het oprichten van een machtig Hanze-Verbond, van meer beteekenis dan de thans reeds in Duitschland bestaande Hansa! Met dank voor de plaatsing Driebergen, Uw lezer T. HETTEMA IIIMlIIIIIIIIIIIlIIllimUllllltllllltUIIIIIIIIIlllllttllllimillllimimiUIIIIIIU Nieuwe Boeken van deze week E. RIJPMA, Gids bij de Studie der Nederlandsche Letterkunde, deel I en II, 324 pag., 4e druk a f l, beide deelen in een band f 2.25. Groningen-Den Haag, J. B. Wolters. P. ROORDA, De klankleer en hare practlsche toepassing, vooral met tiet oog op de studie van het Nederlandsen en der nieuwe talen, 4e druk, geb. f 1.60. Groningen?den Haag, J. B. Wolters. Dr. A. KUYPER, Anti-Revolutionaire Staat kunde, met nadere toelichting op ons program door-aflevering 12. Kampen, J. H. Kok. (Zie ook pag. 9). daar al wel eens vaker over gedacht. Wat het hout opbrengt zal ik je leenen. Een vier percentsleening". Dat werd het kleine meisje in het dessertkamertje te machtig. Ze trok de deur open en daverde letterlijk binnen, snikkend: de laan, de mooie laan, daar wonen de sprook jes in." Ook nadat het vreeselijke offer gevallen was, kon ik er woest en woest om worden en zulke wanhopige driftbuien krijgen, dat moeder geen raad met me wist. Kaal en naakt lag daar de zwarte weg een laan was het niet meer en aan weers zijden lagen de gevelde boomen in tweeën ge zaagd als verminkte lijken. Het geelachtige hout was in mijn oogen als naakt vleesch, dat zichtbaar werd. Het woedendst was ik op de kleine boompjes, de akelige, popperig dunne boompjes, die daarna werden aangeplant. Ik heb 's nachts in bed wel plannen liggen maken, ze uit te rukken een voor een; onze oude tuinman zou me wel helpen. Och lieve God, laat die akelige, akelige boompjes omwaaien." Het gebeurde ook wel, dat ik 's morgens wakker werd en dacht dat 't maar een bange droom geweest was. 't Was dan nog te erger als ik de dunne, ijle boompjes staan zag. Toen de knechts van Verwaay bezig waren de zware, oude boomen te kappen, en ik op een middag achter in het boschje speelde, hoorde ik er een duidelijk zeggen: En wat heeft 't nou al die malligheid, wat heeft '\ gegeven, zeg ik den boer zuipt nog eens zoo erg als vroeger." Dien nacht droomde ik, na een wanhopige huilbui, waarbij niemand me kon troosten, ook moeder niet, omdat er iets van mijn jeugd werd afgebroken. En ik zag droo mend, hoe Anton Verwaay met een groote flesch tegen de boomen van onze laan sloeg en dan vielen ze neer, een voor een, alsof 't boonenstaken geweest waren. En de gruwelijke Piet lachte als er een boom viel. Moeder stond achter in het bosch en riep zwakkeling" tegen Toon, die achter in de laan stond te kijken, glimlachend. Maar de laatste boom viel met een dreunenden slag op den grond, met een slag zóvreeselijk, dat de aarde beefde en het driftige kleine meisje hevig verschrikt wak ker werd. Baa r n. * *

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl