9 Sept. '16. - No. 2046 DE AMSTERDAMMER, WEEKBL A D VOOR NE D ERL AN D September-Sprookje > > (Teekening voor de Amsterdammer" van Jo Daemen). Luid prezen de kaboutertjes Heur volle, roode wangen, En het onnoozele appeltje Viel neer en liet zich vangen. Toen deed het domme appellje Naar 't dacht een zegetocht... ... Als wintervoorraad hadden haar De dwergjes uitgezocht! Jo DAEMEN iiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiliiimiMiiiiiuiiMiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiii iiiiiiiiiiiiiii iiiimiMiiiminiiliiiiMi) iiMimiiMMMimmmiiitM Droomen in het Dennenbosch O, de zaligheid van dat liggen in het dennenbosch op het zachte kussen van mos en dennehstrooisel! Laat ons ze toch innig waardeeren, de dagen, waarop dat mogelijk is, het uitgaan na 't ontbijt en nog weer na de koffie, met geen ander doel dan in het bosch te rusten tot het late middagmaal. Lui, niet waar? Maar enkel op de rechte wijze te genieten door wie weet, wat wer ken is, Er zijn Augustusdagen geweest, die met hun licht koeltje, door de zomersche atmosfeer strijkend, als geschapen waren voor droomen in het dennenbosch. Onze Lochemsche bosschen heb ik nooit zoo be volkt gezien met stil genietende groepjes. Dan worden de droomen gedroomd, die ik mij uit mijn jeugd herinner, toen wij, stadsmenschen, altijd maar weer in de bos schen om Ruurlo droomen droomden van het buitenleven en het altijd omgaan met de natuur. Wat moest dat een geluk zijn, hier niet enkel de vacantiegenoegens te smaken, maar de genoegens van eiken dag, het heele jaar door! In zulk een Geldersche liefelijkheid de lente te zien ontwaken, er de geuren van den voorzomer te genieten, de herfsttinten er waar te nemen en het bosch in ijzettooi te zien! Tegen Vrouwenkiesrecht? De vrouw, waarover hij geen gezag kan uitoefenen, wordt den man op den duur on verschillig^. 'k Weet niet of 't een oorspronkelijke bewering was, of dat m'n filosofische vriend het aan een boekje met aphorismen ont leende, maar de overtuiging waarmede de uitspraak werd gedaan, liet geen twijfel over aan 's mans bitteren ernst. Stakker, dacht ik bij mezelf, was je maar Katholiek en tot troost stuurde ik hem den volgenden dag de brochure van mevrouw Sterck-Proot, die me juist ter recensie was toegezonden. Een heel goed geschriftje, zoowel voor voor- als tegenstandsters van Vrouwenkies recht, voor de eersten vooral. Wat er pleit tegen de beweging voor Vrouwenkiesrecht". 1) Vooreerst de zotte, vooral tegenwoordig op den voorgrond tredende bewering dat het V. iK. den vrede zal brengen. Terecht hekelt de schrijfster het congresgedoe van verleden jaar, al neemt ze de dames de schrale resultaten niet kwalijk, want wat helpt een congres tot beplanting van den Vesuvius, terwijl de gloeiende lava er aan alle kanten over den rand borrelt?" En zij wijst er op, hoe goddank in de oorlog voerende landen de vrouwen, k de felle kiesrechtvrouwen, haar nationalen plicht blij ken te verstaan en alles doen, om nu de afschuwelijke menschenslachting eenmaal woedt, mede te helpen dat het recht of wat ze daarvoor te goeder trouw houden ook moge zegevieren. Merkwaardige staal tjes hoorde ik daarvan nog kort geleden van landgenooten, die door bizondere om standigheden een duidelijk inzicht in den gang van zaken in Engeland hadden gekregen. In de centra waar munitie gemaakt wordt, verrichten de vrouwen en meisjes uit de bezittende klasse des Zaterdags vrijwillig het werk der vaste arbeidsters, om die in de gelegenheid te stellen haar huishoudelijk werk in te halen. Anderen zijn, hetzij van 7 tot 2 of van 2 tot 's avonds laat in de hospitalen werkzaam, die men vooral aan de Engelsche Westkust zooveel vindt, omdat de gewonden daarheen over zee gebracht worden. In Schotland, waar uit den aard der zaak geen lazaretten zijn, hebben de vrouwen (de Britsche deed ten allen tijde veel aan gardening) bedacht om een gedeelte van haar tuinen en buitenplaatsen voor het kweeken van groente beschikbaar te stellen. Wekelijks wordt wat voor gebruik klaar is naar bepaalde centralen gezonden, waar comités de producten verpakken en naar de vloot sturen, om de kans van scheur buik onder de bemanning te verminderen. En dat nog op het eind van 1915 de Engel sche Nationale Unie van Vereenigingen van Vrouwenkiesrecht met zesvoudige meerder heid een voorstel verwierp om voor den Dien zegen ben ik op mijn twee-en-veertigste jaar deelachtig geworden; ik ben tot vertrouwden omgang met de natuur geraakt; heb naar vermogen getuigd van de schatten, die ze over mij uitstrooide, en ik zegen nog eiken dag mijns levens de nadere kennis making met haar. Zij is zoo geheel verschillend van de an dere krachten en machten, die op ons leven inwerken; zij geeft zooveel en wat zij van ons eischt, geeft ze in zooveel waardevols terug. Maar zij vraagt niet de gangbare munt, waarmee wij elders verkrijgen, wat we wenschen en begeeren. Wat gij aan Moeder Natuur vraagt, wordt u enkel op haar eigen voorwaarden geschonken. Ik her inner mij altijd, dat Jerome K. Jerome daar over op zijn manier eens het een en ander heeft gezegd en nu, in het Augustusdennenbosch, komt mij dat in den zin, en ik ga beproeven, er n een idee van te geven. Hij stelt het, meen ik, voor, dat iemand met een ruime -beurs in den winkel van Vrouw Natuur komt en daar bemerkt, dat het geldelijk vermogen, al of niet geërfd, door toe val of geluk verkregen, niets beteekent voor het verkrijgen van de schatten, die alleen de. Natuur kan aanbieden. Een strevende dilettante komt en zou smaak willen hebben in kunst en literatuur. De Natuur is vol komen bereid, het gevraagde te leveren. Zij kan u echt en innig doen genieten, hoog u door kunst heffen boven- het alledaagsche. En de prijs? Deze dingen zijn hoog in prijs," zegt de koopvronw. Daarvoor moet gij een leven leiden van eenvoud en oprecht heid, dat niet streeft naar wereldlijk succes en dat met hartstocht en kleinheid heeft vrede te gaan werken, zooals mevr. Sterck ons meedeelt, kan ons, die meenen dat het recht aan de zijde der Entente is, en die toch nog een greintje hoop hebben, dat dit maal recht boven macht moge zegevieren, slechts dankbaar stemmen. Die Engelschen (en mutatis mutandis geldt ditzelfde voor de vrouwen uit alle oorlogvoerende landen) zijn dan tenminste nog van het hout van een Kenau Simons Hasselaar, waarmee in den tijd dat er geen oorlog was en men dus niet zoo aan z'n verschrikkingen dacht de Vereeniging voor V.K even hard propaganda maakte op ge llustreerde briefkaarten en in rapporten aan H. M. de Koningin?als nu met den Vrede nu die cry in de mode is. Het is zoo'n waanzin te gelooven dat de" vrouw vredelievender is dan de" man. Wat de geschiedenis later als de oorzaak van den tegenwoordigen oorlog moge aanwijzen, zeker niet, dat de" man dien zoo zielsgraag gewild heeft. Hoogstens heeft de" man, sociaaldemocraten incluis, zich op een oogenblik laten meesleepen; dat de" vrouw minder makkelijk mee te sleepen zou zijn voor wat dan ook, is een veronderstelling, die slechts gedaan kan worden door wie van de vrouwelijke psyche nagenoeg niets weet. Och arme, wat hebben we, allemaal op onzen beurt, met dat V.K. gesold. We hadden maatschappelijke idealen, het V.K. zou ze verwezenlijken. We zagen en voelden dat de maatschappij ziek was, het V.K. was het doosje Pinkpillen" (de vergelijking is van de schrijfster der brochure) die de verloren gezondheid zou teruggeven. We waren eer lijk en zij, die na ons zijn gekomen en nu op haar beurt alles of veel er van hopen, zijn dat voor het overgroote deel niet minder. Maar was en is dat op zichzelf verkeerd ? Ik meen van niet. Daar waar uit goede, nobele drijf veeren een maatschappelijke ver betering wordt beoogd, komen krachten in werking, die op zichzelf goede vruchten moeten dragen. Want waar idealisme is, moet, ook al wordt in lichtvaardige over drijving hier en daar een fout begaan, de resultante toch altijds iets goeds zijn.; 2) En nu is het eigenaardige van de verza melde artikelen van mevr. S.-P. dat het doel ervan is aan te toonen, hoe juist de Ver eeniging voor Vrouwenkiesrecht en andere heftige ijveraarsters, door de meeningen die zij propag(and)eeren, bij vele vrouwen verzet uitlokken." A qui Ie dites-vous? Lokten ze nog maar mér verzet uit, 't zou er in de vrouwenbeweging slechts beter op kunnen worden l Lang voor de schrijfster haar stem verhief, heb ik op diezelfde gevaren gewe zen, ook al- zou ik niet gaarne, zooals zij, met het badwater het kind weggooien. De zelfverheffing der vrouwen is bitter te be treuren, de verleiding om te oordeelen zon der behoorlijk onderlegd te zij n, blijkt telkens groot. Dat er opzettelijk onwaarheden verafgerekend." De vragende dilettante meent, dat Moeder Natuur zich moet vergissen. Zij zegt, dat zévrienden heeft van veel smaak en een rijp kunstpordeel, wier hui zen vol mooie schilderijen' zijn, die met ver heven muziek dwepen, en:op wier boeken planken de eerste edities van schrijvers van naam prijken. Het zijn aanzienlijke menschen; ik zou hun smaak willen deelen." O," zegt dan de wijze koopvrouw, be doelt u het zoo? Nee, ik denk niet, dat ik u zal kunnen helpen. Wat1 die vrienden van u najagen, is een pose, een mode, een naaperij. ja, u kunt die dingen koopen; maar niet bij mij; wat ik kan geven is van anderen aard, is zuivere gevoelszaak, die met geld bezit niets heeft te maken. Maar misschien hebt u iets anders ook wel noodig, bij voor beeld gezonden eetlust. Dien kan ik u leve ren van uitstekende qualiteit. Ik heb hier echten honger en echte dorst, die uw maal tijd voor u tot een genot zullen maken. Gij zult eten met lust en ambitie en opstaan van tafel met een vroolijk en dankbaar hart." Ik zou dat graag kunnen," zei het meisje. Wat moet het kosten ?" en ze hief haar gevuld gouden beursje omhoog. De prijs is een heelen dag lang en ingespannen werken." Haar gelaat betrok. Kan ik niet met geld betalen; wij hebben een Franschen kok en in den kelder ligt oude wijn." De Natuur schudde het hoofd. Ik vraag ge zonde levenskracht, moed om bezwaren te trotseeren, ijver en plichtsbetrachting. Daar voor kan ik u een eetlust geven, die smaak vindt in het eenvoudigst maal, en brood tot banket maakt; maar gij moet met mijn munt betalen; ik kan de uwe niet gebruiken." Toen vroeg het meisje met een blos: Verkoopt u liefde?" En het moederlijke hart van Vrouw Natuur ging uit tot de vraagster, want liefde verkoopt ze graag, en glimlachend zich over de toonbank bui gend, zei ze: Zeker; maar het is een duur artikel, het duurste in mijn heelen winkel." Weer zei het meisje, dat ze rijk was, dat haar vader land had en fabrieken en aandeelen hierin en daarin. Maar de Natuur weerde haar af bij die opsomming en zei, dat er door haar een andere prijs werd verlangd en dat er een zwaar offer noodig was voor de winst van duurzame, echte liefde, namelijk het offer van zelfvergetelheid; bescheidenheid en kracht van wil. Uit mijn schatkamer geef ik u het beste, wat er is te vinden ; maar ik verbind er nog de voorwaarde aan, dat ge het goede liefhebt en in staat zijt, sympathie te geven, uw zelfrespect te bewaren, blijheid aan te kweeken en geduld te oefenen." Dus ik win niet gemakkelijker de ware liefde dan het armste meisje?" Ik weet niet van rijkdom of armoede," antwoordde Vrouw Natuur, ik ruil hier enkel reëele dingen tegen reëele dingen. Gij vraagt mij van mijn schatten; ik vraag van u uw hersens en uw hart; uw eigen, niet die van uw ouders of voorouders. Ga heen in de wereld, werk, lijd en help; wacht af, wat uw loon zal zijn en kom ermee bij mij; misschien kunnen wij dan handelen." Was het niet zoo, of ongeveer zoo ? Onze wijze Moeder Natuur, tot wie wij nader komen in de zomersche schoonheid van ons mooie land, zij wil veel voor ons zijn; maar zij eischt ook onze toewijding, en als wij haar vragen, ons de geheimen van haar werkwijze te verklaren, wordt ze zeer veeleischend, om daarna duizendvoudig te beloonen. FREDERIKE J. VAN UILDRIKS spreid worden door de ultra's, weten wij gematigden maar al te goed, al gaat mevr. S.-P. eenigszins aan hetzelfde euvel mank door op blz. 14 te verkondigen dat er maar 20,000 vrouwen, dat is 2/3 procent der geheele vrouwelijke bevolking, voor V.K. zijn. De 8000 leden van den Bond voor V.K. en de duizenden S.D.vrouwen komen er althans nog bij. Minstens had de schrijfster dus het aantal moeten opgeven dat de drie petitionementen onderteekende. Dan bleef ze nog een heel eind beneden de waarheid omdat er heel wat vrouwen voor beperkt kiesrecht zijn, die dus die adressen niet geteekend hebben. Het sterkste argument contra V.K. is wel dat er van een geweldige knoei- en heerschzucht blijk is gegeven door de leidsters. Nimmer werd daartegen een afdoend remedie gezocht, al verschenen binnen tien jaar nu reeds vijf brochures om tegen den dwang te protesteeren, die de leden tot machines maakt. 3> Maar dit cardinale punt ziet mevr. S.-P. over het hoofd, vermoedelijk omdat ze toch niet geheel au fait is van de V.K. bewe ging. Intusschen in de mannenmaatschappij kunnen we telkens hetzelfde euvel constateeren. Ook daar leert men de menigte achter een paar min of meer gewetensvolle leiders aan te blaten, ook daar heerscht in de echte politieke kringen een minachting voor het ernstige en intellectueele deel der natie, dat zich, als er niets bizonders gebeurt, liefst op een afstand houdt. Ook daar kent men het type van den moreel versleten parle mentariër, die voor niets staat. We hebben het alles de laatste weken nog pas ervaren. Komende tot de kern van het betoog: het huisgezin zal lijden onder de toekenning van kiesrecht aan de vrouw meen ik dat met een gerust hart te kunnen verwerpen, alweer met een verwijzing naar wat de er varing in de mannenwereld leerde. Zoomin als een zakenman, een kunstenaar, een hoogléeraar, z'n vak verwaarloozen zal, om dat het kennisnemen van politieke vraag stukken zooveel van z'n aandacht en tijd vraagt, zoomin zal dit hakgeval zijn met de normale huismoeder.^ij een goeden toestand, als zij inderdaad het centrum van haar gezin is, zal ze ongetwijfeld niet in de politiek opgaan. Maar doet een medicus met een groote praktijk, een bekwaam chirurg dat soms wel ? Moet men die daarom buiten het kiesrecht stellen? Als ik morgen m'n plicht doe, mevrouw, moet ik 72 bezoeken afleggen. Maar tot meer dan vijftig zal ik het wel niet brengen", verzekerde dezer dagen een dokter me. Tja, ik krijgóokpas rust als ik in m'n graf lig", zuchtte z'n collega, die er bij stond. Zou een moeder met een druk gezin soms durven beweren dat ze het nog drukker heeft? En de kin deren worden groot, en aan die drukte komt een eind. Aan een groote praktijk gewoon lijk niet. Ik laat de volksklasse hier buiten bespreking. De wreede economische toeZal 't Volkskunst" worden? Zoo bezit Amsterdam thans ook een kantschool. Reeds langen tijöbleek de behoefte te bestaan om in de hoofdstad des rijks een opleiding te kunnen ontvangen in het kantwerk; immers de cursussen die geregeld gegeven worden op de Rijksschool voor Kunstnijverheid afd. Kunstnaaldwerk, ze vol doen maar half, en op een Kantwerkschool als den Haag bezit, kan Amsterdam niet bogen. Nu het eigen kantwerk steeds meer en meer de aandacht vraagt, nu de buitenlandsche kant steeds schaarscher uit den vreemde te betrekken is, en kant nu eenmaal een onmisbaar artikel is geworden aan huishoud en lijfgoed, nu heeft de Rijksschool te Amsterdam terecht begrepen, dat het juiste oogenblik is gekomen, om evenals de Kon. Ned. Kantwerkschool te 's-Gravenhage te trachten in Nederland te vormen goede leeren werkkrachten, die de kantindustrie in ons land kunnen bevorderen, en aan de werk stukken het cachet zouden kunnen geven van zuiver landeigen werk, waardoor het gehalte en de prijzen van Nederlandsche kant op de wereldmarkt niet onbelangrijk zouden stijgen. En zoo zijn dan dezer dagen de plannen door den Minister goedgekeurd en heeft de Directeur van de school de heer J. H. Berden in overleg met de leerares in het kantwerk Mej. J. H. Faber het leerprogramma ongeveer als volgt vastgesteld: Op de Kantwerkklasse die een afdeeling vormt van de Kunstnaaldwerkschool, worden leerlingen en hospitanten toegelaten, beiden betalen hetzelfde schoolgeld, zijnde f 10.?per jaar. «Aan leerlingen wordt na afloop der studie een diploma uitgereikt, aan hospitanten niet. De laatsten zijn geheel vrij in de keuze der te leeren kanttechniek. De kantcursus voor leerlingen duurt 2 jaar. Van stonde aan wordt onderricht in 't kantteekenen gegeven. Men leert: hoeken bij kanten teekenen, kantpatronen omzetten in verschillende vormen als: rond, vierkant, ovaal, bestaande kanten in patroon brengen, nieuwe ontwerpen maken enz. In het 1ste leerjaar worden behandeld: Torchn en Cluny techniek, Russische kant, de overgang van Russische- tot Duchessekant, Vlaamsche kant, benevens het klossen met gouddraad en zijde. Het 2 Je leerjaar behandelt in hoofdzaak de Duchesse-techniek. De resteerende tijd wordt gebruikt voor Valenciennes- en Rijsselsche "kant. Ook het wasschen, opmaken en repareeren van echte kant wordt in dit jaar onderwezen. Aan literatuur en methodiek van de kant wordt wekelijks een ochtend besteed. Zoo is met dit programma een flink ruim arbeidsveld geopend. Stelt de leerares hooge eischen aan de taak, die zij aanvaard heeft, zoo kan het onderwijs goede vruchten dragen en het vervaardigen van kloskant meer en meer een winstgevende bijverdienste worden voor vrouwen en meisjes uit verschillende klassen der maatschappij. Wenscht men het kantwerk op 't niveau van Volkskunst" te brengen, dan blijve men zuiver oorspronkelijk van af het een voudigste torchon kantje, dan geve men persoonlijk werk, waarbij klosverbinding en daarmede samengaand patroon berusten op eigen vinding, eigen fantasie. Waarom zou de Noord-Nederlandsche vrouw de gave missen, die haar ZuidNederlandsche zusters in zoo ruime mate hebben bezeten, en ook thans in de vluch teling-kampen nog weten om te zetten in weelde-stukken van techniek en compositie? Waarom zou zij zich geen moeite geven die kunst tot Volkskunst" te verheffen, nu standen hebben daar maar al te weinig gezinsleven overgelaten. Maar waar dit be staan kan, zal het niet door belangstelling in maatschappelijke vraagstukken onder mijnd worden; wel door honderd andere dingen. Op die belangstelling komt het aan. Waar die gekweekt is, zullen ook de kin deren er de goede gevolgen van ondervin den. Daar zal heel wat tijd, die nu door de vrouw uit de meest bevoorrechte klasse verbeuzeld wordt, beter besteed worden. De schrijfster zelf geeft toe dat ook de gehuwde vrouw haar vrije uren voor sociaal werk mag besteden. Maar wie dat doet, komt in aanraking met de wet, en die hangt weer af van kiezersinvloed en zal dat hoe langer hoe meer doen. Dat kunnen we betreuren, we hebben het te aanvaarden, totdat het parlementarisme zichzelf overleefd zal hebben. Ik geloof dat de schrijfster zich noodeloos ongerust maakt en zich in haar angst voor het gezinsleven te sterk laat beïnvloeden door het aan-den-weg-timmeren van velen, die inderdaad meer de aandacht trekken, dan zij die rustig voor zich heenleven. Maar zoomin als de maatschappij ontwricht is door de vele woelwaters, onrustige naturen, agitatoren, utopisten, idealisten of schreeu wers, drijvers, avonturiers, die zich in de politiek geworpen hebben pour parvenir" eerst in Kiesvereenigingen, dan Kamerlid, mogelijk zelf Minister" 4) en die daartoe hun eigenlijk beroep vaarwel zeiden, of nog maar zijdelings behartigen, zoomin zal de maatschappij ontwricht worden door hun handjevol vrouwelijke aequivalenten. Daar tegenover staat dat naast de integere, ern stige, karaktervolle vertegenwoordigers, die ons land rijk is, zeker ook hun gelijkwaar dige n uit de vrouwenwereld behooren mee te oordeelen over het wel en wee van het land. En wanneer iemand die het weten kan, over een onzer Nederlandsche leidsters, die' een reuzentaak vervult in haar groot gezin en daarnaast zich aan het feminisme weet te wijden, schrijft: moge eens haar stem klin ken door de raadzalen van ons dierbaar Nederland", dan hebben we ons te buigen en dankbaar te zijn dat de moderne tijden dergelijke groote vrouwenfiguren brachten. Al neem ik niet met mevr. Sterck?Proot aan dat de meeste vrouwen zich uit natuurlijk zelfbehoud zullen afkeeren van het vrou wenkiesrecht, wel geloof en hoop ik dat het voor haar altijd in de tweede plaats zal komen, dat haar gezinsleven, eventueel haar beroep, zal voorgaan, zooals normaliter het beroep van den man bij hem voorgaat. Ten slotte. Ik mag niet ontkennen dat ik betrekkelijk maar weinig positief direct resultaat van het V. K. verwacht, tenzij men den maatregel zou treffen dat het wél thans in een wet werd vastgelegd, die echter pas over tien of twintig jaar 5) in werking trad, Want dan zouden de ernstige feministen den gegeven tijd gebruiken om zichzelf en meer en meer uit de voorliefde voor het kantwerk blijkt, hoe. het klossen ons, Neder landsche vrouwen, nog altijd in de vin geren zit? ELIS. M. ROGGE ? ? e Van alles wat RANDJE VAN MELOENPITTEN Een decoratief randje kan worden gemaakt van kralen in verschillende grootten en meloenpitjes, die thans in overvloed te ver zamelen zijn. De zaadjes worden aan twee zijden met een naald doorstoken en vast gehecht. Wij zouden dit randje in toepassing willen brengen, bijv. op goudkleurig of licht groen laken voor versiering van riet-" werk. De kralen zooveel mogelijk houden in de kleuren van een oranje-roode meloen, de tusschen-kralen zwart. * * Correspondentie Aan Mevr. W. F. S. en Mej, E. C. L. onzen vriendelijken dank voor de toezending der recepten. E. M. R. HUWCLYKS'UITZETTEN. VSOI WS COHPIKT, in de volgende prijzen; No. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9tO. ? 350. 475. 625. 850. 1000.1275. 1600.2200. 2750.3500. de jongeren in nog veel intensievere mate dan thans getracht wordt, op te voeden in sociaal voelen, en zouden de drijfsters er vanzelf het bijltje bij neerleggen evenals zij, die er vooral naar streven in de hoop daardoor al weer meer persoonlijk op den voorgrond te treden. Die maatregel zou de smeltkroes voor de vrouwenbeweging zijn. Maar dat op een verwezenlijking daar van kans bestaat, lijkt me in hooge mate onwaarschijnlijk. Eén goed gevolg zie ik echter wél van de invoering van V.K.: de ondermijning van Het Gezag" van den man. Niet in zooverre hij dat uitoefent uit kracht van z'n karakter. Dan zal het overal dankbaar aanvaard wor den, want er is niets gelukkiger dan op een meerdere en sterkere te mogen steunen, leiding te kunnen krijgen, zoovaak daaraan behoefte gevoeld wordt. Maar het zinnelooze gezag, dat nu de wet den man nog toekent, en dat juist zij die er het minste recht toe hebben, het heftigst trachten uit te oefenen tot schade van eigen karakter, tot verbitte ring van het slachtoffer en tot onherroepe lijke demoraliseering van wat een goed gezinsleven had kunnen worden, bij niet voorop-gezette tyrannieke neigingen. Een ramp acht ik dan ook de opvatting van de schrijfster, al kan zij er als recht geaard R.K. niets aan doen, dat de vrouwen onderdanig moeten zijn aan haar mannen, als aan den Heere, want de man is het hoofd der vrouw, evenals Christus het hoofd der kerk is". Wil er wat minder ellende in de wereld komen, dan moet tegen dergelijke opvat tingen openlijk front gemaakt. Als de tee kenen niet bedriegen dan gaan we met het jongere geslacht dien goeden weg op. Tegen over het aphorisme van m'n ouden vriend, mag ik uit eigen ervaring de uitspraak van een jongen vriend stellen, die kortgeleden gehuwd met een Engelsche, me op m'n verzoek het huwelijksformulier voorlas, en met een gelukkig van gehoorzaamheid staat er niets in", z'n zakboekje weer dicht klapte. Grootboekenkast W.F. SIKMANS 1) N.V. Drukkerij de Spaarnestad, Haarlem. 2) Daarom kan als strooming hel vredestreven ook op den duur wel iets goeds brengen, maar de overschatting en de ophef van het congres waren daarom niet minder ergerniswekkend. 3) Dezer dagen weer twee: van Nine Minnema en van mevrouw Baerveldt-Haver cum suis: Geen blinde volgelingen". 4) Algemeen Kiesrecht en Revolutiegeest door Generaal den Beer Poortugael. 's-Gravenhage 1903 blz. 22. 5) Zooals zij 't na korter tusschentijd met het Wetboek van Strafrecht (tot stand gekomen '81, in werking getreden '86) 't geval was.