Historisch Archief 1877-1940
30 Sept. '16. - No. 2049
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
MEDDENS'
S.B.
gereed en
naar maat vanaf
r «5.-.
Coupeur-reiziger
te ontbieden.
II
J. S. MEUWSEN.
HOFLETERAIf CIEB.
Hoeden en Mode Magazijnen. [
AMSTERDAM.
Leidschestraat 4,
Beurspassage h. Damrak, l
Damstraat hoek Nes,
Doelenstraat hoek
Achterburg^al.
ROTTERDAM.
Mosseltrap 3,
Boymansstraat 3.
005TER5EEK
MEUBILEERINQEM
iiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiniiiiimiiimiiit
tot welke incidenten dat leidt.
Elke beweging heeft haar aanhangers, al
is ze nog zoo dwaas.
Zoo'ook deze. In de provinciale staten
van Friesland kwam ze reeds tot uiting,
toen een lid weigerde in het Nederlandsch
het woord te voeren.
Zoolang het provincialisme zich in het ge
moedelijke en eigengeaarde uit, en daardoor
bijdraagt tot nuanceering van het nationaal
leven, blijft het in zijn rol en kan het m.i.
met warmte worden bevorderd, vooral als
hef 't pittige en kernachtige Friesch geldt.
Maar het moet niet ten top' gedreven
worden, zooals de ,Mienskip" het schijnbaar
wil. Dat is niet meer van dezen tijd en zoo
ergens dan heeft het in Nederland allerminst
recht van bestaan.
De Friezen zijn echter nuchter genoeg
om zich niet door geestdrijverij van streek
te laten brengen.
Amsterdam, H. ALKEMA
Een Schip van Staat aan
lager wal
Bezoldiging van belastingambtenaren
Dit is een droevige Correspondentie" uit
het altijd deftig voorzichtige Weekblad voor
de ambtenaren der directe belastingen enz.
(15 Juli 1916.)
Uw vraag, op grond van welke be
paling een Meester in de Rechten, staande
buiten het dienstvak, tijdelijk is belast
met de waarneming der betrekking van
adjunct-inspecteur, kunnen wij niet be
antwoorden. Ook op uw andere vraag,
die van groote zorg voor ons dienstvak
getuigt, moeten wij het antwoord schul
dig blijven."
Ik had 't genoegen, een vergadering van
ontvangers d. b. enz. bij te wonen. In het
besprokene kwam iets van een lijdensge
schiedenis tot uiting.
Er werd vooreerst van verschillende zijden
ONTMOETING
DOOR
LEO RIKMENSPOEL
I
Toen Bertie gegeten had, verliet hij haastig
zijn kamer, om loopende nog op tijd aan
den trein te zijn, waarmee Flory komen zou.
Op weg naar het station hoorde hij een
carillon z'n klanken neersprankelen te mid
den van het luid gonzende stratengeluid der
drukke, in de schemering grauwende stad.
Jammer toch, dacht hij, dat zoo'n mooie
melodie moet teloor gaan in het groote
rumoer. Daarop door-peinzend liep hij voort,
terwijl zijn gedachten dan ineens weer bij
Flory waren: hoe gelukkig hij was haar
straks weer bij zich te hebben en dan heel
lief voor haar te zijn en wat hij zeggen zou,
als hij haar weerzag, om haar direct heel
gelukkig te maken ...
De trein kwam precies op tijd aan. Toen
ze elkaar op het perron een zoen hadden
gegeven, zei Flory dadelijk, dat ze erg blij
was bij hem te zijn en dan: Hè'k was straks
een beetje van streek, Bertie!
Jij? Wat was er dan Flory?
Och, daar liep straks, toen ik naar 't
station ging, een oude vrouw voor me uit
en ineens zag ik haar toch zuo vreeselijk
hard vallen. Ze gleed uit en toen sloeg
ze achterover, met haar hoofd tegen den
grond. Ik dacht, dat het mensch dood bleef,
B. v. r, HEIDE
's-Gravel.weg. Telef. 1150
SPECIALE ONTWERPEN
K'f!
O'?!
5IBBB.BBBBBBBBBBBBB
EENIGE SPECIALITEIT
Si.f in
g| KRlMPVRljE
c
GEZONDHEIDS| ONDERGOEDEREN
B& Nederlandsch Fabrikaat
HET
TRICOTHUIS
REG.BREESTRAAT.35
TEL. 5066 N.
«a
gereleveerd, hoe het werk overal ten achter
is. De aanslagbiljetten inkomstenbelasting
van 't jaar, dat l Mei 1915 begint, in vele
steden eerst Februari 1916 tot in Mei
1916 toe! uitgereikt. De geachte belas
tingschuldige kan dan in eens betalen. Om
andere voorbeelden te verzwijgen.
Toen kwamen de tractementen ter sprake.
Ik heb een rijksklerk, die de vier
talen moet kennen, 'theele tarief van
invoerrechten, warenkennis, en vlot kun
nen combineeren. Hij verdient drie
en veertig heele guldens in de maand."
Mijn kassier ging vór den oorlog
over ?760.000, nu over een millioen.
Daarom heeft de Staat hem nu een
meerdere extra-vergoeding gegeven van
twaalf gulden per jaar "
Een derde ontvanger zegt:
Een inspecteur, die minstens 30
jaar Is, moet de eerste jaren voor ?2100
tractement een wachter der schatkist
zijn. Een ontvanger heeft na 16 dienst
jaren, als er minstens een millioen door
zijn handen is gegaan, ? 2300. De
surnumerairs kregen voor enkele maan
den, na drie examens... ?600. 't Is alles
even karig "
Nu zoekt men nieuwe werkkrachten
voor de inspecties. Men heeft vooreerst
de nieuwe surnumerairs. 't Vak is goed
democratisch geweest inspecteurs en
ontvangers waren van n stam, maar
voor inspecteur deed de ontvanger
een examen in rechtskennis. Tegenwoor
dig worden heel jonge ménschen, na een
uiterst licht examen, door departements
ambtenaren voor toekomstig inspecteur
uitgezocht. Achttien lentes is de leeftijd,
na 'n jaar of vier vooral van rechtsstudie
doen deze jonge mannen 't werk van
adjunct-inspecteur."
Intusschen... er kwamen geen lief
hebbers. In 1913, 1914 en 1915 telkens
vijf... terwijl er omstreeks 1890 nog
ik schrok toch zó, hè, ik was er heelemaal
van onderste boven ...
Dat waren dus twee vliegen in n klap,
merkte Bertie nuchter op.
Jij kunt daar nu zoo echt onverschillig
bij blijven, hèBertie? Ik begrijp het niet.
Het mensch had toch dood kunnen vallen
en wie weet wat ze er nog van behoudt.
Jij vindt ook niets erg.
Och Flory, hoor eens hier, jij kunt
je zulke dingen zoo vreeselijk aantrekken.
Is dat nu werkelijk het grootste leed, dat
er in de wereld geleden wordt, als zoo'n
mensch valt en zich wat bezeert? God, ik
vind, je kunt heusch v/el van grooter din
gen vervuld zijn!
Ja maar Bertie, als je 't toch zoo voor
je oogen ziet gebeuren, je schrikt je dood,
je denkt direct het ergste en 't kan je zelf
toch ook overkomen.
Ja Flory, dat is het juist, wat ik zoo
bespottelijk vind, dat men altijd alleen ge
voelig is voor wat men met zijn oogen ziet,
voor datgene wat in je onmiddellijke om
geving gebeurt, terwijl men in koelen bloede
in de krant leest van de ontzettendste ram
pen en ongelukken, als ze heel ver hier
vandaan gebeurd zijn. Dat leest men dan
met een lust, dien ik voor mij onzedelijk
vind. En als er bij een brand in je eigen
plaats een kind omkomt, dan spreken de
ménschen er dagen lang van ...
Knus-gearmd waren ze langzaam
voortgeloopen naar Bertie's kamer. Druk, met
haastige schreden liepen de ménschen voorbij
en merkten ternauwernood de aanwezigheid
van het paar op, dat zelf ook niet veel aan
dacht schonk aan de ménschen op straat.
Bertie dacht, toen /ij een oogenblik
zwijgend voortliepen: nu ben ik eigenlijk
toch weer niet heel lief voor haar geweest...
Maar kon ik nu wel anders? Had zij hem
eigenlijk niet de gelegenheid daartoe
ontPIKTKK DE HOO«HSTBAAT78
Aanvang van den nieuwen
cnrsns Dinsdag 12 September.
Inschrijving van nienwe leer
lingen Maandags enDonderdags
van 10?12 uur aan het Gebouw
der School
Pieler de Hooihslraal n Amsterdam,
BOUWT
TE NUNSPEET
MOOIE BOSCHRIJKE TERREINEN
SPOOR, TRAM, ELECTRISCH
LICHT, TELEPHOON
INLICHTINGEN Mij. DE VELUWE"
TAMINIAÜ'S
? JAM ?
iimmiMMMiiiiiiiiimiiiiii IIIIIIIMIIIIIIIII
plm. honderd surnumerairs waren. Men
heeft nu, van koers veranderend, zestien
ontvangers tusschen dertig en veertig
jaar op inspecties gedetacheerd."
Maar . . . men bleef vast zitten.
Nu is een oud-inspecteur (74 jaar) met de
waarneming van 't kantoor 's-Hage II be
last, en buiten alle bepalingen om krijgen
drie Indische oud-inspecteurs, een oud
assistent-resident en een
oud-Indischontvanger. ?3600 boven hun pensioen
als waarnemend inspectenr in groote
steden *). Deze ménschen hebben gén
rechtskundige opleiding gehad, kennen
bovendien Nederlandsche wetten en toe
standen niet en krijgen 50 -pCt.
meer tractement, dan ontvangers op
inspecties, die 't wel weten."
Een Indisch inspecteur heefi.
grootendeels mechanisch werk gedaan en is,
als zoodanig, minder geschikt dan vél
Nederlandsche ambtenaren," zei catego
risch een ontvanger.
De verslaggever sprak voorts twee inspec
teurs.
Ik werk eiken avond tot tien uur,'1
zei de eerste.
Ik tot half elf dat doen ze op
de directie trouwens ook, je huiselijk.
leven is al lang weg."
Men kon den fegenwoordigen nood
toestand al vijftien jaar geleden zien
aankomen, toen de toevloed van sur
numerairs plotseling te veel gestopt
werd.
't Is nu op de meeste inspecties zoo
druk, dat haast geen enkel inspecteur
z'n werk behoorlijk kan doen."
Zoo is dan dit Schip van Staat ge
strand. Ten deele door den plotselingen
stormwind van den oorlog, die onverwacht
*) Er kwamen, sinds dit geschreven werd,
weer vreemde eenden; een aantal jonge docters
in de rechten komen er nog tijdelijk" bij.
nomen door zoo direct bij haar aankomst
te beginnen over die vrouw, die gevallen
was? ...
Je bent toch een rare vent soms Bertie,
zei ze dan weer.
Haar arm drukte ze vaster, inniger in den
zijnen.
Och, noem jij het maar raar, alle
ménschen noemen het raar. Maar als ieder
een het niet raar vond en een beetje naar
die inzichten handelde, zou er een boel
minder werkelijk leed in de wereld zijn,
want dan zouden er heel wat daden achter
wege blijven, waar tal van ménschen de
beroerde gevolgen van ondervinden.
Ja Bertie, eigenlijk heb je gelijk, maar
de wereld is toch eenmaal niet beter. En
zou het wel mogelijk zijn, wat jij je allemaal
voorstelt? Jij bent zoo'n filosoof!
En jij denkt bij je eigen: praat maar,
idealiseer maar, maak je maar illusies. Maar
ik geloof, dat jij al net zoo bent als ieder
ander.
Nee jongen, dat is vast niet waar, ik
zie van een boel dingen het verkeerde,
maar... ik heb me dikwijls afgevraagd:
zou Bertie wel altijd heel veel van mij
houen, omdat ik dikwijls toch zoo heel veel
van hem verschil van gedachten.
Heb je daar dan reden voor? Wat
heeft dat er nu mee te maken, Flory? Ik
houd altijd van je, ik weet immers, dat jij
mij liefhebt, dat je me volgen wil in alles;
zooveel als je kunt en dat is mij toch ge
noeg. Is het dan voor mij geen heerlijk
streven, jou mee te voeren naar mijn
idealen?
-- Ja maar, Bertie, zou je dat nooit
desillusies brengen?...
Rakelings snelde liun een auto voorbij.
Bertie was er een weinig van geschrokken.
Dan zei hij: dat zijn ook beroerde dingen.
's Nachts brullen ze zoo afgrijselijk, dat de
LIBCRTY GORDIJNEN
GeiLLUsTR.ee.RDe
MeUBÊLCATALOGUS
FRAMCO
GO RD \J
VAM
vetvei;
KOORD. Met
HOUT GA.RNITUUR.
CM. Ge HeeuoeRee D
Fl.
49
ST6L.
MCTZ s (§
5TAL6M FRAP1CO
LeiD5CHC5TRAAT
AMSTCRDAM
veel werk bracht. Daaraan kan de beste
stuurman niets doen (en er zitten ijverige
stuurlui, alleen staat de stuurstoel te hoog!)
Maar grootendeefs door de dwaze zuinigheid
van vroegere kapiteins.
Welke zijn de geneesmiddelen?
Vooreerst: de Amsterdamsche gemeente
inkomstenbelasting is bekend goed in orde
(al hadden de ambtenaren geen
rechtskundtge opleiding !) Wellicht is dat ook te Rot
terdam en te 's-Hage zoo. Waarom daar
van niet profiteeren ? Het is Holland op
zijn malst, dat twee corpsen ambtenaren
naast elkaar precies 't zelfde werk doen!
Waarom zou zelfs de beschrijving niet
tegelijk kunnen gebeuren ? Minstens drie
rijks-inspecteurs kunnen zoo geheel voor
ander werk beschikbaar komen.
Het wordt dan ook beweerd, dat de in
specteurs te Amsterdam al lang stilletjes de
gemeentelijke belasting volgden. En daar
er te Amsterdam precies als b.v.b. te
Arnhem en Nijmegen, veel te weinig rijks
personeel was, is dat best mogelijk. Maar
het moet systematisch gebeuren.
Vervolgens: alle inspecteurs doen vrij veel
mechanisch werk (kassenverificaties enz.)
Dat kan aan kassen controleurs", uit de
ontvangers te nemen, worden opgedragen.
Men late aan de ontvangers ook den aan
slag personeele belasting.
Wat de veel te late uitreiking der aanslag
biljetten inkomstenbelasting betreft hier
is een verstandige splitsing vlak voor de
hand liggend. Men werke althans de aan
slagen van ambtenaren enz. eerst af. En....
men make meer begrijpelijke aangifteformu
lieren, voor verschillende beroepen afzon
derlijk.
Je zit morgen, middag en avond
te werken," zei een ontvanger, die van
een inspectie kwam je probeert zooveel
mogelijk de groote sommen in 't belang
van 't rijk binnen te halen... dan komt
de post uit den Haag, met zooveel § §
en artt. van 't jaar nul, waaraan uren
van je kostbaren tijd moeten worden
besteed... dat de geduldigste gentleman
gaat vloeken."
Inderdaad ! Te veel omslag! En intusschen
ligt onder anderen n heldere bron, die door
een practisch mensch dadelijk, zonder op een
akeligste smartkreet er een schaterlach bij
lijkt en nu, dat .het juist was noodig ge
weest een signaal te geven, snort zoo'n
ding je onverwacht voorbij. Als het je toe
vallig overreden had, wie zou er zich wat
van aantrekken ? Ja, de ménschen zouden
te hoop loopen uit nieuwsgierigheid, uit...
ja ik weet niet wat al meer, maar niet om
werkelijk te protesteeren 'tegen het
roekelooze, ellendige leven!
Bertie, wil ik je eens wat zeggen ?
Je bent een echt pessimistje en toch hou
ik veel van je!
En meteen greep zij zijn hand en drukte
die stevig in de hare. O jongen, je bent
zoo'n rare vent, zei ze dan innig vergenoegd.
Dat deed Bertie goed en lachend zei hij:
jij maakt maar gekheid, enfin, je hebt ge
lijk, ik kan nu eenmaal alles niet zoo licht
opnemen.
Ze waren Bertie's woning genaderd. Toen
ze in de kamer waren, werd Flory plotseling
aangegrepen door een machtig geluksgevoel,
iets wat haar goed deed als de zonnewarmte
na de onaangename kilte van een berggrot.
Het waren de warme kleuren van bloemen,
meubels en gordijnen, die tot haar lachten
en haar deden denken: prettig toch, dat
Bertie tenminste een gezellige kamer heeft,
als ik niet bij hem ben. En in het zalige
bewustzijn daarvan, viel zij hem spontaan
om den hals met bei haar armen en met
haar hoofd aan zijn borst zei ze fluisterend,
met haar oogen dicht: o jongen, ik ben blij,
dat ik bij je ben, ik hou zoo van je!
Bertie kuste haar zacht op de oogen en
den mond. Beiden zwegen toen eenige
oogenblikken.
De avond was al diep gevallen. Op straat
was het duister alom, tusschen de huizen,
alleen lichtten hier en daar lantaarns en
talagelampen in de zwarte omgeving.
In de kamer ontstak Bertie eenige kaarsen,
langademige herziening te wachten, kon
geëxploiteerd worden, onaangeroerd: de
zoo verbazend gestegen belastbare opbrengst
van onze onroerende goederen.
Men betale niet 't eigen personeel te
schaarsch, en zoeke tegelijk naar vreemde,
vaak te dure, elementen. Er zijn nog altijd
meer geschikte ontvangers.
Ook niet naar rechtsgeleerdheid alleen.
Zonder twijfel, de tegenwoordige inspecteurs
komen wel eens te staan voor een juridische
kwestie, die hun te zwaar is, als ze er niet
onevenredig veel tijd aan wijden. Maar hier
kan een deskundige, aan 't departement te
verbinden, toch helpen ?
Practische blik, desnoods snel
oordeelen en handelen dat is wat een
inspecteur noodig heeft. Rechts- en wet
geleerden munten in deze dingen dik
wijls... juist niet uit," zeiden de amb
tenaren.
Wanneer er (veel ontvangers beweerden
dit) een aristocratische plooi komt (men zou
het uit de opleiding te 's-Hage gaan vreezen)
vouw die zoo gauw mogelijk weg.
,,?Krijgt men hoofdambtenaren, die
zich voelen" (zei een ontvanger) en
lui, die zich graag met de veeren van
anderen tooien dan komt er geen
goede samenwerking met de assistenten
en kommiezen. En juist van die ambte
naren hangt voor de nieuwe inkomsten
belasting veel af."
-^ Men zal inderdaad, nu de nood
toestand er eenmaal is, nieuw personeel
moeten hebben van buiten 't vak," zei
me een inspecteur. Maar men neme dan
vooral candidaat-notarissen, en stelle
die later in de gelegenheid, na verlicht
examen, ontvanger te worden.
En... vermoedelijk zouden de ambtenaren,
ook al door onzen democratischen tijdgeest
beïnvloed, precies als andere ménschen,
't zeer op prijs stellen als ze geraadpleegd
werden, vór men nieuwe maatregelen neemt.
Ook buiten den Haag voelen die ambtenaren
voor de belangen der schatkist, Meer dan
de Haagsche schatkist aan hun bezoldiging
denkt! Terwijl te groote zuinigheid op de
tractementen van deze ambtenaren... den
Staat tonnen kost.
J. J. BEKAAR
die een mooien, mystieken lichtschijn wier
pen in het vertrek, waar tusschen warme
kleuren op verschillende plaatsen portretten
stonden van Flory of van hen beiden.
Bertie gaf haar een wilden,
hartstochtelijken zoen en zei dan als iets, waarover hij
had nagedacht: Kom Flory, laten we op de
divan gaan zitten.
Dat deden ze. Hij sloeg zijn arm om haar
hals, zijn hoofd aan haar schouder. Zoo
zaten ze eenige minuten sprakeloos. Nu en
dan kuste Bertie haar op de oogen. Dan
vroeg ze ineens aan hem: Bertie zeg me
eens, hou je altijd evenveel van me ?
- Waarom vraag je dat Flory? Twijfel
je dan aan de oprechtheid van mijn liefde ?
Ik heb het je altijd gezegd en ook doen
blijken, dat ik je innig liefheb, omdat jij
altijd lief en goed voor mij bent, omdat je
mij in mijn diepste smart altijd de heerlijkste
vreugd hebt gebracht door je liefde-. Dan
noemde je me met de liefste, teerste namen,
dan gaf je me de verzekering, dat ik nooit
verdrietig mocht zijn, omdat ik een volmaakte
liefde krijg van jou. En als ik toch bedroefd
ben of melancholiek, weet je wat ik dan doe,
als ik alleen ben Flory ? Dan neem ik het
portretje van jou in mijn handen, je weet
wel, van toen je drie jaar was met je lange,
blonde krullen en dan blijf ik dat kindje
net zoo lang aanzien, tot er een glimlach
komt over mijn gezicht. En dan vind ik het
soms zelfs heerlijk, dat ik heel alleen ben
met mijn schat, de beeltenis van dat engel
achtige kind, dat ik nu nog altijd in je
trekken terugzie.
Bertie had zacht en langzaam, met innige
overtuiging gesproken.
(Wordt vervolgd)
*