i\ DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAJMD 21 Oct. '16. No. 2052 socialistische stemmen " uitgebracht zullen worden. Hoewel bet kiescollege eerst in het begin van het volgend jaar officieel den president kiest, weet ieder dus reeds in November na de algemeene verkiezingen wie het toe komstige hoofd der natie zal zijn, the foremost ruler of the world", zooals de Amerikaan zoo graag en trotsch zegt. Voorspellingen omtrent den uitslag der verkiezingen te doen is gewaagd, maar berekeningen laten zich maken. De Republikeinsche partij is altijd de sterkste partij in de Unie geweest en haar candidaat is het dan ook, die meestal op Het kussen in Washington zit. De laatste vier jaar is dat anders geweest. Het was oud-president Roosevelt, die zich nu meer dan vier jaar geleden met een aantal vooruitstrevenden van de Grand Old Party" afscheidde en een nieuwe partij stichtte. Het gevolg was, zooals bekend, dat noch ,de oud-republikeinen met Taf t als candidaat, noch de progessieven met Teddy" ieder afzonderlijk in staat waren om Wilson, den candidaat der democraten te slaan, ter wijl ze toch te zamen veel meer stemmen beneerschten. EEN IN AMERIKA GEBRUIKELIJK STEMBILJET! SAMPLE PRIMARY ELECTION BALLOT KING COUNTY REPUBLICAN PARTY PRIMARY ELECTION, SEPTEMBER 12, 1916 To verte for p*raon make CTOM (x) in ttt square at tke RIGHT o{ tUe name of the pcrson tor whom you deaire to vote. CONGRESSIONAL United SUtw Senator Vote for both fint and iccond cboice for this office MILES POINDEXTER KltoCH A. BRYAN WM. ALVlN SPALDING~~ SCttUTLEB DURTEK ~~~" WÏLLIAM E. HUMFHREY" MAS. JOHN B ALLEN "~ BepreeeoUtire in Congres», Irt District Vote for both firat and aecond choice for this office Tn 1011- tor t P.FM. for «nt cboice. Berk e crew (I) ID l rlret tlt- nr»[ i<]ain.- tl II. rlcbl et the .ene of tbc peredn tot vhoca l CHlalce 7». d«lre 10 rot*. To ot»for ? penen tor eecoM CDC4C.. mei* l e croee IX) In tbe evcood eqtier* efter the Be of tbr pvredn for l Vote trboB) rou OMin to rote J for One DANIEL LANDON JA1CES WILLET BRT AT* \ |XJ TU" U FRANK P1ERCE JOHN E, BALLA1NE H. E. POSTER D _Q_ o .__ l G Eepraentatlve u Congrow, 2nd District Vote for one cboice on]y LINDUSY H. HADU&?~ Vote for One STATE (tornaar Vote for both fir« aad lecond choice for thie office Ti. tote tal ? twnaa f«r Int «bain. a*rk ? CMM (I) In rtrtt the Orit nu»r»n tbt rif k t of tbt run* of tb* p*r*Mi for i»botn Okaie* CM* (XI In tbr twoarl n^fiftr ttttr tbr ui»of the ptneo for Vot* «boa 700 dMlfe U rot*, ft. O ROBERT T. HODGB j Q V. J. SUTTON j Q ?MMd Ok*U* Voto" tor OM n a D D D O n n Umttnant Governor V*u for both fint «nd Mcood choice for thi»ofice To v«tt tor ? .MTMO tor tm cMe*. mtt* A cnM (I) ti fb* tnn ttvur* «t MM rtcbt of tbc UI.M o( tbc ponoa for «boa J«D-**«lM tO TOt*. To TM* fM ? PM»M Ctt H«t*t OfeOlM. Mik ? craw <T, li rt* KtcoM ««iin ?R«r Uw *??? ?* tt* ponwi tot jUiT.BUI.rW. DAVIS OEO. H BAKKR -Öecrttary of State Vote for one cho.ci only State Auditor Vot* f oi on»choice only Vot« for One State Treasurtr Vote for both firit and tecond eh»Jee Ier thii office 'i «iu.it.- «t n* richt Or tn ilr»w iot». To io(»fot ? (XI IB U»MXfl.*l «pur*.. W. W. SHL-.RUAN W. i MlLRÖT NAROLO H. 8TEWART -O... g i s AUonMj 0a.nl Vot. for oiu choico o W. V TANKER Vo»for One Oomminicraor at fmWtc Vote (or one choic»«oly CUfcK v SAVIDd* Vot« for One fcperintendent «f Public Vouforbotbftmwduconii ;hoie« for Ihi. ofice To rote (dr- ? p*rM taf Int t Bret *ftu* M the tukt af tfce BJ j.e a deel»t«*Me To *Me CM e D* «M Mr., toert e craee (Z) la HEPHINE CORL133 PBm fSST E. DURHAkf ^ " ~ ' tTH C HOtTMAM D 8UU Injunnc. Oomnti «OMT Vote tor one ehoice only U. O. FI8HBACX ' Vote for One LEG1SLATTVE Mmbtr Roue of P «pmeataövw, *>th Dut Vote forTliree V-fb>fi"J. ktess ? 'LiïEiiM kt. 'K T t, T HA UT" ONKIlf - j. LUN r I D " NED D. CONNCT Cl*MtmberHon m Repreic«UtivM. 41; it Diit. PAUL W. HOCSÏR ' A. E. rÜLLÏ Vota for Two WM- E. 0.&fd»~ House of BtpraentatjTa», 42nd E-ml E»ITZ HAi.tBï' ?"" VgAN BÜ'fiKHKÏMEÏt W. "Tr t^dtRlSTBNSEN ' " ' ' H. A. P,REMEB " " ' FAANK E. BOTLE Member Hou»* of J&prese itaUvej, 43rd Dist. ?VICTOR ZEDN1CK ~~~ ~~~ " ' A. r. MATNES Meadnr Home of It ipreaen tatrrv», 44th Dist. ITRAMEIft ROTCH ' ' "~~~ Vote for Two a BOBERT E. DWTE/ FRANK H MAKOC Me-p-berBoiw > of &eprtwn<i.«£ivoa, 4&tb Dist FBAKK H, RES.lSï: " "' "~ ~" C. T QUALHE.C,il " ' " " ROBERT ORAlt-J " ' - ' " Membar Hourte of Eeprwci it»t ives, 4oth Dut FRED W HA£,TINQ3 ' C. C. BRAS ~~ ~~ MemberHou.,eof RO{C«B.BS*I tivee, 47th pist JOHN R. WI.CJ30N " s. te. dtmc' Vote for Two COUNTY County Olerk Vote for Ome PKRCY P. THOMAS jEORGE B~WËBSTER~ onnty Treasurer Vote for One . BENNETT County Sheriff Vote for One -IOHX STRINGER JOHS W ROBERTS ÏÏA"BRY" K"?WTÏ,"KV~ " D County Coroner O ICL Prosecutiog Attorney Vote for One KLMKR F l'ONNER Vote f or One "zrsrm a County Connty Engineer J R MURRTSON Superintendent of Common Schools __ .. ____,-.. _ Vote for One County Commiuioner, First District M J. CARR1GAN County Commissioner. Second District Vote for On* JAMES T JONES J T. PASCH1PH Justice of the Peace. Aubnrn Precinct Justice of Peace, Black Diamond Precinct Vote for One W W ~~D7\VIES' l TT ' Justice of the Peace, Black River Precinct Vote for On* SAMTKL. F. KEKNKr a Justice of the Peace, OhrUtopher Precinct Vote for On* T ~ j Q Justice of the Peace, Hnumclaw Precinct Vote for One Justice of the Peace, Issaqnah Predact Vote for One "W RYÏ.VEPTF.R Justice of the Peace, Kent Precinct Vot* for Tw Q Justice of the Peace, Klrkland Pncisot Vote for One _n Justice of the Peace, Maury Precinct Vote for One r-M~göiT.7Y -~ i g Justice of the PMve. Newoastle Prednct Vote for One Justice of the Peace, Snoqualmie Precinct Vote for One !, J BOWEN Justice of the Peaoe, Sunnydale Precinct Vote for One H N PETERS TT ~ Justice of the Peace, Tukwüa Precinct Vote for Oue Constable, Aubnrn Precinct FRÈ.D McCUMBF.R Vote for Two _CL Constable, Zniunclaw Precinct Vote for One Precinct Oommltte«m.ui Write in One Name Vote for DAN LANDON ior Congress and you MUST vote forsome one else for Second Choice or you r vote wlll not be counted. Maar de toestanden zijn aanmerkelijk ver anderd in de laatste vier jaar. Had Roosevelt in 1912 bij de laatste presidentsverkiezingen meer dan anderhalf maal zooveel stemmen dan Tafr, in 1914 bij de tweemaandelijksche ver kiezingen voor de Tweede Kamer, was het duidelijk dat vele Progessives" in de oude republikeinsche gelederen waren terugge keerd en de Progressive Party" ten doode opgeschreven was. Wel werd met veel lawaai van den zomer weer een conventie gehouden, waarin de populaire leider op nieuw candidaat gesteld werd, maar toen deze zag, dat de Republikeinen nog niets van hem moesten hebben en met groote meerderheid Hughes candidaat stelden, nam hij een kranig besluit on bedankte voor de nominatie. Had hij het niet gedaan, dan zou ook ditmaal weer Wilson gekozen zijn. Roosevelt ging zelfs verder. Na een confe rentie met Hughes te hebhen gehouden, be loofde hij dezen candidaat zijn krachtigen steun. Daar stond de Progressive partij zonder hoofd! Roosevelt had de partij gemaakt, met hem viel de partij. Wel wilden sommigen een ander man in zijn plaats candidaat stellen, maar een leider was niet te vinden. Zoo verbloedt dus de vooruitstrevende partij. De groote vraag in de komende verkie zingen is nu hoe de oude aanhangers van Roosevelt zullen stemmen. Daar de meeste uit de Republikeinsche partij zijn voortge komen, is het te begrijpen, dat hun kracht hoofdzakelijk deze parlij zal ten goede komen, al kokketeert de Democratische partij ook met deze dakloozen. Men maakt schat tingen, dat 70 pCt. bij de oude partij en 30 pCt. bij de Democraten zullen inkeeren en baseert daarop berekeningen voor de aanstaande verkiezingen. Zoo hebben de Republikeinen uitgerekend, dat van de 531 stemmen, die in het kiescollege worden uit gebracht, er zeker 286 Republikeinsch zullen zijn, wat dus al 20 boven de volstrekte meerderheid is. Maar die berekening is waarschijnlijk wel wat driest gemaakt. Toch zijn er een aantal staten, waarvan men vrij zeker kan zeggen of ze Democratische of Republikeinsche kiezers naar het college zullen afvaardigen. Het geheele westen is solid republican" en the South", waaronder men hier de oude zuid-oostelijke staten ver staat, is overwegend democratisch. Slechts in 15 a 20 staten is de uitslag onzeker. Onder die staten hoort New Yotk, dat na tuurlijk verreweg de meeste stemmen uit brengt in het kiescollege. Wordt New York republikeinsch, dan heeft de grand old partij" vrij zeker een meerderheid in het kiescollege, wordt het democratisch, dan moeten de democraten toch nog verscheidene andere dubieuse staten veroveren om de palm der victorie te kunnen wegdragen. New York is dus de staat, waar de hevigste campagne gevoerd wordt. Hughes is oud-gouverneur van New York en heeft daardoor misschien een kleinen voorsprong, maar daartegenover staat dat Wilson beter bekend is. * * * Voor begin November knnnen nog vele VIA ZEEBRUGGE NAAR LONDEN met de Prins Hendrik" *) Van Zeebrugge koersen wij in de richting Schouwenbank en er wordt scheepsraad ge houden of het niet raadzaam is naar Vlissingen terug te keeren. Er zijn gewonden aan boord en ook het schip heeft verschil lende kleine gaten in de huid opgeloopen. Maar de kordate kapitein houdt 't op Londen, want daarheen luiden zijne instructiën en er is nog geen grond deze niet uit te voeren. De veel-geplaagde, gewonde Hollander kijkt even meewarig in de richting van de Hollandsche kust. Van de honderd zijn wij maar met een dertigtal over en wij voelen er de intimiteit van en een zekere bravoure den dans te zijn ontsprongen. Alleen de vrouw van den Franschen koerier met haar Qrieksch profiel en gracieus hoedje, die al maar schreit, houdt ons vast aan de droefheid van het geval. Maar het is zoo zonnig op dek en zoo schoon-schip of er niets is gebeurd en zij is toch het beste daar naast de oude Mevrouw Rolin, die zacht-overredend troost. Ons groepje rooiekruist op het achterdek in lage luie stoelen en de tongen raken los. Wat zal men thuis wel zeggen, want het opbrengen is van uit Viissingen gezien? Ja maar er is zooeven gemarconiet dat wij doorgaan naar Londen. 't Is eigenlijk een schandaal zoo'n overval. Gek dat de Engelschen Zeebrugge niet onschadelijk kunnen maken. Maar het mijnenveld dan. Hoe lang heeft het niet geduurd eer wij er uit waren en hebt u niet gezien in welke bochten en kronkels de torpedoboot ons voorging. Wij glijden langs den Noord Hinder, wisselen een vlaggegroet met de bemanning en stoomen het gebied in van de verankerde mijnen. Anders is het gedurende de drie a vier uur van Noord Hinder tot Sunk-boei, dat men door den oorlogsernst uit zijn doen geraakt. Men moet op dek blijven.de booten worden laag neergelaten en men houdt de bakken met lijfgordels in het oog. Maar alles is betrekkelijk en na de spanning van den langen ochtend kunnen de beteekenisvolle toebereidselen ons niet uit loome onaandoenlijkheid opwekken. Wij mengen ons weer onder de passagiers. De vrouw van den Franschen koerier vertelt dat haar man en zij al op zijn als de aan houding gebeurt. Zij raadt hem zijn docu menten te vernietigen. Maar hij wil eerst zich op dek vergewissen, dat 't werkelijk torpedobooten zijn die op zij liggen en hij heeft nog juist alles kunnen vei branden als een Duitsch officier voor hun hut No. l verschijnt en ordonneert hem te volgen. Ik waag nog de onbescheiden vraag of het waar is, dat haar man ook goud ter waarde van 3 millioen over boord heeft kunnen werpen en zij ant woordt dat als hij 't bij zich had gehad, hij 't haar niet zou hebben verteld en als zij 't wist, zij 't mij niet zou zeggen en ik voel dat ik de rechte huid niet heb om te inter viewen. Schreiend vertelt zij verder dat zij haar man naar Zeebrugge heeft willen volgen, maar hij wilde 't niet om de twee kleine babies te Parijs. Waar zou hij nu zijn en hoe zou hij worden behandeld ? snik-schokt zij. De gezichten aan boord zijn ons zoo familiaar, dat een nieuwe figuur ons dadelijk Zie de Amsterdammer" van l Oct. j.l. belangrijke gebeurtenissen plaats grijpen, die invloed op de stemming^zullen uitoe fenen. Zeker is het, dat het dezen keer meer spannen zal dan vier jaar geleden. Merkwaardig is het ook hoevele menschen men nu ook ontmoet, die nog niet weten hoe ze zullen stemmen. Mocht Wilson's krachtige persoonlijkheid hem de overwin ning bezorgen, dan zou het me niets ver wonderen als Roosevelt in 1920 de candidaat der Republikeinen werd. Seattle, Wash, September 1916. Treitschkès Politik Eerst de gebeurtenissen van dezen tijd hebben de volle beteekenis doen uitkomen van de Staatsrechtelijke theorieën van Heinrich yon Treitschke. Buiten Duitschland was hij vermaard geworden als schrijver van een aantal essais over politieke en literaire geschiedenis en van de Deutsche Geschichte im 19enjahrhundert een onvoltooid werk: het vijf de deel brengt die geschiedenis tot 1848. Men had hem daaruit leeren kennen als den geestigsten en meest artistieken der Duitsche ge schiedschrijvers; als den vurigen ijveraar voor de idee der Duitsche eenheid onder leiding van Pruisen; als den historicus, die de theorie opbouwde, waardoor de practijk van Bismarck's Staatkunde werd gerecht vaardigd. Maar deze geschriften waren voor von Treitschke zelf eigenlijk alleen de voorloopers van het groote werk, waarmede hij zijn leven had- willen bekronen: het boek over Die Politik", over de staatsleer. Hij heeft het niet geschreven. Maar herhaaldelijk be handelde hij dit onderwerp op zijne colleges, eerst te Heidelberg, later ook aan de uni versiteit van Berlijn. Het was zijn beste, en ook zijn best bezochte college. Niet alleen studenten, maar ook officieren en ambtenaren volgden het; dames kwamen er niet; zij zouden er ook maar onaangename oogenblikken beleefd hebben, want de professor liet er harde woorden vallen over de vrouwen beweging en daarmede verwante onder werpen. Een redenaar in de gewone beteekenis van het woord was Von Treitsche niet. Eigenlijk sprak hij slecht. Hij hoorde zich zelf niet spreken: uit een kinderziekte was hij doof gebleven; zijne articulatie was ge brekkig; hij pauseerde, waar dat niet moest, en liet het na, waar het behoorde; zijn gebaren waren eentonig; zijn hoofd schom melde regelmatig als een slinger. Maar het geheim van de tooverkracht, waarmede hij zijne hoorders geboeid hield, was: zijne persoonsuitdrukking, de gloed van zijne overtuiging; men voelde, dat het hem heilige ernst was; men onderwierp zich DE BIETENCAMPAGNE Bieten, bieten, niets dan bieten Bieten hier en bieten daar. Van het Noorden, naar het Zuiden Prachtig is het bietenjaar. Witte, paarsche, roode bieten In de tram- en spoorwagons. Boerenkarren bolgeladen, Bietenbergen aan stations. Ziet de barre boeremeiden In de klodder-kluiten staan; Ziet ze met hun scherpe messen Bieten van het loof afslaan. Ziet de aken en de lichters Lossen reeds aan de fabriek Suiker, suiker moet er komen Sacharine maakt ons ziek. ? Bieten spoelen, bieten snijden Stroop en pulp maakt men er van. Pulp terug weer voor de koeien En de stroop gaat in de pan. Ziet de hooge schoorsteen rooken, Hoort de pompen rustig gaan, Ruikt de zoete, warme suiker, De campagne vangt weer aan. Koken, piepen tot het borrelt, Tot een fijne, gele brij. Suiker suiker, rulle suiker Uit de biet en uit de klei. klare klontjes, blanke brooden, Zakken, balen, kisten vol.... Suiker voor het kopje koffie, Voor de koek en appelbol. Chemici en Directeuren, Bazen, knechts zijn in de weer. Bieten, bieten rijk aan suiker Al maar meer en al maar meer. Bieten, bieten, niets dan bieten Bieten hier en daar, Prachtig bietenjaar l Hulst aan zijn machtigen wil. In de jaren tusschen 1874 en 1896(Treitsehke's sterfjaar) hebben duizenden Duitschers zijne voordrachten over Politik" gevolgd en zijne ideeën in zich opgenomen. Na zijn dood zijn opvalt. Een blonde jongen in blauw pak staat gemoedereerd op dek een sigaret te rooken. Hij is een der Fransche ontsnapten en vertelt hoe hij terstond zich is gaan ver stoppen in een der duizenden leege vaten onder in het schip. Hij heeft nog enkele kornuiten mee willen troonen, maar zij waren te lusteloos. In het vat, dat hij over zich heen heeft gewipt, de gesloten kant boven, hoort hij de Duitsche officieren vlak bij de passagierslijst nagaan. Hij komt uit het gevangenkamp te M lheim. Als hij weigert voor de staalwerken te arbeiden wordt hij een heelen dag aan, een paal gebonden zoodat zijn beenen er gezwollen van zijn. Dan zweert hij te ont komen en na veertien nachten van vlucht kruipt hij op den buik over de Hollandsche grens enkele passen van een Duitschen schildwacht af. Nu gaat hij weer naar het front liever dan in zoo'n kamp bij de Boches. De rondom wijde schijf van de zee is verlaten. Nu en dan in de verte een boot, de Vlissingsche, een Batavier, op weg naar huis. Tot wij in eens in de drukte geraken van treilers, mijnenvegers, torpedobooten. En levendig hebben wij 't besef de leege ruimte tusschen twee vijandelijke basissen te zijn overgestoken; enkele uren geleden op de reede van Zeebrugge nog omsingeld door Duitsche torpedobooten, nu ineens temidden van Engelsche scheepsgedaanten. Hoe dicht bij elkaar de beide zeemachten tusschen wie de wereldstrijd gaat! En ik zie ineens voor mij de beide jonge Duitsche matrozen die fel en ernstig blikten in de richting waar wij nu zijn toen over Engeland gesproken werd. Wij zijn niet ver af van het Su"k-Iichtschip. Meer en meer wordt het verkeer een lange file van koopvaarders op regelmatigen afstand van elkaar, ons tegemoet. Wij worden er vroolijk van uit de eenzaamheid der indonkerende zee te geraken in het vertier der blijkbaar geen kwaad in den zin hebbende schepen. Die lange, bijkans rechte lijn van schepen, rustig, ernstig voortgaande, is zegevierend. Welk een tegenstelling met het gejaagde, schuwe daar aan de overzijde bij Zeebrugge. Sterk worden wij 't gewaar dat hier beleid en overmacht de wateren be strijken. En wij bewonderen de lange statige processie van schepen die de steeds donker wordende verlatenheid achter ons, waar de oorlogshydra schuil gaat, invaren. 't Is avond als wij de Sunk voorbij schuiven. Wij komen in de territoriale wateren van den oorlogvoerende en de draden van onze draadlooze worden neergehaald. Het is te laat om den Engelschen loods op te pikken, maar onze kapitein zal zoo lang mogelijk doorstoomen en misschien halen wij Gravesend nog wel. Een uur verder worden wij gepraaid door een Engelschen kotter en vang ik op : What did they take; how many were they? Weer een uur later verstommen de machines. Wij zullen op zee overnachten. Stil als een muis en zonder licht platschuilt ons schip op het gladde water als bang te wordan gezien. De ruimten er om heen zijn duister en gesloten. Alleen nu en dan glijden vlak bij lange scherpe vormen langs, schuiven in de vette zware geschutgeluiden brommend weg. De redcrossers neme" in het rooksalon den veel-geplaagden Hollander en de andere gewonden onder handen. De kwetsuren wor den verbonden en daar mijne functie nu eenmaal die van wijsneus is, kijk ik met een dom gezicht toe. En de Hollander bij uitnemendheid, blij dat zijne verwondingen meevallen, laat een flesch wijn komen en, galgehumorist, maakt eenige dans-cabriolen. 't Is tien uur in den ochtend van den Zon dag daarop en volop zonneschijn als wij te Gravesend vastmeeren. Op en top Engelsen nog Engeland. Engelsch de snuggere facies aan den wal, de zoete geur van Engelsche tabak, het leep en scherp onderzoek van stukken en bagage, de leuke, beschermenende manier de reizigers op streek te helpen. Voor alle andere worden wij met onze tal rijke roodekruis-kisten voortgeholpen. Het geval van de Prins Hendrik heeft overal veel opzien gewekt en reeds te Gravesend staan reporters te wachten. Ik heb nog niet den rechten lust mij te laten aftappen voor sensatieberichten. Ik ken de kneep te goed. Maar als straks in Charing Cross inter viewers als van de Daily Telegraph" op mij afkomen bezwijk ik voor de verzoeking en sla aan het opsnijden, staande voor onzen stapel kisten als voor een standje op de markt. Ik vind 't voor de zusters aardig 't ge plande Temperance Hotel te laten stikken en intrek te nemen in 't nieuwe Regent Palace Hotel; over de duizend kamers, one price, breakfast and bath included, no tips. In de groote Hall een kleurige menigte menschen, geheel bijzonder van toon voor Locden. Want 't talrijkst zijn de geel-groene, geel-grijze veld-tenues, wel stil-militair van vertoon, maar op de mondaine schittering van het zaal-geheel afkleurende, dat het oorlog is, ootlog ook in het West-End van Londen. n den ernst ervan doen vooral de met witte doeken verbondenen en de khaki gestalten, het slanke lijf op lange zwarte krukken sleepende. Een paar dagen zijn geheel bezet met formaliteiten. Gedwee eerst naar het PoliceCourt. 't Is toch wel gewichtig ook, telkens