De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1916 28 oktober pagina 12

28 oktober 1916 – pagina 12

Dit is een ingescande tekst.

12 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 28 Oct. '16. - No. 2053 die de Bank op haar biljetten maakt, in aan merking moet genomen worden, dat een belangrijk deel van de daaruit ter harer beschikking komende gelden renteloos blijf en dus alleen winst gemaakt wordt op h in disconteeringen en beleeningen belegd deel. Bedenkt men bijv. dat bij de oogenblikkelijke metaaldekking van ca. 75 pCt. slechts 25 pCt. van het door bankbiljetten uitgifte en rekeningcourant saldi haar ter beschikking komend kapitaal rentedragend belegd is, dan beteekent dit bij een rente voet van ca. 4% pCt. nauwelijks IVs pCt over het geheele bedrag. En bedenkt men dan nog verder, dat van de winsten van de Bank feitelijk 2/3 naar den Staat gaan, dan is het aandeel van de Bank in die winst nauwelijks % pCt. op de geheele bankbil jetten-circulatie. Waar, zooals mr. Van Ogtrop er aan herinnert, indertijd de onkosten van het Rijk op de vroegere rauntbiljetten ca. 2 per mille bedroeg, volgt daaruit, dat de zuivere winst van de Bank op hare uitgifte van kleine biljetten al zeer miniem moet zijn, onder omstandigheden elfs verliesgevend. In het verder verloop zijner beschouwing doet Mr. v. Ogtrop nog uitkomen, hoe de Bank, aanvankelijk door den Koning en de Regeering met allerlei voordeelen opge kweekt, allengs een ruime bron van inkomsten voor den Staat is geworden. Sedert 1889/90, toen de Staat voor het eerst in de winsten van déBank begon te deelen, heeft hij in het geheel f58.907.000.- uit deze bate ge trokken. Daarbij dient nog in aanmerking genomen te worden, dat de Bank als Rijks kassier, als bewaarster van de waarden der Rijkspostspaarbank en andere Rijksinstellin gen kosteloos een aantal veelomvattende diensten aan het Rijk verstrekt. Lezenswaardig is ook, wat de schrijver op pag. 10 en 11 van zijn artikel opmerkt over de disconteeringen en beleeningen bij de Bank en daarbij opkomt tegen het vrij algemeen bestaande misverstand, dat de Bank sommigen discontanten een discontocrediet" verleent, waaronder dan verstaan wordt, een maximum bedrag, dat de discontant steeds bevoegd zou zijn bij de Bank te mogen disconteeren." Dif is niet het geval; wel is er een grens, waar boven de Bank in het algemeen papier van eenzelfden discontant niet aanneemt, maar ook binnen die grens behoudt zij zich de bevoegdheid voor, elke nieuwe aanvrage op zich zelf te beoordeelen en eventueel te weigeren. Hetzelfde geldt ten aanzien van beleeningen. Als algemeene regel sluit de Bank fondsen en goederen van speculatieven aard als onderpand van leeningen uit. Dit beteekent echter niet, dat zij zonder distriminatie steeds alle andere fondsen en goe deren tot lk bedrag wel aanneemt. In dezen gedachtengang kan het voor komen" schrijft Mr. van Ogtrop dat de Bank voor den n een soort effecten of goederen beleent en het aan een ander weigert, dat zij bezwaar maakt tegen een onderpand bestaande uit hetzelfde fonds; dat zij derhalve acht slaat op het doel en de oorzaak van het gevraagde crediet." In dit verband herinner ik er aan, dat in een bankverslag van eenige jaren geleden door den toenmaligen President er uitdrukkelijk op gewezen is, dat de Bank niet bereid was beleeningfaciliteiten te verleenen op onderpand van niet voldoende geclasseerde fondsen, zelfs als op de solidüeit van het fonds niets aan te merken was. Het artikel van mr. van Ogtrop bevat nog een aantal belangwekkende bizonderheden en is bovendie^i versierd met een aantal afbeeldingen van het gebouw der Hoofdbank, Bijbank en diverse kantoren van Agent schappen, terwijl eene afbeelding een beeld geeft van de crtsisdrukte in de eerste dagen van den oorlogstoestand, den zoogenaamden run om zilver. Voorziet het artikel in Neerlands Wel varen dus niet aan hetgeen wij verwachten, dat het Gedenkboek nog eenmaal zal geven, op zichzelf is het een aangenaam geschreven beschouwing, waarmede de kennismaking aanbevolen mag worden. * * * Nog eens de Verdedingsbelasting I* Een belangstellend lezer maakt mij op merkzaam op eene vergissing in mijne be schouwing over deze heffing in het nummer van 7 dezer. Art.10al.3der wet luidt:?Percentage voor het gedeelte van het vermogen, dat bedraagt enz." O N T M O ET I N;G DOOR LEO RIKMENSPDEL IV (Slot) Den Zondag daarop waren ze weer bij elkaar. Bertie was overgekomen en aan het station stond zij op hem te wachten. Hij was dol-gelukkig haar weer te zien, maar Flory lachte niet, toen zij hem had opge merkt in den menschenslroom, die lang zaam door den controle-doorgang over het stationspleintje uitvloeide. En toen hij haar hand gedrukt en haar een kus had ge geven, zonder dat zij hem terugzoende, wist Bertie, dat haar iets hinderde. Scheelt er wat aan, Flory? vroeg hij teleurgesteld. Moet jij dat nog vragen? voer zij bits uit en dan kortaf: Bertie, je moet niet denken, dat ik mij laat bedriegen! Flory, hoe kom je er aan te zeggen, dat ik je bedrieg ? Wie geeft je het recht daartoe ? vroeg hij met nadruk. Ik bedrieg je niet! Ik heb je nooit bedrogen! Meen je, dat ik niet gehoord heb met wie je hebt staan praten eergisterenavond, toen je mij had weggebracht? God, daar heb je 't. 't Is verschrikkelijk, dacht Bertie. 't Priemde scherp door z'n ziel. Toch ben ik niet schuldig. God, wat is liet leven toch ontzettend, vlogen de gedachten door z'n hoofd. Flory, je moet gelooven, wat ik je zal zeggen. Luister eens. Het kan mij niet schelen wie je wat ver teld heeft en wat je verteld is. Die ge dienstige geest heeft misschien gemeend zijn plicht te doen, maar ik zal je de waar heid zeggen. De gecursiveerde woorden waren door mij over het hoofd gezien en dientengevolge ben ik bij mijne becijfering uitgegaan van de onderstelling, dat bij het bereiken van elke hoogere klasse van de in de wet op genomen tabel het hoogere p rcentage over het geheele bedrag van het vermogen moet betaald worden. Dit nu is niet het geval; het hoogere per centage is alleen verschuldigd over het ge deelte van het vermogen, dat de in de lagere klassen genoemde bedragen te boven gaat. Voor de kleinere en middelmatige vermo gens maakt dit een nog al aanmerkelijk verschil; bij groote vermogens legt het minder gewicht in den schaal. Zoo moet bijv. van vermogens van f 50.000 tot f 100.000 slechts :!i per mille betaald worden van hetgeen het vermogen meer dan f50.000 bedraagt en dus voor een vermogen van f50000 niets in stede van f37.50, voor een vermogen van f 100.000 f 37.50, in stede van f75.?. Voor een vermogen van f 250.000 moet niet 3 per mille over het geheele bedrag betaald worden, maar over de eerste f 50.000 nihil . . =; f O tweede 50 000 & p. mille = 37.50 derde 50.0001 fi = 75.vierde 50.000 2 \ =?112.50 vijfde 50.0003 =_ 150.:f 375^ Voor een vermogen van f 1.000.000 moet niet 6 per mille .over het geheele bedrag betaald worden, maar over de 1ste f250000 als boven, f 375. over verdere 50.000 3 p. mille =?175. . 1000003% n =, 375.100.000 4Vs = 450.250.000 5'/4 -?1312.50 250.000 6 = 1500. f 4387.50 Voor een vermogen van f 5 millioen moet niet l percent van het geheele verrrfogen betaald worden, maar over het 1ste f 1.000.000 als boven f 4387.50 verdere»500.00064 p. mille 3250. 500.0007 3500.1.000.000 8 8000.1.000000 9 9000. 1.000.000 l pCt. . 10000. f 38137Ü5 Men ziet dus, dat de berekening inge wikkelder is dan ik mij dat voorgesteld had, maar bovendien dat deze heffing voor de middelmatige vermogens minder drukkend is dan ik aanvankelijk meende. Dat neemt echter niet weg, dat het totaal der drie heffingen (Verdedigingsbelastingen Ia, löen II) toch nog altijd voor kapitalisten, die geen ander inkomen hebben dan de rente van hun vermogen belangrijk blijft. J. D. SANTILHANO TJIT HET Een Vleugje Haagsche Wind (Teekeningen van Is. v. Mens) VAN BEAU-MONDE" TOT SOCIETY" Zaterdags tegen middernacht in het restau rant van hotel Centraal; tegenover me in avondkleeding een jonge dame. Ze is schoon en bekoorlijk. De champagne perelt in de platte kelken. Zacht ruischt de muziek, de opwekkende muziek van tziganen. In het licht baadt de beau-monde aan de feestelijk gedekte tafeltjes, waar de breede flesschen in zilveren ijsvaatjes staan. Er is een zacht gezoem van beschaafde stemmen. Er is weelde van kleeding, er is vrouwelijke schoonheid en ijdelheid. De atmospheer ademt weelde en verfijning. Elegant dan sende paartjes op het podium, een zanger lokkende streelende weelde-muziek. Mijn dame geniet. Ze rookt haar cigarette zonder schroom, met mondaine elegance. Haar lach klatert, haar oogen fonkelen van genot. We hebben de fijnste spijzen genuttigd en de duurste dranken gedronken. Ze zegt, dat ze zich buiten Holland waant in een wereldstad met wereld-weelde, in Parijs. Neen, we zijn niet in Parijs," leg ik haar uit. De elegance die we thans uitleven wil niet meer Fransch zijn. We zijn in onze residen tie zoolang chic en ele gant geweest, dat de be hoefte zich deed gevoe len aan iets nieuws. De weelde die we nu beleven, is geparenteerd aan den bottler met een zilveren pre senteerblaad je voor brie ven. Ze is de naaste familie van sweet peas.hightea, tea gown, cosy corner, eye glass en dinner jacket, door het vulgas smocking genoemd. Ze is iets verder verwijderde familie van cocktail, flip en fizz, van bar, en mixter.Het is hier een af ter theater supper", of supper by candle light." En de hors d'oeuvre varié", de huitres de Zeelande, en de homard paiche die we ge geten hebben, de Moet en Chandon" die we hebben gedronken en de fine champagne'? Ja, dat zijn nog overblijfselen, we zijn nog niet geheel met onzen arbeid gereed. Ze begreep me niet. Ik was bijna thuis en ik had den heelen terugweg echt-ge!ukkig aan jou gedacht en toen hoorde ik ineens een vrouwestem, die me goeienavond zei en toen ik opkeek, stond er een vrouw voor me. Ik schrok er van, en ik moest, of ik wilde of niet blijven staan ... eenige jaren geleden had ik haar gekend. Ia Bertie woelde de angst reeds te veel te hebben moeten loslaten... Toch stond het ineens bij hem vast nu alles te zeggen, maar Flory viel hem opgewonden in de rede: God, dan is er ook meer geweest tusschen jullie? ... Ja, dat is zoo, zei hij kalm. Toen kwam in Flory het overweldigende schrik-gevoel, dat haar mooiste illusie als ineens doofde, met de gedachte, dat er mis schien v/el een kind was! Van smartelijke verontwaardiging vloeiden haar de oogen vol tranen en met weenende stem zei ze: En daar heb je me nooit iets van gezegd! Nu kon Bertie zijn tranen ook niet weer houden en dat kalmeerde haar een weinig. Na eenig stilzwijgen zei ze weer: dan had je nu juist moeten doorloopen! Och Flory, nee, in werkelijkheid kun je dat niet, want in zoo'n moment voel je iets, ja ik weet niet, of je een verplichting hebt, die je niet begrijpt, maar die je dwingt, die je beheerscht... Dat is onzin! voer Flory weer uit, als je van mij oprecht houdt, heb je aan nie mand verplichtingen. .. Ze waren naar de lindenlaan geloopen. Daar ruischten hun voetstappen door de dorrende herstblaren op den grond in de stilte. De maan stond laag en groot aan den hemel. Bertie, je begrijpt, ik vind het ver schrikkelijk wat je mij hebt aangedaan! Ik maak het af met je, want je hebt me be drogen ! Flory, zei Bertie kalm, ernstij;, doe geen onverstandige dingen, denk om ons geluk! Geluk? jij, die het zoo vertrapt! Flory, wees niet zoo wreed. In wer kelijkheid heb ik voor ons geluk gewaakt. Als je wist, hoe mijn liefde is rein gebleven in die oogenblikken, zou je mij niet veroordeelen. Ik ben niet schuldig. Ik durf je met open oog aanzien. Geen oogenblik ben ik je ontrouw geweest! Wat misdeed ik dan? Was het verkeerd van me, dat ik even een vrouw aanhoorde, van wie ik vroeger heb misbruik gemaakt? Mocht ik geen medelijden hebben met de klacht van een ongelukkig wezen, dat voor geld vandaag van deze, morgen van die is en die daarbij een kind heeft ook, dat alleen om zijn be staan al wordt verafschuwd? Neen Flory, je mag me niet veroordeelen, omdat ik een ongelukkige vrouw heb aangehoord, terwijl ik machteloos was haar te helpen, ofschoon ze mijn medelijden toch verdiende. En dat kind dan, van wie is dat? Hoe weet je, dat het niet... Neen Flory, dat kan onmogelijk, want ik heb haar nu drie jaren geleden het laatst gezien en haar kind is nog geen twee jaren oud. Flory, als je wist, hoe ze mij gesmeekt heeft, met haar mee te gaan en hoe ik mij, dank zij onze mooie liefde, heb goed gehouden! O, ik voelde werkelijk diep medelijden met die vrouw, toen zij mij ver telde van de armoede, die zij geleden had en van haar ellendig leven, en dan te den ken, dat er een tijd is geweest, dat je van zoo'n wezen hebt geprofiteerd, neen Flory, ik kon niet anders dan haar aanhooren. Maar jou ben ik geen oogenblik ontrouw geweest. Ik zei haar, dat ik niet mocht, dat ik verloofd was en ons geluk niet mocht vergooien en toch hield ze aan tesmeeken, dat ik met haar mee zou gaan. Maar toen ben ik van haar weggegaan ... Hij zweeg eenige oogenblikken en dan begon hij weer: Flory, het is de heilige waarheid, je moet me gelooven ter wille van onze liefde. Toe, zeg, dat je me gelooft! Bertie stonden de tranen in de oogen. Zij deed nog een beetje onverschillig: haar eergevoel, haar vrouwelijke waardig heid waren nog te veel geschokt. Maar na nog een oogenblik te hebben nagedacht over Bertie's laatste woorden, zei ze ineens, als triomfeerend over zich zelf: ja, Bertie, ik geloof je, ik weet, dat je mij liefhebt. je mag me weer kussen. En ze wierp zich aan zijn borst en in snikken uitbarstend, zei ze: Bertie, ik zou toch niet buiten je kunnen, ik wist, dat het niet waar kon zijn. Ik voelde, dat je mij niet ontrouw was geweest. Zoo bleef ze eenige oogenblikken weenend aan zijn zijde, terwijl Bertie haar met z'n innigste kussen troostte, en dan vroeg ze, hem gedwee aanziend: Bertie wees nu vooral goed en zacht voor me, o, ik ben zoo gelukkig, dat ik je terugheb. Jij zelf kunt mij de kracht geven, om altijd jouw liefde te beantwoorden. Door jou alleen wil ik gelukkig zijn! Jij alleen bent mijn opperste geluk! Bertie was machtig aangedaan door die overgave van haar oprechte liefde; hij vond geen woorden om uiting te geven aan zijn geluksemotie. Hij kuste haar oogen, haar mond, terwijl hij haar hoofd zacht in zijn handen hield. Toen keek hij haar diep in de oogen en sprak ernstig en zacht: Flory, ik dank je voor het vertrouwen, dat je mij hebt ge geven, dat je mij hebt willen gelooven, toen ik zeide, dat ik de waarheid zeggen zou. Toen ik je mijn liefde gaf, heb ik je gezegd, dat je mij niet gauw heelemaal zou leeren kennen, omdat ik van me zelf wist, dat ik soms heel vreemd kon lijken. Ook, l dat je mij nooit te gauw moest veroor- j deelen. Nu ben ik zoo blij, dat je vertrouwen in mij hebt gehad. Wat nu gebeurd is, moeten we maar gauw vergeten. Laat het je vooral niet tot droefheid, eer tot vreugde strekken, want ik geloof vast, dat het ons weer nader tot elkaar heeft gebracht. Ja, dat heeft het, Bertie, dat geloof ik vast! Ik kan je niet zeggen, hoe blij ik ben, dat je nu in mijn gedachten weer rein voor mij staat, want, ik moet het je bekennen, even had ik aan je getwijfeld. Maar nu lijk je me weer zoo groot, zoo lief, zoo diep goed. O God, mijn lieve, heilige God, ik hou zoo echt van je! Jij bent de man, zooals Onze elegance, ging ik verder, is steeds geïmporteerd en men heeft nu naar nieuwe gebieden uitgezien. Men was beu van chic" zijn, het werd vulgair, en nu wordt wie zich eenigszins respecteert, smart." Onze onsterfelijke Verkade komt de eer toe den eersten stoot in deze richting gegeven te hebben. Van het tooneel af heeft hij het ons geleerd. De tea gelegenheden en de tango tea's zijn de eerste stappen geweest op dezen weg. Het a/ter theater supper" is het nieuwste. We zijn geen burgerlijk Zaterdagavond publiek, we zijn week-enders." In December hangen we holly" in ons huis en mistletoe."' We geven met Kerstmis en X mas dinner", met turkey"en plumpouding." We zegge sorry" als we elkaar op de teenen trappen. Voor pas de quoi," zegt men don 't mentionit": voor excusez, bag your pardon." Ten slotte zijn werniet meer beau monde", maar society" en high life." Toch geen struggle for high life?" vroeg ze ironisch. Van schrik viel ik uit mijn rol en zei fi donc1' in plaats van shut up," Het werd tijd om heen te gaan. Voor het restaurant waren een paar jongelieden die ruzie maakten met n koetsier. Een ander stel was in een rijtuigje geklommen en galmde onverdragelijke dronkemans verzen. Is dat smart", vroeg mijn dame. ; Neen, Silly", maar nu zijn ze weer op straat, moet je rekenen. . ARI ik mij die altijd heb gedroomd, jij met je heerlijke, diepe gedachten, die mij altijd vooruit zijn, die mij leeren goed te zijn, goed te leven. Jij maakt m'n leven zoo vol, zoo groot... Flory sloeg bei haar armen om zijn hals en zoende hem hartstochtelijk. Bertie, zei ze toen, ik heb aan jou zoo heel veel te danken, je weet, ik ben nooit vroom geweest, maar jij hebt mij altijd zoo innig, zoo diep-gevoeld van een hoogere macht gesproken, dat ik soms kan zitten pein zen over eeuwigheid en God. Dikwijls voel ik mij wonder zwak in het leven, maar dan komt in me het vaste gelooven in jouw liefde en dan moet ik ook in een God ge looven en voel mijn wil vast worden. Ik zie, dat wij enzelfden weg moeten volgen, den weg van onze liefde. O, Bertie, we zijn zoo subliem gelukkig. Ik zou het wel kunnen uitschallen, dat iedereen het hoorde... Bertie drukte zijn lippen op haar mond en kuste haar met gesloten oogen in den gloed van hun vurigste liefde-begeerte. Daarna sprak hij uiterlijk heel kalm; Nu voel ik machtig wat wij voor elkaar zijn en hoe we elkaar helpen het moeilijk leven dragen, zó, dat het iets schoons, iets waardevols wordt. Als ik je ooit zou hebben moeten ver liezen, zou mijn grootste smart geweest zijn, dat je mijn innerlijk niet gekend en mij daarom veroordeeld zou hebben. Maar nu ben ik gelukkig, over-gelukkig, want ik heb je zoo mateloos lief en ik weet, dat ik je eens heelemaal zal bezitten. De stilte van den avond was om hen heen in het zilverig waas, dat van den sterrenhemel roerloos neerhing. Mijn jongen, zei Fiory, terwijl ze zachtlachend hem in de oogen keek: Weet je wat ik zoo goddelijk vind? Dat groote verlangen van jou naar mij. Wat zal het verrukkelijk zijn, als ik een kindje zal heb ben van jou! Een kindje, dat heelemaal op jou lijkt...

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl