9 Dec. '16. - No. 2059 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND MEDOENS S.B. gereed en naar maat vanaf f 15.-. Coupénr-reiziger te ontbieden. J. S. IileTeraicltr luid»n AMSTERDAM. LeidBehestraat 4, B.purage h. D.rak, Damstraat b. Nes, Doelenstr. h Ach terburgwal. ROTTERDAM. Mosseltrap 3, Boymansstraat BOUWT TE NUNSPEET MOOB BOSdWJKE TÖWEINEN ?P09R, TRAM, BLflCTfaSCH LICHT, TELBPHOON INLICHTINGEN Mij. .DE VELUWE" m EENIGE SPECIALITEIT m KRlMPVRïjE l S* GEZONDHEIDS- |§ § ONDERQQEDEREN J B^ Nederlandsch Fabrikaat |fg «ÏTRICOTHUIS il REG.BREESTRAAT.35 g ?* TEL. 3O66 N. KO HET ADRES VOOR HEERENKLEEDING H.J.LOOR,Utrecht B.V.D.HEIDE '8-Qravel.weg. Tel. 1150 ARTISTIEKE MEUBILEERING SPECIALE ONTWERPEN TAMINIAÜ'S ? JAM ? LIBCRTY MGTZaCO AM5TCRDAM sGRAVettHAG VOIL6 3?-s- ? PCR .T^ MTR 100 WTJ e»Re e D CRY5IAL SOK Fl. .9Q «m 100 Vn? e>P.e e o STAL6M FRAMCO W6RVA CR?P HYLASCRAP6 (CR.6P6 DC R. 110 Vrr7 E> K 1 1 0 B R. e C O zijoen VOOR AVOMT> GW dr. J. G. Sleeswijk onderscheidenlijk luidende: Sehr geehrter Herr Regierungsrat, Endlich komme ich dazu Ihnerr zu antworten auf Ihre beiden Briefe. Sehr viel Arbeit für die .Toekomst" war Ursache dass die bearbeitung der Brochuren verzögert worden ist. Die Sache steht jetzt so: das deutsche Kriegstagebuch von Domela Nieuwenhuis liegt fertlg vor und wird demnachst in Deutschland verbreitet werden 5000 Ex. Das Hollandische Kriegstagebuch wird Jetzt bearbeitet: innerhalb 13-14 Tagen werden Sie 3000 Exemplare erhalten, wahrend 2000 Exemplare in Holland verbreitet werden. Von der Witte'schen Broschüre(auf Deutsch) werden baid 3000 Exemplare nach Deutsch land gehen. Das Klischee der Karte haben Sie jetzt wohl erhalten, damit Sie diese Broschüre in Brüsstl drucken lassen könne». Das Klischee der Karte ist damals schon von uns bezahlt worden (175 francs) sobald sie die 3000 Niederlandische Tagebücher erhalten haben, empfangen wir: 1050 Gul den (Holl. wert) 175 francs. Sind Sie damit einverstanden ? Die Aufrage um Zulassung der Toekomst in Belgien ist geschehen. Hoffentlich bekommen wir baid Antwort. Hochachtungsvoll und ergebenst" Herren Regierungsrat Gerstenhauer, Politische Abteilung des General Gouvernements, Hertogstrat 3, Brussel. den Haag, 2 September 1915. Sehr geehrter Herr Regierungsrat, Wie Innen aus früherer Korrespondenz sowie aus mündlicher Besprechung bekannt ist, haben wir die Herausgabe einer Bro schüre geplant, welche die Deutsche Ueber-setzung des Kriegstagebuchs des Hollandischen Pfarrers ,Domela Nieuwenhuis" Nyegaard in Gent bringen soll. Es ist in der ersten Ha'lfte dieses Jahres in der Form von kürzeren Aufsatzen gröszenteils in der Toekomst" sowie teilweise in der Hollandischen Monatschrift de Tijdspiegel" erschienen. Die Vorbereitungen für die Herausgabe MUuiiiniiiimiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiu iniiiii iimimi Wat, wat is dat?" wist Fellan alleen te vragen. De ander sloot het deurtje: vergeef mij, dat ik je niet voorbereidde... ik wist niet... Ik dacht dat je gewend waart schilderijen te zien l". Wat is het?" herhaalde Alfred J. wezenloos. Zijn gastheer scheen verbaasd: wel, mijn werk!" antwoordde hij wat spijtig. Je werk? Maar m'n god kerel, dan ben je de poogde de ander te duivel l". Ik ben schilder" verklaren. Landschap of portret... zeg dan tenminste wat!" zei Fellan, terwijl hij zich met een crème zijden doek het voorhoofd afwischte. Ik schilder geen plaatjes. Ik schilder het eenige dat absoluut is, ik schilder het licht.., de zon!". Maar hoe is dat mogelijk?" fluisterde Fellan schor licht, nu ja, je kunt wel licht schilderen, maar dat is toch altijd reflex, tweedehandslicht; de maan, of een zonnig landschap... maar de zon... die schildert men immers niet?". Ietwat ongeduldig haalde de groote kerel de schouders op: ik weet niet wat men schildert... ik heb nooit schilderijen gezien als die in ons kerkje, maar dat zijn pren ten..." Ik schilder wat ik zie... ik zie het licht... de zon is het licht! Ik heb het schilderen niet geleerd!" Alfred J. zoude geen Amerikaan geweest .zijn, indien hem niet pp dat oogenblik een kregelig gevoel bekrompen had, om zijn jifet-begrijpen. Die kerel", bedacht hij, heeft trucs, hij gebruikt sterk fluoresceerenden verf, en denkt mij hier te overdonderen... te pluk ken misschien. En zoo gek wilde Alfred J., die, waar het zijn eer gold, zeer op de pen ning kon zijn, niet wezen! Dus klopte hij zijnen gastheer op den schouder, en lachte, ge bent een handige kerel... mijn respect... goed gespeeld! Ik ben getroefd!" en, terwijl de ander nietbegrijpend goedig mélachte, sprak hij van fosforiseeren en stralen-absorbtie en spectra... En die chemicalleën" eindigde hij die krijg je zeker uit Bazel ?" Toen de schilder de schouders ophaalde, voegde hij er welwillend populair aan toe: je verf waar heb je die vandaan?" Vaag duidde de ander naar buiten: daar iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiniimM sind nun fast fertig. Ein Probeabdruck bersende ich Ihnen anbei. Wir halten uns eine Auflage von 5000 Exemplare gedacht. Es wurde uns nun auszerordentlich willkommen sein, Wenn die Deutsche Behörde uns bei den Herausgabe entgegenkommen woilte. Wir mochten Ihnen dazu den Vorschlag machen, dass man von uns fest bernimmt 3000 Exemplare a 35 cent (Holl. wert) total also 1050.- Gulden (Ein Tauzend und Fünfzig) franco Haag. Der Verjkaufspreis für das Publikum konnte am besten auf M. 1.?gestellt werden. Wir mochten dann die Freiheit behalten, die brigen 2000 Exemplare auf eigene Gelegenheit in den Buchhandel zu bringen. Wie Sie wissen hat man slch bei uns für das Tagebuch auszerordentlich interesslert. Es ist sehr fesselnd geschrieben, wahrend per Autor den Deutschen Soldat sehr lobt, und ihn sogar willkommen heisst als den Befreier Flandrens. Hoffentlich erhalte ich baldigst durch Ihre freundliche Vermittlung die Entscheidung auf unseren Vorschlag, denn das Abdrucken wartet darauf. Auf mit Hinsicht auf die Aktualitat ist natürlich eine schnelle Erledigung dieser Angelegenheit erwünscht. lm balde werde ich ihnen naheres mitteilen ber die andere Broschüre ,.Niederdeutsche in Frankreich" von Hauptman Dr. Witte (Antwerpen), welche nachste Woche als Artikel in der Toekomst" erscheinen soll. Wir batten uns die Herausgabe davon als Deutsche sowie als Hollandische Broschüre (für Flandern l) vorgestellt. Es gehort eine farbige Karte des Sprachgebletes dazu, worber ich mit Ihnen schon gesprochen habe. Die letztgenannte Broschüre soll aber billiger sein. lm Voraus mit vielen Dank für Ihre Ant wort, mit besten grüszen und groszten Hochachlung: ergebenst Ich bersende Ihnen anbei die Abdrucke des Klischees zweier Umschlag-Zeichnungen, woraus man wahlen kann. Die mit Pferd und Löwe ist für das Kriegstagebuch mehr iiiiiiiiiiiiiiiiiii uit de bergen, overal vandaan! Ik maak ze zelf, mijn verf!" Nu ja, maar de zouten, de fluoresceerende zouten!" Toen werd de schilder ongeduldig: je hebt immers mijn rommel gezien,daarbuiten? Ik maak alles zelf!" Daarop verhaalde hij, dat hij lang, lang gezocht en beproefd had, en eindelijk ge vonden. .. ja, ja lachte hij er behoort mér toe dan snieren, om schilder te zijn!" Uit een kast haalde hij plankjes, alle vreemd bestreken met kleur... hier zijn mijne proe ven !" Nog eenmaal liet Alfred j., nu zwijgzaam, zich in de werkplaats brengen, en ook dit maal moest hij ondanks zichzelve weer schuttend de hand voor zijne oogen houden waarop hij zeer ontstemd ver trok, een.zeker soort beschermende welwil lendheid voorwendend, om zich niet over donderd" te betoonen. Dien middag, aan het diner, gevoelde hij een hinderlijke ergernis, die hij niet vermocht af te schudden. II Den dag daarop toog hij resoluut naar het huisje van den schilder. Den geheelen nacht was hij onrustig geweest; dit, en een groot aantal brandy-and-soda's, hadden zijne droomen tot koortsige nachtmerriën gemaakt, waarin hij zich bestraald waande door felle, gloeiende zonnen. Ditmaal zou hij zijn verstand bij elkaar houden. Hij wist wel het een en ander van natuur- en scheikunde, zulk een alchemist moest gemakkelijk te ontmaskeren zijn. Maar ook ditmaal ontwapende hem het natuurlijk-oprechte in den schilder. Alfred J. toonde zulks niet, en betrad met ietwat aanmatigende beschermelijkheid de werkplaats. Waar het hem verging als den vorigen dag. Zij traden naar buiten; voor het huisje stonden de potten en mortieren, waarin kleurige brokken kleefden tusschen stukken erts en hars en leem. Fellan dacht aan de mogelijkheid eener Swiss Helium and Radium Company. Waar vindt je die dingen ?" vroeg hij, De schilder gebaarde vaag naar den berg kam boven hen; fel stralend gloorde de blanke morgenzon er boven uit. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiii iiiiiiiini passend, is aber als Zeichnung weniger gelungen, besonders der lachelnde Löwe. a.O. Sehr geehrten Herr Regierungsrat, Ware es Ihnen nicht möglich uns jemand zu empfehlen, der bereit ware, die Toekomst" in Brussel zur Verbreitung zu bringen, z.B. bei den Deutschen Offizieren und in den Deutsch freundlichenFlamischen und Hollandischen Kreisen. Am liebsten ware uns natürlich, wenn Abonnements fest genommemwürden; vielleicht ware auch der Verkauf von Sondernummern möglich? Sie bersehen die M gHchkeit dazu besser als ich. Am liebsten nalürlich ohne viel kosten für Zwischen personen. Aber keine offizielle offentliche Empfehlungen. Wir würden bereit sein, z.B. wahrend drei Wochen 100 Provenummern mittels Kurier an eine bestimmte Adresse zu senden. Vielleicht konnte auch Herr Baron von Ziegesar in dieser Angelegenheit mitberaten ? Mit der Bltte um Entschuldigung dasz ich Sie sosehr in Anspruch nehme; hochachtungsvol und ganz ergebenst. 6. Een half folio vel papier, bevattende drie concept contracten, onderscheidenlijk luidende: I Reichmann, Raad van Bestuur. De ondergeteekende L. H. Reichmann eenerzijds en de Raad van Bestuur der Nieuwe Uitgeversmaatschappij anderzijds zijn het volgende overeengekomen: De heer Reichmann draagt, gerekend met ingang van l Juli 1915 aan de Nieuwe Uitgeversmaatschappij" in vollen eigendom over het recht tot uitgave van de Toekomst" tegen een koopprijs van ? 50.000.?. Deze prijs wordt betaald in aandeelen der Nieuwe Uitgeversmaatschappij'" De door den heer Reichmann voor de op richting en de uitgave van het genoemde weekblad tot 30 Juni gemaakte kosten zullen volgens door dezen in te dienen afrekening, na goedkeuring door den Raad van Bestuur door de Nieuwe Uitgeversmaatschappij" gedragen worden. Zoolang de heer ReichKijk", riep hij, het licht." Atfred J. knipte met de oogen. en haalde ongeduldig de schouders op. Jullie van beneden" zeide de schilder als voor zich heen jullie kent het leven niet, en de natuur, en ook het licht kennen jullie niet. Je oogen zijn te zwak om te zien, en je hersens te groot om te weten... Je kent alleen de weerspiegeling van wezens... Je kent alleen de weerspiegeling van het licht op zaken, en de weerspiegeling van het leven uit wezens.... Je kent de reflex van natuur en licht en waarheid uit jezelf en uit anderen.... je kent de bron niet, het absolute... je oogen zijn te zwak, je moet ze sluiten; je hart is te groot, het wil niet zwijgen. Mijn zon is alles !" Terwijl de Amerikaan hem volgde naar de werkplaats, dacht hij aan een zijner be schermelingen, te Parijs, die een blank schilderij wilde maken, en en blanco boek uitgeven. Daartoe had hij zijn finantieelen steun toentertijd niet willen vsrleenen. Suffig bleef hij voor de schilderij staan, en trachtte met gesloten oogen de kosten eener bergspoorbaan te beramen voor de Helium and Radium Company. Totdat de ander hem de hand op den schouder legde, zeggend: Kom... het is te schel voor je... ga mse!" In het vórvertrek keek Fellan naar de ontstoken oogen van den schilder en maakte er «en opmerking over. Bah", lachte de ander, ik heb gezien ... ik zie, zooals jij nooit zult zien! Begrijp je nu waarom ik niet verkoop? Mijn werk is natuur, behoort de natuur... zooals ik zelf van haar hoor, en een werktuig ben. Ben ik kunstenaar? Wat noemt men kunstenaar? Noemt een boom zich boom, een beek zich beek ? Ik ben natuur, en ik ben zoo eerlijk mijne intuïtieve vermogens niet als individueele ontwikkeling te beschouwen,... doch als een sprankje van dat... van dat hóge... van het Licht!" Ik bid en werk!" Alfred J. verstoutte zich nochtans lachend te zeggen: je kent de eenvoudige krachten niet waarmee je werkt, met lichtende ertsen, met zouten..." Wat is kennen?" vraagde de ander, de schouders ophalend, wat zijn ertsen, wat zouten?... Namen! Begrippen wanneer je wilt, die je kunt optellen en niet vermenig vuldigen of deelsn! Wat is kennis anders man lid is van den Raad van Bestuur, heeft hij toegang tot de vergaderingen der redactie van de Toekomst" met eene raadgevende stem". II Reichmann, Sleeswijk van Vredenburch. De heeren L. H. Reichmann, Prof. Dr. J. G. Sleeswijk en Dr. W. C. A. Baron van Vreden burch zijn het volgende overeengekomen. De Heer Reichmann draagt zoodra hem de koopprijs van het weekblad de Toekomst" in aandeelen der Nieuwe Uitgeversmaat schappij" voldaan is, dertig aandeelen in vollen eigendom over aan de heeren Sleeswijk en van Vredenburch en wel Ie. Zeventien aandeelen bij het ontvangen van den koopprijs; 2e. Dertien aandeelen op den tweeden Januari 1900 zestien. De laatstbedoelden dertien aandeelen zullen tot dien datum berusten bij een door par tijen gezamenlijk aan te wijzen persoon of lichaam". III Reichmann, Sleeswyk, Van Vredenburch, de Directie der Residentiebank. De heeren L. H. Reichmann, Prof. Dr. J. G. Sleeswyk en Dr. Mr. W. C. A. Baron van Vredenburch zijn overeengekomen bij de Directie der Residentiebank in bewaring te geven dertien aandeelen der Nieuwe Uit geversmaatschappij" met het verzoek deze aandeelen niet af te geven: Ie vór l Januari 1916 dan aan de drie heeren gezamelijk of aan n van hen, mits door beide andere behoorlijk tot ontvangst gemachtigd; 2e. na l Januari 1916 dan aan de heeren Sleeswyk en Van Vredenburch, gezamenlijk of aan n van hen, mits door den ander of zijn rechtverkrijgenden behoorlijk ge machtigd tot ontvangst. De Directie der Residentiebank" verklaart zich bereid de bedoelde aandeelen in be waring te nemen met inachtneming der ge stelde voorwaaiden", alles aan de Naamlooze Vennootschap Nieuwe Uitgeversmaatschappij", gevestigd te 's Gravenhage, althans aan een ander dan aan hem beklaagde toebehoorende iiiiiiiiiiii minimum imiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiimimilllllim dan het zoeken van parallellen... die er toch immers van zélve zijn... Ijdele man! Ik ben simpeler dan jij; ik vraag niet, maar werk... ik bid en werk!" De Amerikaan stond op. Wanneer het uwe bedoeling is, mij te grieven", zeide hij, zal ik u verlaten. Vaarwel!" De schilder schrok als een kind dat men te haftig toespreekt. Ik meen oprecht te zijn", stamelde hij. Maar Alfred J. groette hem en schreed met harde stappen zijner hèlbruine laarzen de deur uit en het paadje af, zonder om te zien. Maar na enkele dagen werd het hem te machtig. Hij had namelijk bedacht, welk een succes hij zou kunnen putten uit het introduceeren van dezen oermensch of speculant, of wat hij zijn mocht, te Parijs. Hij zelve, Alfred J. Fellan, zou de redevoeringen bij dit werk houden, en reeds dacnt hij zich de aureool van belangrijkheid om de slapen gekransd.die hij den Italiaan Marinetti zoozeer benijd had. l En ten derde male ging hij het bergpad op... ' ^. Zoo geschiedde het, dat Alfred J., de Americo-Parij zenaar, de kunstliefhebber en snob, kennis maakte met Rouby, den natuurmensch en schilder bij Gods genade, den ruwen menger van erts en hars en zwammen, die in de afzondering der stille vallei, in zijn boerenoptrekje, de lichtende schilderij gemaakt had. III Het was op een najaarsdag van lauwe, dreigende regenluchten, dat de schilder met den Amerikaan naar Parijs reisde, nadat hij daartoe met vél, zeer veel moeite niet, maar met ne belofte ten slotte toch over gehaald was. De belofte leek kinderachtig en onbelangrijk, en Alfred J., die haar on willekeurig en onbewust gedaan had»was verbaasd over de uitwerking ervan. Hij had achteloos-weg gezegd: je zult wellicht de menschen daar beneden iets goeds bren gen !" Toen had Rouby, tot zijne onuitsprekelijke verbazing zijn hand gegrepen in de zijne, die ruw en behaard was, en hij had gezegd: ik kom!" Zoo was hij medegegaan, en nu zaten zij althans: B. terwijl hij als administrateur althans als beambte bij opgemelde Vennootschap werkzaam was en als zoodanig het grootste deel van alle administratie en correspondentie door zijn handen ging, opzettelijk opgemelde stukken, toebehoorende als voormeld en welke hij in opgemelde qualitelt onder zich had, zich wederrechtelijk heeft toegeëigend. In ieder eeval: c. opzettelijk terwijl hij als voormeld werkzaam was bij opgemelde Vennootschap zijnde een Onderneming van Handel of Nijverheid ten doel hebbende het drukken en uitgeven van dag-en weekbladen, boeken en andere geschriften alsmede alle han delingen welke ter bereiking van dat doel bevorderlijk zijn den inhoud van opge melde stukken, alle bijzonderheden aan gaande voormelde onderneming bevattende heeft bekend gemaakt, alhoewel hjj beklaagde uit hoofde van zijn toenmalig omschreven beroep verplicht was het geheim daarvan te bewaren en bovendien hem stipte geheim houding was opgelegd van alles wat hfj in bovengenoemde functie zoude, te weten komen, ' ..., , zulks door van die stukken in strijd j>net zijn verplichting tot geheimhouding mededeeling te doen aan F. I. M. Wirtz, en hem deze stukken deels af te staan en ten aanzien van de overigen gelegenheid te geven die te doen photografeejen wetende dat des noodig van die stukken,, of de ptibtografische afdrukken daarvan, yopr publi catie gebruik zoude gemaakt worden. Als getuigen zullen worden gedagvaard: Dr. W. C. A. BARON VAN VREDENBURCH, wonende te 's-Gravenhage. PROF. J. G. SLEESWIJK, Hoogleeraar, wonende te Delft. F. J. M. WIRTZ, woiende te 's-Gravenhage. L. H. REICHMANN, Bankier, wonende te Scheveningen. HELENA MESSER, Typiste, wonende te Scheveningen. J. H. BRINKMAN, Boekhouder, wonende te 's-Gravenhage. tegenover elkander in de sneltrein Lyon Parijs, waarin Alfred J. een coupégereser veerd had. Daarin zaten zij nu tegenover elkander: de Amerikaan slank en modieus in zijn grijsbruin reispak, en bruine half-laarzen... de ander in zijn groen versleten bergpak, met kuitbroek en wollen kousen en bespijkerde laarzen. Hij droeg een breedgeranden hoed op het hoofd, en hield zijne groote ruwe knuisten gesteund op een met ijzer beslagen stok; het was, alsof in zijn breed-rossen baard geuren waren van bergkruiden en hars. Naast hem stond, behalve Fellan's licht bruine dressingcase een groote ruw houten kist, met touwen dicht gebonden... deze bevatte het kunstwerk. Van uit Lyon had Fellan uitvoerig getele grafeerd aan een zijner vrienden, hem vra gende een plaats te reserveeren in den a.s. salon der ultra-Lumlnistes, een zeer exclu sief gezelschap van moderne kunstenaren, dat op zijn zak teerde en hoewel weinig produceerend veel hooren deed van zijne geruchtvolle bijeenkomsten en propagandaavonden. Ook had hij expresselijk nagelaten den schilder van steedsche kleeding te voorzien, daar hij het grove birgpak mér in stijl oor deelde met het speciaal karakter waarin hij zijne introducéwilde doen optreden. Naarmate zij Parijs naderden, werd zijn toon tegenover den schilder beschermender en zijne manieren vrijer; Rouby die onder den indruk verkeerde van de reis en het vele nieuwe, dat hij zag, bemerkte daarvan niets; zelfs toonde hij .eene eerbiedige dankbaar heid, die Fellan met vreugde bemerkte, en die hij aanmoedigde door terechtwijzingen en uitleggingen. Gij moet" zeide hij mij volgen, en doen wat ik je zeg... dat is het ge makkelijkst voor ons beiden!" En de ander knikte dankbaar, rustig rond ziend uit zijn groote, rood-ontstoken oogen, terwijl sonoor zijn stem klonk: Zeker... het is hier alles zoo vreemd, zoo beklemmend... zoo nauw t" Eenige uren later daverde de trein onder de wijde overkapping het station binnen. (Slot volgt)