Historisch Archief 1877-1940
16
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
23 Dec. '16. - No. 2061
INVENTARIS EN BALANS.
Binnen eenige dagen zal weder dat geestdoodend en eentonig' ge
reken en getel van inventaris en balans zich in Uwe zaak voordoen,
Hebt U overwogen dat door het gebruik en de toepassing van
den COMPTOMETER dit extra werk enorm verlicht en
tot een minimum beperkt kan worden?
Laten wij U gratis en zonder eenige verbintenis
Uwerzijds demonstreeren, hoe wij op OJÜZE practische
manier een inventaris maken en vlug en absoluut
accuraat berekenen,
Uitsluiting van fouten bij het inschrijven van hoeveelheden en
eenheidsprijzen van inventaris en berekenen daarvan, absoluut
gegarandeerd.
De EET COSTROLLED DDPLEX COIPTOIGTER
telt automatisch 250 tot 300 cijfers per minuut; maakt vermenigvuldigingen van
4 bij 4 cijfers in 3 seconden; maakt vermenigvuldigingen van 3 en meer factoren,
zooals hout- en steencubages in slechts n bewerking: $ deelt, trekt af,'
practisch en vlug; maakt berekeningen in , S. d. en Tons, Cwt-, Qrs. en
Lbs. en geeft het antwoord precies zooals dit wordt neergeschreven op een Engelsche
factuur; werkt bijna geruischloos.
De machine WAAR8C1I.IJWT direct bij foutieve behandeling; b.v. bij niet voldoenden doordruk van een
toets, of indien een nevenstaande toets bij ongeluk wordt aangeraakt.
De machine werkt automatisch; dus:
Geen vermoeiend draaien of trekken van een handle. Geen tijdrpovend instellen van cijfers. Geen omslachtige
en tijdroovende bewerking bij het op nul stellen. - De COMPTOMETER is geheel van staal, op hefboom systeem'gebouwd.
Geen kamrad-slijtage. Geen doorslaan der cijferwielen. Elk onderdeel is verwisselbaar, dus verzending naar de fabriek
is nooit noodig. Vraag nog heden referenties en inlichtingen aan:
FJEI/r «& TARRAJfiTT Mfg. Co., 3S-3O DAMRAK, AMSTERDAM. Telefoon Moord sreg.
IIIIIMMIIIIIIMJIMM
Winterbloei
II
Jaar in jaar uit ben ik gelukkig met mijn
Kerstrozen. Ze mogen eigenlijk in geen
enkelen tuin ontbreken | Indien ge echter in
de stad woont en u moet vergenoegen met
zoo'n tochtig kattebakje, waar zelden zon
komt en toch de wind vrij spel heeft, dan
kunt ge met deze mooie plant wel eens
teleurstellingen beleven, want evenals de
meeste winterbloeiers houdt hij van de
warmte. Dat lijkt nu wel een beetje para
doxaal, maar 't is heusch mijn schuld niet.
Trouwens als ge even nadenkt, zult ge in
zien, dat ook wij een heele massa dingen
te verdragen hebben, waar we in het geheel
niet van houden. Zoo is het nu ook met
de kou en de Kerstroos.
Wanneer op een helderen winternacht de
witte bloemen stil en stijf bevroren in het
maanlicht blinken, dan lijken ze geschapen
voor zoo'n weersgesteldheid, maar daalt de
temperatuur tot een graad of tien onder
nul, dan houden ze het niet lang meer uit
en zijn ze zeer dankbaar voor wat bedekking.
Bij ons komt het niet vaak zoover en door
gaans komen de bloemen zeer goed den
winter door.
De Kerstroos (Helleborus niger)
Hoe omzichtig komen zij te voorschijn!
Ds dikke bloemsteel isiomgebogen, zoolang
hij nog in den grond steekt en twee
steelblaadjes houden de knop zorgvuldig omslo
ten. Zoo komt hij langzamerhand de hoogte
in, delaarde opzij dringend, zonder dat de
fijne deelen van de bloem gedeerd kunnen
wurden. Eerst als de knop goed en wel vrij
boven de oppervlakte is gekomen, gaat de
steel zich oprichten en strekken. Dan schiet
ook de bloem uit die steelblaadjes en begint
zich te ontplooien, een en al blankheid.
De meeldraden zitten eerst dicht opeen
gepakt tt gen de s'ampers aan en een stuk
of zfs witte draden, de stempels en stijlen,
steken bui en d- gele helmknoppen uit. De
stenpels rijn nu al rif p, d. w. z. zij kunnen
stuifmeelkoirds vasthouden en die kunnen
gaan uitgrot-ien naar het vruch'beginsel om
daar de eitjes te bevruchten. Natuurlijk is
dat stuifmeel dan afkomstig uit andere
bloemen, want eerst na een dag, twee, drie,
gaan in deze zelfde bloem de helmknoppen
pas open. Dat geeft eerst nog een heele
beweging, want de groene hoorntjes van
overvloed, de honlgbakjes of nektariën moe
ten zich nog naar buiten spreiden. Dan
volgen de meeldraden, die zwaaien
buitenwaarts en als ze haast plat liggen, dan gaat
hun top weer even omhoog krullen en een
insect, dat op den honig in die nektariën
afkomt wordt dan licht met stuifmeel
bepoederd. Dat komt dan weer terecht op de
de stempels van de jongere bloemen.
Maar waar halen we met Kerstmis in
den tuin die insecten van daan ? Nu, als
de winter zacht is en de zon niet uitblijft,
dan komen er wel een paar soorten van
blauwe bromvliegen voor den dag en een
enkele mooie groengele drekvlieg en boven
dien een paar mugjes, maar als de Kerstroos
het daar van hebben moest, dan kwam er
niets van terecht. Gelukkig kan hij beter
tijden afwachten; de bloemen duren in den
wintertijd zeer lang, tot een week of zes
toe. In het einde van Januari en begin Fe
bruari is er al kans genoeg, dat de onvol
prezen honigbijen hun korf verlaten, om
naar versch voedsel uit te zien. Dat hebben
ze soms bitter noodig, vooral de mijne,
want ik geef ze in het najaar eer te weinig
suiker dan te veel. 't Is dan ook een lust,
om te zien hoe ze op de eerste zomersche
Februari-dagen de winterbloeiers weten te
vinden en hoe de bruine diertjes bezig zijn
op de witte kerstrozen, twee, zelfs drie
tegelijk in n bloem, dozijnen op cén pol.
Hoe snel weten ze de nektariën te vinden
en zoowaar verzamelen ze ook al stuifmeel.
Nu zullen er ook vruchten rijpen in de
bloemen en 't zekerst teeken daarvan is wel
dat nu plotseling de meeldraden afvallen en
daarna de nektariën. Het blank der kelken
taant, eerst worden ze vaal rozerood, dan
groen, ze gaan de functie verrichten van de
gewone bladeren, die nu nog uit den grond
moeten komen. Er zijn nog een paar bladeren
van 't vorig jaar, ongewoon van vorm, samen
gesteld uit eenige blaadjes, die niet zooals
bij de wilde kastanjen uitstralen als de vin
gers van een hanu, maar eer gerangschikt
zijn als teenen aan een voet, de botanici
noemen ze voetvormig-samengesteld. Ge zult
echter zien, dat ze toch heel mooi zijn.
Die honigbijen zijn dus redders in den
nood, zij komen altijd minstens een maand
vroeger dan de wilde bijen, de hommels en
de ruige sachem. In zijn eigen vaderland
kan de Kerstroos echter de honigbij best
missen, want daar bloeit hij tegelijk met
het ontwaken van de wilde voorjaarsbijen.
In Tessino en Tyrpl, Karinthie Dalmatie, en
het Balkan-Schiereiland groeit de Kerstroos
in 't wild in de bergwouden en daar komt
hij te voorschijn, als de sneeuw verdwijnt.
Daar is hij eerder de bloem van den
sneeuwrand, dan die ;,van de beschutte hoekjes en
op de hoogste plekken van zijn gebied bloeit
hij pas in Maart, tegelijk met de crocusjes.
Trouwens iedereen, die in de Alpen gereisd
heeft, herinnert zich hoe aan den sneeuwrand
in Juli al de bloemen bloeien, die wij hier
te zien krijgen in Februari, Maart en April:
Crocus, klein hoefblad, dotterbloem, naast
steenbreek, gentiaan en soldanellen. Daar
bloeit dan ook de groene broeder van onze
Kerstroos, het Groene Nieskruid, dat dezelfde
soort van bloemen heeft, maar die hangen
evenals die van het Stinkende Nieskruid, dat
veel mooier is dan zijn naam. De Kerstroos
zelf heet Zwart Nieskruid, naar de kleur van
zijn wortels en zijn wetenschappelijke naam
is Helleborus neger. Wij weten echter lang
niet zeker, of dit nu dezelfde Helleborus is,
die bij de Oude Grieken en Romeinen om
zijn geneeskracht beroemd was en een
specificum heette te zijn tegen krankzinnig
heid. Als ze van iemand zeiden : Helleboro
opus habet", dan bedoelden zij daarmee iets
zeer onwelwillends.
Intusschen profiteer ik van dien twijfel
door er voor uit te komen, dat ik wél Hel
leborus noodig heb en dat ik naast mijn
Kerstrozen ook de andere soorien graag in
mijn tuin zie. Daaronder is er een, die heeft
prachtige groote trossen van donker
purpurroode hangende bloemen
metjspierwitte.helmdraden en gele helmknoppen, o, zoo mooi.
Die bloeit van April tot Juni en brengt dan
ook veel meer rijpe zaden voort dan de
Kerstroos. Die zaden ontkiemen nog in 't
zelfde jaar en als mijn duingrond maar wat
vruchtbaarder was, dan kreeg ik zonder
moeite dien heelen hoek van mijn tuin vol
met die mooie bloemen. Die bergplanten
zijn voor 't meerendeel gewend aan een
rijken, zuiveren grond en ik moet ze dus maar
een beetje helpen met kalkmergel en super
phosphaat. Ook houden ze er niet van, om
over geplant te worden. Uw bloemist kan u
gemakkelijk een half dozijn soorten bezor
gen. Ze zijn niet eens duur.
JAC. P. THIJSSE
nniiiinmntn
Een Vleugje Haagsche Wind
ONS CAF
Het is een staalkaart, of zoo u wilt een
monsterkamer van het menschelijk ras, het
publiek in CaféCentral, maar vooral de
monsters Hagenaar zijn er in de beste
qualiteit, zoowel als in de tusschensoorten en
de goedkoopere merken ruimschoots ver
tegenwoordigd.
Wij gaan namelijk graag uit.
Uitgaan is een woord, dat wonder veel
inhoudt. Het beteekent voor een jong meisje
van goeden huize hare eerste jours en tea's
en bals, voor een meisje van minder goeden
huize hare eerste pekelzondetjes, voor een
meisje van verdachte zeden haar dagelijksch
brood en voor een jongmensch kan het
beteekenen de omgang met de meisjes van
elk der drie categoriën. Het hangt er alleen
vanaf, door wie het gezegd wordt en hoe
het wordt uitgesproken.
Wanneer men echter zegt, dat de Hagenaar
graag uitgaat, moet men daaronder verstaan,
dat hij zich gaarne buitenshuis vertoont en
wanneer dit niet in schouwburgen en thea
ters is, is het in CaféCentral.
Wij kennen slechts n Café!
Het is, wat in Amsterdam is: De Nieuwe
Karseboom", waar men zich onder
oorverdoovende muziek in een gedrang van
menschen bevindt, waarvan ge meent, dat allen
u iets verkoopen willen, een hoed vór u,
een ring met diamanten naast u, een broodje
met pekelvleesch achter u, rauwe biefstuk
of jonge worteltjes schuin achter u, hand
schoenen, blikjes sardines, dassen, speelgoed,
garen en band, enz. enz.; of wat Mille
Colonnes is, waar de bezoekers vaak in
hunne ringen diamanten dragen, die ze zelf
geslepen hebben, of wat Polen is, waar
zakenlui onder een borrel of een glas bier
een goede koop bespreken of een belangrijk
contract afsluiten; of wat Trianon is, waar
de deftige burgers met hunne dames een
kopje koffie drinken na het eten; of wat de
Bordelaise is, waar de pikante dametjes zijn
te zien met lichtzinnige jongelieden ; of wat
Kras is, waar de provincialen de groote hall
met bloemen bewonderen; of wat Schiller
is, met z'n extra goede bier.
Dit alles tegelijk is bij ons Central. En
dan heeft men er nog de kleurlingen, de
half Javanen, de Chineezen, de Japanners en
het geheele vreemdelingencontingent.
Maar we gaan er niet na winkelsluiting
een stukje muziek hooren, noch zaken be
spreken, of contracten afsluiten, of rustig
een kopje koffie drinken in een mondain
ingericht restaurant, of pikante meisjes be
kijken, met lichtzinnige jongelieden, of eens
een extra lekker glaasje bier drinken; we
gaan er heen om uit te gaan, onze Haagsche
roeping getrouw.
En daarvoor dringen we om kleine tafeltjes
en nemen plaats naast onbekenden, naast
kleur- of vluchtelingen en verschuiven onze
stoeltjes om onze leveranciers te laten pas
seeren en betalen met extra prijzen slechte
consumpties, omdat we
er muziek genieten.
Die muziek belet ons
elke conversatie, het
geen zeer goed is, want
in het gezelschap der
vreemdelingen zou die
toch niet met de
gewenschte intimiteit te
voeren zijn. Ze verbergt
ook vaak het gebrek
aan conversatie die ons
vaak het huis ontvluch
ten doet.
Daarom is de muziek
er extra krachtig en
wordt versterkt door r m
zanger met een stem \ .\-\
ongemeenen omvan~.
Zoo teekenen we a v ,
aan avond de ac::
présence.
Ge kunt dit r i
'-rgrijpen, Amst.vd.i.i. .ui.
Teekening van Is. van Mens
die zoo nu en dan eens naar een koffiehuis
gaat, omdat ge er uw biljartpartner vindt,
of in Polen uw zakenvrinden treft, of uw
bieravond hebt eens per week in de Quelle
en er niet aan denken zoudt daar vrouw en
kinderen mee heen te nemen; die hoogstens
eens op een warmen zomeravond met uw
logéop het Leidscheplein gaat zitten, maar
dan toch nooit aan een tafeltje met veel
kleurige gasten zoudt gaan plaats nemen.
Maar ge vergeet, dat wij in Den Haag
het voorrecht hebben, tot de uitgaande wereld
te behooren en dat we niet altijd rijk genoeg
zijn, om ons een souper in de Twee Steden
te veroorloven.
Ge weet, dat het zich vertoonen voor ons
een halve verplichting is.
ARI
ONZE PUZZLE
HET RINGRAADSEL
Oplossing.
Langendijk zou het wel gelaten hebben,
in zijn Wiskunstenaars" zoo te smalen van
Hij weet van algebra noch hemelteekenen,"
indien hij het pak brieven en briefkaarten
voor zich had gezien van wiskunstenaars",
die het, in ons blad van 2 dezer voorge
komen Ringraadsel hebben opgelost, met
nogal varianten. Het was voor onzen rebus
redacteur een Ringenrij (deze variant is van
hém) waar schier niet was door te komen;
de Ring der Nibelungen" heeft niet mér
aangetrokken misschien dan onze ring, met
de vraag: wie heeft hem aangetrokken, aan
welke hand, aan welken vinger, aan welk lid ?
Het was een mer a boire", al die oplos
singen het waren eenige honderden te
doorworstelen. Enkele inzenders verscholen
zich achter initialen; al waardeeren wij de
bescheidenheid, meenden wij toch oplossingen
van anonymi buiten beschouwing te moeten
laten.
Met nogal varianten, wij herhalen 't, werd
het vraagstuk opgelost (elk vogeltje zingt
zooals het gebekt is). Goed waren de oplos
singen van K. B. te Veendam; H. v. M.,
Putten o/d. Veluwe; J, v. d. B. Oud-Beier
land; E. J. v. d. B., Midwoud; M. J. H.,
Numansdorp; A. M., fort Veldhuis bij
Uitgeest; B.v. C., Hilversum; S. H., Lr.euw.irden;
W. T., Rotterdam; M. d. R., Brielle; N. S.,
Leiden; A. J. J., Amsterdam; A. H., id.;
E. F., id.; Ph. O. V., id.; mej. J. H. P., id.;
J. v. H., id.
De meest gangbare formule was
lOOOx + lOOij + lOz + a
(x nummer van den persoon; ij = 2 pfl,
rechter- of linkerhand; z = nummer van den
vinger; a nummer van het vingerlid.)
Het getal, dat men vindt, wordt steeds
(10 [10 (5 (?x + 5) + 10 + ij} + z] ) + a =
lOOOx + 35X30 + lOOij + lOz + a
3500 af
' ~ïx~+10Ój + lOz + a
zoodat 12 a 5 3 voorstelt: 12e persoon,
rec^er' md, nink, 3e lid.
D- i- ijs (hoekwerk) is bij loting
toegek~r.j r. xn M. J. H. te Numansdorp.