De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1916 23 december pagina 2

23 december 1916 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 23 Dec. '16. No. 2061 De Vredesengel (Teekenlag voor de Amsterdammer" van George van Raemdoaek) IHIimilllHIIIIIMINIIMIIIIIIMIIIIIIIIIIMmilllltMimilllMIIKMIIimillMIIMIHinillllll The Will to Power and the Will to Freedom door ANTHONY HOPE ANTHONY HOPE, pseudoniem van Anthony Hope Hawkins, geboren 1863 op 9 Februari, studeerde oorspronkelijk voor advocaat, en werd in 1887 toegelaten tot de Middle Tempte. Hij begon reeds op jeugdigen leef tijd met het schrijven van sehetsen en novellen, voornamelyk voor de St. James's Gazette en publiceerde in 1890 zijn eersten roman: A Man of Mark genaamd. Volgende romans zijn: Father Stafford (1891), mr. Witt's Widow (1892), Change of Air, en Sport Royaland Other Stories (1893). Tegen dezen tijd had hij door zijn levendigen en opgewekten stijl de aandacht der uitgevers en van het lezend publiek op zich gevestigd, doch eerat In 1894 kwam zijn grootste succes. Toen verscheen het zeer populair geworden The Prisoner of Zenda. Slechts eenige weken H. BERSSEWBRVGGE, POKTRETFOTOGRAAF ZEESTBAAT 65, naait Paiorama DEN HAAG. - Tel. 1538. SURINAME VOORUIT door J. S. C. KASTELEYN Leider van het Studie-Syndicaat De Amsterdammer" heeft den heer J. S. C. Kasteleyn uitgenoodigd, eenige uiteenzetting te geven van de taak van het Suriname Studie-Syndicaat, waarvoor hij als leider is opgetreden. De heer Kasteleyn is oud-hoofdadmi nistrateur der Amsterdam-Deli compagnie en heeft als zoodanig groote ervaring over wat in een tropisch cultuurgebied kan worden tot stand gebracht. Het lijkt ons een zeer vruchtbare gedachte, dat Nederland poogt zich in de West de prachtige ervaringen van den Oost ten nutte te maken. Reeds voor eenigen tijd wezen wij er op, hoezeer het Probleem van Para maribo" door Nederland moet worden opgelost, wil het zijn roep als koloniale mogendheid blijven verdienen. De thans door den gouverneur Staal aan het rollen gebrachte maatregel schijnt ons daartoe zeer flink en gelukkig. Er is bij diens optreden ook in ons blad uiting gegeven aan de vree», dat de benoeming van dezen heer een staaltje zou zijn van bureaucratie. Deze eerste slag dien hij dadelijk aan het roer gege ven heeft: de oprichting van het Studie syndicaat, spreekt wel van het tegenna het verschijnen van dit bekende boek kwamen de veelgelezen en veelgeprezen geestige Dolly Dialogues, die oorspronkelijk als feuilletons in de Westminster Gazette een plaats hadden gevonden. Deze beide boeken werden de vaders van een soort, een mode. The Prisoner of Zenda, de eerste roman die in het denkbeeldig Koninkrijk Ruritanië speelde, is in sommige opzichten op R. L. Stevenson geïnspireerd, terwijl de Dolly Dialogues met Gyp's werk verwant schap vertoonen. De beroemde acteur sir George Alexander heeft uitgeblonken als Ruppert Rassendyüin het tooneelstuk, dat uit The Prisoner of Zenda getrokken werd. Hope's roem werd bevestigd door zijn roman The God in the Car (1894), waarin de invloed van Cecil Rhodes op het Engelsche leven geschetst wordt. Elk jaar brengt verder een nieuwen roman van den zeer populair geworden schrijver. In 1898 komt het bekende vervolg op The Prisoner of Zenda: Rupert of Stentzau. Thans begint deze acteur zich meer op de psychologische ontleding zijner figuren toe te leggen en wordt de felle avonturenromantiek meer op den achtergrond geplaatst in zijn oeuvre. In Quisante (1900) Tristzan of Blent (1901), The Intrusions of Peggy, A Servant of the Public (1905) toont zich een rijpere kant in het zoozeer geliefde modewerk. Sociale en psychologische quaesties interesseeren hem thans meer en het resul taat komt zijn romans ten goede. Hope schreef twee tooneelstukken: The Adventure of Lady Ursula (1898) en Pilkerton's Peerage (1902). Zijn latere romans zijn: The Great Miss Diver (1Q08) en Second String (1909). Hawkin's aantrekkelijke en levendige schrijf trant benevens zijn meesterschap in het be denken van spannende intriges wijzen hem deel! Wij stellen er prijs op, daarvoor onze waardeering uit te spreken. v. H. Gaarne wil ik voldoen aan het verzoek der Redactie om eenige bijzonderheden over het Suriname Studie-Syndicaat mede te deelen. Over de plannen kan ik mij uit ter aard nog niet in bijzonderheden uitlaten. Het is onmo gelijk te zeggen tot welke gevolgtrekkingen men komen zal, voordat de werkzaamheden zijn doorgevoerd en wij ons ook van de toestanden in Suriname een afgewerkt beeld hebben kunnen vormen. Het Syndicaat is gevormd door deskundige en leidende persoonlijkheden uit de wereld der Oost-Indische Cultures. De Oost-Indische cultures hebben in de laatste tientallen van jaren een ontzaglijke en bloeiende ontwikkeling genomen. Er zijn daarbij voor de organisatie van het bedrijf ervaringen opgedaan en groote lijnen ge trokken, die proefondervindelijk succes blij ken te waarborgen. Vooral op Deli is bewezen hoe een vrijwel onbewoond oerbosch in betrekkelijk korten tijd door onder nemingsgeest en aanpakken, gepaard aan goede regeeringsmaatregelen, tot een hoog staand cultuurgebied kan ontwikkeld worden. Een koloniaal cultuurgebied, dat ook voor de bevolking zelve uiterst gunstige levens omstandigheden kan opleveren. Hat komt mij voor dat Nederland voor zijn West-Indië van de ervaringen opgedaan in Oost-Indië, zal kunnen profiteeren. Zou niet de Oost lessen kunnen geven voor de West? De voorbereidende studie, die ik thans over Suriname maak, het rapport der Suriname-Commissie en het oordeel van den een eerste plaats aan in'de rijen der moderne Engelsche vertellers. In 1903 huwde hij de Amerikaansche Miss Elizabeth Somervüle Sheldon. * . * In dit merkwaardig artikel behandelt Hope Duitschland als een individu; hij volgt op psychologische, wijze de ontwikkeling, vooral die van zijn wil; hij toont aan, hoe de volks kracht, afgeleid van de eigenlijke bestemming, ophoudt groeikracht te zijn, en zich ontwik kelt tot verbrokkeling. Dit is wel het werk van den romanschrijverjurist die Hope is. Zijn analytische bekwaam heden, zijn onbevooroordeeldheid, en zijne ontvankelijkheid voor nieuwe denkbeelden openbaarden zich in die werkkring even zeer als in zijn romans. Deze eigenschappen had hij van zijn voorouders, het geslacht Hawkins, dat op allerlei wetenschappelijke gebieden eminente mannen voortbracht. 'Zij hadden allen het juiste besef hunner eigenwaarde, om niet hun talent geweld aan te doen. Sir John Hawkins was een der eerste Engelsche musicologen der 18e eeuw. Onder koningin Victoria was Cesar Henry Hawkins een buitengewoon knap chirurg. Hun achterneef Anthony Hope, die hier op zoo gewetensvolle wijze het voor en tegen van macht en vrijheid weegt, is hun waardige afstammeling. As a citizen of one of the Allied Powers I am tempted to assume, without argument, that the first half of the titie which I have set at the head of these remarks may be taken as broadley descriptive of the impulse which inspires Germany in the present war, and the second half of that which sustains her opponents. Such would probably be my course, if l were writing in an English periodical, but here l have the honour?one which I very highly appreciate?of writing in an organ of neutral opinion and for neu tral readers. Neither policy nor courtesy, then, allows me to treat as self-evident what those readers may well consider open to argument. * * # Nobody, indeed,?friend, foe, or neu tral,?could, I think, quarrel with me for attributing to the Germans the will to power. Certainly the Germans themselves would make no grievance of that. The phrase is their own, and the conception pre-eminently their own, inasmuch as their philosophy has raised it to national consciousness and set it as an ideal before their people. More, probably, than any other single phrase, it would be accepted among them as the abstract or philosophic expression of a natio nal policy recommended to and accepted by the German Empire and the German people. But they would, I am well aware, quarrel hotly with (or at all events energetically dissent from) the assumption that because tbey bave tUe will to power which, they would observe, with justice, other nations have also?therefore they have not the will to freedom. They would deny that this will to power, as it exists in German minds, in the collective German mind, is inconsistent or in conflict with the will to freedom. More than this?their spokesmen are in the habit of claiming for them not only the will to heer J. Sibenga?Mulder over de toestanden aldaar, hebben mij de overtuiging geschonken, dat kardinale fouten kleven aan de wijze waarop de groote landbouw er gedreven wordt. Voorloopig is deze overtuiging hoopvol. Bestudeerde men toch een gebied, waar alles puik in orde bleek te zijn, terwijl de welvaart er veel te wenschen overliet, dan zou men niet weten in welke richting ver betering te zoeken. Doch al meent men ook te weten waar de fout schuilt, toch spreekt het vanzelf, dat een nauwkeurige studie ter plaatse moet uitmaken of de thans gevolgde cultuurbeginselen en exploitatiewijze gewijzigd kunnen worden. Het zij verre van ons te zeggen a priori, dat hetgeen, op Java en Sumatra mogelijk is ook daar moet kunnen. Behalve de bovengenoemde negatieve factor is er ook een positieve, die zeer be moedigend is, n.l. dat alle rapporteurs en schrijvers schier zonder onderscheid het Surinaamsche cultuurgebied uiterst vrucht baar noemen. Het bovenstaande geeft ons hoop, dat het landbouwbedrijf in Suriname betere resul taten zal kunnen geven, dan het tot nu toe gedaan heeft, en dat Suriname zal kunnen concurreeren met landen, die onder dezelfde moeilijke omstandigheden wat werkvolk etc. betreft produceeren en prospereeren. Waarom kan Engeland Britsch Guiana, dat aan de andere zijde der grensrivier van Suriname ligt wel tot ontwikkeling brengen en wij onze kolonie niet ? Behoeft de rubbercultuur op Sumatra eenigszins onder te doen voor die op Malakka? Zijn wij daar de minderen van de Engelschen? Waarom doen wij dan wel in de West voor hen onder? freedom, but the actual and realised "possession of a freedom higher in kind than that which other nations enjoy or can, in truth, aspire to attain: a freedom which they contrast with the lower conception of a haphazard, go-as-you-please,do-as-you-like individual liberty?or licence?which they concelve to embody and to satisfy British ideas of freedom. Let us ask then what this German free dom" is, and how it presents itself to the mind of those who assert its existence and maintain its pre-eminent merits. Ourenquiry soon shows us that, as its champipns say, it certainly does not consist in an arbitrary and unrestrained liberty of personal actlon: with this it is, in fact, inconsistent. Neither does it appear to depend on any particular form or development of what are generally called free institutions"?on a thoroughly democratie suffrage, or a complete Parliamentary control of the Executive Government, for instance. The conception is neither so simple nor So limited as that. It belongs, we find, to a higher order of ideas. It is based on a idea or a set of ideas which we have been more accustomed to meet with in metaphysical or theological discussions than in the plainer and humbler problems of politics, and it can, in fact, be made to fit in with these latter onlyby a certain transformation of the politics themseives and of their problems, It is, however, notorious that such a transformation was taken in hand a good many years ago by German state-ohilosophy; and, under the influence of that wonderful system (or shall we say labyrinth?) of thought, the austere and grim features of Prussian bureaucracy have been transfigured into a shape almost divine and suffused with tints of a superhuman, if somewhat misty, radiance. With and in this heavenly vision this deified German State the f ood Ger man so identifies and merges himself that its will is his, and his will is its, and in obeying its will which is also his h achieves that perfect freedom which Marcus Aurelius strove to gain by bringing his own spirit into a complete harmony with the spirit of the Cosmos. Partaker of a freedom which is unlimited by any external authority for nothing is above the State, and the State is answerable only to itself h is himself illimitably free, and the superficial objection that hèis not free to do what hèlikes is met by the conelusive retort that hèalways likes what hèis told to do. ? * * It is only when we discover that Germany proposes to apply her conception of freedom outslde lier own borders outside her present borders, at all events that we begin to feel a little uncomfortable about it. For it must be admitted that the concep tion does not adapt itself very readily to the case of those who have the misfortune not to be German; and its champions show no great zeal so to adapt it. They have grave doubts and this is to put the matter mildly as to whether it is not above our heads and out of our mental and spiritual reach, it is a thing so essentially and specifically German. On the other hand, they are quite ready to extend to us the benefits which flow from it the German Kultur which is the fruit of the beautiful harmony that they have established. In fact, when we retrieve our stepe from the labyrinth, when we turn our eyes away from the dazzling (yet still a little misty) vision to tbe llgtat of eommon day, we find?is it to our surprise??that, as applied to other nations, the results of German freedom are parlously like the results of German power, and that to be admitted to German freedom-or rather to the regults of it is remarkably like being subjected to German power and the results which flow from that. But we may be told that we all France, Holland, Great Britain, even the United States even the most liberal of the Ppwers have from time to time and in diverse places abriged or suppressed tbe freedom ofbackward or iaferlor races. It is true; we all have, sometimes wisely and justly, sometimes without justice; but we take leave to deny the relevance of the argument. We do not accept the view that we are backward or inferior. Yet such is the position which German thinkers, some times implicitly, often quite explicitly, ask ns to accept. They teil us that we are not only less powerful in fact, but also rightly Hiermede is o.i. ook de eer zoowel als het belang van Nederland ten nauwste ver bonden. Het zal ons altijd slechts ten goede kun nen komen, dat wij ook aan de West onze volle aandacht en energie hebben besteed. Tot dusverre is voor de beteekenis van de West veel te weinig gedaan, althans veel te weinig bereikt. Bijna alles is gezet op de kaart van Oost-Indië. Maar hoe ge wichtig kan het voor Nederland nog niet blijken te zijn, ook een koloniaal steunpunt in Zuid-Amerika te bezitten, en zoo bloeiend mogelijk te hebben gemaakt. Omtrent de werkwijze van het Suriname Studie-Syndicaat nog het volgende: Het syndicaat is geen handelsonderneming, maar een vereeniging van belanghebbenden en belangstellenden, welke ten doel heeft te onderzoeken in hoeverre de in Oost-Indië opgedane ervaringen met den grooten land bouw, dienstig gemaakt kunnen worden aan de ontwikkeling van Suriname, na te gaan welke beletselen de ontwikkeling van den grooten landbouw aldaar in den weg staan, op te sporen welke cultures van uitvoerproducten voor het groot-landbouw-bedrijf in aanmerking komen met den meesten kans op succes. De verschillende onderzoekingen, die daar mede verband houden, zijn aangevangen. De voor de studie benoodigde fondsen zijn door particulieren bijeengebracht. Het initiatief is genomen door den nieuwen Gouverneur van Suriname, den heer G. J. Staal, wiens goede plannen met de kolonie ons verheugen en op wiens medewerking voor al hetgene, wat een Gouvernement kan doen om de ontwikkeling van het initia tief op cultuurgebied te bevorderen zooals Welkom Kerstboom Welkom Kerstboom in ons midden Vol geschenken staat gij daar. Zijt ge met uw ranke takken Voor het mooie Kerstfeest klaar? Vroolijk flikkeren uw kaarsjes, Prachtig zijt ge uitgedoscht ; Actueel zijt ge, o Kerstboom Nu ons gaslicht zooveel kost! En dat Engeltje daar boven Met dat gazen jurkje aan Weet dat soms iets van de vrede, Is de oorlog gauw gedaan ? Wil geen mensch dat kindje hebben Moet 't naar 't weeshuis toe Heeft die Keizerlijke baby , Wel een vader, maar geen Moe ? Bracht ge goede tijding mede Voor het arme Belgsche kind? Dat het in zijn vaderlandje Weer zijn eigen bedje vindt ? . Krijgen ze hun eigen speelgoed En hun eigen bloemen weer?? Daarvoor zorgde, brave Kerstboom, Zeker, Onze Lieve Heer? iniiiiiiiiiiiiniii less powerful, because we are incapable by ourselves, at all events, and unaided?of rising to the Oerman conceptions of the State, of power and of freedom, and consequently of achieving the blesslngs of the Kultur which these conceptions produce. U is true that we reject?here, of course, I am enlitled te speak only for ourselves, whatever measure of agreement we may hope to find in neutral thought?these German conceptions and this Qerman statephilosophy, but it is not because we do not understand or appreciate what they are in themselves and what they lead to. It is precisely because we do understand these things that we reject them. We see these conceptions taking forraal shape in theories, and material shape in actlona, wblch tbreaten profoundly all iliat we believe In, and hold dear, and consider as vital tothe well?being and progress of the world?in theories which are totally inadmissible and in actions which are utterly unpardonable according to our views of justice?and according to that will to freedom which we possess and which, though not out of relation to the will to power, is yet somethlng sharply distinct from it. Ofschoon onmisbaar, kost het zout dat U bij de maaltijden gebruikt, het minst van alles, wat voor de tafel noodig is. Waarom dus niet het beste te gebruiken Cerebos Zout ik dit op Deli zoo sterk heb waargenomen zeker mag worden gerekend. Het eind-resultaat zal dan ook niet zijn exploitatie door het Gouvernement zelve, maar particulier bedrijf, dat, b.v. wat wegen aanleg, rechtsmaatregelen enz. betreft op den steun van het Gouvernement moet kunnen rekenen. Wij zullen ons best doen om metyzoo praktisch en vruchtbaar mogelijke plannen voor den dag te komen. En wanneer ons dit gelukt, zijn wij overtuigd in de Nederlandsche finantieele wereld en onder hen, die bij de koloniale cultures betrokken zijn, maar neen, ook verder nog: ook bij vele andere wakkere Nederlanders, het initiatief te vinden de zaken ook aan te pakken in het belang van de West en van het moederland. AMSTERDAM ARNHEM 's-GRAYENHAGE ROTTERDAM ? UTRECHT

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl