12 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 30 Dec. '16. No. 2062 Northern bessemer No. 2 einde Oct. 45. 22.begin Nov. ., 50.- 23,2e helft , 52.50 25.50 begin Dec. 60.?27.75 Zelfs het jaar der hoogconjunctuur bij uitnemendheid, 1907, bracht voor de Steelcorporation een n et t o-winst van slechts 15 pCt. over het aandeelen-kapitaal. Geen wonder dan ook, dat bij zoo schitterende winsten als thans de koers, d ie einde Juli 1.1. nog ongeveer 86V»pCt, was, tot kort vór de vredes-speech in den Rijksdag tot ruim 125 pCt. was gestegen. Natuurlijk zijn er meer Amerjkaansche en ook andere ondernemingen, die uit dezen vernielingsstrijd enorme winsten hebben genoten. De Canadeesche munitiefabriek Montrtal munition Co." bijv. keert over 1916 900 pCt. dividend uit. Onderstaande cijfers geven een denkbeeld van den omvang van Amerika's uitvoer van oorlogswerktuigen en vernielingsmiddelen, voor zoover zulks tot Mei 11. was gepu bliceerd : 1915 1916 121.163.000 #336.113.000 ,33.391.000 93.164.000 ,42.958.000 101.390.000 ,11,653.000 37.629.000 , 7.459000 13.315.000 , 874.000 6.270.000 Springstoffen Chem. producten Automobielen Staal- prikkeldr. Vuurwapens Vliegmachines Samen $ 117.498.000 $ 587.881.000 Maar ook op ander gebied heeft Amerika van zijn groote voorraden tegen geld en goede woorden het noodige afgestaan aan het verarmd en noodlijdend Europa. Men denke slechts aan de velerlei voedingsmid delen voor de bevolking der zwaar geteis terde landen. Van welken omvang dit alles is geweest. kan blijken uit de uitvoercijfers van het op 30 Juni 1.1. geëindigd fiscaal jaar, volgens welke de uitvoer van 1915/16 de enorme hoogte heeft bereikt van 4345 millioen dollar, tegen 2769 millioen in 1914/15 en 2230 mil lioen in 1913/14. In verhouding daarmede is de invoer echter niet belangrijk toegenomen; deze bedroeg n.l. in 1915/16 $ 2180 millioen. 1914/15 1674 1913/14 1894 Het uitvoer-saldo bedraagt dus voor de beide oorlogsjaren § 2265 millioen, resp. $ 1095 millioen. Ter vergelijking van deze cijfers, volgen hier de opgaven van de jaren sedert de hoogconjunctuur-periode, die door de laatste vette jaren ver in de schaduw wordt gesteld: in millioenen dollars uitvoer invoer uitvoer-overschot. Jaar 1906,7 1907/8 1908,9 1909/10 1910/11 1911/12 1912/13 1881 1861 1600 1745 2049 2203 2466 1434 1194 1312 1557 1527 1653 1813 22/12 '17. 447 667 351 188 522 551 653 V. D. S. iiiiiiiiiiiliiiiiiimiiiiiiiiniiiii Verhaeren-Hulde Ik stel a voor schrijft een onzer lezers als een hulde (wel gering /) aan Emile Verhaeren, onderstaande vertaling op te nemen van La Jole" uit La Multiple Spiendeur". Mijn hulde ligt in de poging om in onze taal den dichter te naderen. Mogelijk dat die hulde eenigen opwekt om hemzelven, op het hoogere niveau, in zijne taal te leeren kennen of beter te willen kennen. Levensvreugd. O dagen, wijd en rijk, hel vlammend aan gevangen l Als schooner weer is de aard', zoo trots in haar geneugt', Als 't blije leven geurt, en 't mij zoo heeft bevangen, Dat heel mijn zwijmeldronken ik, snelt naar de vreugd! Dank, oogen mijn, in 't oude hoofd nog geen geringeren, Dat ik door u geniet van 't licht, dat trilt en gaat. Dank, handen mijn, dat gij u zonwaarts heft: dank, ving'ren, Voor 't grijpen van dat licht, waar vrucht en bloem in baadt! Mijn eigen sterke lijf, dat trilt in stormeweeën, In 't briesje ook mét mijn ziel! Mijn ruime longen, dank! Door u toch haal en proef ik, op de bergen en bij zeeën, De frissche, scherpe lucht, als waar' het godendrank. O rust en pracht dier morgens, vol bedauwde rozen, Die blanke duiven, boden van geluk, mij zendt! Cura^ao vooruit Hiermede is o. i. ook de eer, zoowel als het belang van Nederland ten nauwste verbonden." J. S. C. KASTELEIJN, ia de Groene van 23 Dec. '16. Dank zij het initiatief van den nieuweu Gouverneur van Suriname, den heer G. J. Staal is het Studie Syndicaat Suriname tot stand gekomen, waaromtrent in het Kerst nummer van de Groene, de leider van het syndicaat, de heer J. S. C. Kasteleyn, Neder lands volk nader heeft ingelicht. Laat ik een paar grepen doen uit dit artikel: het syndicaat is gevormd door deskun dige en leidende persoonlijkheden uit de wereld der Oost-Indische cultures." Het syndiaaat is geen handelsonderne ming, maar een vereeniging van belang hebbenden en belangstellenden." Het doel is, in het kort gezegd, om na te gaan of Suriname commercieel, dus zonder philantrophie, tot ontwikkeling kan worden gebracht. 't Zij 'k teeder-lichte tuin, of donker bosch gekozen Ik heb u lief! Ook u, gij weg, het koele end, Waarlangs zij kwam, die in haar hand ver stoken, Mijn lot droeg. Verre wel! Gij ernstig schaduwpad, Ik heb u lief! En onder mijnen voet gedoken, Daar heb ik lief de aard', die mijne doode' omvat. Wat mij omringt, en mij doordringt, dat is mijn wezen! Het zachte gras, het slingerpad, het luchtgewelf, Het held're water, dat geen schaduw heeft te vreezen,... Gij wordt als mijn herinnering mijzelf. Oneindig gaat mijn lieve leven zich ver lengen ; Ik maak, en word daarna, mijn eigen droom. Wanneer mijn blik in 't verre licht dreigt te verengen, Dan vind 'k, o trots, u weer: mijn gouden wonderboom! Zooals de knoest uw stam, zoo sterkt mijn wil mijn krachten Bij 't heilzaam werk. Dan voel ik weer der rozen kus, Zoo warm en vol, een vlam in mijn gedachten. 't Al liefkoost mij, doorhuivert mij, schoonheid en waarheid dus! Ik zwijmel weg in wereldweeld'. Naar alle zijden Vind ik mijzelven weer in al dien stralengloed, 'k Ben overal! Mijn hart begeeft me in dit belijden, Bevrijdt zich opwaarts in mijn vreugdekretenvloed. O sprongen opwaarts: kracht'gen, vuur'gen, teed'ren, wijden, Die naar 't oneindige, als op reuzenvleug'len, draagt, Wees godgezegend, ook in 't donkerste der tijden. Wat leed, o mensen, u grijpt: uw klachten weggejaagd! Zeg tot uzelf: Eens, schoonste stond, dronk ik de vreugde, Geweldig, lieflijk! In dat n'ge, rijke uur Bracht mij mijn ziel het hoogste, dat mij heugde: Het cn zijn met mijn God, van mijne menschnatuur." M. A. E. TTET HET J-^nSTTJE VRAGENRUBRIEK voor Algemeene Wetenswaardigheden Men gelieve de vragen voor deze rubriek in te zenden aan het Redactiebureau, met op den omslag het motto Leekenspiegel", en onder opgave van naam en adres (die als vertrouwelijk zullen worden beschouwd.) Naar aanleiding van ons antwoord op de vraag wie in Haarlem de tentoonstelling voor ouders en opvoeders organiseerde, geeft een lezer ons de navolgende aanvulling; minder juist is de zinsnede waarvan wij gaarne gewag maken: Mej. van Slootenen mej. Verrijn Stuart beiden aan het Museum verbonden hadden de leiding der tentoon stelling in handen." Zonder dat te kort mag worden gedaan aan de volijverige en beleid volle hulp die deze dames aan het museum verbonden steeds geven, was toch de leiding in de handen van het uitvoerend comit van het Vrouwengilde (dagelijksch bestuur mevr. de Josselin de Jong?Wendelaar, voorzitster; mevr. van Lutterveldt-Bicker Caarten, secretaris, mej. Scherpenbey, pen ningmeester enz.) C. K. te U. Gaarne zou ik vernemen, of er verschil bestaat, en zoo ja, welk, tusschen de Openbare Handelsschool te Amsterdam, en de pas opgerichte instelling met den wijdschen naam Handelsakademie" te Rotterdam. Het onderwijs aan de middelbare handels scholen, zooals die bestaan te Amsterdam, Rotterdam, Haarlem, e.a. plaatsen, sluit zich bij het leerplan der H. B. S. met drie-jarigen cursus aan, en duurt twee jaren. De Nederlandsche Handels-Hoogeschool stelt zich ten doel wetenschappelijke vorming op het gebied van den handel in den ruimsten zin. Het onderwijs strekt tot voltooiing van de opleiding van toekomstige kooplie den, van personen bestemd voor leidende functies in industriëele en andere bedrijven De geest der wakkere kooplieden en zee vaarders, die Holland groot maakten is weer vaardig geworden over Nederland. Waar schuilt nu echter het groote belang van het S.S.S. ? Waarom heeft de Staatscommissie (Dr. Bos?van Vollenhove en de Monchy) die in 1912 het bekende, uitvoerige, en ik zou haast zeggen het beroemde rapport over Suriname uitbracht, niet bereikt wat het S.S.S. wél zal kunnen bereiken ? a. Omdat rapport en voorstellen van Staats commissies kunnen stranden op de modderbanken van parlement en ambtenarij. (Vooral de Suriname-rivier is lastig te bevaren, van wege de modderbanken,) b. Omdat de belanghebbenden van het S.S.S. zijn gevonden onder de hoofdmannen van onze groote Oost-Indische Cultuurbanken, dus onder de besten van onze mannen van zaken, zoodat de achtergrond van het S,S.S. zókrachtig is, dat wij gerust kunnen zeggen, dat de economische mogelijkheden, door het S.S.S. eventueel in Suriname te ontdekken, ook ten uitvoer zullen worden gebracht, als de leden van het Syndicaat hunne krachtige schouders er onder zetten. En dat zullen zij doen, als zij na de ern stige studie van het Syndicaat Staal mogen vermoeden, dat er in Suriname, wat te ver dienen isr hetzij direct, hetzij in de toekomst. En als zij later hunne krachtige schouders onder nieuwe ondernemingen durven zetten, dan zullen door dit goede voorbeeld opge wekt, vele andere wakkere Nederlanders en van personen, wier later beroep hen met handel en bedrijf in nauwe aanrakingz al brengen. De opleiding omvat twee studie jaren en wordt afgesloten door het evamen in de handelseconomie. Aan hen, die dit examen met gunstig gevolg afleggen, wordt een diploma in de handelseconomie uitgereikt. Voor hen, die na het behalen van dit diploma hunne studie op het gebied der handelswetenschap wenschen voort te zeten, bestaat gelegenheid tot het afleggen van een doctoraal examen in de handels wetenschap, waarna op proefschrift de titel van doctor in de handelswetenschap kan worden verkregen. Bij de samensteling der colleges is gerekend op eene doctorale studie van twee jaren. Voor het bijwonen der colleges aan de Handels-Hoogeschool worden geenerlei eischen van bekwaamheid gesteld. Deelneming aan de examens der hoogeschool en bijwoning der wetenschappelijke oefeningen echter is slechts mogelijk voor hen, die in het bezit zijn van het eind diploma van een gymnasium (A of B), hoogere burgerschool met 5-jarigen cursus of erkende middelbare handelsschool, of het getuigschrift bedoeld in art. 12derHoogeronderwijswet. iniiiiiiiiiiiiiiiniimiiiiiii durven meedoen, Nederlanders, die thans nog, door hunne onbekendheid met Suriname en Cura^ao, eene finantieele rilling krijgen, als het woord de West" wordt uitgesproken. Wat hier gezegd is voor Suriname, geldt ook voor de kolonie Curacao, en het is voorzeker in de lijn van Gouverneur Staal, als de werkkring van het Syndicaat zich ook uitstrekt over de kolonie Curacao, en als het SSS zich een aantal belanghebbenden en deskundigen, met betrekking tot Curacao assumeert, zoodat Curagao eveneens zal worden bestudeerd onder dezelfde leiding, en het SSS, voortbestaan als S.S.S C. Onze Kolonie Curagao is ook best eene studie waard, en waarom zou niet geprofi teerd worden van de thans bestaande orga nisatie, beter lichaam toch zal nooit worden verkregen. Het studie-object Kolonie Curagao" is lang niet zoo omvangrijk als het studie object Suriname, en de kosten, die de be studeering der economische possibilities der Kolonie Curae.ao meebrengt, zullen dan ook slechts een druppel zijn in den emmer der algeheele kosten. Curago ligt in een dicht bevolkt en eco nomisch welvarend gedeelte van Amerika, en in een bewoonde buurt heeft iemand meer plichten tegenover zijne buren, dan een heidebewoner. Ook Nederland heeft een stand op te houden, een* naam te bewaren: wij moeten f onze kolonie Curacao zoo goed mogelijk beheeren f evenals, Denemarken de zaak Ziektegevallen Blazeïtis De Blazeïtis is een uitvloeisel van de zoozeer heerschende en alles vernietigende zelfgenoegzaamheid en gemakzucht. Deze ziekte gaat op en af, zich geheel regelende naar de ziekten welke zich het meest en het felst voordoen. Zij is gebleken volkomen ongeneeslijk te zijn, wel is het de eene keer heviger dan de andere, maar dat hangt geheel af van (zoo als boven reeds genoemde) andere ziekten. De knieën, handen en het hoofd, zijn de gedeelten van het menschelijk lichaam, die door de ziekte het meest worden aangetast. Uiterlijke kenteekenen: slaperig slaan met de handen op de knieën, hoofd achterover gooien en languit in een stoel liggen, het gezicht getrokken tot n groote grijns, de haren verspreid naar alle richtingen. De gesprekken van een lijder aan blazeïtis zijn over het algemeen zér duidelijk. Mees tentijds doet hij zich voor als iemand van zeer veel ondervinding, op de hoogte van alle mogelijke dingen die zich maar voor doen op deze en andere werelden. Zij doet alsof niets te gering of te hoog geacht kan overdoen aan een beteren beheerder, maar wij hebben geen recht eene kolonie onder ons te houden, als zij door ons verwaar loosd wordt. De eerste schrede op den goeden weg is ook voor de kolonie Curacao een onderzoek in te stellen naar de economische mogelijk heden, en dit onderzoek beveel ik het S. S. S. en C. dringend aan. Ook hiermee is o.i. de eer, zoowel als het belang van Nederland ten nauwste ver bonden". A. G. MÖRZER BRUYNS De schaakwedstrijd te Utrecht. Het is geen gebruik en ook nog nooit verkondigd, ook niet op den wedstrijd te Utrecht, dat een speler op een ndaagschen wedstrijd.die zich voor menschelijke behoef ten absenteert, de hiertoe noodige minuten moet doorspelen nadat de ronde is geëindigd. Weet de heer Olland dit inderdaad niet? Wel echter is gebruik (een plicht) dat wed strijdleiders, als iemand naar hun oordeel vroeger ophoudt dan zij geoorloofd achten, dien speler verzoeken nog even met spelen door te gaan, tot het officieele einde. Dit deden de heeren Onnes, Smeekes, Koning en Olland niet, alhoewel men mij nog wel e.xtra had beloofd, dat ik om 6 uur mocht eindigen! Hoe laat ik naar den Haag vertrok, doet niets terzake, doch dat het mijn voornemen was met den trein van 6.45 te vertrekken, worden om te onderzoeken en te doorgron den, en wil daar graag zijn meening over geven. Onder dergelijke verhalen, met een glas bier of wijn, gezellig een sigaar of een cigaret rookend.maakt hij het zijn toehoorders bepaald tot een amusement, een uurtje met hem te mogen doorbrengen. Hoewel een ongeneselijke ziekte, is bla zeïtis het meest hinderlijk op de leeftijd van 17?40 jaar. In Nederland zijn gevallen geconstateerd bij mannen zoowel als vrouwen. Er bestaat echter eenige kans, dat, wanneer de vrouwen besmet zullen zijn door de vreeselijke verkiezingitis, ze van blazeïtis zullen kunnen genezen. Het gevaar dat een lijder voor zijn om geving kan opleveren, is gelijk aan dat wat een verkiezingitis-lijder kan veroorzaken. Geneesmiddelen voor deze ziekte bestaan niet, tenminste niet afdoende. Het zou niet kwaad zijn ook niet naar de woorden van den lijder te luisteren en te doen alsof hij niet bestaat. Wanneer men echter als tegengif een anderen lijder aan blazeïtis tegenover hem stelt, zijn twee din gen mogelijk: f ze overbluffen elkaar, f ze houden hun mond en dat zou niet onver dienstelijk zijn. J. H. DIEMERS had ik den heer Koning reeds gezegd toen de heer Olland zijn patiënt ging opzoeken en boyendien zou ik kunnen bewijzen, dat mijn vrouw en kind mij voor vertrekken met dien trein aan het station te Utrecht hebben gewacht. Ik dank de Hoofdredactie van dit blad voor de mij geschonken gelegenheid mij te verweren en zal op eventueele verdere ver dachtmakingen van de heeren Olland, Koning en Smeekes niet antwoorden. J. W. TE KOLST 'süravenhage, 11 Dec. 1916 Waarom een speler zich verwijdert (er zijn natuurlijk vele redenen denkbaar) doet niets terzake; steeds zal hij, wanneer hij zijn pantner verzocht heeft (zooals in casu de heer te Kolstéte Utrecht) zijn klok stil te zetten, verplicht zijn ook na den bestemden speeltijd door te spelen tot het vereischte aantal zetten is gedaan. Ontduiking van deze verplichting behoort met verlies der partij gestraft te worden. A. G. O. (Hiermede, is de discussie gesloten. Red.) IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIMIIlllMIIIIMMIMIHIIIIIIlnlIllllllllllllllllMIIIIII H. BERSSEMBRUGGE, rOKTKETFOTOIJKAAF ZEESTRAAT 65, naast Puonuna Mesdag DEN HAAG. - Tel. 1538.