6 Jan. *J7. - No. 2063 DE AMSTERDAMilER, WEEKBLAD VÓÓR NEDERLAND AMSTERDAM -|KI?«M - ROTTERDAM 69 KAL VERSTRAAT.» 29 VEENESTR. 83 HOOFDSTEEG Telefoon 9449 Telefoon 4105 Telefoon 2686 EENIGE SPECIALITEIT m m :?«? tttf KH g KRIMP VRIJE l m GEZONDHEIDS- m ONDERGOEDEREN g Nederlandsch Fabrikaat ii ?f REG.BREESTRAAT.35 |g TEL. 5066 N. «5 i'I'TRicoTHUlS B.V.D HEIDE Hmveti^suM 's-Grayel.weg. Tel. HBO ARTISTIEKE MEOBILEERINe SPECIALE ONTWERPEN iimiiiiiinmiumnmmi i"i minimin nu urn uu iini n J.S.MEUWSEN oiwerancie r Hoedan en Uode-Migiiijntn. AMSTERDAM. Leidschestraat 4, B.passage h. D.rak, Damstraat h. Nes, Doelenstr. h Ach terburgwal. ROTTERDAM. Mosseltrap 3, Boymanastraat S, MEDDHS gereed en naar maat vanaf f 95.-. Coupétir-reiziger te ontbieden. lolieoll TAMINIAU'S - JAM I1ET ADRES VOOR HEERENKLEEDINQ H.J.LOOR, Utrecht LI B CeiLLÜ5TR?RDe BUFFCT !K6riHOUT IGO/^LAMG «190> AMSTCRDAM J gemoeid. Jaren geleden heette er reeds groote verbetering in aantocht te zijn door een nieuwe wet zal die verbetering, nu weer verwacht, dan eindelijk ook komen? Hoe vreemd is het dat een regeering, die in andere opzichten zulk een open oog had voor de belangen van den Staat, niet inzag dat de gezondheid en kracht van 't volk toch zeker tot de eerste voorwaarden behooren voor een krachtigen staat! Doch ook Europa kon nog niet zoo heel lang geleden van veel verblinding in'dit opzicht getuigen. Veel te lange arbeidsduur, te weinig rust dagen, veel nachtarbeid, vunzige, dompige lokalen ziedaar de geduchte vijanden der volksgezondheid, door de verkeerd geleide ?groot-industrie opgeroepen l En weer komt onwillekeurig de gedachte bij ons op: was het volk vóór dien tijd niet veel gelukkiger? De ongelooflijk lage loonen doen de fabrieks arbeiders ook nu in armoede leven: de on eindig verzwaarde belastingen en de groote duurte van levensmiddelen, woninghuur enz. leggen beslag ook op de meerdere verdien sten van anderen, en de groote massa des volks is tot ellende gedoemd. Men vraagt zich af, wanneer een groote sociale wetge ving eenerzijds en een krachtige arbeiders beweging anderzijds den binnenlandschen vijand eens zullen keeren, en een eind maken aan de uitbuiting der volkskracht. Laat men de zelfzucht absolute macht, dan zal zij voortgaan met het verwoesten van 't geluk des volks door middel van de nijverheid, die een zegen voor 't land behoorde te zijn. il l m "m n n i nl| H ,, minimi mi mum innnuiinuii iinniniiiinniinnillinnniinnnnnninnillillllMluilii Het hart krimpt ineen bij de gedachte, hoe dit tevreden en blijmoedige volk, dat zulk een open oog had voor het mooie van natuur en kunst, wordt neergetrapt en afgebeuld door het ellendig winstbejag. Het is niet aan mij, de door den heer Van Kol voorgestelde maatregelen betreffende de instelling op Java eener inlandsche fabrieksnijverheid, met vermijding dier ellende, te beoordeelen. Doch we moeten hem dankbaar zijn, dat hij, met rusteloozen ijver werkend aan zijn groote taak, ons heel het wezen van de Japansche industrie, met al haar licht- en schaduwzijden klaar en helder heeft beschreven. Voor wie belang stelt in Japan een uiterst belangrijk en leerrijk boek, is het voor wie 't oog ge vestigd houdt op Java van niet minder ge wicht, daar 't aangeeft welke koers moet gehouden en welke klippen moeten vermeden worden. En wat de droeve toestanden in Japan betreft, laat ons met hem op beter tijden hopen, waarin de nijverheid het volk ten zegen wordt, en laat het ons een troost zijn dat, zooals hij zelf ook zegt, het leven daar zelfs aan de armsten ondanks alles toch nog tamelijk geluk verschaft. De reden daarvan zijn de weinige behoeften en de opgewekte aard van dit blijmoedig volk, dat met echt Oostersche wijsheid weinig van het leven eischt en zich met kalmte neerlegt bij de slagen van het lot. Dr. M. W. DE VISSER, Conservator aan het Ethnograflsch Museum te Lelden innnnniiiiinnninniiiinniiiinnniiiiniiiiinnniiiinniiiinniiiiiHinniiiiiiiiinniliiinnnmiiinnniiimilniiimnnliitinnm ONTEVREDEN RDDKER5 NEEMT DE PROEF MET: AMSTERDAMSCH FABRIKAAT-ZES OUDE TABAK. De Menigte en de Eenzame DOOR G. VAN HULZEN Nieuwjaar De Menigte Bravo, bravo, het jaar is om, we sloegen het dood, bravo, bravo! We drinken ons vol en maken veel jool, het jaar is dood! De Eenzame Jawel, een mooi begin na een slecht eind, dat wenscht men mér! De Menigte Bravo, bravo, een nieuw jaar zet zich in, we wenschen ieder een. goed begin! $éEenzame Alle begin lijkt goed, doch beter is een. behoorlijk eind... en van'het *eind daar zijn we nog verre van af. De Menigte We feesten ea maken pret vandaag en zetten gelegenheidsgezlchten als we wenschen gaan: van harte geluk met het nieuwe jaar! De Eenzame Wat wil je toch met dat nieuwe jaar? Het nieuwe is en zal wezen net als het oude was dat ging. Er is geen onderscheid, geen verschil, alle jaren zijn aan elkaar gelijk, wat ze verschillend doet zijn, dat zijn wij en dat doen we zelf. De Menigte Alle heil en zegen in het nieuwe jaar! . D e Eenzame - Voor je lieve zelf toch het allermeest. iiinnniiiiiiiiiiiiiiiniiiimiinmiiinimmnimiiinniiimimmiHiimim De Menigte Veel heil' en zegen nog eens! De jEenza-mJe Natuurlijk, nog eens en ? nog eens, ieder denkt toch maar aan zichzelf 't meest. Menschen, stammen, vol keren 't blijft 41 gelijk. We zijn harlekijnen en niets meer! De Menigte Een glas geheven! De Eenzame Het glas stuk gesme ten, dat ware beter! De Menigte Ja, een glas geheven, ach, ach.wat een ellendig treurig jaar ging ons voorbij, we willen vergeten. De Eenzame Vergeten wat aan je werd misdreven is goed, vergeten is slecht wat je zelf misdeed. De Menigte Een glas, nog een glas gedronken op dat leelijke jaar. De Eenzame En het jaar dat komt, zal dat beter wezen ? je bent wel heel onnoozel! De Menigte Ach dat jaar, dat oude jaar, nooit was er zoo'n ellendig jaar! Maar we zijn er doorheen, o, hoe het benauwde, hoe ellendig we waren! Nu daagt het weer. De Eenzame Ja wel, na de 21sten lengen de dagen. En met Drie koningendag zijn we een haneschreeuw verder, niets bizonders hoor! 't gebeurt elk jaar l De Menigte Afgesloten zijn de boeken... de balansen zijn opgemaakt, we trekken ons van al het voorbije niets aan. De Eenzame Ik help het je wen schen, dat is mijn wensch voor het nieuwe jaar. D e M e n i g t e In het nieuwe jaar beginnen we van voren af aan. De Eenzame In het goede of in het kwade, daarop komt het aan? De Menigte De geleden schade halen we spoedig in... en we verdubbelen ons gewin! De E e n za m e Dat zei je ieder jaar, maar een tekort blijf t J een tekort, <jok al SPREEKZAAL iinuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiniiii De eer van ons Recht" Onder dezen titel heeft Felix Ortt eenige opmerkingen gemaakt over gratie tegen de ongelijke veroordeelingen inzake het dienst weigeringsmanifest", in 't bijzonder tegen de veroordeeling van ondergeteekende, ter wijl (professor) v.(an) H(amel) een onder schrift aan deze opmerkingen toevoegde. Dat het Wetboek van Strafrecht aan de rechters zooveel mogelijk vrijheid laat in het bepalen der in elk bijzonder geval op te leggen straffen, juichen wij met prof. v. Hamel toe. Dat daarentegen ons hoogste rechts college, de Hooge Raad, niet de bevoegd heid heeft om n klaarblijkelijk onbevre digende en absurde" (de kwalifikaties van de uitspraak van het Arnhemsche Hof zijn van prof. van Hamel) verscheidenheid van straftoemeting binnen althans eenige perken van redelijkheid terug tébrengen lijkt ons wel een groote leemte. Ongetwijfeld ligt het op den weg van den Hoogen Raad de rechtsgelijkheid zooveel mogelijk te be vorderen, maar dat hij niet de plicht, laat staan het recht heeft uitsluitend ter wille hiervan een vonnis 'te casseeren wij herhalen: dat lijkt ons een leemte. Verder heeft de krasse uitspraak van het Hof te Arnhem dit voordeel, dat nogmaals duidelijk gevoeld wordt het in-humane, het rechtsgevoel beleedigende, het eveneens en in niet mindere mate, onbevredigende en absurde", dat gelegen is in de z.g.n. gelijke" behandeling van alle gestraften. Het verheugt mij dan ook bijzonder, dat niemand minder dan de redacteur van het Weekblad voor het Recht" in zijn hoofdartikel Gratie" hier zoo uitdrukkelijk op gewezen heeft. Mocht revisie van het een en het ander mede door het tegen mij uitgesproken vonnis bevorderd worden dan zou men daarvoor met pleizier" drie maanden over moeten hebben. Immers zelfs de meest voor de hand liggende, simpelste rechtvaardigheden schij nen altijd eenigerlei geboorte-offer noodig te hebben. Maar er zijn nog een paar dingen waarop ter wille van de eer van ons recht" m. i. gewezen moet worden. Ten eerste het feit dat n in Utrecht tegen schrijf je het af, en van de dubbele winst geniet een ander als je de winst niet in je zelf vindt. De Menigte De nieuwe boeken zijn aangelegd... de lijst ligt weer schoon, de dienstbaren hebben hun fooi, de ambte naren hun gratificatie. De Eenzame En de kunstenaars hun leege beurs... hun vergeten hoekje aan den maatschappelijken haard. De Menigte De kerken en bede huizen zijn vol. De Eenzame De gevangenissen ook! De Menigte . Wij loven den Heer en roemen zijn Goddelijken wil! De Eenzame?En denken maar steeds om eigen gewin. Maar ik geef toe, het blijft moeilijk voor allen gelijkelijk te zorgen, zeer moeilijk wijl ook de Heer het blijkbaar niet vermag of het niet begeert. De Menigte Vooruit, niet ge draald ... we gaan op dezelfde weg voort, voor wie het leven verstaat is het op deze beroerde aarde zoo slecht nog niet. De Eenzame Neen, 't is enkel slecht voor wie het slecht gaat. Soms is het zijn eigen schuld, soms pok niet, wat doet het er toe ? De paarden die het verdienen krijgen immers ook de haver niet. En hoe berustend kan zoo'ri oude knol er staan, alsof niets hem deert. Wij veulens van menschen kunnen veel er van leeren, is het zoo niet? De Menigte Je moet snugger zijn en niet braaf, handig; en niet edel, zoo staat de zaak. Het vorig jaar waren we nog veel te... enfin, we zullen het wel leeren! D-e Eenzame Als je het maar kon, wie braaf is blijft stom, en wie knepen heeft wordt niet edel. De Menigte Ziezoo, dat oude, leelijke jaar is toch afgeschud en blij gaan we een fonkelnieuw in. De Eenzame - Elke tree brengt je mijn vriend en Collega ds. de Ligt n in Zutfen tegen mij een voorwaardelijke straf" werd uitgesproken. Het viel mij eerst moeilijk het, bericht voor waarheid aan te nemen. Immers een voorwaardelijke" veroordeeling van be klaagden, die in 't minst geen berouw of spijt toonen, en van wie de heeren rechters weten, dat zij in hun gevoelen geenszins veranderd zijn gaat geheel-en-al om buiten de strekking van het instituut der voor waardelijke veroordeeling. Hierdoor zou dit van een moreele, opvoedende, den veroor deelde sterkende juridische uitspraak ver anderen in zijn tegendeel daar het een be klaagde zou willen brengen tot de immoreele zeif-vernedering van ontrouw aan zijn gevoelen. Daarom konden wij met deze uitspraak geen vrede hebben. Verder, bleek ons te Arnhem, dat het Openbaar Ministerie aldaar, waargenomen door den heer mr. Maclaine Pont, die in dezelfde kwaliteit bij het Hof te Leeuwar den was opgetreden tegen mijn] collega's de Baan, Sevenster, van Dobben e.a. zijn houding had veranderd. Immers in Leeuwarden was de eisch van het O. M. twee' maanden (wij meenen hechtenis), in Arnhem eischte dezelfde tegen mij zeer uitdrukkelijk vier maanden g ev a n g e n i s, met bijvoeging van geen subsidiaire geldboete". En waarom? Omdat door mij een redevoering was ge houden in het Oosten des lands, op grond waarvan de militaire bevelhebber der 2e divisie mij uitzette" uit het gedeelte van zijn ressort, dat in staat van beleg verkeerde. Deze redevoering kon het O. M. alleen bekend zijn uit een kranten-verslag en dus onvolledig, zonder dat het O. M. getracht had zich van de waarheid van dit verslag te overtuigen. Ook het O. M. van de recht bank te Zutfen haalde een krantenverslag van een Haagsche rede van mij aan uit de N. R. Crt., waarvan destijds een rectificatie want het verslag was uiterst gebrekkig niet was geplaatst! Dat is een vreemde wijze van onpartijdig onderzoek. Bovendien was deze opruiende" rede, waarop het O. M. van het Arnhemsche Hof zich beriep niet strafbaar, anders mag toch waarlijk wel worden aangenomen dat de justitie van deze rede werk zou hebben iiimininimnnnini nader tot je dood, waarom wil je sneller gaan als je het leven begeert? Geniet elke dag om zichzelf: als de zon verwarmend schijnt, als de felle vorst kristallen toovert, als de milde regen plast of de wilde storm de kwade reuken verdrijft. De Menigte Zie, we gaan met drommen over de straten om mekaar geluk te wenschen in het nieuwe jaar... veel heil en zegen! De Eenzame Hoe sjofel en poover moet het leven voor die menigte zijn, dat ze zich met de schijn vergenoegen en bedriegertje spelen met zichzelf. Wat men is, blijft men, een nar zijn leven lang. Niets verandert of wijzigt zich door een wensch of door de wending van een jaar. De Menigte Bravo, bravo, brallen we, het jaar is dood, we vinden er een heel nieuw voor in de plaats! Veel heil, alle voorspoed, willen wij. De Eenzame Werkelijk nog niet zoo dom, als je het met wenschen gedaan kan krijgen. Maar een wensch is niets, nog minder dan een zeepbel, de man van de daad, wenscht niet. De Menigte Wij willen goud en geluk, kasteelen . . . doch niet in de lucht. De Eenzame En is je wensch geen luchtkasteel, erger een banaliteit, zonder meer? De Menigte Ja, dit jaar komt het, bepaald we wenschen allen het beste... allen, allen allen (ze vallen in onmacht van ontroering) allen in dit nieuwe jaar. De Eenzame Prosit hoor! De Menigte Ha-ha, ha-ha, zoo'n heel nieuw jaar, zoo'n heel lang jaar dat daar voor ons staat. De Eenzame Het oude was precies even lang, schaapskoppen die jullie zijn. En het nieuwe zal even kort zijn. gemaakt." En ziet: voor dit feit, dat niet strafrechterlijk vervolgbaar is, althans niet vervolgd wordt, hoewel Mie vergaderingen der revolutionaire socialisten bezocht zijn door noteerende rechercheurs voor dit feit wordt de eisch voer een wél strafbaar geacht delict... mér dan verdubbeld! Waaruit duidelijk blijkt, dat de vervolging van het Manifest dient om propaganda voor onwelgevoelige inzichten te straffen. Ter wille van de eer van ons recht" deel ik dit mede. Wanneer mij uit de predikanten wereld mutatis mutandis soortgelijke geval len bekend waren zou ik ter wille van de eer van het predikant-schap trachten een en ander te herstellen. Precies eender meen ik dat ten slofte de eer van ons recht" door dit artikeltje ge holpen kan worden, zonder dat de hiertoe aangewezen personen zich behoeven te laten weerhouden door eeaigerlei bij-overwegingen. Barehem Pastorie, M. C. VAN WIJHE mmiiliiiiiiinmmimmnimiiiniiiiminniiiniiiiiiinniiiniiiiuniniui Mehr Junker Annektiren wir Lithauen, , Wo's viel Junker gibt nebst Frauen, Annektiren auch die Balten Wo ja Deutsche Junker walten, Starken so das Element Das in Deutschland jeder kennt, In Ost und West und in der Marke Als das dumme aber starke, Das im grossen deutschen Reiene Immer waltet ohne gleiche. Wer da spricht von neuen Sitten, Ach, gewahret' mir die Bitte Was am meisten not uns thut Ist viel junkerblaues Blut. Künstler, Sozi's, Demokraten Sind Verderbniss für die Staaten. Leute die dem König schelten, Thut er unsren Willen gelten, Können wir wieso entbehren Nur der Junker gibt ihm Ehren. Wir die Blaues-Blut-Elite Sind das Mark der deutschen Sittel Also ausgedehnt nach Osten 's Muss dem Zaren Junker kosten: Russlands Junker, gibt sie her! Ist die Zukunft nicht so schwer Junkerherrschaft fester steht Die Welt ja doch am besten dreht. VL. niiinniinnninnniiiii; niiiiiliinimn De Menigte Op onze gezondheid! De Eenzame Op je beterschap en verbetering! De Menigte Nog vele jaren.,.. De Eenzame Heel juist, hoevele jaren hebben jullie dit al gewenscht? Keer tot je zelf in en overpeins. Voor spreken is het enkel tijd als er niet te overpeinzen valt en alles gereêgaat. De Menigte Nog n enkel glas... en dan, ja dan...! dan staat het trieste jaar weer klaar, dan zijn we weer waar we gis teren waren. De Eenzame Kom, kom niet zoo somber lieve menigte, zoo hard en grauw is het niet. 't Is nu niet erger dan gisteren, al is 't evenmin zooveel beter. De Menigte Oef, wat zijn we moe, dood-af! Wat hebben we een slaap... We hebben, geloof ik, toch wat veel gedronken... ons wat opgewonden... en nu... ? De Eenzame?Moe en dood-af in het nieuwe jaar, dan moet je juist rustig zijn en bedaard! De Menigte Bravo, bravo, we drin ken een glas... we drinken er vele. De Eenzame Een glas... en laten de zaak zoo als die was. De Menigte (opgewonden). Bravo, bravo, heil en zegen... geluk en voorspoed... alle goeds... en alle kwaads voor de ande ren... het nieuwe jaar, bravo! De Eenzame?Een volgend jaar vind ik jullie terug. Maar a propos, hoe denk je over de oorlog-van dit jaar. De Meni gte: 1ste stem We willen het winnen. 2de stem Wij willen het winnen. 3de stem Neen, wit willen net winnen. 4de stem Voor ons heil en voorspoed, als onze vijanden verslagen liggen. De Eenzame Prosit, nieuw jaar! Scheveningen, Dec. 1916.