\ "f t ? K 10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 13 Jan. '17. Nö. 2064 Concert Berthe Seroen - Evert Comelis] Dit steeds tot hooger eenheid wassend kunstenaarspaar heeft het durven en kunnen bestaan een aandachtig en warm gestemd publiek gedurende meer dan twee uren onder zijn ban te houden met moderne Fransche stemmingskunst, waarvan het meeste weinig of niet bekend en voorts, na de pauze met het werk van den, eerst in den laatsten tijd, tot leven gewekten Modest Moussorgski,in 1881 te Petersburg gestorven. Eene gewaagde proef voorwaar, die bij menig kunstenaar en menig publiek op eene totale mislukking zou moeten uitloopen, waar het bevattingsvermogen van het laatste, bij zooveel nieuw en nog ongehoord geluid, eene zeer beperkte expansie heeft. Toch mag men gelooven, dat het publiek zich gewillig langs vele geestelijk duistere paden heeft laten leiden, omdat het als bij instinct vertrouwen had in de voortreffelijke gidsen, die hier voorgingen. Niet» overal heeft men misschien kunnen reageeren op hetgeen ons uit sterk innerlijk gevoelsleven werd geschonken, omdat nu eenmaal eene Hollandsche psyche in hare meest intieme gewaarwordingen anders zal gevoelen, dan eene, die onder zuiver Romaansche invloeden zich ontwikkelde. Waar nu die vreemde kunst onmiddellijk uit de natuurlijke bron van het algemeen menschelijke" hare levens kracht put, staan wij allen met ons hart die , vreemde kunst nader, zooals wij voor ons de taal van een Moussorgski, ondanks het Slavisch idioom, beter verstaan dan de moderne Fransche kunst, wier atmosfeer zich beweegt binnen de grenzen van bet verfijnde weelde- en zlnneleven van de enkele geestelijk meer bevoorrechte sterve lingen onder het Fransche volk. Het is het verschil, dat er bestaat tusschen volkskracht, wel is waar sluimerend, en decadentie, al is de laatste geniaal te noemen. Die /latente, sluimerende kracht is het, die ons steeds meer treft in het werk der Rus sische school niet alleen, maar tevens bij alle Slavische meesters. We hebben eene snaar voelen trillen bij de alles meesleepende rhytmen van Moussorgski's Hopak", zijn .porte des Bohaiyss de Kiew" uit de 10 Tableaux d'une exposition", waar we de trotsche legerscharen de massieve stadspoort zagen binnenrukken, een beeld van even visionaire schoonheid als eene ets van Bauer. Grootsch was trouwens in deze stukjes de uiibeelding, die Cornelis gaf; niets bleef hij de breede plastiek, die de componist hier vraagt, schuldig. Veilig mag men deze stukken als de meest interessante klaviercyclus van onzen tijd beschouwen. Liever nog dan de geweldige" is mij Moussorgsky de zachtzinnige" waar hij ons tafereelen uit het kinderleven voortpovert in klanken van zoo d'epgevoelde, fijne en teere expressie als de litteratuur ons op dit | gebied slechts weinige werken vermag aan te wijzen. Wanneer men dan het Tiapa, dodo"e_n priéredu soir" hoort herscheppen op eene wijze, zooals eene Berthe Seroen dat ver.mag, dan zijn er, naar we hopen, zelfs in het leven van den meest muzikalen en zakelijken muziekverslaggever. nog wel die geluksmomenten van eenvoudige menschelijke ontroe ring te brengen, die hem althans voor enkele oogenblikken doen vergeten; dasz er zum Merker ward bestellt." | Hoe deze kunstenaresse intusschen hier reeds gewaardeerd wordt, moge naast de belangrijke bloemenhulde blijken uit het feit, dat zeker weinige zang ressen onder haar auditorium ooit zoovele kunstzusters zullen tellen, als hier het geval was. Een blik in de zaal overtuigde ons van de aan wezigheid van verschillende vocale speciali teiten. Dit achten we een verblijdend teeken, omdat het, naast belangstelling, toont leer gierigheid en daarmede waar kunstenaars schap. Want de ware kunstenaar is nooit te oud of te knap om iets aan te nemen van iemand, in wien hij bewust of onbe wust zijn meerdere gevoelt. Eene meerdere" is dezen avond aan 't woord geweest. Dat hebben we eveneens gevoeld in de Fransche zangen van Gabriel Fabre, ragfijne stemmingsstukjes op vertalingen van Chineesche dichters en in de Chansons de Bilitis" en Fêtes galantes" van Debussy. De evenwichtigheid tusschen litteraire en muzikale opvatting is het, die ons bij deze artiste even sterk als bij een Messchaert treft. Voeg daarbij, dat de technische macht over de stem nooit tekort schiet in het verwezenlijken der artistieke bedoelingen, dan is misschien de aanwezigheid van zoo vele collega's alleszins gemotiveerd. Gaarne had ons oog ook meerdere kunst broeders van den pianist ontdekt. Is Cornelis misschien, door zijn veelzijdige werkkring, door de algemeene opinie, als pianist nog niet op juiste waarde geschat? Na deze pres tatie heeft hij recht, meer genoemd te wor den dan .voortreffelijk begeleider, waar nu blijkt, dat hij beter in staat zou zijn ons een klavieravond te geven, dan menigeen, die op het podium niet over een zoo sterk artistiek begripsvermogen blijkt te beschik ken. Als het misse ien een noblesse oblige" is, dat van zulk een daad weerhoudt, ver klaren we hier, hem gaarne meer als solist te hooren. Met het van blad spelen gaan we ook dan gaarne accoord. VAN LEEUWEN tiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiliiiiinitiiiiiiiiiiiiilliiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiliiil Herinnering aan Björnson In dr. Gunning's interessanten Ibsencursus, die dit seizoen opnieuw in' verschillende steden, zooveel belangstelling, wekt, wordt telkens, naar ne of andere aanleiding, Ibsen's land- en tijdgenoot, Björstjerne Björnson ter sprake gebracht. Trouwens, dat ligt voor de hand. Door de geheele Noorweegsch* literatuur van de laatste zestig of zeventig jaar hebben die twee naast elkaar gemarcheerd, als figuren van gelijke grootte. Beiden waren bezield met een even diep idealisme; maar in hunne uitingen daarvan vertoonen zij een even sterk contrast als de houding hunner stand beelden aan den ingang van den schouw burg te Christiania. De n staat daar met opgeheven hoofde, joviaal voor zich uiikfjkend, de ander somber ingedoken neerziende. Wie den n .hoort noemen, d nkt onwil lekeurig ook even aan den ander; en de vergelijking loopt dan doorgaans op een tegenstelling uit. Gaarne voldoe ik aan een aansporing om een paar persoonlijke ontmoetingen met Björnson nog eens uit mijn herinnering op te schrijven. De eerste keer was in het voorjaar van 1901. Björnson had den winter te Parijs door gebracht. Op zijn terugreis naar Zweden hield hij eenige dagen halt te Berlijn, om een voorstelling van zijn dubbeldrama: Boven onze kracht bij te wonen. Hij was, met familie, afgestapt in het Hotel du Nord. Zoodra Ik dit wist, meldde ik mij daar aan met de vraag, op welk uur een bezoek zou worden aangenomen. Het viel mee dat het antwoord luidde: Nu wel, dadelijk." Een zot incident was, dat de piccolo, die mij naar het appartement der Scandinavische gasten zou geleiden, zich vergiste in het kamernummer; zoodat, toen er een deur openging, ik stond tegenover iemand, die veel meer op een levend biervat dan op den Noorweegschen auteur leek. Wat zou ik anders zeggen dan: Entschuldigen Sie: Sie sind wohl nicht Herr Björnson ?'' Waarop de bierton, heel gemoedelijk, in echt spiesburgerlijk Berlijnsch, antwoordde: ? bewahre l" Gelukkig ging birfnen enkele minuten een andere deur open, en werd ik vriendelijk ontvangen door den onmiskenbaren karakterkop, dien ik zocht. Hij droeg een donkerpaars zijden chambercloack en dito pantoffels en kapje. Maar, ondanks deze kersversch uit Parijs meege brachte aanhangsels, die de eigenaardigheid hadden van volstrekt niet bij hem te hooren, verloochende de stoere Norenfiguur zich in het minst niet. Wij zaten samen op dien mooien voor middag aan een venster, dat uitzag Unterden-Linden. Introductiefrasen waren niet noodig. Ik zei, dat in Nederland zijn werken trouw gelezen werden ; dat velen hem waardeeren als een drager van ethische kracht en opti misme. Dat woord had het geluk, hem te bevallen. ijo. Juist. Ethische kracht, dtarop komt het aan. En daaruit alleen ontstaat optimisme. EthischeKra/t tnuss sein! Ik hoor het hem nog zeggen." En, terwijl hij over dit thema eenige van frischheid tintelende volzinnen ten beste gaf, sloeg hij niet alleen met een vuist op de dichtsbijstaande tafel, maar gooide ook het hem zoo vreemde paars-zijdei kapje zoo ver als het vliegen wou. Het witte haar schoot nu naar alle kanten uit, en dienten gevolge werd zijne verschijning geheel zoo als zijn portretten die wereldbekend hebben gemaakt. Ik had een verkwikkelijk gevoel van echt heid. Zooals deze schrijver ons aankijkt uit zijn schriften, zoo was de man die tegen over mij zat. Precies hetzelfde. De andere maal dat ik hem sprak, was in het voorjaar van 1906. Hij was toen naar Berlijn gekomen wegens een plechtigheid, georganiseerd door een vereeniging van daar wonende Noren. Het gold de onthulling van een eenvoudig gedenkteeken, op het graf van een Noorsch componist, die Björnson's patriottisch ge dicht : Ja, vl elsker dette Landet op muziek had gezet. Beiden, tekst en toonzetting, dagteekenden al van vele jaren her. Maar het lied was onderwijl populair geworden en had een aansporende rol gespeeld bij het streven naar Noorwegens zelfstandigheid. Nu dat doel was bereikt en Björnson de voldoening ervan mee beleefde, wenschte men den jong gestorven musicus te eeren op diens rust plaats in den vreemde: een Berlijnsch kerkhof. 't Spreekt vanzelf dat Björnson, in loco, een geestdriftvolle rede hield. Ik werd weer bij hem toegelaten, ditmaal in het bijzijn van zijn vrouw, een knappe, elegante matrone, wie men nog wel kon aanzien dat zij vroeger actrice was geweest. Zij mengde zich niet meer in het gesprek dan voor een beleefdheldsgroet; ik vernam later dat zij toen al erg doof was. Björnson zelf was, sinds mijn vorige ont moeting, zichtbaar verouderd, en op dat uur, in gekleede jas, gereed om straks uit te gaan, minder gestemd tot praten. Ik begreep dat ik het kort moest maken. Maar, eenmaal ontvangen, wou ik hem toch eventjes vertellen, dat ik intusschen zijn land had bezocht, en daardoor zijn werk nog zooveel te meer waardeerde. Toen ik sympathie betuigde voor zijn Arne, een zijner vroegste novellen, product en schil dering van eigen j^ugd-indrukken waarin een jongen een drietal coupletten dicht met het refrein : Wat ik daarginder wel vinden zou, Over de hooge bergen... ? toen kwam er eensklaps een merkbare ont spanning in zijn trekken, en meer leven in zijn discours. Ik was in het Romsdal geweest, waar hij zijn kinderjaren had genoten, en te Molde, waar hij had schoolgegaan. Hij legde nadruk op den inni?en samenhang van natuur en menschenleven in het Noorsch bestaan en dus ook in de Noorsche literatuur: op den diepgaanden invloed van het sterk contrast tusschen heldere zomer- en donkere winter toestanden, waarvan men zoo verzekerde hij in zuidelijker landen slechts een flauw begrip heeft. Ik wou niet heengaan, zonder hem een enkel woord te hebben hooren zeggen over Noorwegens afscheiding van Zweden. Al zoekend naar een geschikten aanloop, greep ik inderhaast den meest directen en vroeg of hij tevreden was met de politieke positie van zijn land. En hij, even direct: Jo. Een republiek zou beter zijn geweest. Doch er werd pressie op ons uitgeoefend om een koning te kiezen. En deze koning is een fatsoenlijk man. Binnenslands zal hij ons geen kwaad doen; en tegenover het buitenland beschermt hij onze zelfstandigheid door het feit van zijn bestaan." Dat was mijne laatste ontmoeting met Björnson. In 1910 is hij ontslapen. GEERTRUIDA CARELSEN minimum u iiiiiiiiiiiiiuiiiiii m iiminiimiiii in i iiiiiiniiiiiiiii uu n nu mi minimin i i i , iitmiiiin UMI iiiiiiiiuiiiiiiiiilinilin iniiiii imi MiitmitiiiMiiMiiMiMimiiiiiiniM iiiimiiiunimmMiiiMii IIHIIIIlmlIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllll Verschenen: LAAGSTE EI 16. Prfls f 0.75 (fr. p. p. f O.8O). Gratis voor HU. inteebenaren op het: NIEUW ALGEMEEN EFFECTENBLAD. Proefnummers van dit blad worden op aanvrage gaarne verstrekt. Uitgave M. M. OLIVIER, Rokin 70, Amsterdam. Riënts Balt Zelfond. Oo Ct. In den Boekh. en na postw. bij RIËNTS BALT, Den Haag. .Materieel gesproken heb ik bijna alles aan Uw systeem te danken." (w. g.) J. S. te R. VKAAQl ONZt UKATIS BROCHURE VAN 40 PAQINA'S ???^??????????M^Ml^^MI^HHm Ciroote Uitverkoop tot ongeloof eltyke SPOTPRIJZEN van alle WIITE goederen. A L B. «Units, ^MSTERDAüf, Nieuwendijk 6O en 63. .:- UTKKl'HT ?:- WI.IMKttF.nr : LIJNMAKKT 9-24-26-28. Hoefchnis Gr. Markt en AugustijneiiBtraat. Hief onder Tolgen eenige m ij n er aanbiedingen. DAMESHEMDEN met horstspilt of gchouderglnitiug nn 64, 79, 94 en li 8 et DAHKH PANT iLONS, Ke per of Katoen met Borduur sel nn 64, 84, 98 eu UH et. NACHTHHinEN nu 89 et., 1.18, 148 en 198 WITTE ONUERROKKFN, nn 98 et., 1.14, 134 en 168 WITTE ROKKEN niet breed Borduursel, nn 94 et, 118, 1.48 en 1.98. DAMES TAITXES, prima Katoen PU Borduursel nu 84, 49 en 69 et [ In prima Halfwol van 1.20 voor78 et. in prima Wol van 2.25 voor i 58 in prima Katoen van 39 en 64 et. GEDEPONEERD FABRIEK5MERK Stokpaardjes-Zeep de beste Leliënmelk-Zeep, geeftby geregeld geb ru ik, een blanke zachte huid. 40cent p.Stuk. Overal verkrygbaar. LAKENS: 2 pers. firaslin|nen Lakens van 2.00 roor 1.24, extra zwaar van 2 25 Toor 1.48, met gefestonneerde zoom rau 1.90 roor 1.34, l extra zw. van 2 60 v. l 68. SLOOPEN met gefestonn j Orersla«r nu 88 et., extra mooie qaaliteit ran 75 r. 49 en 5tt et, rondom ge f est | ran 110 voor 74 et. THEEDOEKEN extragroot l nn 13i, 16}, 21 en 26 et. lUM)l)Oi.KEN nn 14}, 19 l en 26 et. TAFELLAKEN8. prachtl qnalitelt, extra groot nn 69 et. en ran l 25 voor 89 et. fijnste qualiteit van 2 25 roor 138 en 16S. Uebloemile l)aJ ma-t Tafellakcns vaii 2 60 v. 11-78 «n rail 8 50 voor 2 48. 6ROOTE SERVETTEN, i l dozijn uu 1-19, extra mooi van 3 00 voor 1.93. 20 els stuk ken zwaar (üiasliunen voor Hemden van 8.00 voor 498 20 els stukken JMAD IPOL *M voor Sloopen van 7.nO v. 4 48 tiraslinneii v<>or 2 perstions L n k-'lis vau 55 voor 36 en van 75 voor 48 et. JA V.» LINNEN voor Lakens van 70 voor 44 «t TRAAG mijne Uitvoerige Geïllustrarte UlTraKflOpspRUSlURAfT. Wortt gratis toegezonden. ZeMimcu naar luiten onier Remouurs bmn f 15 ir.ïco m m m m m PI Sii\\ !V!<i m m m m m iXX In den Silveren M'olenbmker" CORN. SCHOORL. AMSTERDAM Tel, 2149 ALLEEN KALVERSTRAAT 32. m Verschenen de l,Oe druk van Atleu* -weoa. rs ederland -voor "Wlelrljcl «*»?>., bevattende elf Kaarten, dus van elke provincie, met aanwijzing der afstanden van plaats tot plaats in Kilometers en vermelding dei soort van wegen. Deze Atlas zenden wij franco per post (na ont vangst van het bedrag in postzegels of per postwiseel aan om adres) voor slechts VIJF EN DERTIG CK' TS AMSTERDAM, VAN HOLKEMA & WARENDORF. Het bekende oude fabrikaat uit bovenstaande fabriek ZIJLWEG 2, HAARLEM, is alleen verkrijgbaar in het magazijn KALVERSTRAAT 32. UITGEBREIDE COLLECTIE ZLVEREN TOILETSTtrLLEN UITSLUITEND EIGEN FABRIKAAT * Deze staan ver boven eenig ander fabrikaat wat soliditeit, afwerking en vorm betreft. AANGEZIEN WIJ uit bij ons inkomende aanvragen van particulieren bemerken, dit menig winkelier de Nederlandsche Fabric t»n KALIC(T-tandpasta en ODOL mondw»far nog niet voorband n heeft, maken wij het publiek er op attent, dat dez^ bij de Perry-magazijnen hier te lande steeds verkrijgbaar zijn. N. V. v/h L. POOL Amsterdam. -;- Van dit -:TAIVD-RAiS TA zijn OOK in deze tijden smaak en kwaliteit ateeda deze > f da gebleven. m y& GOO5LN l SWAGERMAN E PIANO'S IN ALLE STIJLEN. EN HOUTSOORTEN G] V-BE1RDUX ' H E - KAPÓ «,a i i CATALOGI FRANCo 1 OP AANVRAGE '. SOEKHOKST3TR. M9. TEL. 1O5I. DEN HAAG: s?ToAuArL MOT03- en ZEiLJACHTEH ROEIV1ARTU GEN, SCHEEPSMOTOREN. N.T. Werf De Amstel", Dir. THIEBOU Oader-Amvtel. T' t B. van Mantgsm 'SINGEL 662 hoek VTtzeUtr. ? WIST U AL ? dat er weer een nieuwe druk verscheen van KRAMERS WOORDENTOLK Het is nude!5ile! Er is veel in verbeterd,dank zij de mede werking van den bekenden lexicograaf Dr F. P. H. PRICK VAN WELY. Ruimt dus uw oude eens op en besteld de nieuwste uitgave, de prijs bleef f 1.25 bij uw boekhan delaar of de uitgevers VAN «OOR ZONEN Gouda DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts/l.90 per kwartaal.