DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 10 Maart '17. Nö.' 2072 RUIM 100-JARIG QROVE-DENNENBOSCH IN DE HOUTVESTERIJ BREDA. In het algemeen kan slechts de Staat het bosch op zoo'n wijze exploiteeren dat deze ouderdam bereikt wordt. Particulieren zullen meestal werken met een omloop" van ± 40 jaar, waarbij mijnhout" geproduceerd wordt. STAATSBOSCHBËHEER Als de teekenen niet bedriegen is ons volk rjjp voor het begrip dat het noodzakelijk is ten bate van de gemeenschap bosschen te reserveeren. Men is het er echter nog niet m alle, opzichten over eens op welke wijze bet mo'gelijk is dat te bereiken, ofschoon in andere landen de weg reeds lang gevonden is, en ook hier te lande meerdere malen duidelijk bewezen is dat slechts de Staat op waarlijk duurzame wijze in dezen het belang van het volk kan dienen. Een zeer verblijdende daad in deze richting is wel geweest de aankoop van het Ugchelsche Bosch door den Staat. Voor het eerst heeft . de Staat hier bosch aangekocht en aldus eea mooi plekje grond gered uit de handen van jachtmaniakken die het zouden afrasteren of wel van liefhebbers naar Oorlogswinst die het zouden vellen. Het is een stap in de goede richting en een stap die waarschijnlijk gedaan is tengevolge van den algemeenen publieken aandrang die zich juist van den zomer en niet het minst in dit Weekblad heeft geopenbaard. De woedende zucht naar winst gedurende dezen oorlogstijd heeft tot gevolg gehad dat te veel bosch in particu lier eigendom geveld is en dat aldus te meer bewezen is dat het bosch niet veilig is zoo lang het geen eigendom is van den Staat of van een daartoe opgerichte vereeniging. Het rationeele boschbedrijf eischt in de eerste plaats continuïteit, hetgeen allerminst zeggen wil dat men met overdreven senti mentaliteit alle oude boomen moet sparen tot zij vanzelf dood gaan. jaarlijksche velling en jaarlijksche herbebossching naar een vaststaand plan zijn noodzakelijke levens voorwaarden voor een gezond boschbedrijf. Zoo'n plan eischt studie, wiskunstige berekeaing en natuurwetenschappelijk inzicht, maar ook is eerste vereischte dat in dit plan niet plotseling kan worden gewijzigd naar een directe behoefte. Economisch kan het boschbedrijf voor de gemeenschap beteekenen een veilige kapitaal belegging met matige rente. Aesthetisch beteekent het rationeele boschbedrijf onein dig meer. Het schaterende lied van den bijl bij den oogst van het rijpe hout bekoort op buitengewone wijze I De merkwaardig schoone landschappen die ontstaan bij een normale boschverjonging, de afwisseling tusschen de oude bosschen, het jonge hout en de kaalslagterreinen, of wel de eigen aardige plenterachtige" verjonging onder overblijvende moederboómen", al deze ver scheidenheid maakt het normale bosch mooier dan een park zijn kan. Het park moge op kunstmatige wijze kleur- en vormverscheidenheid tot een uiterste opvoeren en in de combinatie daarvan veel schoons bereiken, de majesteitelijke rust en forsche onbevangenheid van het gezonde, normale bosch is oneindig kostelijker! ZANDVERSTUIVINO IN DE HOUTVESTERIJ KOOTWIJK". Het Kootwijksche Zand" ter grootte van ongeveer 3000 H.A., eenige heide inbegrepen, wordt geleidelijk beboscht, hetgeen van grooten invloed wordt op de welvaart van deze armelijke streken. immiiiiminiiii TOONEELN/EUWS EEN WONDERLIJKE DRIEËENHEID (Ingezonden) In ons nationaal tooneel komt al meer beweging. Dit is heugelijk, daar bewegen altijd een zeker bewijs van leven is, en ons tooneel. is steeds zoo na aan den dood. Doch beweging-zonder-meer voert spoedig tot verwarring en botsing, en hoe steriel dat bewegen doelloos in 't richtinglooze ook zal zijn, de verwarring is daarom niet minder reëel of ingrijpend. Men zou ons tooneel kunnen vergelijken met een bejaard vrijgezel, die op een avond eens diep gaat denken, overdenken zijn leven en bestaan en dan al peinzende in slaap valt, en laat, te laat ontwaakt, de armen en beenen zoo slapend, dat hij een verlamming vreest. En dan, sinds dien, niet alleen zich niet meer na 't diner behagelijk durft neer te zetten, maar een intense afkeer krijgt van peinzen, en denken. J'ai peur d'une pensee Comme du mariage" zou hij met een kleine variatie op Laforgue kannen prevelen. Ook ons tooneel is sinds kort uit een zekere lethargie ontwaakt en nu is schier alle energie op dit ne doel gericht: be wegen om niet te verstijven, en bovenal niet denken, nooit denken! Al zullen enkelen, mogelijk uit luiheid, de noodzakelijkheid van 't beweeglijk blijven minder achten, de angst van denken, van 't vormen van gedachten, is de abnormaliteit gebleven, die bij 't métier schijnt te behooren. Desniettemin is er reden tot tevredenheid voor een ieder, die 't wel meent met ons theater, want: of men gelooft, dat het maxi mum beweging voeren zal tot een maximum van waarachtig resultaat, of men is overtuigd, dat met het uiterste van beweeglijkheid ook de hoogste verwarring en botsing bereikt wordt, waarop de absolute instorting kan en zal volgen. En deze absolute instorting zou dan noodwendig zijn om rustig en zuiver op te bouwen. De rust verliep eer hij nog goed en wel loopen kon. De Vasantasena opvoering, de glorieus bedoelde intree van 't nieuw bekapitaalde Rotterdamsche gezelschap was louter be weging in 't gedachtelooze, en viel ineen als een slecht geconserveerde mummie. Het vergeestelijkings-offensief door den heer Verkade in meedoogenlooze verscher ping aangekondigd en verkondigd, gaf den geest, nauwlijks begeesterd. En nu, als laatste, nog heimelijke bewe ging: de fusie! Een Vereeniging tot Behoud van Natuur monumenten" moge er in, slagen enkele bijzonder mooie en interessante plekjes voor wijziging te bewaren, zij kan nimmer den wensch naar nationaal boschbezit bevredigen. Het Staatsboschbeheer dat ook hier te lande is ingesteld zal dat wél kunnen en het is daarom gewenscht den aandacht van ons volk op alle mogelijke wijze in die richting te leiden. Een machtig middel om de publieke belangstelling wakker te maken is nu toegepast in de oprichting van een speciaal museum van het Staatsboschbeheer te Utrecht in het Park Nieuweroord. Een bezoek aan dit museum zal een ieder be vredigen. Men zal er kennis maken met een mooi werk dat op zeer bijzondere wijze afwijkt van allerlei andere Staatsbemoei ngen, industrieën of ondernemingen. En vooral zal een bezoek in dezen tijd hoogst merkwaardig gevonden worden. Te midden van het ruwe wereldgebeuren en het gejaagde en sterkwisselende zaken leven op ieder ander gebied, vindt men hier de plotselinge rust van een groot werk dat voor de eeuwen wordt opgebouwd. Men komt in een hoogst merkwaardige stemming als men hier gaat zien hoe . er ook nog menschelijke arbeid is die een doel heeft voor de toekomst, hoe hier ver van alle speculatiezucht en oorlogsinvloeden, rustig voortgewerkt wordt aan een verheven doel. Maar tegelijk zal men leeren inzien hoe de Nederlandsche Staat tot heden nog geheel onvoldoende onze wensch en in deze ricMing bevredigt. Van de totale boschoppervlakte behooren in Nederland slechts 9 pCt. aan den Staat! In Duitschland bijna 50 pCt., Zweden 31 pCt., Frankrijk 35 pCt., Belgi 37 pCt., Denemarken 27 pCt. In al die landen is men zorgvuldiger geweest, heeft men bijtijds ingezien wat het Staatsbosch voor de gemeenschap beteekent. Voor het dienstjaar 1914 bedroegen de totale uitgaven die het Nederlandsche volk zich getroostte om te komen tot een werkelijk waardevol gemeenschappelijk boschbezit, nog geen f 260.0001 Ik meen dat dit cijfer voldoende sprekend is om te laten zien hoe verschrikkelijk laksch wij op dit gebied zijn l Het cijfer van aan koop van gronden ten behoeve van het Staatsboschbeheer is zelfs belachelijk! Voor 1914 werd voor aankoop uitgegeven 36 mille, voor 1915 30 mille l Men zal inzien dat wij er op die manier niet komen! Behalve verschillende statistieke voor stellingen die den bezoeker in n oog opslag kunnen overtuigen van den invloed en de grootte van het Staatsbosch in Nederland, bevat het Museum te Utrecht een buiten gewone verzameling van mooie fotografieën waaruit men het boschwerk kan leeren kennen. De geologische verzameling heeft merkwaar dig goede détails. Zoo kan o.a. vermeld worden een mooie collectie gesteenten in verschillende stadia van verweering, een collectie die m. i. van groote waarde is. De verweering van verschillende grootere steenen tot aan fijn aarde-poeder is hier aanschouwelijk voor gesteld in duidelijke groepeering. Het Zou mij te ver voeren al de verschillende objecten hier te bespreken. Mijn doel is niets anders dan op te wekken tot een bezoek aan dit museum, overtuigd al» ik ben dat daardoor de belangstelling voor en de waardeering van dit staatswerk groeien zal. Het museum houdt zich absoluut en op kranig-sobere wijze aan het doel het aanschouwelijk voorstellen van het boschwerk in Nederland. Geen overbodige zaken van andere weten schappen of ? uit andere landen leiden de aandacht af. Duidelijk is tevens hoe de natuurhistorische schatten van Nederland in handen van dit staatslichaam veilig zijn. Hier behoeft geen doorgedreven economisch begeeren oorzaak te zijn van het verdwijnen van -de wonderlijke schatten die ook ons vaderland in duinen, heiden, bosschen, ven nen, meeren en zandverstuivingen bergt. Op waarlijk grpotsche wijze worden deze be langrijke dingen, landschappen, fauna en flora voor de toekomst bewaard. Het natuur wetenschappelijk onderzoek naar bepaalde merkwaardige zaken wordt opgedragen aan wetenschappelijke menschen. Ik wil slechts noemen de resultaten van het onderzoek naar de flora in de zandduinen door dr. Valckenier Suringar. Stelt men daarnaast een collectie werkelijk bijzondere foto's en ten slotte in de verstuivingen zelf eenige hectaren woesten grond als natuurmonu ment", dan ziet men duidelijk met welk een fijne zorg de staat de natuur-historische schatten bewaart voor de vergetelheid. Maar boven dat alles leert het Museum ten duidelijkste van welk een groote waarde het Staatsbosch is op economisch, hygi nisch en vooral aesthetisch gebied. Hier geldt het niet de productie te regelen naar het oogenblikkelijk inzicht van den eigenaar, waaruit rampen voor het bosch geboren worden, hier gevoelt men duidelijk dat onder deze leiding het gemeenschappelijk bosch groeien gaat tot een waardevol nationaal bezit en hier zal men tevens leeren dat wij op betere en minder beperkt-zuinige wijze zullen moeten gaan handelen, er bij de regeering er op aan moeten dringen vél ruimere middelen toe te staan, om voor itiiiiiiiimiiiMtiiiii Nóg slechts vermoed, nog slechts het on-tegengesproken men-zegt", het onwaar schijnlijke, waar-schijnende: de nieuwe com binatie, de saamvloeiing van Royaards, Raad van Beheer en Verkade. De Raad van Beheer heeft jaren lang volhard in zijn traditioneele onbenulligheid, doof voor elke ware kritiek, doof voor de klacht van kunstenaars en letterkundigen, opgesloten in 't muffe vertrek der zelfvol daanheid en overschatting, veilig zich wanend, in 't veilige bezit van 't niet af te nemen baantje. En nu stoot zij wijd de deuren open ... de heeren van de Raad van Beheer, Roelvink en Van Riemsdijk, loopen Royaards en Verkade tegemoet. Het is beweging, beweging van de nooit bewogen, maar thans gewogen en te licht bevonden Raad van Beheer. De Heeren, wetend, dat alle aanvallen met los kruit geschiedden, hebben nimmer acht geslagen op hun aanvallers. Doch los kruit knalt en wekt! En zoo hebben alle aan vallen ten lange leste pers en publiek ge wekt, en nu schrikken de heeren op, be merken dat hun ontzettend geheim bekend is, namelijk, dat arrogante gewichtigheid slechts onkunde bedekte. Nu zien ze hun baantje bedreigd, zij bemerken dat zij te ver gingen en dat de mogelijkheid bestaat AuBo ALLEEN VERKOOP in NEDERLAND van HANDSCHOENEN IEDER PAAR ^GEGARANDEERD DENT's Ry en Auto HANDSCHOENEN 'e /rzé>s $ OPOERicHtvJr 16; llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMlllllllllllinilltllMMIIIHIIIIIIIintllllllltlllMMI ons zelf bosschen te behouden, desnoods door onteigening ten algemeene nutte, of door beperking van het particulier beschikkingsrecht en tevens voor het nageslacht uitgestrekte bosschen te scheppen als een der middelen waarop de toekomst voort zal bouwen naar een fijnere en edelere bescha ving. Want boven alle natuurschoon van parken, stadsaanleg van plantsoenen, weiden en akkers, boven het landschappelijk schoon dat het landbouwwerk in verschillende om standigheden levert, ja boven de wilde glorie van de uitgestrekte woeste gronden, heiden en zand verstuivingen, boven dat alles staat de majesteitelijke rust en de verheven schoon heid van uitgestrekte bosschen. Op een wonderlijke wijze heeft het bosch invloed op ons gemoedsleven. Het sprookjesleven van verre tijden ontwaakt nu wederom in het machtige bosch! De poëzie der wouden vindt weerklank in den modernen mensch. Hier, in de bosschen voelt hij zich nader bij de natuur waaraan hij dreigde Ie ontgroeien. Hier heerscht de rust van een bedrijf dat boven de tijden uitgaat, hier de koelte op warme dagen, de vochtigheid in droge tijden, de warmte in den winter. Hier wor den de extremen beperkt. Het bosch draagt de stormen boven zich, de wind buldert over het bladerendak heen. Het bosch bergt schatten van rustige aandacht, van echt natuurgenot l Het schitterend menschenwerk om hier de bijl te zwaaien voor den prachtigen boomen-oogst) De zorgvolle voorbe reidingen van den boschgrond die wederom boomen zal dragen, boomen die groeien boven mcnschelijke maat en menschelijken tijd t Het boschwerk dat den mensch staalt tot een krachtig en blijmoedig leven l Reeds de aanschouwing geef t het volop medegenieten. Om nu voor het volk de schatten te ver garen voor een blijde en krachtige toe komst, het bosch op te bouwen tot een tempel van nationale vreugden! iiiiiiiinii m u iiiiiiiiiiimiiimmiiiimimiii min Het eerste werk is moeilijk! Langzaam worden de eerste schreden gezet op den langen weg, maar men gaat vastberaden, steunend op wetenschappelijk-soliede basis. De jonge bosch bouwwetenschap wrocht nu hier te lande hare eerste groote werken. Het Nederlandsche volk begrijpt nu de nood zakelijkheid van dit werk en de komende tijden zullen getuigen zijn dat dit volk weet te heroveren wat het verloren had, dat het den achterstand zal inhalen! Moge het nieuwe museum talrijke bezoe kers krijgen en daardoor beantwoorden aan het gestelde doel l Meerdere belangstelling voor dezen tak van staatsbedrijf l P. H. BURGERS MlMlllllilillllliiiimlliimiiii iliitlliiiiniilliiiii iilllllliliilllniii Mensch, VIsch en Vogel .Mensch l" sprak Vogel, zeer verbolgen, «Blijf beneden, 'k spot Met je poging mij te volgen Schik je in je lot, Vleugels om zoo hoog te stijgen Maak je niet, die moet je krijgen Zooals ik... van God." Mensch," sprak Visch, in diepe stroomen, Ga naar boven, 'k spot Met je poging hier te komen, Schik je m je lot, Om bij mij wat te beginnen Moet je hebben kieuw en vinnen, Die kreeg /*... van God." 'k Heb geen kieuw en vinnen noodig," Sprak de mensch met spot, Vleugels óók zijn overbodig, 'k Troost mij gaarn mijn lot, Want den geest die lucht en water Kan doorklieven, nu en later, Dien kreeg ik... van God." Haarlem L. C. STEENHUIZEN [BEBOSCHT DUIN IN DE BOSCHWACHTERIJ SCHOORL". Voortbouwende op enkele eerste resultaten van het beroemde werk van Staring, worden hier bosschen aangelegd. Bijzonder is de wetenschappelijke studie die hier ten slotte de buitengewone moeilijkheden overwint. Zeer veelzijdig is hier het nut der Staatsbebossching, waaraan het duin zoo rijk is l waardoor het jaarlijksch onderhoud der helmbeplanting overbodig wordt, het duin economisch meer waarde krijgt en een ongeëvenaard landschappelijk schoon geschapen wordt. dat hun gebouw onder de voeten van hun hoofdlooze persoonlijkheden wordt wegge trokken. Angstig spookten Heijermans en Royaards voor hun oogen op. Hoe zich te weren ? Slechts n wijze was afdoend en laf! Slechts deze werd (of wordt) beproefd. Zich aan een van beiden overgeven: rien n'est perdu, sauf l'honneur! Met Royaards is op Heijermans het over wicht behaald, om te kunnen blijven, om te blijven op 't Plein, Pro Domo als de sterksten. Zou de fusie tot stand komen ? Wij spraken laatst over 't verslaafd zijn aan principes van Hollanders. Mocht deze oplossing geschieden, dan heeft Verkade, die niet meer dan een zwakke Royaards is, missend wat Royaards mist, maar niet bezittend wat Royaards eigen is, zijn houding gered, den schijn. Dan legt hij 't niet af in Den Haag, doch verhuist van Hof- naar Hoofdstad. What is in a letter! En nu de heeren Roelvink en Van Riems dijk, om van de andere onzichtbare krachten niet te spreken. De heer Royaards verlangt de koninklijke, 't gebouw en de subsidies om zijn plannen te volvoeren, en zoo hij deze kan volvoeren IIMIIIIIIIIIIMIIHIIIIHIIIIllllllltltlllll (hetft hij dit niet reeds verklaard?) en ook dan alleen, schijnt hij bereid om den inven taris over te nemen, 't heele zootje, waaraan de Raad van Beheer zich krampachtig vast klemt. De Raad van Beheer, als katten gehecht aan 't gebouw, zal op voorwaarde van niette-worden-weggejaagd en 't recht van inden-weg-te-mogen-loopen de fusie willen aanvaarden. Veel heeft men den R. v. B. reeds kunnen verwijten, gebrek aan karakterloosheid thans zeker niet. Hij bleef principieel steeds onwrikbaar staan, nu de grond vreemd" doet, valt hij even principieel, om althans te kunnen blij ven liggen. Paris vaut bien une messe! De heer Royaards beoordeele dus of de koop hem voordeelig is. Dat hij als leider der Koninklijke sterker zou staan met den heer Verkade (met wien hij slechts kort samenwerkte, en kon werken) naast zich, benevens de heeren Roelvink en Van Riemsdijk, is uitgesloten. Dat hierdoor veel beweging, verwarring en botsing ontstaan moet, is te voorzien. Doch zoo reeds gezegd werd, dit al geeft reden tot tevredenheid; hoe meer beweging, hoe meer resultaat of... hoe eerder de finale! DOP BLES