De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1917 24 maart pagina 2

24 maart 1917 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 24 Maart '17. No. 2074 DE REVOLUTIE Teekenlng voor de Amsterdammer" van Jordaan \ VERBOUW VAN LEVENSMIDDELEN IN EIGEN TUIN Verbouwt bruine boonen op gespitte grasvelden! De opwekking tot eigen verbouw van levensmiddelen, zal zeer zeker velen er toe brengen hun tuin te gaan gebruiken voor dit hoogst nuttige doel. Maar dit streven heeft enkele zeer groote gevaren zoo men niet van te voren nauwkeurig alles over weegt. Het is mijn vaste overtuiging dat deze illusie's voor verreweg het grootste ge deelte op niets zullen uitloopen, zoo men te optimistisch Is. Ik kan niet nalaten daar tegen ernstig te waarschuwen en tegelijk een methode aan te geven die m.i. groote zekerheid wel belooft. Daar de plaatsruimte, als gewoonlijk, wel klein zal zij n doe ik dat met de volgende beknopte wenken. 1. ledere verbouw in den schaduw van boomen of huizen levert niets. 2. Daar de mest ontbreekt of te duur is en de tijd te kort is, is de eenige mogelijk lijk die goede kansen kan geven, nu direct, nog deze week de grasvelden in den tuin te spitten. Daarin zit meestal nog voldoende kracht. 3. Men behoude bloemen en heesters! Het geeft niets die nu te laten verdwijnen omdat de grond daarvoor beschikbaar, in de meeste gevallen niet meer voldoende te verwerken en te bemesten is. 4. De verbouw van aardappels zal groote teleurstelling geven en is onnoodig. Aardappels moeten deze volgende drie weken gepoot worden. Zij eischen zware bemesting, veel arbeid, goede poters van goed soort! Aaa geen van die eischen is nu meer te voldoen. Het poten van aardappels die wij heden te kort komen is verspilling van voedsel dat nu noodig is, verkwisting van arbeid en geld. . De schaarschte van heden is geen gevolg van den te kleinen verbouw in Nederland. Lodewijk XVI tot den Czaar: Beter de Kroon verloren, dan het hoofd." mmiMiiilfiffiifmiiilimiiiiimiiiiiiiifiiniiiimiiiimiiiiiiffiffiiimifilliiiiiiiiliiiiiiiiiliiiiiimili niillimtliiiimililiiiimjmiiiiiiiimiiililllliijiiiiiim Dezen herfst zijn er beslist wél genoeg aard appels! Al bedraagt de oogst der boeren de helft van den normalen dan nóg is er vol doende. De oorzaken van het tegenwoordige tekort zijn de volgende: a. Grootere verbouw van fabrieksaardappels door verzuim der regeering bijtijds de prijzen te regelen. b. Te groote hoeveelheid die aan de fa brieken is toegestaan.. (Aanvankelijk 8.2 millioen mud, later nog weer 2 millioen mud). c. Kleine oogst (wellicht 6Q pCt. van nor maal). d. Groot bederf. De regeering noodzaakte de kleiboeren onverschillig voor de kwali teit der aardappels, dus afgezien van de mogelijkheid van bewaring, hun aardappels vast te houden. Daarbij kwam hevige vorst en onvoldoende zorg bij de verzendingen.Ook was de kwaliteit in den herfst al slecht. e. Uitvoer van het tijdelijke overschot in Juli-Augustus van 1916. Indien toen bewaard was geworden, desnoods door drogen was het tekort voorkomen. Daarbij kwam frau duleus rooien van late soorten. ?. Verzuim van de regeering bijtijds de verbouw van eetaardappels aan te moedigen en de oorlogswinst op exportgewassen onmogelijk te maken. Heden is de regeering gedwongen ge worden wél flinke prijzen voor eetaardar pels te beloven en is te verwachten dat zij een tijdelijk surplus niet weer zal exporteeren. Nederland verbouwt ruim genoeg aard appels ! Het is onnoodlg die zelf te kweeken en de verbouw geeft in de tuinen enz. buiten het boerenbedrijf zeer beslist teleurstelling en verkwisting. 5. Verbouw van groenten. Nederland verbouwt ruim voldoende voor eigen gebruik. Gaat men in tuinen verbouwen dan levert ook deze verbouw teleurstelling door onvoldoende mest, te late grondbeiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiinniiiiMtiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiii zijn in vrijheid gesteld. En Kerensky is Minister van Justitie. Als een storm gaat het over mijn hart en mijn ziel heen. Toen ben ik in mijn kamer gegaan en ik heb het uitgesnikt, zooals toen mijn moeder is ge storven. ' * * * En ik probeer mij alles te herinneren, alles weer te beleven, sinds ik in den zomer van 1912 een aantal Russische gevange nissen bezocht en van verre het lijden zag der tienduizenden en tienduizenden poli tieke gevangenen. Ik ken Paul Milioukov. Want ik had brie ven voor hem meegenomen uit Parijs van Boertzeff, die toen stond midden in zijnen strijd tegen de Russische politie. En door Milioukov ken ik Kerensky. In de Doema waren wij met elkander. Kerensky had juist geïnterpelleerd over de mishandelingen in de gevangenissen van Orel. De rechterzijde had hem uitgejouwd en geroepen: Nog lang niet genoeg, nog lang niet genoeg." Wij waren bezig met protesten van bekende personen te verzamelen tegen de hartbrekende mishandelingen. De Russische Regee ring gaf haar zooveelste démenti officiel" uit. Zoo ontmoette ik Kerensky op eenen middag in de Doema. Ik herinner het mij en ik beleef her. Wintermiddag. Donker. Over de sneeuw snelt het sleetje naar het lage Taurische Paleis waar de Doema ver gadert. Ik vraag naar Milioukov, naar Kerensky. Hij spreekt juist in de vergadering. Dus even wachten. En dan komen zij samen. Kerensky hijgt nog zacht naar zijn adem. Hij is heel slank, heel jong, en zijn oogen woeden. Milioukov is ouder, fijner. Hij spreekt het Fransch heel gemakkelijk. Kerensky niet. Hij zoekt de woorden. Hij breekt de woor den. Men heeft mij gezegd, dat hij een be kwaam advocaat is en een zeer vaardig spre ker. Ik vraag hem of hij brieven voor mij kan bezorgen in de Kresty-gevangenis te SintPetersburg, in de Boutirky-gevangenis te Moscou en te Orel. Hij denkt even na: de Kresty-gevangenis gaat zeker. De Boutirky ook. Daar zijn een aantal revolutionairen met valsche pasBij de Revolutionairen in Rusland door mr. JACOB ISRAËL DE HAAN Gij vraagt mij, wat ik denk over de revo lutie in Rusland. Maar ik denk daar niet over. Ik kan daar niet over denken, zooals men over een wetenschappelijk vraagstuk denkt. Stel u dit goed voor: in den vroegen morgen is het dagblad gekomen rnet de be richten uit Rusland. Ieder bericht een wonder. De Keizer heeft afstand van de Regeering Joseph Minor gedaan. Er is geen Joden-rayon meer. Paul Milioukov is Minister van Buitenlandsche Zaken geworden. De politieke gevangenen werking, onvoldoende kennis/onvoldoenden arbeid. 6. Verbouw van erwten. Hiervoor is het te laat. Deze worden nu gezaaid op goed voorbereid land. 7. Verbouw van granen. Eveneens veel te laat en in den tuin ook om meerdere andere redenen onmogelijk. 8 Boonen. Het is uiterst noodzakelijk dat overal gazons van gras nu gespit worden, zoo spoedig mogelijk en dat daar half Mei bruine boonen gepoot worden. Boonen zullen oogst geven zonder be mesting, de verbouw eischt weinig arbeid, weinig geld en weinig moeite en kennis. Men heeft voor den verbouw geen stokken noodig. De oogst is in het klein gemakkelijk en zeker. Boonen zijn een krachtig voedsel waarvan Nederland te weinig verbouwt. Direct spitten, half Mei den grond op bedden leggen, l Meter breed, paden 25 cM Het pad ± 5 cM. dieper. Op ieder bed drie rijen op 40 cM. afstand. In de rij op 25 cM. gaten tot 3 cM. diep. Daarin n of twee goede bruine boonen. Gaatjes goed dichtdrukfcenl Als het blad geel en de peulen dor zijn, de planten afplukken. Deze worden dan in bossen van 8 a 10 stuks bij de steel samen gebonden en opgehangen op zolder of andere luchtige plaats. Voor eiken maaltijd kan men de boonen uit de peul halen. Dit is de eenige verbouw waarvoor nog genoeg tijd over is, en het is ook het eenige gewas dat met zulke geringe hulpmiddelen slaagt. De verbouw van ieder ander gewas acht ik onnoodig, verkwistend "of teleurstellend. Vooral de verbouw van aardappels in tuinen en verder buiten het gewone akkerbedrijf zal meest groote teleurstelling geven, zoo die nu nog zonder voldoende voor bereiding uitgevoerd moet worden. Ik zie slechts n weg en wel een zeer goeden. Bouwt bruine boonen op gespitte grasvelden. P. H. BURGERS Direct. Landgoed Johanna-Hoeve De Revolutie in Rusland Revolutie in Rusland reeds sinds het begin van dezen oorlog werd er door Duitsche publicisten, die Rusland meenden te kennen, op gehoopt; en toen in den zomer van 1915 de Duitsche en Oostenrijksche legers de groote overwinning aan het oostelijke front bevochten, werd er voorspeld: nu zullen de gebeurtenissen van 1905 zich weldra herhalen; zooals toen de nederlagen tegen de Japanners de aanleiding tot de omwenteling gaven, zoo zal die ook thans uitbreken, nu de regeering zich on machtig heeft getoond om het land tegen een invasie te beveiligen. Het kwam anders uit. De ramp, die Rus land trof, bracht de ontevredenheid van liberalen en socialisten niet tot uitbarsting, maar tot zwijgen; binnenlandsche strijd werd landverraad genoemd, nu de samenwerking van alle nationale krachten noodig was voor de bereiking van h°t eenige doel, waarnaar men thans mocht streven: de bevrijding van d°n Russischen bodem. De nood der tijden deed de Russische regeering niet begrijpen, dat alleen samen werking met de vrijzinnige partijen, die in de Doema de meerderheid vormden, haar en het Jand kon redden. Een oogenblik scheen het, alsof zij tot beter inzicht wa bekeerd. Den 7den September 1915 kwam de verrassende tijding dat Tsaar Nikolaas II zelf het opperbevel over de Russische legers had aanvaard;grootvorstNikoIai Nikolaje vitch, die sinds jaren als het hoofd der reactionaire partij gold, was in ongenade gevallen en werd op eervolle wijze verbannen naar de Kaukakus-landen; een nieuw tijdperk in de Russische geschiedenis zou aanbreken. Reeds negen dagen later bleek, dat men te vroeg had gejuicht. Den 16den Septempoorten gevangenbewaarders. Kerensky zal zorgen, dat zij de brieven krijgen. Zoodra n hunner dan de wacht in de betrokken af deeling heeft, zullen zij de brieven geven. Eén voor mijn lieven vriend Joseph Minor, wien ik berichten geef van vrouw en kinderen. Ik heb ze juist te Parijs bezocht. En berichten van vrienden te Ant werpen. Eén hunner is zestien jaar samen met hem in Siberiëgeweest. En ik geef Kerensky een briefje voor Stephan Kondoukof, een jongen, die op zijn veertiende jaar wegens politiek misdrijf werd veroordeeld tot acht jaar dwangarbeid. Hoe vreemd is dit, terwijl ik het mij herinner. In de Doema schreef ik geheime brieven voor de geRussische politieke gevangenen in de Boutirky-gevangenis vangenen van den Tsaar. De afgevaardigde Kerensky heeft ze voor mij bezorgd. De man, die nu de Minister van Justitie is. En de feesten zouden juist gevierd worden, ter herdenking van de derde eeuw der regeering van de Romanofs over Rusland. De Romanofs regeeren reeds niet meer. Als ik mijn brieven geschreven heb, neem ik afscheid van Kerensky en van Milioukov. Kerensky zal de gevangenis in gaan, zoodra de Doemazitting wordt verber werd een Keizerlijke oekase afgekondigd, waarbij de zitting der Doema tot half No vember werd verdaagd; de vorming van een ministerie uit het liberale Doemablok, in de voorgaande weken als aanstaande beschouwd, bleef uit. Met straat betoogingen en werkstakingen beantwoordden de arbeiders van St. Peters burg en Moskou het besluit tot verdaging der Doema. Maar de Doema zelf kwam niet in verzet; zij vaardigde haren voorzitter naar het hoofdkwartier af om den Tsaar hare waarschuwende stem te doen hooren, maar zij zocht geen steun bij het volk om door geweld de regeering tot toegeven te dwingen. Evenmin deed dat het congres der Zemstvos, dat in de laatste week van Sep tember te Moskou bijeenkwam. Het richtte een oproep tot de stakende arbeiders om ter wille der nationale zaak den arbeid te hervatten; met dien oproep had het meer succes dan met de aanmaning, die tegelijker tijd tot de regeering werd gericht om de Doema weder samen te doen komen en om een ministerie te benoemen, dat het vertrou wen van het volk genoot. Sedert vernam men maar weinig van wat er in het Russische volk omging. In vredes tijd hoort men in West-Europa niet veel daarvan; in oorlogstijd zijn de berichten nog veel schaarscher en onvollediger. Maar af en toe bleek toch, dat de gezindheid ten opzichte der regeering slechter werd, in plaats van beter. Nog meer wegens de onbe kwaamheid en de corruptie, dan wel wegens het verstokte conservatisme van de hoogste regeeringspersonen. Een reactionair minis terie, dat behoorlijk zorg had weten te dra gen voor de voorziening met levensmid delen en dat zich opgewassen had getoond tegen de door den oorlog gestelde taak, zou vermoedelijk geen verzet hebben uitgelokt. Maar geen dezer voorwaarden werd vervuld. Een vaste en krachtige leiding was er noch in het bestel van de economische behoeften, noch in dat van de politieke en militaire aangelegenheden. De ministers wisselden elkaar snel af; maar de verandering van personen bracht geen verandering in het stelsel; de altijd weifelende Tsaar greep niet naar het eenige middel, dat hem had kunnen redden: het samenstellen van een ministerie uit de leiders van de oppositie in de Doema. Onverwacht kwam de Maart-revolutie van 1917, die het oude régime met vén machtigen zwaai op zijde duwde. Zoowel over wat er aan voorafging, als over de wijze, waarop de revolutie tot stand kwam, zijn wij thans nog maar gebrekkig Ingelicht. Maar wat er aanvankelijk over bekend werd, wekte den indruk, dat de revolutie in Rusland een model revolutie was, waardoor in den kortst mogelijken tijd en zonder veel bloedvergieten de leiding der regeering in handen was ge bracht van hen, die voor die taak berekend waren. Over de geheele linie scheen de reactie het hoofd te buigen, bijna dankbaar zelfs dat zij aan bekwamer mannen den regeeringslast kon overdragen; de uiterste partijen der linkerzijde schenen de noodzakelijkheid in te zien, om de liberalen en radicalen te steunen, opdat Rusland niet ten prooi zou vallen aan de anarchie ; zelfs het behoud van den monarchalen regeeringsvorm lieten zij zich welgevallen, nu althans Nikolaas II ge dwongen was de kroon neer te leggen. Voor de zaak van de Entente kon er niets heugelijkers gebeuren. Rusland zou voortaan bestuurd worden door mannen, die altijd hadden geijverd voor het zoo krachtig mogelijk voortzetten van den ooilog; niet langer behoefde te worden gevreesd, dat de SCHIEDAM GESLOTEN l" Zoover is 't nu gekomen, Met ons.arme Vaderland Dat er weldra geen genever, In Schiedam meer wordt gebrand. Al^ wat bittert en wat borrelt, Kijkt wanhopig naar zijn prop, Met van schrik verbleekte neuzen, Denkt men aan de laatste drop. Voor de likkers en de proevers, Is 't dan voor goed gedaan, Onmeedoogend en wreedaardig... Vangt de kwast- en theestrijd aan. Hoe vervloeken ze den oorlog, Die bedroefde pimpelaars, Voortaan moeten ze naar huis toe, Zonder stukken in hun laars. In hun teerbeminde kroegen, Is alleen maar melk te koop: Waar de klare eens regeerde, Heerscht nu streng de blauwe knoop. Russische regeering, om een revolutie te bezweren, een afzonderlijken vrede zou sluiten; het verbond van Engeland en Frank rijk met Rusland zou niet meer een mon sterverbond zijn, nu dit laatste rijk op vrijzinnige wijze zou worden bestuurd. Hoezeer zou ook de verandering in Rus land hare uitwerking doen gevoelen in Duitschland! De Duitsche sociaaldemocraten hadden den oorlog aanvaard als een oor log tegen het Tsarisme; die leus zou voor taan niet meer kunnen worden aangeheven; nu ook in Oost-Europa het liberalisme had gezegevierd, zou juist een overwinning van Duitschland voor de zaak der vrijheid nood lottig worden. Maar het enthousiasme, waarmede de eerste berichten over de Russische revolutie in Engeland en Frankrijk werden begroet, is vermoedelijk reeds eenigszins verminderd. De leiding van die revolutie is nog altijd in handen van de liberalen, maar zij hebben reeds allerlei concessies aan de uiterste par tijen moeten doen. Grootvorst Michael zal eerst de waardigheid van Tsaar aanvaarden, wanneer de te kiezen constitueerende ver gadering den wensen daartoe zal hebben te kennen gegeven; Nikolai Nikolajevitch, aan wien het opperbevel over de legers was toevertrouwd, heeft dat moeten nederleggen, omdat de arbeiderspartij geen lid van het huis Romanov dien post wil zien bekleeden. Zoo is feitelijk Rusland thans een Republiek; hoe langer die toestand zal duren, hoe grooter de kans wordt, dat de republikeinsche elementen dien toestand zullen willen bestendigen. In de proclamatie van de voorloopige regeering is niet uitdrukkelijk ge zegd, dat het krachtig voortzetten van den oorlog het voornaamste doel van het nieuwe bewind zal zijn. Onder de Russische socia> l II II l II IIIMII II II Illllll IIIMIIIMIIMIIIIIIII l IIIHIIIMIHIIHIIMHIIIHMIIIIIIIIIIHIII NTEVREDEN ROOKER5 MEEMT DE PROEF MET: AMSTERDAMSen FABRWAAT-ZER OUDE TABAK. daagd. Want zoolang de Doema zit, kan men eenen afgevaardigde niet arresteeren. ?Nous sommes les inviolables" zegtMilioukov in n hoon. Ik verlaat de Doema. Buiten is het wonder van Sint-Petersburg in den winter. Ik loop rond in een droom. NewskyProspect, de Ne wakade. Duizenden, duizenden sleetjes. En de stille mannen, allen diepgedoken in hun jassen. Aan de overzijde de Peter- en Paulsvesting. De scherpe spits van de Munt-toren, niet goud nu in zon, maar zwart in het grijze van den winternacht. O, wonder, wonder, wonder. Kerensky is Minister van Justitie en de politieke ge vangenen zijn vrij. Er waren er tweehonderd duizend. Kerensky heeft de amnestie gegeven, die Nlcolaas Romanof bij zijn feesten niet gaf. En het volk wilde de amnestie. Bij de Russen in Antwerpen, bij de Russen in Parijs, overal sprak men over de amnestie bij het feest van de Romanofs. Maar zij wilden niet. Ik ken Prins Peter van Oldenburg, den zwager van den Tsaar. Ik was hem zeer aanbevolen door gemeen schappelijke vrienden te Parijs. Ik vroeg hem te zorgen, dat sommige menschen op de lijsten voor de amnestie kwamen. Hij zeide, dat er geen amnestie voor politieke gevangenen zou zijn. Hij glimlachte en hij zei: Mijn nicht, die mij over u geschreven heeft, had heel dikwijls wonderlijke in vallen ... ik zal u daar haar jeugdportretten eens laten zien... maar een amnestie zal er niet zijn." Het was een oogenblik, waarop de tijd in tweeën brak, wij keken elkander aan. Hij was een machtig man in Rusland. En ik zag, dat er een gaatje was in zijn gordijn en de menschen liepen snel langs de Serguiefskaja. Waarlijk: er is geen am nestie geweest bij het feest van de Roma nofs. Maar, Kerensky, die mijn brieven voor de gevangenen bezorgde, is Minister van Justitie geworden en heeft de amnestie ge bracht. * * * Zal nu Paul Sacvarelidzéweder naar zijn zonnig en zuidelijk Kaukasie terugkeeren? Ik ontmoette hem te Riga en tot de oorlog uitbrak schreven wij elkander, toen hij verbannene in het barre deel van Siberiëwas. En is Minor nu vrij ? De trotsche, de kloeke. Ik ontmoette hem in de Boutirky te Moscou. En later kreeg ik zijn portret en een portret van hem met een groep vrienden, geheimelijk in de gevangenis te Moscou vervaardigd. Hij was ruim vijftig jaar, toen dit portret werd gemaakt. Van die vijftig jaar heeft hij er dertig doorgeleefd in strijd met de Russische Regeering. Nu eens met vrouw en kinderen naar Siberiëverbannen. Dan weder van vrouw en kinderen in de gevangenis gescheiden. Altijd in oproer, altijd fel en strijdbaar. Tot de overwinning is gekomen. Geen amnestie. Revolutie. * * * Gij vraagt mij wat ik over de revolutie in Rusland denk? Of ik geloof, dat samen werking mogelijk is tusschen den democratischen patriot Milioukov, die zegt, dat Rusland zonder Constantinopel geen vrede wil. En tusschen Kerensky, die vóór alles vrede wil. Laat mij daar niet over denken. Ik denk aan Victor Dmitrenko, die op zijn zeven tiende jaar verbannen werd uit het Zuiden van Rusland naar de witte woestijnen vaa de Ijszee. Hij vluchtte naar het buitenland. Toen de oorlog uitbrak nam hij dienst in het Belgische leger. Waar de graven der gesneuvelden ontelbaar zijn, is ook het zijne. Maar oorlog of vrede: het Russische volk heeft overwonnen.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl