De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1917 24 maart pagina 3

24 maart 1917 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

24 Maart'17. No. 2OT4 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 005TEBBEK MEUBLEERINCJEN MEDDENS gereed en naar maat ranaf f «5.-. Coupéur-reizïger te ontbieden. loliegll !oogslr,356 Belangrijke Brochures, die iedereen lezen moet. Eerstdaags aa/ verschijn >n: Weerplicht voor Inlanders en Samenstelling van de Weermacht in Nederlandsch-Indi door J. VAS DEB WEYDEN, Majoor van den Generalen Staf. De geheel nieuwe denkbeelden over de weermacht van Nederlandsch-Indiëin deze brochure door een autoriteit als Majoor van der Weyden ontwikkeld, hebben reeds de sympathie gekregen van verschillende hoog geplaatse Indische Specialiteiten. Een ieder die belang stelt in het behoud van onze Indische Koloniën zij de lezing van deze brochure aan bevolen. Prijs f 1.95. uitgave van YAN HOLKEMA & WARENDOHF, Amsterdam. Financieel Nieuwsblad Singel 842, A.'dam TELEFOON N. 6925 bevat steeds aetueele arti kelen, betrouwbare cor respondentie, nltlotingen van premieleeningen, prodnctieo, koer»lljst enz. Abonnement slechts |so| ets. per kwartaal. Vraagt gratis Proefnummers Als volgeling van MART BAKER EDDY, dis cover e r of Cnristian Science, geneest H. G. THIEME, Den Haag - Denneweg 25a, Blind-, Doof-, Idiootof Stomgeboren personen, die uit eigen mid delen eene bezoldiging vol doen van af ? 1500,?. Zonder Genezing - Geld Terug! MEUBILEERING-MAATSCHAPPIJ HOLLAND" H.Z. VOORBURGWAL 274 AMSTERDAM TEL. 5974 N. <---^,^~. 111111111111-^^-----^ BIJ HET INRICHTEN UWER WONING HEBT GIJ 3 PUNTEN IN HET OOG TE HOUDEN: DUURZAAMHEID HARMONIE 'BrtS! GEMATIGDEN PUI J S DAT WIJ IN ONZE INRICHTINGEN DEZE EIGENSCHAPPEN VEREENIGEN, BEWIJZEN DE TALLOOZE TEVBEDE*HEIDSBETUI6INGEN,WELKEWIJ VOOR U TER INZAGE HOUDEN Vraagt Catalogus! THE CHARM" Groote voorraad bij GEBÜ. F. & L DE RIDDER allén Sophiaplein, Amsterdam Koninklijke Fabriek van AMSTEL RIETWERK EENZAME PADEN BEN NIEUWE BUNDEL VERZEN VAN HELENE SWABTH Prijs ingenaaid / I.5O gebonden / I.9O. Uitgave: YAH HOLKEMA & WARENDORP, Amsterdam. Tot het bouwen van Villa's en Landhuizen zijn prachtige heuvel achtige BOSCHTERREINEN te koop in HET OOSTERPARK te Lage prijzen, mooie wegen, gas, electr. licht, water. R. V. laatö. tot Exploit. ?an Het Oosterpark tlltlllllltlltlMllllltllllllllllllllllllllllllllllllllMMIIIIIIIIMlIIIIMIinilllllllIMIIIIIIIMIIIIIIIIinilllllllilMIII ctj|tJAn wuun Tel. Int. 38 & 48 riHiiiiMimiiiiiiimiiiii iMiiiiiiiiiumiiiMMiitmiMimiii ROBBERT KAIFM AMSTERDAM. MONSTKZALENvAnS/METH l HEEBEMGBACHT270 Filiaal DEN HAAG: Noordelnde 160. IIIIMIIIMIIIMIIinilMIIHIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHI itllllllllll listen is meer dan bij hunne geestver wanten in een der andere oorlogvoerende landen van den beginne af een sterke strooming tegen den oorlog geweest. Zelfs al gelukt het den liberalen om de revolutie te beperken tot een politieke en om een sociale revolutie af te wenden, dan nog blijft het onzeker, of de gebeurtenissen in Rusland ten goede zullen komen aan het oorlogsdoel der Entente, zoo goed als het trouwens nog onzeker Is, dat de reactie geen pogingen zal doen om het gebeurde ongedaan te maken. Zij is verrast geworden en heeft voornamelijk door den afval van het leger, zich zonder slag of stoot moeten overgeven; maar haar macht in Rusland is groot; zij zal zich straks herstellen en de plattelands bevolking tegen de groote steden trachten uit te spelen. Maar welke ongedachte wendingen de gebeurtenissen in Rusland nog zullen nemen, de kans, dat Nikolaas II weder op den troon zal worden gebracht, schijnt niet zeer groot. Noch voor Rusland, noch voor hem zelf ware dit ook te wenschen. Voor hem zelf niet, omdat hij altijd gebukt heeft gegaan onder een last, die hem te zwaar was. M. Bauer, die in 1896 de kroningsfeesten te Moskou bijwoonde en daarvan destijds (in het Weekblad De Kroniek) in woord en beeld een prachtige beschrijving heeft ge geven, die sommigen van mijne generatie zich nog wel zullen herinneren, heeft hem toen gezien zooals hij gedurende zijn regee ring is gebleken te zijn. «Naast de Keizerin, die schitterde van zilver en paarlen, liep, neen, waggelde de jonge Keizer, het vaalbleeke smalle gelaat gebogen onder de enorme diamanten kroon, de schitterende scepter en appel tegen de borst geklemd, den schouder gebracht onder het gewicht van hermelijn, waarover een JACK LONDON DOOR UPTON SINCLAIR De Amerikaansche schrijver Upton Sinclair was zoo welwillend aan »De Amsterdammer" een schets over Jack London af te staan. Wij laten hier de Nederlandse :ie vertaling volgen. Jack London is al een paar maanden dood, maar hij blijft mij steeds in de gedachten. Hij laat mij niet los; ik betrap er mij voort durend op dat ik gesprekken met hem voer, dat ik allerlei dingen met hem beleef. Het is mij als een tooneelspel, waarvan ik de beide eerste bedrijven in manuscript gelezen heb. De rest is vernietigd en ik zal de twee laatste bedrijven nimmer onder de oogen krijgen. Maar mijn verbeelding werkt door. Ik kan haar niet bedwingen; het stuk was met fijn verwonden fantasie geschreven; op hoe velerlei wijzen zou het vervolg zich niet hebben kunnen afwikkelen! Het had tragisch kunnen eindigen, smartelijk, afschu welijk, maar ook grootsch en heerlijk... Tusschen Jack London en mij hebben altijd sterke verschillen bestaan, hoe vreemd dit mij ook voorkomt, nu ik op onze vriend schap terugzie. Zij uitten zich van den be ginne af in onze correspondentie en voerden reeds tot een twistgesprek bij onze eerste ontmoeting en ze zijn nimmer opgelost. De laatste brief dien ik van hem ontving, drie maanden vóór zijn dood, hield een uitnoodiging in, hem op zijn ranch te bezoeken om onzen woordenstrijd voort te zetten. Jij en ik moeten weer eens aan den slag," schreef hij. Dat is goed voor je en voor mij misschien ook. Het zal ons allebei opfrisschen." Ik antwoordde dat ik druk bezig was aan een nieuw boek en geen gedachten had voor iets anders; maar dat ik, zoodra het werk gereed was, zou komen en mijn mannetje staan" zou. En nu is het manus cript vernietigd! De grond van ons verschil kan ik kort omschrijven als zelf-beheersching versus zware diamanten keten hing; met moeite sleepte hij den goudbrocaten mantel en onder de armen werd hij gesteund door hoogwaardlgheidsbekleeders." Het was vreeselijk om te zien: het was geen vorst, bewust van zijne majesteit, die zich koninklijk aan zijn volk vertoonde, het was een man niet alleen gebogen onder den last van goud en juweelen, maar tevens onder het nog zwaarder juk van zijn ontzachelijk rijk." Hulpeloos keek hij rond en liet zich voeren naar de priesters, en toen de patri arch bij ongeluk de wijkwast vallen liet, wenkte hij moede met den scpepter dat het zóó genoeg was, en langzaam trok hij ver der, een slachtoffer van zijn volk en ondanks zijn praal beklagenswaardig." 21 Maart 1917 G. W. KERNRAMP iiiiiimmiiiiiimiiiiiiiimmiiiiiii ONTDUIKING VAN BELASTING Het is belangwekkend op te merken hoe allengs de middelen straffer worden, die noodig zijn om de schatkist te behoeden voor schade voortvloeiende uit ontduiking, uit besparing door verdraaiing der hande lingen, zooals die werkelijk zijn of uit listigheden om te ontkomen aan de betaling van wat eenmaal als verschuldigd vastgesteld is. Naarmate de belangen, die op het spel staan grooter worden en de behendigheid der ontduikers aanwast, worden ook de mid delen tot afweer door den Staat gebruikt, doeltreffender en scherper. Zonder veel moeite zou men een geheele lijst van in den laatsten tijd tot stand gekomen wetswijzigingen kun nen samenstellen, die alle hetzelfde doel hadden en uit dezelfde noodzakelijkheid voortsproten. Ook de kortelings aangenomen successiewet en de regfstratiewet bevatten tal iiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiuiiimiiiiiiiiiiiii zelf-uitleving; of, zooals Jack het zou gezegd hebben: ascetisme tegenover zelf-uiting. Op welke van de twee wijzen maakt een mensen het meest van zijn leven ? Door te gelooven in zijn eigen wezen, door zijn persoonlijk heid den teugel te vieren en zoo intens en volledig mogelijk te leven? Of door zijn natuurlijkheid te wantrouwen, door alle natuur te wantrouwen daar zij bewogen wordt door lage aandriften en vreezen, door zijn neigingen te breidelen en te regelen en zich zoodoende af te scheiden van zijn vroolijke makkers en bloot te stellen aan het pijnlijke verwijt van zelfgerechtigheid. Ik herinner mij nog goed hoe hij voor de eerste maal in ons midden sprak te Newyork in 1904 of 1905. Destijds was hij op het hoogtepunt van zijn jongen roem, terwijl ik alleen onder socialisten eenige bekendheid enoot. Ik had toen juist de Intercollegiale ocialist Society" opgericht en zat tot diep in den nacht aan mijn literairen arbeid" dien ik nog vaak met verontwaardigde op merkingen teruggezonden kreeg. Wij hadden jack tot president gekozen en een groote meeting uitgeschreven in het Grand Central Palace, waar hij voor de eerste maal in ons midden het woord zou voeren. Onze held kwam een uur te laat in Newyork aan en verscheen juist toen wij aan zijn komst begonnen te wanhopen; hij verscheen blij en stralend, ten spijt van een keelaandoening die hem het spreken bemoeilijkte, en hij stapte te midden der wuivende roode zak doeken naar het spreekgestoelte, vanwaar hij met kalme stem de stad Newyork zijn wonderbaarlijke Revolution" voorlas een opstel dat men vinden kan in The war of the Classes". Ik behoef niet te zeggen dat Newyork er niet erg door gesticht was. Er waren zelfs velen onder onze jonge intercollegiale socialisten" die er niet erg over te spreken waren. Maar ik vond het heerlijk zoo heerlijk dat ik mijn held zonder bedenking de vereering van een slaafsch volgeling schonk. Den volgenden dag brachten wij samen door met het bespreken van al die onderwerpen, die ons zoo bezighielden; en dien heelen dag rookte hij cigaretten en dronk hij... ik weet niet juist meer wat voor een vloeistof het was, want al die roode en bruine en groene en gele brouwsels zijn mij even antipathiek en dit is gewoonlijk van bepalingen en regelingen van dezen aard. Enkele meer moderne methoden, die, als zooveel vroeger ongekends, ontstaan zijn uit de zeer bijzondere omstandigheden, waar onder wij thans leven, zijn wel de moeite waard ze wat van naderbij te beschouwen. In de eerste plaats de verdedigingsbelas ting. (In het kort zij vermeld, dat er in het geheel drie verdedigingsbelastingen zijn. No. II moet ieder betalen, die in de rijksinkomstenbelasting aangeslagen is. No. Ia is een verdubbeling van de ver mogensbelasting; ieder die in deze belasting is aangeslagen, vindt op hetzelfde biljet een gelijk bedrag aan verdedigings- als aan vermogensbelasting uitgetrokken. No. I b wordt alleen geheven van vermo gens, grooter dan f50.000.?naar afzonder lijke aangifte (groene formulieren); het ver mogen wordt op andere wijze berekend dan bij de vermogensbelasting; het voornaamste verschil is, dat onroerend goed naar de verkoopwaarde moet- en niet naar de be lastbare opbrengst mag worden geschat. Van de verdedigingsbelastingen worden geen opcenten geheven). Omtrent deze laatste belasting, I b dus, is in de wet opgenomen, dat, wanneer vast staat, dat er nagevorderd zal worden, de naam, voornamen en woonplaats met het bedrag van den naderen aanslag van den belastingplichtige in de Staatscourant ge publiceerd zullen worden. Men kan zich ge makkelijk voorstellen, hoe sterk de preven tieve werking van een dergelijke bedreiging is. Behalve deze bekendmaking der navor dering staat er op een opzettelijk valsche aangifte ook gevangenisstraf, zooals trou wens de wet op de inkomstenbelasting reeds voor dat geval een zeer hooge boete vaststelt. Maar thans blijkt een nieuwe weg gevon den te zijn om den Staat nog op het laatste duidelijk op mijn gezicht te lezen. Jack vroeg mij hoe ik zoo kwam en ik legde hem uit, dat ik opgevoed was in een oude zuidelijke familie, waar de mannen gewoon waren zich te bedrinken; dien ten gevolge had ik van mijn vroegste jeugd een afkeer gekregen van alle genotmiddelen alcohol, tabak, kruiderijen, zelfs van koffie en thee die de hersens beïnvloeden en den mensen buiten zich zelf brengen. Jack vond dat de mensch niet moet afgaan op de ervaringen van zijn geslacht, zelfs niet op die van zijn onmiddellijke voorouders, doch dat hij zelf zijn weg moest zoeken. Als je nooit dronken waart geweest, kende je het leven niet, hadt je geen begrip van zijn wonderlijkste mogelijkheden, was je eigenlijk hog geen mensch. Maar ik, melkmuil, Sch warmer, asceet, man van lager orde" als ik was, liet de kans voorbijgaan mij te samen met Jack te bedrinken. Ik ontmoette hem eerst weer zeven jaar later; ditmaal kwam het verschil krachtiger tot uiting. Jack had Love's Pilgrimage" gelezen en hij was ten zeerste verontwaardigd over een nog afkeuringswaardiger vorm van ascetisme, zooals hij het noemde, de sexueele ascese. De hoofdpersoon van dat boek was een malle pedante dichter, die een jonge vrouw ongelukkig maakte met dwaasheden, in vroeger tijd in duistere christelijke kloosters ontstaan. Ik weet niet goed meer hoe ik den armen Thyrsis heb verdedigd; ik weet zelfs niet heelemaal in hoeverre ik destijds zelf een zuiver inzicht had in den gang van het sexueel-ideëele proces dat zich in Love's Pilgrimage afwikkelt: de neiging die bij een man kan opkomen om zich te schamen over de voordeelen die natuur en samenleving hem gaven en daarom zich te vernederen voor de vrouw, haar tegelijkertijd verheffend tot een ideaal op het voetstuk van zijn eigen zelfverwijt. Somtijds weigert zij op dit voetstuk te blijven staan en dan geraakt de te phantastische asceet in een zeer moeilijk probleem! Jack en ik konden toen dit chapiter niet nader bespreken, daar hij weder aan een keel-aandoening leed en vrijwel geen stem meer had. Hij zocht genezing in den drank; de laatste maal dat ik hem zag zat hij met een jenever-flesch naast zich, zijn bord vol cigaretten-eindjes en met roodgerande, ver moeide oogen. TAMINIAÜ'S ? JAM ? IIIMIIIMflIllmMMIHlMMIlmlIlllmlMIHIIIIHIIIIIlmllmlIlllmilrtl oogenblik de oorlogswinstbelasting te ont houden, waarop hij recht heeft. In de toe lichting tot een wetsontwerp, dat dezer dagen bij de Tweede Kamer ingediend is, zegt de minister van Financiën, dat hem gebleken is, hoe sommige personen, die deze belas ting zullen moeten betalen, hun onroerende eigendommen te gelde maken om de goe deren, waarop bij wanbetaling de belasting verhaald zou moeten worden, onvindbaar te maken. Het middel dat de minister daartegenover stellen wil, is lijfsdwang, dat is opsluiting in de gevangenis tot de schuld betaald is. Dit voorstel is iets geheel nieuws in onze belastingwetgeving; de lijfsdwang is een oud, volgens sommigen verouderd instituut, dat in de bestaande wetten slechts voor bepaalde soorten van schulden en alleen krachtens uitdrukkelijke veroordeeling door den rechter kan worden toegepast. Men wil thans dat middel ook voor belastingschuld toekennen en voorts de rechterlijke veroor deeling voor dit geval overbodig maken en daarvoor in de plaats stellen een machtiging door den minister van Financiën. Dit laatste lijkt bij een aanvankelijke be schouwing al zeer eigenaardig; de persoon die de machtiging geven moet, is de opperste chef der belastingambtenaren, om zoo te zeggen de Fiscus in eigen persoon, de partij te wier behoeve het middel zal moeten worden toegepast en deze stelt men in de plaats van den onpartijdigen rechter! Maar Inderdaad is dit zeer goed te verklaren. De aard der schuld, waarvan in een gewoon proces de toelaatbaarheid van lijfsdwang afhangt, staat hier van het begin af vast. En verder moet men onderscheid maken tusschen de twee punten, waarover geschil kan bestaan, namelijk de al of niet ver schuldigdheid der belasting en zoo ja tot Wij waren gewoon elkaar onze nieuwverschenen boeken te zenden en daarover van gedachten te wisselen. Toen ik b.v. zijn John Barleycorn gelezen had, schreef ik een verrukten britf aan Jack. O. a. zei ik daarin dat z/jn boek voor mij een nieuw licht ge worpen had op het drank-vraagstuk: voor een groot deel wordt het menschelijk ver keer gedragen en gekleurd door onze drink gewoonten ; ik bijvoorbeeld had altijd ge voeld dat dit verschil tusschen ons beiden min of meer een hinderpaal voor onze vriendschap was. Hij antwoordde dat ik mij vergiste en dat hij veel meer onaangenaam werd aangedaan door mijn standpunt tegenover de sexualiteit; wij wisselden nog eenige brieyen en be reidden ons voor dien geestelijken strijd, dien wij nooit zouden leveren. Hij heeft mij alleen achtergelaten en ik mag het laatste woord zeggen, maar het geeft mij geen voldoening. Wat ons verschil omtrent den alcohol be treft is mijn laatste woord een zegepraal; het groote voordeel vanden geheel-onthouder is dat zijn nieren hun arbeid niet staken wanneer hij veertig jaar is geworden. En het moge vreemd schijnen, maar het komt mij voor dat Jack zelf ten slotte tot dezelfde meening is gekomen, want een paar dagen voor zijn dood stemde hij vóórdealgeheele afschaffing in Californië. Als argument gaf hij op dat hij zelf wel veel van drinken hield, maar dat hij zich dat genoegen wel wilde ontzeggen in het belang van het jonge geslacht en waarlijk het zou een overdreven afschaffer moeten zijn die hooger eischen stelde! Wat nu betreft-de sexualiteit, zoo lijkt mij de proef op iemands levensbeschouwing dat hij op zijn veertigste jaar nog gelooft in de vrouw en in de vreugde en de bevrediging die waarachtige liefde kan geven. Tot welke opvattingen zijn uit-levings-filosofie" Jack London gebracht had, weten slechts enkelen, tot wie hij sprak over een boek dat hij in zijn hoofd had en waarin hij al zijn onder vindingen met het andere geslacht wilde neerschrijven. Hij wilde dat boek schrijven met dezelfde onmeedoogende oprechtheid die hij getoond had in John Barleycorn". Het zou zijn vreeselijke ontgoochelingen geven en zijn verachting voor de parasiet en den valstrik, die vrouw heet. Het is niet gebruikelijk over deze dingen welk bedrag, en daarnaast de al of niet toe laatbaarheid van Hjfsdwang. Over de eerste vraag moet de rechter beslissen, de tweede is een geheel feitelijke, waarvan de beant woording als de verschuldigdheid der be lasting zelf zeker is, al heel gemakkelijk wordt. En deze beantwoording wordt nu volgens het ontwerp vastgelegd in de mach tiging door den minister. Hoe verklaarbaar ook, het is toch wel vreemd, dat de memorie van toelichting niet een korte opheldering van deze afwijking van ons geldend recht geeft. Over de hoofdzaak: toelating van lijfs dwang voor belastingschuld zal meer ver schil van meening mogelijk zijn. Toch lijkt zij zeer wel te verdedigen: de bepaling zal voornamelijk preventieve wer king hebben; dat iemand, die wel betalen kan, zich in de gevangenis laat zetten voor een tijd, die tot vijf jaar duren kan, is moei lijk te verwachten. Bedenkelijk wordt echter de zaak als men overweegt, dat de oorlogswinstbelasting in vele gevallen bijna een derde gedeelte van de gemaakte winst beloopt en dat niet wei nig personen die winst reeds voor een goed deel verteerd zullen hebben, wat door het lange uitblijven der belasting in de hand gewerkt is. De memorie van toelichting vermeldt niet, hoe in een dergelijk geval er voor gewaakt wordt, dat dan de toepassing van het middel achterwege blijft. Aanvulling van het wetsontwerp in deze richting schijnt noodzakelijk. W. W. OSINGA MEDERL. iTIl \T HOLLAND'S K CENTS BESTE «» SIGAAR IIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIHI met ronde woorden te spreken of te schrij ven; maar ten opzichte van Jack London zou het onzin zijn dit niet te doen, want hij sprak hierover zonder terughouding en zou er evenzoo over geschreven hebben. Zijn heele persoonlijkheid was een kreet om oprechtheid, om eerlijkheid, zij het brute eerlijkheid. Het boek dat hij zich voorstelde te schrijven zou waarschijnlijk verschenen zijn onder den titel Jack Livermore", maar men was het er algemeen over eens dat dat een gebrekkig pseudoniem zou geweest zijn. Ik heb een van zijn vrienden hooren zeggen dat hij blij was dat Jack dit boek niet meer heeft kunnen schrijven; maar ik voor mij kan niet anders dan spijt voelen dat dit boek nimmer gedrukt werd, want ik geloof dat de redding van het ras af hankelijk is van de ontmaskering der on waarheid onzer klassen-moraliteit van de instelling die ik noem huwelijk plus prosti tutie". Met welk een ontsteltenis zouden de moeders van onze zoogenaamde betere standen" kennis hebben genomen van het verhaal van Jack London's ervaringen met hunne dochters! B.v. in zijn schooljongenstijd in Oakland met de jonge meisjes uit de betere kringen van die stad! Hij en zijn makkers, zoons van arbeiders en arme lieden bespiedden met groote nieuwsgierigheid de menschen der groote wereld, die zoo ver boven hen verheven waren. En zij deden de vreemde ontdekking dat deze schitterende, blond-harige weelde-kinderen, die thuis in den omgang met haarsgelijken binnen de striktste perken van het fatsoen werden ge houden, er genoegen in schepten naar afge legen plaatsen te gaan in de naburige wou den en daar tot nymphen te dienen aan mooie en stoere faunen uit maatschappelijke kringen, die in het dagelijksch leven verre beneden haar horizon lagen! Als ge luisterdet naar zulke verhalen, werd het u duidelijk met hoeveel bitterheid Jack London's opstel geschreven is: What life means to me". Dit verhaal beschrijft de geweldige desillusie die over hem kwam toen hij, de zee-zwerver en doeniet, inbrak in het salon der maatschappij". f Slot volgt}

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl