Historisch Archief 1877-1940
21 April '17. No. 2078
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
MEUBILEERING-MAATSCHAPPIJ
HOLLAND"
N. Z. VOORBURGWAL 274
AMSTERDAM TEL. 5974 N.
BIJ HET INRICHTEN UWER WONINQ HEBT
fll) 3 PUUTEH IN HET 008 TE HOU DEK:
DUURZAAMHEID
HARMONIE
BlMATieOEN PRIJS
DAT WIJ IN ONZE INRICHTINGEN DEZE
EIGENSCHAPPEN VEREENIBEN, BEWIJZEN DE
TALLOOZE TEVREDENHEIDSBETUIQINGEN,
WELKE WIJ VOOR U TER INZAGE HOUDEN.
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts ? l .90 per kwartaal
005TERBEK
MEUHLEERIMCm
Drijvend Hotel te Velsen
(NOORDZEEKANAAL)
Het grootste passagiersschip der Stoomvaart-Maatschappij Nederland"
(de Jan Pieterszoon Coen") zal, bijzondere omstandigheden voorbehouden,
gedurende de maanden JULI en AUGUSTUS voor het publiek als Hotel
geopend worden.
De pensionprijzen zullen overeenkomen met die van de omliggende
eerste rang hotels te Zandvoort, Bloemendaal, Wijk aan Zee enz. Deze
speciale prijzen gelden slechts voor een verblijf van minstens 7 dagen;
kindereu beneden 12 jaren 25 pCt. reductie.
Een bekend Tzigane-orkest zal gedurende het diner en op andere
uren uitvoeringen geven.
Uitstapjes in de omgeving ouder de beproefde leiding van het Neder
landsen Reisbureau LISSONE & ZOON.
Velerlei gelegenheid tot het beoefenen van verschillende soorten sport.
Schoone wandelingen in de omgeving.
Voor tarieven en nadere inlichtingen wende men zich spoedig en
uitsluitend tot De Directie der
Stoomvaart-Maatschappij NEDERLAND",
Scheepvaarthuis, AMSTERDAM.
FABRIKANTEN:
Gfitr.
. L ie Binder
Amstel l)ij let Sojliajl
AMSTERDAM1
GEVESTIGD SEDERT 1863
De
ist
Financieel Nieuwsblad
Singel 848, A'dam
TELEFOON ff. 6925
bevat steeds «ctneele arti
kelen, betrouwbare cor
respondentie, altlotingen
van premleleenlngen,
producties, koeralljat enz.
Abonnement slechts 15O | ets.
per kwartaal.
Vraagt gratis Proefnummers
H. G. THIEME,
OUD-CHRISTIAN SjCIENTIST,
Haag - Denneweg 25a,
geneest zieke personen,
die andere Scientists onbe
kwaam bleken te genezen
en speciaal
Blind-,
Doofstomen Idiootgeboren
personen, die van af /1500,
betalen.
Zonder Genezing - Geld Terug!
EENZAME PADEN
BEN NIEUWE BUNDEL VERZEN VAN
HELENE SWARTH
Prijs ingenaaid / I.5O gebonden / I.9O,
Uitgare: VAN HOLKEJU & WARENDORF, Amsterdam.
Tot het bouwen van Villa's en Landhuizen zijn prachtige heuvel
achtige BOSCHTERREINEN te koop in HET OOSTERPARK te
DE BILT
Lage prijzen, mooie wegen, gas,
electr, licht, water.
cfaf i fin " *? "aatö.tot Eiploit fan Het Oosterpark
5Wllü" Dir. J. I. STOKMANS 4 OTTO SCHULZ
Tel. Int. 38 & 48
ROBBER! KALFfsC
AMSTERDAM.
MONSTf KALEN v»n37MeTtt : HttBtrlGBACHT270
Filiaal DEN HAAG: Noordeind» 160.
TAMINIAÜ'S
? JAM
IHIIIIIMIIHIIIIII
op te schorten, tot dat ook dat van de
Franschen kon beginnen.
Is het echter wel zeker, dat de gelijktij
digheid der aanvallen de voorkeur had ver
diend boven de opeenvolging daarvan ? Kan
men, op zijn strategischer! schrijf- of praat
stoel zittende, niet ook zoo redeneeren:
het offensief van de Engelschen heeft de
Duitschers genoodzaakt, een groote troepen
macht samen te brengen aan weerskanten
van Atrecht; daardoor is de kans vergroot,
dat zij op een ander gedeelte van het front
niet meer voldoenden weerstand zullen kun
nen bieden ? Kan men niet veronderstellen,
dat straks misschien een derde offensief,
alweer op een ander gedeelte van het front,
zal volgen; dat het juist de bedoeling van
de geallieerden is om de Duitschers te nood
zaken, telkens weer op een ander punt hunne
kracht van verdediging te concentreeren,
hen onzeker te maken omtrent de plannen
hunner tegenstanders, hen uit te putten en
dan eindelijk den beslissenden slag te leve
ren daar, waar de kans op een overwinning
het grootst is geworden ?
Ja wat kan een leek eigenlijk al niet
veronderstellen, wanneer hij goed op dreef
is? In zijne vaart wordt hij niet gestuit door
de rem van theoretische kennis der strategie,
die belet hem het voorthollen niet. Maar
ook wie deze kennis wel hebben, kunnen
nog niet oordeelen over de gebeurtenissen
aan het westelijk front, omdat zij in onzeker
heid verkeeren omtrent de militaire macht,
waarover de beide partijen beschikken; zij
weten niet, of het voor de geallieerden
mogelijk is, eenige malen achtereen, telkens
op een ander punt, een groot offensief te
ondernemen en dan ten slotte, hetzij dit
offensief over het geheeie front uit te strek
ken, hetzij een laatsten en allerkrachtigsten
stoot te richten tegen een grdeelte daarvan;
zij weten evenmin, of de Duitschers over
genoeg levende en doode weermiddelen be
schikken om het geheeie front krachtig bezet
te houden en tevens nog een voldoende
reserve af te zonderen, waaruit telkens hulp
kan worden gezonden naar [de meest be
dreigde punten.
Zoo is er dus alle aanleiding voor den
leek om zelf geen meening ten beste te geven,
met gepast wantrouwen de oordeelvellingen
en verwachtingen te bejegenen, die door de
militaire medewerkers van de couranten
4IIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIII1IIIII
iiiiniiiiiiiiiituiii
De Kleerenmakers-dochter als
Honderdste Vrouw
DOOR
H. SALOMONSON
II
Gedurende de eerste dagen viel het
eilandleven haar erg mee. Trouwens, ditzelfde
wordt van Napoleon gezegd, die intusschen
dit op de kleerenmakers-dochter vóór had, dat
hij eenmaal op zoo een eiland geboren wierd.
Zoodra zij maar het nauwe straatje, en de
oude, eerbiedwaardige tante verlaten kon,
zoodra de groene huisdeur dichtbonsde, en
zij de verweerde vensterhorren uit het oog
verloren had... zoodra zij in de duinen kon
ronddwalen, met haar steeds onverschillig
neusje in den wind en de wollen muts op
n oor... dan was zij gelukkig.
Zij, de jonge zondares , stoeide
met de lammeren, en met een grooten hond,
met wien zij kennis gemaakt had op eene
even weinig cerempnieele wijze, als met
hare vele verderfelijke stadsvrienden, en,
dit dient hier nadrukkelijk herhaald te
worden met even weinig schuldige oog
merken en bijgedachten, maar, evenals toen,
louter uit behoefte aan jolijt.
Zij sprong over de plaggenwalletjes, die
de kleine grasvelden scheiden', en dolde
IIMIIIIIlnlIIIIMIIIIIIIllllllllltlllllllllllllllHIIIIIIHIIIIlnlIllllllllllllllllltllllllllMIIIMnlllllHlllllllltlllllllllllllllMtlMIIIIIMIIIIMIIIIIIIIMIIIII
mochten worden uitgesproken, en zich niet
van de wijs te laten brengen door wat er
reeds gezegd en geschreven wordt over het
mislukken van den doorbraak". Afwachten
blijft ook nu weer de boodschap; afwachten
of het offensief aan het westelijk front
wederom zal dood loopen, dan wel of het
gestadig zal worden doorgezet en zich ook
zal uitbreiden over die gedeelten van het
front, waar het nu nog rustig, of betrekkelijk
rustig is; afwachten ook, of er nog iets zal
komen van den reeds zoo lang
aangekondigden grooten aanval van de Oostenrijkers
op de Italianen; afwachten ten slotte, of de
stilstand van den oorlog op het oostelijke
front het aan de Duitschers mogelijk zal
blijven maken, verreweg het grootste ge
deelte hunner strijdmacht in het Westen te
gebruiken.
Niet wegens den stilstand van den oorlog
alleen richten de blikken zich nu vragend
naar Rusland. Terwijl de geweldige wor
steling in Frankrijk is aangevangen, worden
daarginds misschien dingen voorbereid, die
voor den uitslag van den oorlog van nog
grooter beteekenis zijn dan de afioop van
den strijd in het Westen.
Wij hooren merkwaardig weinig van Rus
land in de laatste weken; gebrek aan nieuws
kan daarvan de reden niet zijn. Heeft het
arbeiderscomiténu de leiding van de
buitenlandsche politiek in handen genomen of
berust die nog bij de voorloopig regeer ing?
Is er een compromis gesloten tusschen hen,
die den oorlog alleen willen voortzetten ter
verdediging van den vaderlandschen grond,
en hen, die instemmen met de oorlogsoog
merken der Entente, zooals die te kennen
zijn gegeven in het antwoord op Wilson's
nota? Of handhaaft elk van beide partijen
haar programma en wacht ons een nieuwe
binnenlandsche strijd in Rusland ?
Wij weten alleen, dat de sociaal demo
craten van alle landen druk in de weer zijn
om zich in betrekking te stellen met hunne
geestverwanten in Rusland. Uit Engeland
en Frankrijk zijn reeds deputaties te
Petrograd aangekomen; Duitsche sociaal demo
craten hebben in Zweden een ontmoeting
gehad met hunne Russische vrienden;
Nederlandsche zijn op weg naar Stockholm.
De regeeringen van Duitschland en
Oostenrijk-Hongarije putten zich uit in
IIIIMlIIIIIIMHIIIIMIIMIIMtlllMmtHlIIIIHIIIIMIlmlIMIIIIIMIIIIIIIIIUImlII
langs het strand... en de eilandbewoners,
die haar zagen, en alras herkenden, vermoed
den niet, dat dit vroolijk kind eene jonge
boosdoenster was, eene, die door de
grootestads-samenleving wierd uitgestooten. En zij
herinnerde dan ook allerminst aan de voor
stelling die men zich maakt van elementen,
waarvan de maatschappij zich zoekt te zui
veren ... integendeel! Ze was alleen jong en
frisch en vroolijk
Toen kwam de verveling.
Op zekeren middag, toen het verlangen
naar de stad haar weer kwam bekruipen,
toen de herinnering aan vorige avonden,
doorgebracht achter het Texelsch theeblad,
en in geen ander gezelschap dan dat van
de goedmoedig drinkende tante en van
eenen spinnenden kater met groene oogen,
haar deed opzien tegen den avond die ko
men ging, op dien middag dan stapte zij
mistroostig, en met groote nijdige passen,
den weg langs, tusschen de plaggenwalle
tjes, den eenige! Het was een warme voor
jaarsdag, en er was zon en licht en wiiid
in uitbundigheid. De schapen blaatten echter
klagelijk, en het ruischen van de nabije
branding was eentonig.
Rechts van den weg lag het kerkhof, achter
het vervallen kerkje, waarin zelfs Noor
mannen gehuisd moeten hebben.
Onverschillig, als gold het een
Kalverstraatslenterijtje, stapte zij tusschen de zerken
door; de meesten waren oud en brokkelig;
er waren er, die gebersten waren, en
overkropen van mos en onkruid, dat de namen
van lang gestorven zeevaarders onleesbaar
maakte; er waren kromme, verschilferde
oude walrus-tanden, uit de tijden der
Groenlandvaarders, en, hier en daar lag een nieuwe,
netjes bebijtelde steen, zoo blanken
rumoei iiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiitiiiiiiitiiiiiiiiiiiiniiiiiiniiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
pogingen om de vredesgezindheid is Rus
land voedsel te geven. Van Duitsche zijde
wordt de vrede bijna opgedrongen; reeds
vroeger was te kennen gegeven, dat er
geen plannen bestonden voor een offensief
in de richting van Petrograd; na het
voor de Duitschers gelukkige gevecht
bij de Stochod heeft men het in Duitsch
land oirbaar gevonden, een soort van ver
ontschuldiging daarvoor aan te bieden: om
tactische redenen was de aanval noodig
geweest; maar de zaak zou verder geen
gevolgen hebben; men behoeft in Rusland
niet bang te zijn, dat de Stochod-affaire de
inleiding was van een grooten aanval!
Een afzonderlijke vrede met Rusland zou
voor de Centrale een van de allerbeste din
gen zijn; bij gebreke daarvan en er is
bitter weinig kans, dat zij Rusland nu reeds
afvallig zullen maken van de Entente
zullen zij ook reeds tevreden zijn, indien
Rusland zijne bondgenooten weet over te
halen om toe te stemmen in de bijeenkomst
van een algemeen vredescongres en om heel
wat te laten vallen van de
vredesvoorwaarden, door hen opgesomt in hun antwoord
aan Wilson. Het is waarschijnlijk, dat de
sociaaldemocratie van de onzijdige landen
hare medewerking zal verleenen om dit
laatste doel te bereiken.
Het zou voorbarig zijn, op dit alles thans
nader in te gaan; de onzekerheid omtrent
deze dingen is nog te groot. Maar in dezen
oorlog is reeds zoo dikwijls het onverwachte
gebeurd waarom zou ook het einde ervan
niet komen op een wijze, die niemand had
durven voorspellen?
18 April 1917 G. W. KERNKAMP
limilllllllIIIIMIMNIIII
D
UIT HET PARLEMENT
De Eerste Kamer is even bijeen geweest,
om met verbazingwekkende snelheid twee
begrootingen, de algemeene beschouwingen
mitsgaders het zomertijdwetje af te handelen.
rig als eene jonge gedecolleteerde vrouw,
temidden van mummelende en gebrekkige
grijsaards.
Deze zerken vermeed zij onwillekeurig,
als waren zij haar al te zeer verwant, en zij
slenterde voort, en trachtte de namen der
overledenen te lezen. Op vele steenen las
zij haar eigen geslachtsnaam, want op de
eilanden zijn de familiën weinige, en wijd
vertakt.
Ergens in een hoek van den akker, vlak
onder een brokkelig stuk muur, ging zij
zitten op een gebarsten en ver weerden zerk;
er groeide gras en onkruid uit de bersten,
en groen, korstig mos kwam van uit de
hoeken het opschrift overkruipen.
Zij plukte nen-eus en gedachteloos de
mosschilfers weg, totdat de letters bloot
kwamen... als op een legkaard vond zij
zoo het opschrift, ontcijferde het, en vond...
haar eigen naam. En, toen zij verder
zocht, vond zij ook hare eigen voornamen;
geboeid bleef zij nu staren op den steen.
Het waren brokkelige, met aarde gevulde,
letters, waaronder, onduidelijk, een jaartal
gebijteld was.
Even gevoelde zij belangstelling voor deze
gestorven naamgenoote, en, met haar
zakmesje, begon zij netjes de letters schoon te
krabben, niet lettend op het snerpend gekras
van het staal over de ruwe randen. Daarbij
deed zij ijverig allerlei gissingen naar de
persoon van de overleden voorzate; blijk
baar was zij oud geworden, en onge
huwd gestorven. Misschien had zij, even
als tante, gewoond in een nauw,
hobbelkeiïg straatje, en achter groenige horren.
Zij had wellicht óók zoo een grooten hoornen
bril gedragen, en een beschilderd Zondagsch
koekjes-presenteer-tromtneltje bezeten, en een
Wie de zaal van onze senaat binnentreedt
zou anders alle hoop op vlugheid van de
heeren, daar aanwezig, laten varen, zoo hij
op het eerste gezicht en ook gehoor
afging. Intusschen, zij hebben het daar met
elkaar maar weer eens aardig gelapt. En ik
meende er geen gras over te mogen laten
groeien; vandaar dat ik thans reeds m'n
wedervaren van de overzijde van het Bin
nenhof verhaal, uit vrees dat het anders
wat oudbakken zou worden, een euvel den
Eerste Kamerleden niet geheel vreemd. Toch
moet ik n ding erkennen: leep zijn de
heeren zeker. Ze begonnen met, als van ouds,
een avondje van te voren bijeen te komen,
d. w. z. in after dinner stemming elkaar
even begroeten... en dan weer verdwijnen.
Time is money.
Tenslotte hebben ze dan toch in de
ochtenduren echt" vergaderd en wel aller
eerst in het bijzijn van alle ministers. In
de kleine zaal, waar eens het Hof van Holland
zetelde, heerschte een geheel andere stem
ming dan die welke in de Tweede Kamer
bij de algemeene beschouwingen over de
Staatsbegrooting voelbaar is. Daar levendig,
maar ook soms wel wat vinnig debat. Hier
zwaar, saai gepraat, doch steeds in den
vorm en uiterst welwillend.
Zoo is het in de Kamer der deftigheden
over het algemeen bon ton eiken spreker,
indien hij niet al te vervelend is, met een
belangstelling te volgen, die veelal zoo groot
is, dat menige redenaar er zelf over ver
stomd staat. Kortom de courteoisie viert in
deze vergadering hoogtij. Vandaar dan ook,
dat een roode" als Henri Polak op een
trouw bezoeker van de Tweede Kamer meer
den indruk van een gezeten oud-liberaal,
dan van een socialist maakt. Zoo besmettelijk
is het deftig cachet dat de leden dezer
Kamer over zich hebben.
Alleen Joop Kappeijne is en blijft immuun ;
te midden van de meest serieuze vertooning
kan hij met z'n ruige kop binnen komen stap
pen, een mop al op z'n lippen. Een van de wei
nigen die een dankbaar gehoor voorz'n gijn is,
Mr. v. Nierop, moet het ontgelden. En dan
schudden de twee grijskoppen van het lachen,
schudden ze mijnheer, totdat de man van
de Amsterdamsche Bank, nog het meest
gevoelig voor decorum, tot de werkelijkheid
komt en weer aandachtig gaat luisteren.
Als ie zelf gaat spreken blijkt welk een
iiitttiiiiiiMiMmiiimmiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiMMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
zwartzijden japon... ook zou zij wel kwaad
gesproken hebben over buren en toevallige
voorbijgangers...!
Opeens wierp zij ongeduldig het
mesje neer, kletterend op de zerk. Een
onzegbare haat tegen alle duffe nvormig
heid kwam in haar op...: haat tegen tante
en de horren en het straatje... haat tegen
het geheeie doode eiland, en tegen de doode
naamgenoote onder den steen.
Weer kwam machtiglijk haar ver
langen naar de stad terug. Haar kregelige
stemming duurde acht dagen, en brak niet
uit in wanhoop, want zij was een meisje
met gezond verstand, en begreep, dat wan
hoop in een cel razernij moet worden.
Den negenden dag ontmoette ze iemand,
die in hare onverschilligheid zijn eigen
stemming terug meende te vinden.
Hij was een klein, sportief gekleed man
netje, met een plak-scheiding, en spotachtig
fonkelende brillen, in stevig goud gevat,
op zijn neus.
Zij wist, dat hij een Duitscher was, en in
het hotel logeerde.
Zij ontmoette hem op zekeren middag
aan het strand, waar zij mismoedig slenterde.
Hij sloeg met een stokje steentjes in het water.
Hunne ontmoeting was zonder eenig
enthousiasme; zij bleef bij hem staan, en
keek naar zijn steentjes, die in het water
vlogen, zooals een straatjongen bij een
scharensliep wat blijft rondhangen.
Langweilig hier", zuchtte hij, voortgaande
met steentjes in het water te slaan.
Ja, ziemlich!" antwoordde ze, terwijl ze
schopte tegen een groote rose kwal.
Hij keek naar haar puntig laarsje, en het
traag-lillend kwallen-lichaam, en zeide met
een zachte, zeer accentueerende stem:
vuur er nog in hem schuilt. Met z'n hooge
stem trekt hij reeds dadelijk aller aandacht,
doch o pk door den inhoud van wat hij zegt
weet hij zijn gehoor te boeien. Mr. v. Nierop
doceert, maar niet als een geleerde, neen
als de man van de praktijk, de man die
door jaren lange ervaring n door studie
ter zake kundig is.
Aan de ministerstafel, waar sommigen
opstandig geworden zijn, is het de promi
nente" figuur van Treub, die, om toch vooral
niets te verliezen van het betoog, ietwat
naar voren gebogen, hand onder de kin,
den spreker volgt, echter terstond gereed
om snel een aanteekening te maken, die hij
straks in het debat kan gebruiken.
Zoo komt er waarlijk nog leven in de
brouwerij, iets wat 's ochtends tijdens een
speech van Mr. de Gijselaar nu niet bepaald
het geval was.
De burgemeester van Leiden is een lollig
student geweest en een beste kerel; wan
neer hij bij feestelijke gelegenheden op de
studentenkroeg verschijnt, klinkt hem steeds
het zeer welwillend gezang tegemoet van
Er is maar eene goeie Leijenaar, dat is de
Gijselaar, dat is de Gijselaar", enz. enz. Een
hymne hem als hulde voor een of andere
aardige toast toegezongen.
Maar waarachtig, als hier in plaats van
Eerste Kamerleden Leidsche studenten ge
zeten hadden, zouden ze die zanghulde na
deze speech van Lugdunum's burgervader
achterwege gelaten hebben. Zoo vervelend
is\ de man geweest, dat in strijd met alle
decorum, z'n collega's niet meer luisterden,
en dat wil wat zeggen. Om te vertellen, of
juister, vrijwel voor te lezen (zoo nu en
dan ter verhooging van de levendigheid met
z'n lorgnette die voorop z'n neus staat,
triomfantelijk rondzwaaiend), dat ie een
goeie Leijenaar is, en als burgemeester
heusch niet gezondigd had door een of
andere socialistische optocht te verbieden,
had hij toch heusch niet zoo lang hoeven
staan praten.
CAMERARIUS
4-4-4iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimifiMiimiiiiiiiill
Zoo'n groote rose pudding zouden wij
in de stad mooi vinden !"
Zij haalde de schouders op, en deed on
verschillig :
(Slot volgt)
MHiimiMiimiuimiiiiiHiiMiMii
in Platina.
Goud en Zilver.
Nieuwsfe modellen.
ffoogs/e accuratesse.
ROELOF CITROEN
KALVERSTR A AT l BD DAM
AMSTERDAM