DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 28 April '17. No. 2C79 laag en verstikken daar de andere deelen. De regels moeten worden aangelegd in de richting Noord-Zuid; dit om de beide zijden een even sterke belichting te verzekeren. Om eiken stok legt men 6?8 boonen niet te diep. Op vochtigen grond is 2 cM. vol doende; op drogeren bodem kan men tot ongeveer 4 of 5 cM. gaan. In elk geval moet er voor gezorgd worden, dat de aarde, waarin de boonen komen te liggen, eenigszins vochtig aanvoelt. De boonen moeten in een kring, 10 cM. van den stok, en onderling op gelijke afstanden gelegd worden. De ruimte tusschen twee rijen mag niet minder dan l Meter bedragen. Toch raden wij aan, na twee of drie rijen, een bedje stamboonen te leggen. Men kan op een bed ook de stokken tegen over elkaar plaatsen, weer een Meter uiteen en ze zoodanig binnenwaarts overbuigen, dat ze elkaar op een hoogte van ruim l Va of 2 Meter kruisen. Over de kruispunten wordt een kwarsliggar aangebracht; alle stokken dienen daar stevig aangebonden te worden. Tusschen elk maar stokken moet een ruimte van 60 cM. gehouden worden. Door de genoemde wijze van bevestigen ontstaat een stevig geheel, dat door den wind niet licht omgeworpen zal worden. Om lederen stok worden weer 6?8 boonen gelegd. Uit den aard der zaak is deze manier van inplanten voor rijshout niet goed mogelijk. Bij gunstig zomerweer komen de boomen na enkele dagen reeds boven den grond en groeien voorspoedig op; bij guur en koud weer daarentegen gaat de plant er geel uit zien en sterft spoedig af. In dat geval kan men opnieuw gaan zaaien, doch dat beteekent tegelijkertijd een aanzienlijke vertraging en de voorzichtige tuinier tracht die te voorkomen. Hij legt daartoe de overgebleven boonen, tegelijk met het zaaisel, heel dicht bij elkaar, b.v. in de ruimte tusschen de stokken, weer niet te diep. Hij maakt een nestje" van boonen, zooais men dat noemt. De ondervinding heeft geleerd, dat dicht tegen elkaar gezaaide boomen veel minder gevoelig zijn voor temperatuursinvloeden. Uit het nestje worden de reserve-planten genomen; ze kunnen verpoot worden, zoodra zich het hart tnsschen de kiembladeren gaat ontwikkelen. Het overbrengen en vooral het uit den grond nemen moet met de uiterste voorzichtigheid geschieden, opdat het wor telgestel onbeschadigd blijve. De slaboonen vragen een diep omgewerkten, lossen bodem. Bij gebrek aan goede meststoffen is het gëwenscht, dat men zich tot de lage soorten bepaalt. Stamslaboonen worden op regels gezaaid, minstens 45 c.M. uiteen; in den regei legt men op afstanden van 40?50 c.M. drie boonen bijeen, of telkens n boon afzon derlijk en dan 10 c.M. uiteen. De diepte is als bij stokboonen. Voor den zaai heeft men volkomen blanke boonen noodig; die met bruine of gele vltkken mogen niet gebruikt worden. Soms komt het voor, dat zich tusschen de kiemkladeren geen hart van jong blad ontwikkelt; zulke planten zijn waardeloos en moeten vervangen worden. Bij aanhoudend slecht weer in den tijd, dat de boonen gelegd moeten worden, kan ook binnenshuis gezaaid worden in een kistje met vochtige aarde; de planten wor den dan zoo spoedig mogelijk naar de be stemde plaats overgebracht. Gedurende den groei moet de grond flink los en vrij van onkruid gehouden worden; slakken moeten weggevangen worden of wel men beschermt de planten door er een randje van droog zandzaagsel of kalk omheen te brengen. Ten opzichte van de teelt van snijboonen kunnen wij nu kort zijn; de af standen, diep ten, tijd van zaaien enz. komen met die van -slaboonen overeen. Om eiken stok worden niet meer dan 5 of 6 boonen gezaaid; van stamsnijboonen worden er slechts twee bij ? elkaar gelégd. Voor de meeste gronden voldoet de ver beterde Veenschestoksnijboon" uitmuntend. De oogst is zekerder dan bij de grootste soorten, de z.g. slagzwaarden". In het ongunstige boonenjaar 1916 mochten wij nog 100 scheeden per stok plukken! Zoodra, de ranken zich gaan vertoonen, wor den de planten aangeaard, zooals wif dat bij doppers opgaven. Aan de ranken moet direct een steunpunt gegeven worden; zoo noodig worden ze om den stok geleid en losjes aan gebonden. Daarbij mag niet vergeten worden, IIIIIIIIIII1IIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIMIIIIIIIM1IIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIMIHMII De beste Waarborg voor den Vrede George D. Herron, Themenace ofpeace. London, George Allen and Unwin, 1917. Het komt er niet op aan, wie de over winning behaalt en of er een overwinnaar en een overwonnene zal zijn, mits slechts een einde wordt gemaakt aan de menschenslachting. Zoo heeft vermoedelijk ook in Nederland menigeen reeds lang gedacht. En toen de waarschijnlijkheid grooter werd, dat de oorlog zou eindigen met een gelijke partij, vermeer derden de redenen om te verlangen naarde komst van den vrede; door een voortzetting van den oorlog zou toch niets kunnen wor den gewonnen en nog ontzaglijk veel ver loren kunnen gaan. Tegen hen, die vrede begeeren zonder dat er een beslissing is gevallen, wendt zich het boekje van den Amerikaanschen Christen socialist, waarvan de titel hier boven staat afgedrukt. Als het waar is zoo kan men het be toog va.n Herron samenvatten dat de ge weldigste strijd, die in de geschiedenis der menschheid is voorgekomen, geen zin heeft, althans geen zin, die door het menschelijk verstand kan worden gepeild, dan doet het er natuurlijk niets toe, wie de overwinnaar zal zijn; evenmin: wanneer de oorlog zal eindigen; eigenlijk komt er voor het menschdom dan niets meer op aan. Maar het is niet waar. Het is van oneindig groot belang, welke partij de overwinning zal behalen en welke beslissing er zal vallen over de dingen, waar het in dezen oorlog omgaat. Waar alles op aan komt, is niet: wanneer de oorlog zal eindigen, maar wat de bedoeling ervan zal blijken te zijn gedat de ranken zich tegen de richting der zon in, om den stok moeten slingeren. Bij gebrek aan stokken kan men de boonen ook tegen panlatten of desnoods tegen strak gespannen touw laten opklimmen. Touw heeft evenwel tal van bezwaren en bij gebrek aan hout doet men beter, den lagen vorm van snijboonen te kiezen. Ook op armeren grond is dit de aangewezen soort. Op vruchtbaren bodem voldoen stamsnijboonen niet; zij maken te veel blad en geven weinig bloemen. Voor versch gebruik kan men van half Mei tot eind Juni telkens een gedeelte der boonen zaaien, b.v. eenslper tien dagen. Tot laat in den herfst beleeft men dan genoegen van de teelt. In plaats van de gewone snijboon wordt in de laatste jaren zeer veel geteeld de witbloeiendepronkboonen, vooral delangscheede jong geplukt voldoet deze soort zeer goed; de smaak doet voor dien van andere soor ten niet order. De planten zijn bijzonder sterk, verdragen veel beter koude en zijn bijzonder mllddragend. Bij guur weer hebben de boonensoorten veelal te lijden van een zwam, die de bla deren bruin maakt, het z.g. roest. De aan getaste bladeren moeten weggenomen en verbrand worden. Wij hebben getracht, in een zestal arti keltjes, wenken te geven om de teelt van voedingsgewassen met succes te beoefenen. Moge dan menige lezer en lezeres vooral, er zich toe aangetrokken gevoelen, den tuinbouw ter hand te nemen, de levensmiddelenzorg zal er niet weinig door ver licht worden. Inkomende vragen zullen wij gaarne blij ven beantwoorden, evenals tot nu toe, zoo veel mogelijk per brief. D.-D. iiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiii By het portret van Or. C. Easton door CHR. NUYS. Redacteur van het Algemeen Handelsblad". In de bekende, vaak aangehaalde woorden van Schiller, uit den proloog van Wallenstein, over de tooneelspelers, ' spreekt de dichter niet alleen over de ongevlochten kransen, maar ook over den arbeid, en die woorden gelden ook voor den journalist, voor allen, die geroepen zijn de geschiede nis van den dag te schrijven, de gebeurtenis sen der wordende wereldhistorie mede te helpen registreeren: Drum muss er geizen mit der Gegenwart Den Augenblick, der sein ist, ganz erf uilen." De journalist leeft toch in het heden; de gebeurtenis van het oogenblik is zijn dagelijksch onderwerp; en uitgaande van de beginselen, die wonen en groeien in hem, moet hij de snel wisselende voorvallen van den dag in zich opnemen, zich daarover een meening vormen en die neer schrijven. Als hij dan de pen neerlegt moet hij voor zich zelf de overtuiging hebben dat het goed is." Heeft hij die overtuiging niet in zich, dan is er niemand, die hem haar zal bijbrengen; wel komt, als het niet goed was", de onvermijdelijke inzender spoedig genoeg om hem op de vingers te tikken... Onder de weinigen, die bij het overzien van hun dagtaak, als zij de pen neerleggen, kunnen verklaren, dans leur for intérieur": dat het goed is behoort de hoofdredac teur van het Nieuws van den Dag, dr. C. Easton. Wat hij schrijft, heet van de naald, onmiddellijk na de ontvangst van de meest uiteenloopende berichten en telegrammen, over de nieuwste en meest onverwachte ge beurtenissen, is goed, is af; heeft hij gel zend mit der Gegenwart" zijn snel gevormde, maar daarom toch wel overdachte meening op papier gesteld, dan kan hij die gerust aan de rotatiepers toevertrouwen, en onder de oogen zijner duizenden lezers brengen, omdat hij de zekerheid met zich kan om dragen, dat hij het oogenblik goed gebruikte en iets daarin heeft neergelegd van zijn geest, van zijn hart. van zijn gevoel. Want dr. Easton is een jourialist met een hart, en een die nooit schroomt dat te toonen. Wat de lezing van zijn puntige en kranige essays" steeds tot een genot maakt is de zekerheid, dat hij in alles wat hij schrijft iets van zijn hart neerlegt, en dat de lezer dat moet gevoelen. De man, die in zij» vrijen tijd, en voor een journalist met hart voor weest. Want het zou de grootste ramp voor de wereld zijn, indien zij bij het einde van den oorlog niet wist, voor welk doel er strijd was gevoerd. Hoe verschrikkelijk de oorlog ook moge zijn, verschrikkelijker nog zou de vrede zijn, dien de pacifisten wenschen. Een compromis tusschen de oor logvoerende partijen zou een verraad aan de volken zijn en een algemeene geestelijke en moreele verwarring ten gevolge hebben. De millioenen, die gesneuveld zijn, zouden tevergeefs zijn gevallen. De dag des oor deels zou gekomen en voorbijgegaan zijn, zonder dat de menschheid het gemerkt had. Voor Herron gaat het in dezen oorlog hierom: of de democratische beginselen, waarvan de geallieerden, zij het dan ook onbewust, de vertegenwoordigers zijn, de overwinning zullen behalen, dan wel de autocratische beginselen, met bewustheid verdedigd door de centrale mogendheden. In hare diepste ontleding is de beteekenis van den oorlog deze: zal de Pruisische idee, dat het wezen van den staat macht is en dat macht boven recht gaat, zegevieren, of zal de christelijke idee, die in de demo cratische landen nog maar gebrekkig tot erkenning is gekomen, de overwinning be halen, de idee, dat liefde en recht in de wereld moeten regeeren? Hoe vurig hij ook hoopt op een overwinniug van de geallieerden, liever zou hij een volkomen overwinning van Duitschland wenschen dan een compromis tusschen de strijdende volken en beginselen. Want onder de heerschappij van Duitschland zou de menschheid, na hard lijden, zich weer bewust worden van hare roeping en zich verheffen tot verzet en de ketens verbreken. Maar zoo er een compromis wordt gesloten, zoo de menschheid de groote beslissing ont wijkt, zal zij den dag des lichts niet aan schouwen en terugvallen in diepe duisternis. Zulk een uitslag van den oorlog zou een bewijs zijn van Gods wanhoop aan de menschen. Toch zijn de pacifisten aan het werk om zulk een uitslag te weeg te brengen. Zij praten van medelijden en menschenliefde, UIT HET DIENSTHUIS VAN DE KONINGIN DER AARDE IV Dr. C. EASTON, Hoofdredacteur van het Het Nieuws van den Dag" Voor De Amsterdammer" geteekend door V. E. van Uytvanck zijn werk is dat niet veel, een theorie van den Melkweg" wist op te stellen vrucht van een ontzaglijke studie en nog ontzaglijker waarneming waarvan die Nachwelt" nog wel spreken zal, als zij a dage lij ksche artikelen zullen zijn vergeten of als voorbeeld van goeden smaak in de journa listiek een plaatsje in een Bloemlezing" hebben zullen gekregen de man, die zich als astronoom een wereldnaam wist te ver werven, lang voordat de Groningsche Uni versiteit hem daarvoor honoris causa den oktershoed vereerde de man die dage lijks duizenden aan zich verplicht door zijn heldere en lees'., are artikelen over het groote gebeuren om ons heen, is voor ons, die het genoegen hebben hem wat meer, of minder, van nabij te leeren kennen, vooral een man met «en hart. En ik weet niet, of -dit niet de hoogste lof is, dien men hem kan toe brengen. Hij gevoelt wat hij schrijft, omdat het bij hem steeds uit het htrt komt en omdat het uit een goed hart komt. Zij medewerkers aan het Nieuws" zijn eenstemmig daarover; zijn lezers voelen het trillen en kloppen van zijn hart in zijn arti kelen, zijn collega's waardeeren hem, omdat zij bij eiken handdruk, bij elke bespreking, steeds weder leerden waardeeren zijn hart voor zijn vak, zijn hart voorde journalisten, en bovenal zijn hart voor de menschheid. En daarom is dr. C. Easton dan ook zulk een goed journalist. Want slechts wie zijn dagelijkschen arbeid beschouwt als een soort «eredienst", wie gevoelt dat hij, om het woord van ons aller voorganger, Charles Boissevain, te gebruiken, charge d'ames" heeft, en wie zich van zijn verantwoorde lijkheid als leider der openbare meening bewust is, kan de mooie taak van journalist behoorlijk vervullen, en als hij zijn pen neerlegt in zijn binnenste de overtuiging koesteren dat het goed is". maar alleen zij, die het booze vurig haten, hebben de menschen waarachtig lief; de zulken hebben bloed in hunne aderen en wapens in hunne handen. Niet liefde, maar gemis aan liefde ontwijkt een oordeel en deinst terug voor de gerechtigheid. Zonder dat de meesten hunner zich daar rekenschap van geven, stellen deze pacifisten zich in dienst van Duitschland. Duitschland kan de mislukking van zijne militaire plan nen nog doen verkeeren in een overwinning, indien het den oorlog onbeslist.kan laten eindigen. Want een vrede, die Duitschland onverslagen laat, is een Duitsche overwin ning, een capitulatie van de wereld voor Duitschland's macht en meesterschap. En zulk een vrede zou nog verschrikkelijker zijn in zijne gevolgen, dan een vrede, dien Duitschland aan zijn vijanden door wapen geweld had opgelegd. Want zulk een vrede zal er alleen worden gesloten, indien de menschheid het uur der beslissing ontwijkt; het ontwijken van een beslissing beteekent in werkelijkheid: het inslaan van den ver keerden weg; die weg voert tot apathie en dociliteit, tot een zich buigen voor de macht en den wil van Duitschland. De mystieke meeningen van dezen Christen socialist over den inzet en het doel van dezen oorlog voeren dus tot dezelfde conclusie als de zakelijke, politieke redeneering van Headlam in zijn boekje The issue, waarover ik hier vroeger schreef n.l. tot deze: indien Duitschland door de machtigste coalitie, die er ooit gevormd is, niet verslagen wordt, zal het machtiger uit dezen oorlog te voor schijn komen, ook al krijgt het geen uit breiding van grondgebied, want het weet dat zulk een coalitie uooit meer tot stand zal komen; het zal voortaan, nog meer dan vroeger, zijne kracht zoeken in de ontwik keling van die eigenschappen in Staat en volk, waardoor het in dezen oorlog het hoofd heeft kunnen bieden aan een wereld van vijanden. Deze conclusie zou juist zijn, wanneer het Europa van na dezen oorlog hetzelfde zou blijven als dat van voor 1914. Indien Voor dien journalist staat op den voor grond, bij zijn denken en schrijven, de plicht om te trachten weg te nemen wat de men schen en volkeren kan verdeelen, op te zoeken wat de geesten en gemoederen kan vereenigenen en dichterbij elkander brengen,en daar door mede te werken, naar zijn beste krachten aan de bevordering van een beteren tijd, dan wij thans beleven. Onder de Nederlandsche journalisten, die zóó hun taak opvatten, tellen wij en met vreugde dr. C. Easton. In deze serie verschenen: dr. Abr. Kuyper, met tekst van A. Roodhuyzen; Ch. Boisse vain, met tekst van dr. Abr. Kuyper; J. C. Schröder, ^met tekst van F. J. A. M. Wierdels. Volgende week hopen wij te plaatsen: C. K. Elout, met tekst van J. J. de Roode. IHIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIMilllllllllllllllll DE ZUIDERZEE Hoe kunnen de dijken' het goedkoopst gebouwd ? door K. DEN TEX Het leggen van dijken is bij de uitvoering van de Zuiderzeeplannen hoofdschotel. Hoe die dijken te maken, is daarom een gewichtige vraag. Van de te volgen bouw wijze hangt af, hoeveel jaren de aanleg zal duren en hoeveel millioenen die zal kosten. Er is maar weinig dat ons kan inlichten hoe de denkbeelden zullen zijn van de ingenieurs die met de uitvoering zullen worden belast, wanneer Nederland eindelijk het kloeke besluit heeft genomen. .iHiimiHfimfinmufHKttiiimiiiimfiiuiiimiiiimiiiiiiiiiiiiuiiimiliiiii ook na den vrede de wedijver tusschen de twee groepen van groote mogendheden aanhield; indien de volken bleven toelaten, dat de diplomatie haar geheim spel dreef en dat internationale geschillen in hoogste instantie door geweld van wapenen werden beslecht; indien de menschheid dus niets geleerd had uit de geweldige gebeurtenissen van dezen tijd dan zou er reden zijn om thans te wenschen, dat deze oorlog niet eindigde voordat er een beslissing zou val len en dat die beslissing zou zijn ten on gunste van het land, dat het meest de ver antwoordelijkheid draagt voor deze wereld ramp, dat wil dus zeggen: van Duitschland. Want al geloof ik niet, dat het moge lijk zou zijn het Duitsche militarisme uitte roeien; al zou het Duitsche Rijk niet kunnen en niet mogen opgelost worden; al zou het, na een nederlaag, zijn tijd beiden om de vroegere machtspositie terug te krijgen, het zou in elk geval voor geruimen tijd in toom kunnen worden gehouden, al was het maar door een vredesbepaling, waardoor de sterkte van zijn leger en zijn vloot zou worden beknot. Maar zelfs indien de geallieerden een vol komen overwinning konden behalen en dus aan Duitschland den vrede konden opleggen, dan nog zouden zij in de bepalingen van dien vrede geen waarborgen behoeven te zoeken voor het opnieuw uitbreken vaneen oorlog als die van 1914. De beste waarborg daarvoor is de ver andering in de geesten, die zich tijdens dezen oorlog heeft voltrokken. De Revolutie in Rusland heeft die verandering het krach tigst en het nadrukkelijkst gemanifesteerd; maar zij is ook reeds zichtbaar geworden in Duitschland en Oostenrijk, zij vertoont zich ook reeds in Engeland, men kan haar zelfs in de onzijdige landen opmerken. Het Europa van na dezen oorlog zal niet meer het Europa van vóór 1914 zijn, ook al zouden de grenzen der Staten geheel dezelfde blijven. Indien aan ons geslacht deze oorlog ware voorbijgegaan, zonder dat de geesten waren herboren,- dan zou dat een nog grooter ramp DE DIENSTWEIGERAAR De Dienstweigeraar is geen bluffer, Geen bleeke, lafhartige suffer. Het Dienstweigeren is geen verzinsel: Het is een menschlievend beginsel. Het is geen lijntrekken], Maar afschuw voor vechtjasserij. Wanneer zijn Land in oorlog raakt, En de vijand het tot een slagveld maakt, Dan laat hij, met gevouwen handen, Zijn huis en have rustig verbranden. Met eenige zalvende woorden, Laat hij moedig zijn vrouw vermoorden, Zijn zoons fusilleeren, En zijn dochters schoffeeren. Wanneer dat dan, zonder verweer, is gedaan, Biedt hij zich zelf ter verworging aan. Al wat hij doet is manifesteeren, En, al stervend, tegen de oorlog pro'testeeren. De moed waarmee hij zich afmaken laat, Is, volgens hem, grooter dan die van 'n soldaat, Die met zijn geweer in de hand, Sterft voor zijn Vaderland. Hij wil niet naar huis om het lekkere leven, Hij weigert dienst om het voorbeeld te geven, Hij weet dat hij iets strafbaars doet, En om zijn gedrag de cel in moet, Daar wil hij voor zijn beginsel lijden, En om alle schijn van gemakzucht te vermijden, Wacht hij niet tot hem een proces wordt aangedaan; Maar biedt zich vrijwillig in de gevangenis aan. Denk niet dat hij zich veroordeelen laat, Of verdedigen door een knap advocaat. De waarachtige moed van den dienst weigeraar is: Het bekostigen van zijn spoorkaartje naar de gevangenis. Hij zou zich schame', Voor 'n proces-reclame. Hijwilzichnietslachiofferechtigbeklagen, Hij wil geen vrijspraak vragen. Hij zucht en houdt zijn gemak, En gaat voor drie jaar in de bak. Voor elke beproeving is hij klaar, De Dienstweigeraar. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIII1IIIIHIIIIII1IIIII1IIMIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIM Eenigen kijk daarop geeft ons echter het ontwerp voor de droogmaking van de Wieringermeer en de bespreking van dat ont werp in een vergadering van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs. In figuur l is het bij dit ontwerp behoorende dwarsprofiel van den afsluitdijk tus schen Wieringen en de Noord-Hollandsche kust weergegeven. Op de halfslachtigheid daarvan wil ik wijzen. Men ziet hier een dijksprofiel van den ouden stempel, rijkelijk voorzien van kostbaar rijswerk en steen, zwevend boven den zeebodem, of, beter gezegd, staande op een voet van lossen grond. H. BERSSEMBRUGGE, POKTRETFOTOeKAAF ZEESTRAAT 65, naast Panoraia Mesiai DEN HAAG. - Tel. 1538. . zijn dan al het leed naar lichaam en ziel, dat in deze jaren is geleden. Maar de tee kenen worden menigvuldig, dat de volken niet langer met blindheid zijn geslagen. Welke ook de bedoeling moge zijn, die God met dezen oorlog heeft gehad, de menschen beginnen tot het inzicht te geraken, dat zij zelf een herhaling van dezen jammer kunnen voorkomen door een redelijker bestel van het bestuur der Staten en van de verhouding tusschen de Staten onderling. Zoo worden de tijden rijp voor vrede, ook bij een onbeslisten stand van den oorlog. Onverschillig is het niet, op welke wijze de oorlog zal eindigen en we;lke regelingen daarbij zullen worden getroffen; maar de beste waarborg voor de duurzaamheid van den vrede zal niet gevonden moeten worden in de voorwaarden daarvan, maar in de door den oorlog gelouterde gezindheid der volken. 25 April 1917 G. W. KERNKAMP Uit voorraad leverbaar: A dier, Oakland, White-Auto's Garage NEFKENS Jacib Obrechtstraat 26 - - AMSTERDAM -