Historisch Archief 1877-1940
36 April '17. No. 2079
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
(Teekening voor ,de Amsterdammer" van Hanna Lamberls
MODE-KRONIEK
iiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiitiniiiiiiiitiiii
Herinneringen aan Rusland
IITSARSKÖJE SELO, PETERHOF
? .Een paar maanden na mijn komst in
Rusland," vertelt miss Eagar,- gingen we
naar Tsarskoje Selo (het Dorp van den Czaar).
't Is een aardig stadje, vijf uur ten Zuiden
van Petersburg gelegen, met een paar dui
zend inwoners, te midden van uitgestrekte
sparren- en dennenbosscfaen. In dit stadje
zijn twee paleizen, het groote of
Citharinapaleis en het kleine of Alexander-paleis, dat
Catharina voor haar kleinzoon Alexinder I
Het bouwen. Wij logeerden in het laatste,
een wit Grieksch gebouw met een groen
dak in een aardig park en vlak aan den weg
gelegen, waarvan het door een ijzeren hek
gescheiden is (niet door dubbele muren van
graniet omgeven, zooals ik eens in een
buitenlandsch dagblad las).
Toen ik in Rusland kwam, waren de
kinderkamers op Tsarskoje Selo vriendelijk
maar klein; na een paar jaar werd er een
nee Ie reeks van elf kamers voor 't gebruik
der kinderen ingericht. In de badkamer
stonden een vast zilveren bad voor de
grootsten en een kleine, verplaatsbare zil
veren kuip voor baby. De naam van al de
kinderen is er in gegraveerd, zoodat het
eenmaal historische waarde zal hebben.. De
eerste naam is Nikolaas I; de laatste die
van Alexis, den Czarewitch, die in Augustus
1904 geboren werd.
De wanden der kinderkamers waren
smaakvol beschilderd met bloem-, vogel- en
kapetmotieven. In de badkamer was een
fries met een meeuwendécor. Aan het
einde der vertrekken lag de speelkamer met
acht ramen aan de parkzijde. Alles was hier
geel es -«roen, versierd met narcissen en
met een fries van pauwen, die statig tusschen
zachtgroene planten wandelden. De groote
speelkamer had twee haarden, enkel voor
de ventilatie, want het paleis wordt centraal
verwarmd.
Behalve voor verborgen muziekdoozen
moet Catharina II stellig een voorliefde voor
seringen gehad hebben; de parken van
Tsarskoje Selo staan er vol van; acht ver
schillende soorten verspreiden er 's
zomersavonds hun fijne, bedwelmende geuren. Men
zegt dat de keizerin ze uit allerlei landen
liet komen en fabelachtige prijzen voor
sommige variëteiten besteedde. Hoe het zij,
ze hebben haar moeite beloond. Op vele
plaatsen vormen rie bloeiende struiken
reusachtige boeketten en langs de lanen staan
ze in hooge, dichte rijen.
De aanleg der parken en de inrichting der
paleizen met hun schitterend mooie en zeld
zame marmersoorten, de beroemde
amberTEXEL
u
Veelal beschouwt men de Wadden-eilanden
als de overblijfselen van een door de zee aan
stukken gebeukte kuststrook en men gaat
wel eens zoo ver dat men ze heel pathetisch
beschouwt als ten ondergang gedoemd. Nu
mag' dat op Vlieland of Rottum of, als we
het verder zoeken, op Wangeroog wel zoo
lijken, maar over het algemeen is die voor
stelling toch niet geheel in overeenstemming
met de werkelijkheid. Op Vlieland zijn wij
zelfs in den letterlijken zin des woords het al
prachtig, aan het bolwerken: sinds den aar,leg
der strandhoofden is de hoogwaterlijn er
nietnoemenswaard achteruitgegaan. En Texel
is in den historischen tijd belangrijk in
oppervlakte toegenomen, nagenoeg verdub
beld. We kunnen zeggen, dat het uit drie
deelen bestaat: de oude grind- en zand
gronden, de polders en de duinstrook en
d«arvan zijn de polders het grootst.
De oudste polders zijn het Burger en
Hoorner Nieuwland, die dateeren al uit de
middeleeuwen. Later volgt Waal- en Burg,
terwijl in de vorige eeuw Eijerland, de
Prins Hendrikpolder, Het Noorden, de Een
dracht en de Volharding zijn ingedijkt. Al
die polders bevatten nog kreeken en poeltjes
en walen", die eraan herinneren, dat zij op de
zee zijn veroverd en dat de zee van tijd tol tijd
probeert het verloren gebied te herwinnen.
Zeer oude slaperdijken hebben tot in den
jongsten tijd hun bestaan weten te rekken,
hoewel ze thans, nu de bewerking van den
grond meer intensief geschiedt, gaandeweg
worden genivelleerd. De tamelijk primitieve
waterloozing en vrij zwakke bemaling heeft
tot op dezen tijd ook die kreeken en rillen
doen voortbestaan, daarin komt echter bin
nenkort ook verandering, wat voor den vo
gelstand wel een ongunstige uitwerking kan
hebben. Maar 't geeft waarschijnlijk meer
llllllllllltlllllllllllllllIJllllllllMllllllllllllllllllllllMHIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIMIIIIIIllllllUIIIIIIIIIII
Overal zakken l
llllllllllllllllHIIIMinilllllllllllllllllllllllllllllllllllinilllllltlMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIMIIIirilllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIMIIIinlIIIMMIMIIHIIIIIIII
kamer met haar wanden van ambermozaik,
haar amber»toelen en tafels pleiten voor
Catharina's smaak. Tusschen de beide par
ken liggen de Kleine en de Oroofe Gril.
't Verhaal gaat dat de keizerin, toen ze eens
met een harer ministers, een verklaard gun
steling, in het park wandelde, zich beklaagde
over de-vlakheid van den bodem. Ik wou
dat ik hier morgen eens plotseling een heuvel
vond", moet ze lachend gezegd hebben.
Catharina's wensch was bevel. De minister
zette onmiddellijk de geheele bevolking der
streek aan het werk, en dienzelfden nacht
we d op de plek waar de keizerin gestaan
had, een heuvel opgeworpen, die later be
plant is.
't Schijnt dat in Catharina's tijd het verre
Oosten groote attractie voor de Russische
verbeelding ? bezat. Op de Groote Gril"
verrijst een Chineesche pagode uit die dagen;
in het park ziet men overal Chineesche
brugjes, verder een model van een Chineesch
dorp en een theater in Chineeschen stijl. Op
Gatschina, het landgoed van de keizerin
weduwe in de Dunderhof-heuvelen is een
Chineesch museum vol curiosa' door Paul I,
Catharina's ongelukkigen zoon, verzameld.
't Moet een schat gekost hebben, meer dan
een eeuw geleden, al die CMneesche rari
teiten naar Rusland te vervoeren.
Het Paaschfeest viert de keizerlijke famile
meestal in Petersburg en toen we een paar
dagen daarna naar Tsarskoje-Selo terugkeer
den, was de lente komt vrij plotseling in
Rusland de heele streek als bij
tooverslag in voorjaarsdos gestoken. Waar men
keek zag het landschap groen; de vogels
zongen, en overal vertoonden zich de wel
kome lenteboden. Indertijd heeft de vrouw
van Alexander II vroege bloemen uit
Duitschland te Tsarskoje Selo laten planten. Ze ver
spreidden zich al heel gauw door het park
en vertoonen zich nu zelfs tot aan Peterhof
toe, dat ongeveer tien uur gaans van
Tsarskoje-Selo, ten Westen van Petersburg,
aan de Finsche Golf ligt.
Begin Mei trok het keizerlijk gezin naar
dezen, door Peter den Groote aangelegden
lusthof, nu een kleine residentie met ver
schillende paleizen, waaronder n zeer
groot voor officieele gelegenheden. In de
verte-ziet men Kroonstad liggen, omringd
door zijn forten. Peterhof is buitengewoon
mooi, maar het is hoofdzakelijk van een
schoonheid door menschenhanden gemaakt.
Het bezit sierlijk aangelegde tuinen en
parken en beroemde fonteinen, die vol
gens de Russen de waterwerken van
Versailles nog overtreffen. Zér jammer is
echter, dat de Baltisctie zee geen tb of
vloed kent en juist bij Peterhof zoo door
land is omsloten, dat ze nauwelijks een zee
kan genoemd worden. De plaats zelf is
vochtig en dus verre van een ideaal
vorstelijke zomer-residentie. G. E.
lllllllflIllllllllllllllllllllllllligillllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllMlIII
Babbeltjes
Voorjaarsstemming... Krokussen, in
kersversche tinten..., blauwe lucht , dreigende,
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIHIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIl
hooi. Intusschen maakt de gesteldheid van
de polders het tot nu toe mogelijk, dat zoo
wat alle zee- en strand vogels nog over het
geheele eiland kunnen broeden en in het
bijzonder de Polder Waal-en-Burg mag ze
ker nog altijd gelden als een vogelkundige
schatkamer.
Dat hebben wij in de allereerste plaats
te danken aan de omstandigheid dat zij
doorsneden wordt door zoo'n oude kreek,
de Rommelpot, die uitloopt in een vrij groote
plas Het Kil. De oevers van Rommelpot
en Kil zijn pp sommige plaatsen zandig,
op andere slijkerig en dikwijls ook begroeid
met riet en biezen. Het land van den polder
wordt voor 't grootste deel gebruikt als
hooiland en ligt dus rustig tot in Juni. Er
zijn maar weinig boerderijen, zoodat het
heele voorjaar door de vogels op de groote
vlakte vrij spel hebben en zij laten zich
niet onbetuigd.
Wie eens een Meischen morgenstond"
grijze wolken, vlammende zonsondergangen,
koude neusjes, coquette strooien hoedjes.
Veel schrils, veel liefelijks, veel kleurigs.
En dat schrille, liefelijke, veelkleurige is er
ook in de mode van >'t voorjaar. Niet in de
officieele, maar in die, waar we zelf, met han
dige vingers, bpunnen, en die bedacht
schijnt enkel en alieen om der wille van
haar, die in den afgeloopen win'erop
uitverkoopen van allerlei .gesnoept" hebben. Ze
krijgen aller-glorierijkst, gelijk thans, nu de
mode grappige bedenksels brengt van gecom
bineerde, en verschillende stofjes. Zelfs van
's heeren gemaals-zijde, van welken kant
destijds met oogen als poffers naar den .beer"
is gestaard, die zich met zooveel en zooveel
meter van dit en van dat, melden kwam...
Lappedantjes, snoes, die 'k niet dadelijk
noodig heb, maar te pas komen ze altijd..."
Tegen den driftigen voorjaarswind in,
stapt mevrouwtje, in den wijden, nieuwen
pinguïn" jas, voort, die zeer ruim, zeer
los, ceintuurloos om het figuur valt, en
waarvan de verrassend-breede heup-basques,
strak overspannen zijn, door een bandeau
van de zelfde ruige, grijae shepherd
plaidstof, als die waarvan de jas gemaakt is.
Weg, de uniform-allure, met den hoogen
col. De sjawlkraag, (hier van mat grijs laken
met gelijkgetinte manchetten) is weer ineere
hersteld. Een extravagant, brutaal,
contrastenrijk middag-kostuum brengt een
donkergroenen mantel, bij een rok van zeer groote
witte en groene ruiten, welk weide-grond"
motief zich ruitenrijk" herhaalt aan den
grooten rol-kraag, en aan de manchetten. Ook
combinaties van stof en zijde treft ge aan
bij de namiddag-wandelkostuums. De man
tel (bijvoorbeeld van laken) wordt dan ,
ook langs zakken, ceintuur etc., geboord met
zijde, terwijl het bovengedeelte van den rok
van zijde is, en het onderstuk met grandiooze
en hoog boven de voetjes wiegelende
lakenplooien prijkt. Voor rappe vingers, die veel
zelf thuis maken is het nieuwe
kraagloozemantelpak eene vondst. Kleu/: donker marine
blauw. Manteltje in de coupe van Russische
blouse met magyaar mouwen. De kraag
(?dat lastige probleem voor alle dilettant
costumières I) ontbreekt. Maar langs de lange
kruiselingsche sluiting met haar V-vormige
halsinsnijding, loopt een boordsel van
khaklkleurige zijde, met groenen flanersteek be
werkt. Aan weerszijden van de taillelijn,
die van voren, dank zij een paar donker blauwe
knoopen, aaneengeschakeld en verbonden
door een blauwen, lakensche lus gemarkeerd
wordt, treft ge de losse, overslaande
zakklep-motieven aan, welke evenals de
iiiiiiiiiiiiiimiiiMiiiHiiiiHiiiiiiiliiiiltiiimmiiiiiiiiiiHiiiiiiiliiiiiiimiiii
Texel. (DEN BURG).
Hotel DE LINDEBOOM".
TELEFOON No. 9.
Eig.: S. TER HORST.
zeer bijzonder wil genieten, behoeft maar
den lijnrechten grintweg af te leggen, die
dwars door Waal en Burg leidt en de ver
binding vormt tusschen Wa«l en het zee
dorpje Koog. We willen nu veronderstellen,
dat de eerstvolgende drie weken het lente
wonder zullen brengen, want dan kunnen
we ook in Waal en Burg gerust den dichter
nazeggen: heel d'aard is met gebloemt
gesierd." Daar ontbreekt geen enkele plant
van de vochtige hooilanden en menige plek
ziet bont van boterbloemen,koekoeksbloemen,
ratelaars en de veeltintige orchideeën. Als
op Texel de lucht onbewolkt is, en dat ge
beurt vaker dan ge denken zoudt, dan is
de hemel diep blauw, haast net als in de
bergen. Heel in de verte zien we de grauwe
duinen, naar rechts en links een slaperdijk,
maar die zijn zoo ver en laag, dat ze ons
niet beëngen.
Onophoudelijk zingen de leeuweriken,
telkens zien we er een omhooggaan of weer
De Tureluur
Uit: Onze Vogels in 't Wild. Stereoscoop-opnamen van A. Burdet.
Uitgave van de Vereeniging tot Bescherming van Vogels
manchetten, ook al geboord zijn met het
aardige bruin-groene tlerlantijntje.
Denk u bij 't kwieke, meisjesachtige
kostuumpje een khaki kleurige of een groene
zijden blouse, en een grappig groen hoedje.
Een geheel om te stelen, mits heteenjgeestige,
petillante brunette inhoudt l Kleine opmer
kingen: Fichu's, en jabots, zijn voor de
Hollandsche vrouw even zoovele peniten
ties; we kijken er boven uit als een von
nissend rechter boven zijn bef. We hebben
er de frimousse" niet voor. Veel opgang
maken de practische, losse frontjes van ge
plooid, fijn wit linnen, voorzien van luchtig en
donkeren lint-col met ruche. Het ziet er
n.l. naar uit, dat lage halzen uit den booze"
zullen zijn op straat, dezen zomer.
De garneering der voorjaarstoiletjes is
uiterst sober: stltch, stitch, stitch," even
als in het bekende, tragische Engelsche
vers. Langs ceintuurs, stukken, manchetten
en kraagjes: stiksteek garneering, voor en
na. Smaakvol doet, op een ruimen rok, met
breede stolpplooien, een stiksel garneering,
boven den zoom aan, welke afwisselend,
den eenen rokplooi siert, en den anderen
effen laat! Wie weet er geen weg met zijn
restanten-inkoopjes van crêpe de chine,
Georgette-crêpe en tule? Hier zijn een paar
modelletjes, welke voor mylady's" zenu
wen in dezen schoonmaaktijd een tonique"
zu'len zijn, dat alle booze buien bezweert.
Eerste denkbeeld: een blouse; lijfje en
mouwen van crêpe de chine; de groote kraag,
(V-vormig decollete!), en het kleine gesmockt
frontje, van Georgette. Het geheel, kan bij
voorbeeld in de volgende contrasteerende tin
ten gehouden worden. Het crêpe-de chine ge
deelte; in zacht, nevel blauw; de
Georgettekraag en het frontje van het allerteerste
bleek roze met blauw borduursel. Zeer
elegant is ook de altijd weer nieuwe
overgooier" .blouse, met zijn lijfje van crêpe de
chine, en zijn chemisette en mouwen van
tule;... een avond-blouse, die haar wederga
als middagblouse kan vinden, wanneer de
chemisette en de mouwen van tule, voor den
middag vervangen worden door een onder
blouse van dik ninon óf Georgette. Voert
ge de mouwen in het Georgette geval
met vleeschkleurig ninon, dan hebt ge
buitendien een blouse, die knus" warm zit,
als 't Hollandsche voorjaar ons bij den neus
heeft. 't Gebruik van verschillend mate
riaal is niet alleen beperkt tot blouses voor
best l Kraagjes en manchetten van een ver
schillende stof, staan goed op de eenvou
digste blouse. Daar is bijvoorbeeld een
donker groen dingske (zelfde kleur als de
rok), met een breeden vierkanten kraag van
groote, wit en groene ruiten. Een andere
kleur-combinatie treft ge aan bij de nieuwe,
eenvoudig gemaakte zacht-gele blouse (heel
zacht geel, gansch niet hatelijkI) met een
langen rol-kraag van grijs blauw en wit
gestreepte stof (en dito manchetten), afgezet
door een randje van effen geel! Naast
de V-vormige halsinsnijding komt voor
de avondblouse, de concurrentie van het
ronde en van het vierkante decollete. Het
iiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifciiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiimiiiiiiii
neerdalen, piepertjes volgen hun voorbeeld,
maar meestal wordt hun fijne zang over
stemd door het welluidend gejoel der water
vogels. De tureluurtjes schieten telkens uit
den slootkant op, of ze naderen ons van uit
de hooilanden met kort en angstig tuut,
tuut". Zoo komen zoo dichtbij, dat we de
roode snavels en nog helderder roode pooten
duidelijk kunnen zien. Dan maken ze weer
rechtsomkeert, vliegen jodelend over de
bloemen, dalen neer en houden dan als ze
al op den grond staan, hun vleugels nog
even omhoog gestrekt, zooals ook de sterntjes
gaarne doen.
Intusschen komen al de anderen opdagen;
kieviten schermen schor schreeuwend om
ons heen, scholeksters schieten fel gillend
lijnrecht op ons af en in de hoogte cirkelen
de grutto's, mooie bonte vogels met lange
snavels, de achterwaarts gestrekte pooten
steken juist eventjes buiten de staart uit.
Ook enkele wit met zwarte kluiten komen
aanschokken.
Naar rechts is druk geflikker van witte
vleugelen. Daar staat een hoog donker hek
in 't veld, het is de toegang tot de tweede
bezitting der Vereeniging tot Behoud van
Natuurmonumenten: de Steert", eenige
hektaren grasland en slibgeulen aan den
oever van de Rommelpotskil. Het terrein is
hoofdzakelijk bestemd voor vluchtoord voor
jonge vogels in den hooitijd, maar het wordt
tevens in beslag genomen door een zeer
talrijke broedkolonie van zwartkopmeeuwen
en sterntjes. De toegang is streng verboden,
maar wij kunnen een paar oogenblikken
voor 't hek blijven staan, om te genieten van
het rondvliegen en tieren van al die hon
derden meeuwen. Zelfs kunnen we enkele
van de nesten onderscheiden;
opeenhooningen van rietstengels en bjezen op het fijne
groene gras. Over eenige weken is het veld
zoo goed als onbegaanbaar, want dan zit
op eiken vierkanten meter een jonge vogel
tusschen het gras verborgen.
Iets verder langs den grintweg wacht ons
nog een zeer bijzonder schouwspel. Daar
hadden, voor dat de weg werd aangelegd,
de kemphanen hun tournooiveld in de bonte
wei en zij hebben zich niet laten verdrijven.
Ieder voorjaar strijk en zet keeren ze op
dezelfde plaats terug en ook nu zien we ze
voor ons in het gras van den wegzoom. In
laatste wordt dan gaarne gemarkeerd door
een strakke verslering, van satijn lint
die het decollete hoekig omteekent", en
die van voren en van achteren in een rechten
lijn doorloopt, tot over den bovenarm
van den langen mouw. Op den bovenarm
wordt ze met een strikje afgemaakt. De
beide elkander snijdende lint-lijnen, sluiten
den schoudertop, als 't ware in een driehoek.
Een blouse dus, uitsluitend voor menschen
met schouders als Mien Duymaer! Een
ander denkbeeld voor een ninon blouse is
een magyaar model ran gekleurd-ninon over
een onderblouse (van satinet), welke sierlijk
met kant en twee boven en beneden de
buste van voren gestrikte lintjes, versierd
is. Steek in uw ceintuur een roos, in de
kleur van het lint der onderblouse, waarvan
de strikjes en het kanten fonds van voren,
beneden het decollete door het vestvormige
vaneenplooien der blouse te zien komen.
YVONNE DE TESSAN
H. MEIJER
- KONINGSPLEIN
RMSTERDRM
HEEFT DOOR TIJQIGEN INKOOP
NOG GROOTE VOORRADEN
Tafellinnen
Bedlinnen
Huishoudlinnen
Linnen Zakdoeken
Alles nog in de bekende solide
kwaliteiten en tegen weinig
verhoogde prijzen. - Vergelijkt"
de collecties met die van z.g.n.
particuliere fabrikanten, al
vorens uw linnenkast aan te
vullen of uw uitzet te
koopen
^_ ______^
iiiiiiiiiiiiiiiMiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiit
tegenstelling met al die andere moerasvogels
maken ze geen geluid. Zwijgend komen ze
aanvliegen, ze zien er heel anders uit dan
de zoowat evengroote tureluurs, doordat
ze om den hals een dikke vederkraag heb
ben, die ze van voren nog al log maakt.
Schuw zijn ze in 't geheel niet, als we ons
rustig houden kunnen we de vechtplaats
naderen tot op een meter of tien. Er staan
al misschien een half dozijn vogels, alle
maal mannetjes met dikke kragen van allerlei
kleur: zwart, roodbruin, parelgrijs, wit met
geel. Telkens als er weer een nieuwe vogel
komt aanvliegen, stuift de heele partij op,
met uitgespreide kragen. Dan rennen ze op
elkaar af en om elkaar heen, hakken naar
elkaar met de rechte snavels en staan dan
weer opeens als verstijfd en wezenloos. Een
wijfje, eenvoudig van veeren en zonder kraag
stapt uit de biezen te voorschijn en dadelijk
ligt een mannetje voor haar geknield in 't
stof, in de diepste devotie. En dan gaat alles
weer aan 't vechten, doller dan ooit dat de
veeren in 't rond vliegen en soms vloeit er
een blpeddroppeltje. Vertoonen de wijfjes
zich niet, dan krijgen we meer danspasjes
en spiegelgevechten te zien.
Er zijn in Waal en Burg nog een paar
van die vechtplaatsen. Ze wordon jaar in
jaar uit door de vogels bezocht van April
tot laat in Juni en iedere vogel schijnt zelfs
zijn vaste standplaats te hebben, zoodat in
de wei bepaalde kleine plekjes totaal zijn
platgetreden. Als de vechttijd een paar
weken heeft geduurd, zitten- de wijfjes al
gauw te broeden op het viertal dei groene
donker gevlekte eieren, die goed verborgen
liggen tusschen het hooge gras, evenals die
der tureluurs.
De Waal en Burgerweg stijgt langzaam
op naar de hoogere Mientegronden, een
voormalig heideveld, dat langzamerhand
onder cultuur wordt gebracht en zoo be
reiken we langs oude kraaihei en jonge
dennetjes het kleine dorpje Koog, prat op
zijn badhotel.
JAC. P. THIJSSE
J. D. Men wordt lid van de Nederlandsche
Vereeniging tot Bescherming v.an Vogels,
door zich eenvoudig aan te geven aan het
Bestuur der Vereeniging, Rokin 69, A'dam.